پروژه دانشجویی مقاله نقش ورزش در سلامت روانی تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله نقش ورزش در سلامت روانی تحت word دارای 17 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله نقش ورزش در سلامت روانی تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله نقش ورزش در سلامت روانی تحت word

مقدمه

ارزشهای روانی اجتماعی ورزش

اضطراب تا چه اندازه عمومیت دارد

اضطراب چگونه درمان می‌شود

ورزش چگونه با اضطراب می‌جنگد

چه ورزش‌هایی برای کاهش اضطراب مناسب‌ترند

طرح یک مثال

با چه شدتی و چه مدتی باید ورزش کرد

با موسیقی دلخواه خود ورزش نمائید

تنوع تمرینی داشته باشید

جنبه‌های روانی تمرینات ورزشی

منابع و ماخذ

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله نقش ورزش در سلامت روانی تحت word

1-آموزش روان شناسی ورزشی

پروفسور کلین س. رابرتس – پروفسور کوین سی اسپینگ – پروفسور سینتیال پمبرتن
مترجم دکتر محمد کاظم واعظ موسوی – دکتر معصومه شجاعی
انتشارات رشد
2-تمرینات ورزشی راهی به سوی سلامت رونی
لاری ام. لیس ترجمه مهتاب اسکندرنژاد چاپ سهند
3-درآمدی بر ورزش در اسلام
محمد حسین توحیدی اقدام انتشارات نصایح قم بهار
4-زن و ورزش
شکوه نوابی نژاد – بتول مشرف جوادی – طاهره طاهریان – منیژه نوریان
کمیته انتشارات ستاد تدوین نظام نوین تربیت بدنی
5-مدیریت استرس
دکتر برایان لوک سی وارد مهدی قراچه داغی
نشر پیکان

مقدمه

امروزه زندگی انسان که در گذشته همراه با فعالیت بدنی بوده است، به سبب استفاده از خود رو و دیگر وسایل نقلیه‌ی سریع السیر تغییر کرده و بخش عمده‌ای از حرکات روزانه‌ی او از بین رفته و تا حدود زیادی شهرنشینی و رفاه طلبی جانشین آن شده است. در این زمان، انسان زیر فشارهای گوناگون جسمی، روانی، اجتماعی، اخلاقی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، عصبی و غیره قرار گرفته است و برای فرار از این اضطرابها، آشفتگی‌ها و افسردگی‌ها چاره‌ای ندارد جز اینکه به معنویت و طبیعت پناه برد و برای سلامت کامل و شادابی تن و روان خود، به پیاده روی، کوهپیمایی و کوه نوردی بپردازد

اسلام ورزش را در ردیف غذا خوردن به حساب آورده، خوردن را برای زنده ماندن و فرهنگ بدنی را نیز برای زندگی ضروری دانسته است. «یاکلون الطعام و یمشونفی السواق»

از جمله فضایل حضرت مجتبی (ع) آن است که : 25 بار پیاده به زیارت کعبه (خانه خدا) رفت. با آنکه مرکبهای خوب با او برده می‌شد، ولی به علت «افضل الاعمال احمزها، بهترین اعمال سخت‌ترین انهاست (البته اگر برای خدا انجام گیرد» مسافت چهار صد و پنجاه کیلومتر را زیر اشعه سوزان آفتاب و روی سنگریزه‌های داغ، پیاده می‌پیمود تا رضایت خدا را بیشتر فراهم آورد، و این کار، حاکی از ایمان قوی و خلوص کامل حضرت بو ده است. این کار تا جایی فضیلت داشت که معاویه حسرت خورده، می‌گفت، «بر چیزی غمگین نیستم، مگر به آنکه نتوانستم پیاده به حج بروم، ولی حسن بن علی (ع) بیست و پنج بار پیاده به مکه رفت.»

ورزش بخصوص در بهبود تنفس و گردش خون، هضم و جذب غذا و دفع مواد زاید مخصوصاً دفع اسید کربنیک بی رقیب بوده و هم گاهی با این تمرینات، عضلات خارجی پیشرفت کرده، زیبا می‌شوند

ارزشهای روانی – اجتماعی ورزش

تمرینهای ورزشی ذهن را آرامش می‌دهد، و قدرت روانی فرد را بهبود می‌بخشد. ورزش در حفظ و ابقای سلامت روان کمک می‌کند. یک بازی جالب ذهن فرد را از مسائل دیگر منصرف و بخود مشغول می‌دارد و توجه فرد را به سرگرمیهای جالب محیط خارج معطوف می‌دارد. ورزش به فرد امکان ابراز وجود می‌دهد. وسیله‌ای جهت ارضای فشارهای درونی و آرزوها و امیال فرد، جهت کسب تجارت جدید و پی بردن به اهمیت و شناخت آن تجارت و سهیم شدن در آن است. ورزش وسیله‌ایست جهت گسترش و رشد اعتماد بنفس و نیل به شعف و رضایت مندی ناشی از یک عمل کاملا موفقیت آمیز

از نقطه نظر اجتماعی، بشر طبیعتاً اجتماعی است و قویا تحت تأثیر غریزه اجتماعی خود زندگی می‌کند. انسان مایل است با دیگران باشد و با آنان بیامیزد

این غریزه و یا تمایل شدید را می‌توان از طریق روش برآورده ساخت. در ورزش، در زمینه نیل به ارزشهای اجتماعی دیگری نیز چون کار گروهی، وفاداری روحیه ورزشکاری می‌توان توفیق یافت. محیط صمیمانه و مطلوب ورزشی اغلب فرصتی مناسب برای ایجاد روابط انسانی و شکل گیری دوستیهاست. ورزش دارای ارزشهای اصلاحی نیز می‌باشد، محیط مناسب ورزشی اغلب ارتباطات اجتماعی را برای دختران و زنان ترسو، کمرو و منزوی آسانتر وسهلتر می‌سازد. در اینگونه محیطها، آنان نسبت به خود اطمینان می‌یابند و در زندگی روزانه خویش با افراد مختلف بهتر سازگاری می‌یابند

اضطراب تا چه اندازه عمومیت دارد ؟

پروژه دانشجویی مقاله نانوتکنولوژی چیست تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله نانوتکنولوژی چیست تحت word دارای 122 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله نانوتکنولوژی چیست تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله نانوتکنولوژی چیست تحت word

نانوتکنولوژی چیست؟ 
پیشگامان نانوتکنولوژی 
نانوتکنولوژی و همگرایی علمی 
نانوتکنولوژی مرطوب: 
الف) نانوتکنولوژی و فراپزشکی: 
ب) نانوتکنولوژی و علم بیوتکنولوژی 
مقدمه: 
بلوکهای ساختمانی نانوتکنولوژی: 
کالبدشناسی اجزاء زیستی: 
لایه‌های سطحی باکتریایی به عنوان اجزاء هادی : 
بیوسرامیکها: 
آهنرباهای میله‌ای زیستی: 
گردآورنده‌های یا شکل‌دهی  ( Assemblers or Templating): 
نانوتکنولوژی و  DNA (DNA Nanotechnology) 
ج) محیط زیست نانوتکنولوژی 
ساخت نوین سبز: 
انرژی دوستانه ( دوستدار انسان و محیط زیست) 
اثر مثبت در کشاورزی 
متخصص تشریح محلولها: 
انهدام محلهای جمع‌آوری زباله‌های شیمیایی و هسته‌ای 
نانوتکنولوژی خشک 
الف) یک مثال: نانوتکنولوژی ، مادر شیمی تکاملی تجربی 
نانوتکنولوژی محاسباتی 
الف- الکترونیک و کامپیوتر 
پیشرفتهای اخیر: 
برخی از کاربردهای نانو: 
ب) شبیه سازی 
مدل‌سازی مولکولی: 
مدل‌سازی یک مونتاژگر: 
ماشینهای نانوتکنولوژی 
سیستم عامل  Fractal و خشت‌های روباتی : 
مدل هال: 
نانوتکنولوژی، مولد محصولاتی با قابلیتهای جدید 
مواد 
مواد عالی و هوشمند 
1مواد عالی: 
2)مواد هوشمند: 
کربن : واحد جدید اندازه‌گیری طول 
نانوتیوب‌ها : Bucky tubes ،  cntها 
Fullerene ها: 
نانوفیبرهای کربنی: 
نانو قطعات  ( cnp): 
نانوساختارهای کربنی (خصوصیات و کاربردها) 
معیارهای کنترل: 
بازرگانی نانوساختارهای کربنی: 
ترکیب، ویژگیها و کاربردهای نانوفیبرهای گرافیتی 
نیازهای آینده: 
مثالهایی از کاربردهای نانوتکنولوژی 
قطعات نانویی پلیمرهای مسلح: 
کاتالیزورهایی با ساختار نانویی: 
فلزات بی‌شکل با ساختار اتمی کنترل شده: 
توسعه و پیشرفت در نانوتکنولوژی 
توسعه‌ی نانوتکنولوژی مولکولی چه مدت به طور می‌انجامد؟ 
اقتصاد نانوتکنولوژی 
کارکردهای اجتماعی 
تغییـرات کنـونـی : 
نانوتکنولوژی و تغییر اجتماع: 
نانوتکنولوژی و زندگی مردم: 
آمادگی برای دگرگونی و انقلاب : 
رسالت دولتها، دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی و صنعتی در شکوفایی نانوتکنولوژی 
مردم و شبکه‌ها: 
تولیـد : 
گروه اول: 
گروه دوم : 
روشهای گسترش: 
توصیه به تمامی گروهها: 
توصیه به صنعت: 
توصیه به دولتها: 
توصیه به گروههای آموزشی: 
راهکارهای موسسه‌ی  Foresight در ریزفن‌آوری مولکولی 
شرح راهکارها: 
ضوابط طراحی و توسعه‌ی فرآورده‌های  MNT: 
دعوت همگانی برای ورود به زمینه‌ی فیزیکی جدید 
چرا 29 جلد دایره‌المعارف بریتانیکا (  Britannica) را بر سر یک سوزن نمی‌توانیم بنویسیم؟ 
اطلاعاتی درباره‌ی مقیاس کوچک: 
میکروسکوپهای الکترونی پیشرفته‌تر: 
سیستم‌های حیاتی حیرت‌آور: 
کامپیوتر مینیاتوری : 
استفاده از تبخیر در جهت کوچک‌سازی مواد: 

نانوتکنولوژی چیست؟

نانوتکنولوژی مولکولی ، نامی است که به یک نوع فن‌آوری تولیدی اطلاق می‌شود. همانطور که از نامش پیداست ، نانوتکنولوژی مولکولی، هنگامی محقق می‌شود که ما توانایی ساختن چیزها را از اتمها داشته باشیم و در این صورت ما توانایی آرایش دوباره مواد را با دقت اتمی خواهیم داشت

هدف نانوتکنولوژی ساختن مولکول به مولکول آینده است . همانطور که وسایل مکانیکی به ما اجازه می‌دهند که چیزی فراتر از نیروی فیزیکی خود به دست آوریم، علم نانویی و تولید در مقیاس نانو هم، سبب می‌شود تا ما بتوانیم پارا بفراتر از محدودیتهای اندازه‌ای که به طور طبیعی موجود است، بگذاریم و درست روی واحدهای ساختاری مواد کار کنیم, جایی که خاصیت مواد مشخص می‌شود و با تغییر در آن واحدها می‌توان تغییرات خواص را ایجادکرد. برای کنترل ساختار مواد، باید یک سیستم کامل و ارزان قیمت در اختیار داشته باشیم. فرض اصلی در نانوتکنولوژی این است که تقریباً همه ساختارهای با ثبات شیمیایی که از نظر قوانین فیزیک رد نمی‌شوند را می‌توان ساخت

ماهیت نانوتکنولوژی، عبارت است از توانایی کار کردن در تراز اتمی، مولکولی و فراتر از مولکولی، در ابعاد بین 1 تا 100 نانومتر، با هدف ساخت و دخل و تصرف در چگونگی آرایش اتمها یا مولکولها و با استفاده از موا‌د, وسایل و سیستم‌هایی با تواناییهای جدید و اعمال تازه که ناشی از ابعاد کوچک ساختارشان می‌باشد. همه مواد و سیستم‌ها زیربنای ساختاری خود را در مقیاس نانو ترتیب می‌دهند. در اینجا مثالهایی را ذکر می‌کنیم. یک مولکول آب دارای قطر حدود 1 نانومتر است. قطر یک نانوتیوب تک لایه 2/1 نانومتر می‌باشد. کوچکترین ترانزیستورها به اندازه 2 نانومتر می‌باشند. مولکول  DNA ، 5/2 نانومتر پهنا دارد و پروتئینها بین 1 تا 20 نانومتر هستند. قطر  ATP ، 10 نانومتر بوده و یک وسیله مولکولی نیز ممکن است در حدود چند نانومتر باشد

کنترل مواد در مقیاس نانویی به معنای ساختن ساختارهای بنیانی در مقیاسی است که خواص اساسی معین می‌شود. تا آنجایی که ما از طبیعت اطلاعات در دست داریم، این آخرین مقیاس تولید است. نانوتکنولوژی ، اتحاد ساختارهای نانویی در جهت ایجاد ساختارهای بزرگتر را که می‌توانند در صنعت، پزشکی و حفاظت محیط‌زیست استفاده شوند، شامل می‌شود

دانشمندان اخیراً این توانایی را پیدا کرده‌اند که بتوانند اتمها را به طور مستقیم مشاهده کرده و دستکاری کنند ولی این تنها بخش کوچکی از تکنیکهایی است که در علم نانویی و همچنین فن‌آوری، به دست آمده است. هنوز چند دهه به توانایی تولید محصولات تجاری باقی است ولی مدلهای تئوری کامپیوتری و محاسباتی، نشان می‌دهند که دستیابی به سیستم‌های تولید مولکولی امکانپذیر است. چرا که این مدلها، قوانی فیزیکی کنونی را نقض نمی‌کنند. امروزه دانشمندان وسایل و تکنیکهای زیادی را که برای تبدیل نانوتکنولوژی از مدلهای کامپیوتری به  واقعیت لازم است ، اختراع و تدبیر می‌کنند

دقت به عنوان منفعت ماشینهای مولکولی مدنظر می‌باشد و همچنین یکی از کلیدهای مهم برای درک لزوم پیشرفت در زمینه این فن‌آوری است. دقت در اینجا به این معناست که برای هر اتم جایی وجود دارد و هر اتم در جایگاه خودش است. ما از ماشینهای دقیق برای تولید محصولات با دقت مساوی، استفاده خواهیم کرد. فن‌آوری تا به حال هرگز چنین کنترل دقیقی نداشته است و همه‌ فن‌آوریهای کنونی ما، فن آوریهای بزرگ هستند. امروزه ما تکه یا توده‌ای از چیزی را در مقابل خود قرار می‌دهیم و به آن چیزی اضافه کرده و یا از آن تکه‌هایی را کم می‌کنیم و در نهایت وسیله مورد نظرمان را با این اعمال ایجاد می‌کنیم. در واقع ما وسایلمان را از سر هم کردن قسمتهای مختلف تولید می‌کنیم بدون آنکه نسبت به ساختمان مولکولی آنها توجهی داشته باشیم. در گذشته ساخت با دقت اتمی، تنها در محصولات کریستالها یا در سازمان‌های زنده‌ی زیستی مانند ریبوزومها که پروتئین مورد نیاز موجود زنده را فراهم می‌کنند و یا   DNA که اطلاعات مورد نیاز برای ایجاد موجود زنده را حمل می‌کند، دیده شده است. ما در جریان پیشرفت نانوتکنولوژی روندی به سوی دستیابی به درجه‌ای از کنترل سیستمها که قبلاً تنها در طبیعت موجود بوده، در پیش رو داریم

منفعتهای دیگر وقتی نمایان می‌شوند که اندازه‌ی وسایل قابل ساخت را مورد توجه قرار می‌دهیم. وقتی ما در مقیاس اتمی کار کنیم، می‌توانیم دستگاههایی بسازیم که می‌توانند به جاهای غیرقابل تصور از نظر کوچکی بروند

دو وسیله‌ی بسیار حساس که هنوز ساخته نشده‌اند در نانوتکنولوژی عبارتند از

1- نانوکامپیوتر             2- نانواسمبلر

نانو کامپیوتر ماشینی مولکولی است که قادر است یک رشته اعمالی را به اجرا در آورد و آنها را اداره کند و در نهایت نتیجه‌ای را تولید نماید. در عمل این وسیله تا حدی با میکروپردازش‌گرهای امروزی متفاوت است، اگر چه شباهتهای نادری با کامپیوترهای قدیمی و مکانیکی که توسط   Charles Babbage در دوره‌ی ویکتوریا طراحی شده بود، دارد. همچنین دارای دستگاه ثبت‌کننده‌ای است که چیزی شبیه ماشینهای جمع‌کننده  ( Adding Machine) به وجود می‌آورد. البته ماشین جمع‌کننده‌ای که میلیون‌ها بار کوچکتر و بیلیونها بار سریعتر از میکروپردازش‌گرهایی که تاکنون طراحی شده است. وقتی یک نانوکامپیوتر وجود داشته باشد در این صورت به وجود آوردن نانواسمبلر نیز امکان‌پذیر خواهد بود. نانواسمبلر وسیله‌ای ساخته شده در تراز اتمی است که می‌تواند اتمها را برای بیشتر شکلهایی که مورد نظر می‌باشد، دقیقاً نظم‌دهی و آرایش کند. امروزه کارکردن در تراز اتمی به نیروی اتمی میکروسکوپی گران قیمت  (AFM) نیاز دارد که از میدان الکتریکی برای هل دادن اتمها به سمت جایگاهشان استفاده می‌کند. ولی نانواسمبلر می‌تواند به سادگی اتمها را از جایگاهشان خارج کرده و آنها را همانند دستگاه بافندگی صنعتی، در محل مورد نظر به یکدیگر پیوند دهد. در سلولهای ما، ریبوزومها کاری شبیه به این را انجام می‌دهند؛  DNA را به صورت  RNA کپی کرده و سپس آمینواسید صحیح را جهت ساخت پروتئینها جمع‌آوری می‌کنند. نانواسمبلری که یک نانو کامپیوتر را در هسته‌ی خود در بردارد ، تقریباً همین کار را انجام می‌دهد . نانواسمبلر در واقع یک هدف نهایی و مهم در نانوتکنولوژی است. وقتی یک نانواسمبلر کامل در دسترس باشد، تقریباً همه چیز ممکن می‌شود و این مهمترین و بزرگترین خواسته‌ی انجمن نانوتکنولوژی است

شصت سال پیش  John Von Neumann ( کسی که همراه  Alan Turing، زمینه علم کامپیوتر را پایه‌گذاری کرد.) حدس زد که روزی ساختن ماشین‌هایی که بتوانند خودشان را کپی کنند، ممکن خواهد شد. یک نوع تکرارکننده‌ی خودبه خودی که می‌تواند ما را از یک مثال ساده‌ی ذهنی به سمت اجتماعی از کپی‌های کامل هدایت کند. اگر چه ماشین مورد نظر  Von Neumann در تئوری ساده به نظر می‌رد ولی هرگز ساخته نشده است. در مقیاس ماکرومولکولی ساختن یک کپی از ماشین بسیار ساده‌تر از تهیه کردن ماشینی است که بتواند خود را کپی کند ولی در تراز مولکولی ، این موازنه برعکس است یعنی تهیه کردن ماشینی که بتواند خود را کپی کند بارها ساده‌تر از ساختن ماشین دیگری با استفاده از تراشه‌هاست

این مزیت بزرگی است که وقتی تنها یک اسمبلر داریم، می‌توانیم هر تعداد که بخواهیم ، ایجاد کنیم. همچنین این بدان معناست که نانواسمبلر یک آفت کامل است. اگر به طور عمدی یا تصادفی یک نانواسمبلر در محیط آزاد شود، تنها با راهنمای چگونگی تکثیر شدن ، تمام سطح سیاره یعنی گیاهان، حیوانات و سنگها و صخره‌ها در عرض مدتی کمتر از هفتاد و دوساعت (72) به ماده‌ی لزج و چسبناک خاکستری رنگ  (gray goo) از  naniteها (nano unite) مبدل خواهد شد.  Drexler معتقد است مشکل gray goo تا حد زیادی خیالی است ولی امکان سناریوی غبار خاکستری را تصدیق می‌کند که باعث برگشت یا تکرار naniteها می‌گردد و زمین را در روکشی که مادون میکروسکوپی است، خفه می‌کند و در اینجا ما با یک خطر فن‌آوری که در تاریخ بی‌سابقه است ، مواجهیم. علیرغم این مسائل، کسانی که روی نانوتکنولوژی مولکولی کار می‌کنند، در حال مطالعه برای ساختن دستگاهی در مقیاس اتمی هستند و به نظر می‌رسد به زودی اطلاعات کافی برای ساخت نانوکامپیوتر و نانواسمبلر را به دست می‌آوریم

این مسائل اجتناب‌ناپذیر و مطرح شده در نانوتکنولوژی باعث شد تا  Drexler، یک زیربنای علمی و آموزشی ایجاد کند و آن انستیو  Foresight است که به عنوان یک محل شناخته شده و یک مرکز تفکر در مورد نانوتکنولوژی عمل می‌کند. در طی 14 سال برپایی Foresight  ، این انستیتو به صورت تحقیقات نانوتکنولوژی درآمده است. در اواسط اکتبر 2000، انستیتو Foresight ، کنفرانس سالانه‌ی خود را در هتلی در  Santa Clara برگزار کرد. در آنجا زمزمه‌ای جدید به گوش می‌رسید؛ پیشرفتهای اخیر در سازه‌های با مقیاس مولکولی که حاصل ابتکار در برخی ترکیبات اصلی و بنیانی که  Drexler در نانوسیستم توصیف کرده است، می‌باشد. همانند ترکیباتی که در ساختمان نانو کامپیوترها و نانواسمبلرها ضروری است. چیز دیگری که در کنفرانس به دست آمدن یک کپی ا ز داروی نانویی   Robert Freitas بود. طب نانویی بیش از پیش در تلاش برای جامه‌ی عمل پوشاندن به وعده‌های  Feynman (دارنده‌ی جایزه نوبل برای طرح فن‌آوری در مقیاس کوچک) در مورد ” دکتر بسیار کوچک” است و قدم به قدم موانع فن‌آوری را از سر راه برمی‌دارد. موانعی که برای رسیدن به وسایل نانوپزشکی باید بر آنها فائق آمد

 هم‌اکنون کنگره‌ی آمریکا نسبت به سرمایه‌گذاری در هر نوع تحقیق و توسعه  (R & D) بدون سوددهی زودرس در پزشکی و ارتش مخالفت دارد ولی دولت آمریکا سرمایه‌گذاری برای تحقیقات نانوتکنولوژی را دوبرابر کرده است. قسمتی از این سرمایه برای اهداف مرکز تحقیقات ناسا در   Mountain View کالیفرنیا صرف خواهد شد؛ جایی که تیم کوچکی روی طرح نانوکامپیوترها کار می‌کنند. حال این سئوال در ذهن نقش می‌بندد که چرا ناسا توجه خود را معطوف به نانوتکنولوژی کرده است؟ در پاسخ می‌توان گفت که ” اندازه” ، مهمترین دلیل می‌باشد. کامپیوترهای رایج مثل آنجه که در   Mars Pathfinder پایه‌گذاری شده، هم بزرگند و هم به اندازه کافی قدرتمند نیستند و دیگر اینکه مستعد انجام خطا هستند. با استفاده از وسیله‌ی نانویی به اندازه یک حشره‌ که به اصطلاح حشره‌ی نانویی(     nanobat) خوانده می‌شود، ناسا می‌تواند 100 میلیون چشم و گوش را در بسته‌ای به وزن چند گرم، به سطح مریخ بفرستد. حتی اگر نیمی از آن حشره‌های نانویی دچار اشکال شوند و یا کار نکنند، باز هم کسی چیزی از دست نمی‌دهد. چرا که هنوز 50 میلیون دیگر باقی مانده است. برای ساختن یک عدد از این حشره‌های نانویی ، محققان باید مشکلات بر سر راه نانوکامپیوترها را حل کنند و این همان نکته‌ای است که گروه تحقیق ناسا بر روی آن متمرکز شده است

بررسی‌های انجام شده حاکی از آن است که نانوتکنولوژی تمام جنبه‌های زندگی ما را تحت تاثیر قرار خواهد داد. یک سری اتفاقات جالب در علم پزشکی و دارویی مورد انتظار است. نانوتکنولوژی حتی بر روی هوایی که تنفس می‌کنیم و آبی که می‌نوشیم نیز موثر است. با مطالعه بر روی پیامدهای نانوتکنولوژی می‌توان دریافت که این نوع فن‌آوری ما را به سمت پیشرفت در راه رسیدن به سیستمهایی بهتر، سریعتر ، مستحکمتر، کوچکتر و ارزان‌تر سوق می‌دهد

پیشگامان نانوتکنولوژی

چهل سال پیش  Richard Feynman ، متخصص کوانتوم نظری و دارنده‌ی جایزه‌ی نوبل، درسخنرانی معروف خود در سال 1959 با عنوان ” آن پایین فضای بسیاری هست” به بررسی بعد رشد نیافته علم مواد پرداخت. وی در آن زمان اظهار داشت، ” اصول فیزیکن تا آنجایی که من توانایی فهمش را دارم، بر خلاف امکان ساختن اتم به اتم چیزها حرفی نمی‌زنند”. او فرض را بر این قرار داد که اگر دانشمندان فراگرفته‌اند که چگونه ترانزیستورها و دیگر سازه‌ها را با مقیاسهای کوچک، بسازند پس ما خواهیم توانست کا آنها را کوچک و کوچک‌تر کنیم. در واقع آنها به مرزهای حقیقی‌شان در لبه‌های نامعلوم کانتوم نزدیک خواهند شد و فقط هنگامی این کوچک شدن متوقف می‌شود که خود اتمها تا حد زیادی ناپایدار شده و غیر قابل فهم گردند.   Feynman فرض کرد وقتی زبان یا سبک خاص اتمها کشف گردد، طراحی دقیق مولکولها امکان‌پذیر  خواهد بود و به طوری که یک اتم را در مقابل دیگری به گونه‌ای قرار دهیم که بتوانیم کوچکترین محصول مصنوعی و ساختگی ممکن را ایجاد کنیم

با استفاده از این فرمهای بسیار کوچک چه وسایلی می‌توانیم ایجاد کنیم؟

.   Feynmanدر ذهن خود یک ” دکتر مولکولی” تصور کرد که صدها بار از یک سلول منحصر به فرد کوچکتر است و می‌تواند به بدن انسان تزریق شود و درون بدن برای انجام کاری یا مطالعه و تایید سلامتی سلولها و یا انجام اعمال ترمیمی و به طور کلی برای نگهداری بدن در سلامت کامل به سیر بپردازد

در بحبوحه‌ی سالهای صنعتی کلمه‌ی ” بزرگ” از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود. مثل علوم بزرگ، پروژه‌های مهندسی بزرگ و … حتی کامپیوترها در دهه 1950 تمام طبقات ساختمان را اشغال می‌کردند. ولی از وقتی  Feynman نظرات و منطق خود را بازگو کرد، جهان روندی به سوق کوچک شدن در پیش گرفت

 Marvin Minsky تفکرات بسیار باروری داشت که می‌توانست به اندیشه‌های Feynman قوت ببخشد. Minsky – پدر یابنده‌ی هوشهای مصنوعی – دهه 70-1960 جهان را در تفکراتی که مربوط به آینده می‌شد، رهبری می‌کرد. در اواسط دهه‌ی 70،  Eric Drexler که یک دانشجوی فارغ‌التحصیل بود، Minsky را به عنوان استاد راهنما جهت تکمیل پایان نامه‌اش انتخاب کرد و او نیز این مسئولیت را برعهده گرفت. Drexler نسبت به وسایل بسیار کوچک Feynman علاقه‌مند شده بود و قصد داشت تا در مورد تواناییهای آنها به کاوش بپردازد. Minsky نیز با وی موافقت کرد. Drexler در اوایل دهه 80 ، درجه استادی خود را در رشته‌ی علوم کامپیوتر دریافت کرده بود و گروهی از دانشجویان را به صورت انجمنی به دور خود جمع نموده بود. او افکار جوانترها را با یک سری ایده‌ها که خودش ” نانوتکنولوژی” نامگذاری کرده، مشغول می‌داشت

Drexler اولین مقاله علمی خود را در مورد نانوتکنولوژی مولکولی  ( MNT) در سال 1981 ارائه داد

او کتاب  ”  Engines of Creation : The Coming Era of Nanotechnology” را در سال 1986 به چاپ رساند. Drexler تنها درجه‌ی دکتری در نانوتکنولوژی را در سال 1991 از دانشگاه  MIT دریافت داشت. او یک پیشرو در طرح نانوتکنولوژی است و هم اکنون رئیس انستیتو   Foresight و  Risearch Fellow می‌باشد

نانوتکنولوژی و همگرایی علمی

نانوتکنولوژی به سه شاخه جدا و در عین حال مرتبط با یکدیگر تقسیم می‌شود که بر اساس ساختارهای زیر تعریف می‌شوند

1- نانوتکنولوژی مرطوب: این شاخه به مطالعه سیستم‌های زیست محیطی که اساساً در محیطهای آبی پیرامون وجود دارند، می‌پردازد و چگونگی مقیاس نانومتری ساختمان مواد ژنتیکی، غشاءها و سایر ترکیبات سلولی را مورد مطالعه قرار می‌دهد. موفقیت این رشته بوسیله ساختمانهای حیاتی فراوانی که تشکیل شده‌اند و نحوه عملکرد ساختمانشان در مقیاس نانویی نظارت می‌شود، به اثبات رسیده است. این شاخه دربرگیرنده علوم پزشکی ، دارویی، زیست‌محیطی  و کلاً علوم مرتبط به    Bio می‌باشد

2- نانوتکنولوژی خشک: از علوم پایه شیمی و فیزیک مشتق می‌شود و به تمرکز روی تشکیل ساختمانهای کربنی، سیلیکون و دیگر مواد غیرآلی می‌پردازد. قابل تامل است که فن‌آوری خشک- مرطوب استفاده از مواد و نیمه هادیها را نیز می‌پذیرد. الکترونهای آزاد و انتقال‌دهنده در این مواد آنها را برای محیط مرطوب سودمند می‌سازد. اما همین الکترونها خصوصیات فیزیک فراهم می‌کنند که ساختارهای خشک از آنها در الکترونیک، مغناطیس و ابزارهای نوری استفاده می‌کنند. اثر دیگر که باعث پیشرفت ساختارهای خشک می‌شود این است که قسمتهای خود تکثیر مشابه ساختارهای مرطوب را دارا هستند

3- نانوتکنولوژی تخمینی (محاسبه‌ای): به مطالعه‌ی مدلسازی و ساختن ظاهر ساختمانهای پیچیده در مقیاس نانویی توجه دارد. توانایی پیش‌بینی و تجزیه و تحلیل محاسبه‌ای در موفقیت نانوتکنولوژی بحرانی است زیرا طبیعت میلیونها سال وقت لازم دارد که نانوتکنولوژی مرطوب را بصورت کاربردی در آورد. شناختی که بوسیله محاسبه بدست می‌آید به ما اجازه می‌دهد که زمان پیشرفت نانوتکنولوژی خشک را به چند دهه کاهش دهیم که این تاثیر مهمی در نانوتکنولوژی مرطوب نیز دارد. نانوتکنولوژی تخمینی، پلی است برای ارتباط بین علوم مهندسی ، محاسباتی ، کامپیوتر و فن‌آوری جدید

با توجه به ساختارهای عنوان شده برای نانوتکنولوژی، تاثیر متقابل آنها بر یکدیگر و لزوم مشارکت هر سه ساختار برای خلق و توسعه اکثر محصولات نانویی، واضح است که فن‌آوری برتر آینده نقطه تلاقی تفکر و عمل تمامی دانشمندان و محققان علوم مختلف است

نانوتکنولوژی مرطوب:

الف) نانوتکنولوژی و فراپزشکی:

نانوتکنولوژی به عنوان یک دانش پایه در تولیدات صنعتی بشر، زمینه‌های مختلف دنیای ‌فن‌آوری را تحت تاثیر قرار خواهد داد. پزشکی و درمان یکی از موارد مهم است که انسان در طول تاریخ برای حفظ بقا به عنوان مسئله‌ای اساسی به آن نظر داشته است، تا آنجا که طبیبان همواره جدای از دستمزد اقتصادی ، از اعتبار اجتماعی و گاه از تقدیس هم برخوردار بوده‌اند. در پی تلاشهایی که در تاریخ حیات بشر صورت گرفته، امروزه پیشرفتهای شگرفی در غلبه بر بیماریها و حفظ سلامتی به دست آمده است که مناسب است برای روشن‌تر شدن اوضاع پزشکی عصر خود مواردی را یادآوری کنیم

متخصان امروزه موفق شده‌اند بسیاری از بیماریهای واگیردار نظیر وبا، طاعون و موارد متعدد دیگر را که در گذشته دسته دسته قربانی می‌گرفتند، درمان کنند. با شناخت سلول ،   DNA و سپس ویروسها امروزه بسیاری از بیماریهایی که ویژگی تکامل دارند هم درمان می‌شوند. بعضی بیماریهای مسری که شاید ساده‌ترین آنها سرماخوردگی باشد قادرند متناسب با دارویی که آنها را از بین می‌برد، تکامل پیدا کنند و برای بار دوم از یک دارو صدمه نبینند؛ اکنون به جایی رسیده‌ایم که چنین بیماریهایی را هم با داروی تکامل یافته از بین می‌بریم!

در کنار شناخت بیماریها و روشهای درمان امروزه چنان آگاهی و دسترسی دقیقی نسبت به اجزای بدن حاصل شده که می‌توانیم اندامهایی را به بدن پیوند بزنیم و یا عضوهای مصنوعی را جایگزین قضوهای از کار افتاده نماییم. این به معنای پایان راه حفظ سلامتی نبوده و نیست. با اندکی تعمق خطارت نه چندان کوچکی را در کنار خود و در حیطه‌ی پزشکی امروز مشاهده خواهیم کرد. داروهایی که برای درمان بیماریها ساخته‌ایم، خود آسیبهای دیگری به سلامت بدن وارد می‌سازد و بدین دلیل که محیط و هدف خود را به طور دقیق نمی‌شناسند و قدرت حرکت به سوی هدف خود _ خلاف حرکت طبیعی مواد در بدن- را ندارند ناگزیر از درمان حدودی می‌باشند و این یعنی نجات به بهای یک ضرر کوچکتر؛ که البته این ضرر کوچکتر می‌تواند مولد زیانهایی حتی بزرگتر از مشکلات اولیه باشد. علاوه بر این ، ظهور بیماریهایی نظیر ایدز با ویروس مرموز  HIV که داروهای کنونی از شناسایی و نابود کردن آن عاجزند به همراه گسترش روزافزون آن در میان مردم جهان ، مشکل بسیار بزرگی محسوب می‌شود. دیگر آنکه اعضای پیوندی و اندامهای مصنوعی هنوز کارایی بافتهای طبیعی و اولیه را پیدا نکرده‌اند. برای مثال باید گفت اگر اکنون دست یک کارگر زیر تیغ دستگاههای صنعتی قطع شود خوشبختانه می‌توانیم دست را به بدن متصل کنیم و به حیات بازگردانیم، اما متاسفانه همه قابلیتهای اولیه را نخواهد داشت، زیرا هنوز دقت لازم برای اتصال اعصاب و بافتهای جدا شده را مطابق حالت طبیعی به دست نیاورده‌ایم

توجه به موارد فوق احتمالاً شما را برای شیندن یک پیش‌بینی قریب‌الوقوع در دنیای ” فراپزشکی” آینده برانگیخته است.” انقلاب صنعتی آینده” در پزشکی هم دگرگونی عظیمی به همراه خواهد داشت. پژوهش‌های انجام شده ساختاری را ارائه می‌کند که می‌تواند پیشرفت حیرت‌انگیزی را در صنعت دارو و درمان بیماریها و آسیبهای زیستی ایجاد کند. ” ماشینهای مولکولی هوشمند” نمونه‌ی بسیار کوچک یک سیستم شناساگر ، ترمیم کننده و متحرک بسیار دقیقند که می‌توانند تمام مشکلات مذکور در پزشکی امروز را برطرف سازند. این ماشینها با اطلاعات کامل از ساختار بدن و حتی اجزای سلولهای بدن به راحتی قادر به حفاظت جسم در برابر باکتریها، میکروبها و ویروسهای بیماری‌زا خواهند بود. مثلاً با داشتن اطلاعات دقیق از  DNA ، سلولهای بدن می‌توانند مهاجمین را قبل از آسیب زدن به سلولها سالم شناسایی کرده و از بین ببرند

ماشینهای مولکولی هوشمند ( مجموعه‌ای از مولکولهای متصل و برنامه‌ریزی شده که به وسیله موتورهای مولکولی حرکت می‌کنند و قابلیت انجام اعمال سودمند و دقیق در مقیاس درون سلولی دارند) می‌توانند مواد دارویی لازم برای بیماریهای خاص را دریافت و تا محل سلولهای بیمار حمل کنند و پس از شناسایی تک‌تک آنها دارو در اثر داده و با حداقل ماده مورد نیاز و آسیب جانبی بیماری را درمان نمایند. در عین حال این ماشینها با ابعاد کوچک خود می‌توانند از دیواره‌ی سلولها عبور کرده و حتی اجزای سلولها را هم ترمیم نمایند. با چنین قابلیتهایی نانو ماشینهای مولکولی به راحتی می‌توانند حتی ویروس    HIV را از مقایسه اطلاعات آن با   DNA بدن انسان شناسایی کرده و از بین ببرند

اضاف بر روشهای درمانی خارق‌العاده ، نانوتکنولوژی امکان ایجاد ساختارهای زیستی عجیبی را فراهم می‌سازد. مثلاً می‌توانیم بافتهای آن چنان مقاومی در بدن بسازیم که با افتادن از یک ساختمان بلند کوچترین خدشه‌ای در عملکردشان وارد نشود و سلامت خود را حفظ کنند و این یعنی ….!

چه زمانی به چنین ابزارهایی دست می‌یابیم؟

زمان آن نزدیک است ؛ اما در جواب این سئوال که شاید از بیم سر آمدن عمر قبل از دستیابی به نانوتکنولوژی در پزشکی به ذهنها خطور می‌کند بهتر است مفهوم جدید “   Cryonics” یا ” انجماد بدن در هنگام مرگ” را بیان کنیم تا انگیزه این پرسش فروکش کند

وقتی قلب شخص از تپش می‌ایستد( معنای قدیمی مرگ) ولی قبل از انکه نابودی ساختار مغز آغاز شود، او را به دستگاه قلب مصنوعی متصل کرده و مرحله به مرحله بدن را با یک مایع ضد انجماد و برخی متعادل کننده‌های سلولی پر می‌کنند. سپس دمای بدن فرد را تا دمای نیتروژن مایع پایین می‌آورند. در این نقطه همه‌ی تغییرات مولکولی برای دوره‌ی نامحدودی متوقف می‌شود و بدن شخص را در محیط بسته‌ای نگهداری می‌کنند. در آینده ، وقتی دستگاههای تعمیر سلولی نانوتکنولوژی به بهره‌برداری می‌رسد، بیماریهای مهلکی که سبب مرگ شده‌اند به همراه سموم ماده‌ی ضد انجماد از بین می‌روند و فرد دوباره گرم می‌شود و به صورت زنده و سالم در می‌آید

 

ب) نانوتکنولوژی و علم بیوتکنولوژی

مقدمه:

مولکولها و سیستم‌های بیولوژیکی صفاتی دارند که آنها را برای کاربردهای نانوتکنولوژی بسیار مناست می‌سازد. علیرغم و عده‌ها   Nano structureها،  Nano Particleها با اندازه نانوبیولوژیکی توسعه نیافته‌اند

بلوکهای ساختمانی نانوتکنولوژی:

سنتز: با وجود آنکه در نگاه اول بنظر می‌رسد که در طبیعت، تعداد محدودی بلوکهای سازنده‌ی اصلی (آمینواسیدها، چربیها و نوکلئیک‌اسیدها) وجود دارند، اختلاف شیمیایی این مولکولهای و راههای مختلف پلیمرشدن آنها، گستره وسیعی از ساختمانهای ممکن را ایجاد می‌کند. علاوه بر این، پیشرفتهایی که در سنتز شیمیایی و کلاً بیوتکنولوژی صورت پذیرفته، انسان را قادر می‌کند که این بلوکهای سازنده را در کنار هم قرار دهد و ترکیب کند و از این طریق مواد و ساختارهای جدیدی که تاکنون در طبیعت ساخته نشده‌اند را بسازد. این ساختارها غالباً کاربردهای بی‌نظیر و منحصر بفردی دارند

بیوپلیمرهای تهیه شده از طریق بیوتکنولوژی ، تک پراکند   ( mono disperse) هستند. آنها طول زنجیر را کنترل می‌کنند و تعریف شده هستند. از طرف دیگر ، تولید یک پلیمر سنتزی تک پراکند عملاً غیر ممکن است. اخیراً نشان داده شده است که پلیمرهایی که طول زنجیر آنها درست تعریف شده باشد، داری قابلیتهای کریستال مایع غیر عادی می‌باشند. بعنوان مثال :   Yu-et-al در سال 1997 نشان داده است که روشهای باکتریایی برای سنتز پلیمر، می‌توانند برای تولید موادی از این دست ، استفاده شوند

توزیع در طول زنجیری که معمولاً برای پلیمرهای سنتزی وجود دارد، امکان اینکه بتوان آنها را در مرحله‌ی هم شکلی اتمها ( هم شکل شدن اتمها) مشاهده کرد را کم می‌کند. این کار از این جهت مهم است که نشان می‌دهد ما هم‌اکنون راهی داریم برای شکل‌های جدیدی ( در مرحله هم شکل شدن اتمها) که فضا دهی لایه‌هایشان می‌تواند در مقیاس دهها نانومتر کنترل شود. در بیوتکنولوژی می‌توان از کنار هم قرار گرفتن اسیدآمینه‌های مصنوعی مانند  b- alanine یا  Dehydro poline یا  Fluortyrosine یا پروتئین‌های دیگری که در ساختارشان آلکن یا آلکین وجود دارد، استفاده کرد. تحقیقات در این زمینه، راههای جدیدی در مورد پلیمرهای با طول و مشخصات کنترل شده مثل بیوپلیمرهایی که حاوی خواص الکتریکی مانند هدایت هستند را بدست می‌دهد. پدیده‌ی دیگر، همکاری همه‌ی وسایل شیمیایی در ترکیبات پروتئین‌هاست که آنها را قادر می‌سازد که برای مثال، پروتئین‌هایی با تصویر آینه‌ای بسازند. این پروتئین‌ها با استفاده از خاصیت ترکیب  D-Amino Acidها در مقابل کنترل زیستی مقاومت می‌کنند و می‌توانند کاربردهای دارویی مهمی داشته باشند

 

کالبدشناسی اجزاء زیستی:

کالبدشناسی پلیمرهای محافظت شده به منظور جداسازی مولکولهای کم وزن آلی از محلول به کار برده می‌شوند. آنها از طریق پر کردن منفذها

   ( Ultra filtration , Micor filtration) عمل می‌کنند. این فرضیه و عملکرد را می‌توان در خصوص مایکروامولسیون و همچنین اجزاء دارای مولکولهای هموگلوبین ، به کاربرد. این اعمال جداسازی سایر مواد معدنی را نوید می‌دهد

لایه‌های سطحی باکتریایی به عنوان اجزاء هادی :

لایه‌های سطحی باکتریایی که به صورت کریستالی هستند، از واحدهای تکرار شونده‌ پروتئین تشکیل یافته‌اند. این لایه‌ها به صورت خود چیده

   ( Self-Assemble) هستند و قابلیت چسبندگی بالایی دارند. آنها به عنوان اجزاء هادی برای نانوتکنولوژی در نظر گرفته شده‌اند. برای مثال آنها برای شکل دادن سوپرلاتکس سولفید کادمیم استفاده شده‌اند

بیوسرامیکها:

اثرات مولکولهای زیستی و آلی، بر روی همدیگر می‌تواند در ساختن سرامیک، با افزایش سختی مورد استفاده قرار گیرد. مطالعات پایه‌ای زیستی-معدنی که در آنها یک ماده معدنی ( معمولاً پروتئین : پپتید یا لیپید) به وسیله‌ یک فاز آلی ( مثل کربنات کلسیم یا هیدروکسی) تحت تاثیر قرار می‌گیرد، منجر به سنتز زیستی مواد مرکب شده‌اند. سنتزهای  Micelle-templated می‌تواند سرامیکهایی با ابعاد nm 100-20 تولید کند. Poreها، این مواد متخلخل می‌توانند به عنوان کاتالیزور یا جذب‌کننده استفاده شوند و برای جداسازی‌های گاز و مایع و همینطور به عنوان عایقهای گرمایی و صدایی به کار روند. خصوصیت جدا کردن انتخابی ، آنها را برای جداسازی بیوشیمیایی و دارویی قابل استفاده می‌کند. یک مثال جالب در مورد ترکیبات معدنی و آلی، مواد بسته‌بندی جدیدی است که برای گرفتن جای پلیداستیرن بعنوان پوشش غذاییِ غذاهای حاضری بکار برده می‌شود

آهنرباهای میله‌ای زیستی:

دقیقاً نشان داده شده است که بسیاری از ترکیبات آلی قادر به ته‌نشین کردن مواد مغناطیسی مانند    fe₃o₄ و یا  fe₃s₄ هستند. بعلاوه در ترکیبات آلی میکربی در بدن ماهیها زنجیره‌های خطی از کریستالهای غشاءدار مغناطیسی که به  Magnetosome معروفند، یافت شده است( کرشفنیک و سایرین در سال 1992)

گردآورنده‌های یا شکل‌دهی  ( Assemblers or Templating):

خودسازی متوالی زیست مولکولها معمولاً بعنوان یکی از کلیدهای حیاتی کاربردهای نانوتکنولوژی شناخته می‌شود. اما آنچه باید بیشتر مورد تحقیق قرار گیرد، چگونه ساختن آرایه‌های متناوب، گردهم‌آوریهای زیست‌مولکولی ، چگونگی استفاده از شکل‌دهیهای زیست مولکولی به طریق موثر، چگونگی تقلید خاصیت خودسازی زیست مولکولها برای استفاده در مولکولهای غیرزیستی و بالاخره چگونگی بهره‌گیری از اختلافات بین خود سازی زیستی و غیرزیستی است

نانوتکنولوژی و  DNA (DNA Nanotechnology)

بادرنظر گرفتن مطالب گفته شده ،  DNA یک ساختار بسیار مناسب برای کاربردهای نانوتکنولوژی است. رشته‌های مارپیچی دوتایی  DNA که ساختارشان بسیار مشهور است در نتیجه‌ی اتصال سخت مولکولهای  DNA  در شرایط ویژه حادث شده اند استفاده از مولکول های ANA شاخه دار پایدار سبب ایجاد اشکال پیوندی می‌شود. در شکل    A چهار مولکول با اتمهای پیوندی که در یک چهار ضلعی گرد آمده‌اند، نشان داده شده است. ما این روش را برای ساختن یک مولکول  DNA بسته‌ی کووالانسی که یالهای مارپیچی آن یک اتصال مکعبی دارند, استفاده کرده‌ایم. این مکعبها در محلولی ساخته شده‌اند که بی‌اثر است

بنابراین ما روش ترکیبی  Solid-support را که موثرتر است بکار می‌گیریم و از آن برای ایجاد مولکولی که در آن محورهای مارپیچی ، اتصالات هشت‌وجهی ناقص باشند، استفاده می‌کنیم. به هر حال ساخت یک جسم بسته از قبیل یک چند وجهی، حالت خاصی از ساختار نانوذره‌ای است زیرا همه یالها می‌توانند بوسیله لیگاندپوشی یک رشته‌ی متناهی از پایانه‌های پیوندی ایجاد شوند. بنابراین برنامه‌پذیری پایانه‌های پیوندی و پیش‌بینی محصول لیگاند پوشیده، برای تعیین پیوند جسم کافی می‌باشد. اجتماع چهار ترکیب پیوندی در یک ساختار چهار ضلعی باعث ایجاد توانایی در حفظ ساختار صلبی آنها می‌شود. اگر زوایای بین رشته‌های مارپیچی دوتایی متغیر باشد، ساختار هشت وجهی یکی از ساختارهایی خواهد بود که این مولکولها می‌توانند تشکیل دهند و در حقیقت پیوندهای شاخه‌دار، انعطاف‌پذیر می‌باشند. در صورتیکه شکل  Periodicmatter بگونه‌ای باشد که اتصالات سلول به سلول یکسانی را ایجاد کند انعطاف‌پذیری می‌تواند مجموعه‌ای از حجم‌های متغیر به وجود آورد

 معیار سنجش ما برای استحکام این است که وقتی یک مولکول را که دارای دو انتهای پیوندی و مکمل است  Oligomerize کنیم تمایل کمتری به حلقه‌ای شدن داشته باشد ( ترکیبات شاخه‌دار بصورت دیمر و یاتریمر حلقه‌ای می‌شوند). بعنوان مثال مولکول  DAE را در نظر می‌گیریم. این مولکولهای به اطراف مثلث‌های  DNAو  Deltahedra متصل می‌شوند و بنابراین ما می‌توانیم از استحکام این اشکال استفاده کنیم. شکل  C نشان می‌دهد که یک  2-Dlattil از این مثلثها و هشت‌وجهی که سه لبه‌ی آن را سه مولکول  Double cross over اشغال کرده‌اند، تشکیل شده است. یکی از ویژگیهای جالب محصولاتی که شامل  DNA می‌باشند این است که تولید مولکولها با دستگاههای بیولوژیکی با   cloning  و با دستگاه  PCR ( Ploymer chain reaction) ممکن است

متاسفانه ایجاد فضاهای شاخه‌دار بدین طریق امکان‌پذیر نیست. با این حال روش دیگری که ممکن است در این زمینه استفاده شود وجود دارد. شکل  D یک دوازده وجهی که هر وجه آن 5 ضلعی می‌باشد را بطور نمونه نشان می‌دهد که بعنوان  Schlegel diagram شناخته شده است. هر لبه کاملاً با دو رشته  DNA پوشانده شده و یک رشته  exocyclic به هر پنج ضلعی اضافه شده است. رشته‌های exocyclic برای ایجاد یک رشته گره‌دار طولانی به هم متصل می‌شوند. بنابراین ما سعی می‌کنیم که ببینیم چگونه به طور موثر با ادامه دادن پیچاندن رشته‌ها به DNA می‌رسیم. به این ترتیب گره‌های سه برگی با رشته‌های منفی DNA و  RNA و نیز گره‌هایی 3 برگی با رشته‌های مثبت ایجاد کرده‌ایم

ج) محیط زیست نانوتکنولوژی

پروژه دانشجویی مقاله دعا تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله دعا تحت word دارای 13 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله دعا تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله دعا تحت word

مقدمه     
انواع دعا     
از نهج البلاغه      
مکان دعا     
آثار دعا     
فضیلت دعا     
زمان دعا     
دعا در حدیث     
حوزه های معانی دعا    
اشتراک در معنی ، اختلاف در لفظ     
ذکر     
حکمت مستجاب نشدن بعضی دعاها     
تأثیر صلوات بر دعا     
بعضی از دعاهای معروف      
دعای ایام هفته     
زیارت عاشورا     
منابع     

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله دعا تحت word

 1- دریافتی از مناجات خمس عشره : دست دعا ، چشم امید از سید مهدی شجاعی

2- کلمات مقدس از علی اکبر تلافی

3- در حریم عشق از سیّد عبدالله حسینی

4- آداب دعا و ادعیّه ی قرآنی با مقدمه ای از دکتر سید محمد باقر حجتی ، از محمد انصاری

مقدمه :

از آموزه های دیانت اسلام برای نیک بختی و سعادت انسان ، اذکار و دعاهایی است که در اوقات و مناسبتهای خاصّ خود خوانده می شود

غالب این اذکار و دعاها علاوه بر ثواب و پاداش اخروی ، آثار مادی و روحی نیز به همراه دارند که می توان به برکت آن ها بر ناملایمات و دشواری های زندگی فائق آمد

 خوش تر از ایام عشق ایام نیست

                                                                        صبح روز عاشقان را شام نیست

اوقات خوش آن بود که با دوست به سر شد

                                                                        باقی همه بی حاصلی و بی خبری بود

 انواع دعا :

1- دعاهای علاجی و تعویذی :

این دسته از دعاها جهت درمان بیماری های روحی و روانی و جسمی و رفع گرفتاری ها ، از سوی حاجتمندان مورد توجه قرار می گیرند ، تأثیر این گونه دعاها علاوه بر صحت سند و متن به رعایت آداب و اوقات و شرایط خاص و عدد مخصوصی بستگی دارد و عمل به آن خصوصیات ، از همگان ساخته نیست این دعاها در صورتی که برگرفته از قرآن و عترت بوده و از صحت سند و متن برخوردار باشد قابل اعتمادند و عمل به آنها شایسته و سودمند است

2- دعاهای معارفی و تربیتی :

دعاهای قرآنی و شمار فراوانی از دعاهای معصومین (ع) از این گونه دعاها به شمار می آیند . این دعاها سرشار از معارف توحیدی و تعالیم الهی هستند . دعاهای معارفی و تربیتی مبتنی بر شناخت پروردگار  و تلاش در راه خدا و توکل به اوست . دعاکنندگان در این گونه نیایش ها فقط خدا را می خوانند و از او یاری می طلبند . آنان گرچه بر ، برآورده شدن دعاهای خود اصرار دارند اما بر این باورند که آن چه مصلحت و حکمت خدا باشد تحقق خواهد یافت و بر آن خشنود هستند

از نهج البلاغه :

هر گاه بخواهید نعمت پروردگار را با دعا بگشایید و ریزش باران رحمتش را طلب کنی ، اگر او دعای تو را دیر اجابت فرماید نا امید مشو . زیرا اعطای او بسته به قدر و نیّت باشد چه بسا در اجابت ، تأخیر روا دارد تا پاداش سئوال کننده بزرگتر و عطای آرزومند افزون تر شود . چه بسا چیزی را خواسته ای و تو را نداده اند ، ولی بهتر از آن را در این جهان یا در آن جهان به تو دهند و یا صلاح تو در آن بوده که آن را از تو دریغ دارند

چه بسا چیزی از خداوند طلب کنی که اگر خدا خواسته ات را برآورد، تباهی دین تو را سبب شود

مولا علی (ع) در این گفتار ما را به این نکته مهم متذکّر می کند که اگر دعای ما به ثمر        نمی رسد یا آن چیز به صلاح ما نیست و به این سبب عطا نمی شود و یا این که مصلحتی در به تأخیر افتادن اجابت دعا وجود دارد و یا خدا اراده کرده است که بهتر از آن را به ما بدهند

مکان دعا :

مکان های مناسب تر برای دعا کردن عبارتند از : مسجد الحرام ، کعبه ، حجر اسماعیل(ع) ، مقام ابراهیم (ع) ، بالای کوه صفا ، عرفات و جاهای مقدس دیگری در « حرم مکه » چون : غار حرا، غار ثور ،‌جبل الرحمه ، کنار ستونهای توبه ، قبرستان ابی طالب و ;. و جاهای مقدس « حرم مدینه » مانند مسجی النبی ، کنار ستونهای توبه ، حنانه ، مهاجرین ، سر بر و مخلقه ، نزد مقام جبرئیل (ع) ، محل اصحاب صفه و ;.. و مساجد جامع هر شهر ، مسجد کوفه ، مسجد سهله ، حرم امام علی (ع) ، حرم امام حسین (ع) ، حرم ابوالفضل العباس ، حرم امام کاظم و امام جواد و امام هادی و امام حسن عسگری (ع) ، حرم اهل بیت حضرت معصومه و مزارهای امامزادگان و شهدا و اولیاء الهی

گاهی مکان و زمان با یکدیگر فضای شورانگیزی برای دعا و عبادت فراهم می آورد مانند : روز عاشورا و حضور در کربلا ، 19 و 21 ماه رمضان و مسجد کوفه و حرم امام علی (ع) ، نیمه شعبان و مسجد جمکران و ;

آثار دعا :

 

پروژه دانشجویی مقاله فرش موزه ای دوران صفوی تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله فرش موزه ای دوران صفوی تحت word دارای 76 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله فرش موزه ای دوران صفوی تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله فرش موزه ای دوران صفوی تحت word

مقدمه
فصل اول
شرایط اجتماعی دوران صفوی
فصل دوم
دلایل شکوفایی هنر و علوم در عهد صفوی
فصل سوم
3-1- تجارت در دوران صفویه
3-2- بررسی بازرگانی
3-2-1- بررسی بازارهای ایران در عهد صفوی
3-2-2- قدرت حاکم به بازار در روابط بازاریان با حکومت
3-2-3- سرای سلطنتی به نقل از سفر نامه
فصل چهارم
4-1- جلوه های هنر صفویه
4-2- حمایت نکردن سلاطین صفوی از شعرا
4-3- ویژگی های عصر صفوی
4-4- سیر تحویل نقوش
4-5- هنرهای دوره صفویه
4-5-1- معماری
4-5-2- نقاشی
4-5-3- خطاطی
4-5-4- شعرای نامدار عهد صفوی
4-5-5- فلز کاری
4-5-6- موسیقی
4-5-7- تذهیب در روزگار صفوی
4-5-8- نثر فارسی در عهد صفوی
4-5-9- ادبیات
4-5-10- بافندگی
4-5-11- ظروف سفالین
فصل پنجم
انحطاط صفوی
فصل ششم
6-1 بررسی نمونه های دست بافتهای صفوی
6-2- قالی صفوی
6-3- طرح های بافته شده دوره صفوی
6-4- نقش آموزشهای آکادمیک در کیفیت فرش
6-5- دلایل اصالت فرش صفوی
6-6- فرش های صفوی موزه فرش ایران

فصل هفتم
نابهنجاری های قالیبافی معاصر
جمع بندی و نتیجه گیری
منابع و ماخذ

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله فرش موزه ای دوران صفوی تحت word

1 خلیلی ، نسیم، کتاب(تاریخ صفویه) انتشارات ققنوس
2 دانش پژو، منوچهر ،کتاب( سفرنامه های دوره صفوی)انتشارات فرهنگشتان هنر دانشگاه اصفهان، چاپ اول
3 طغیانی، اسحاق، کتاب( تفکر شیعه و شعر دوره صفوی) ، انتشارات چاپ خانه دانشگاه اصفهان چاپ اول
4 ژوله ، تورج، کتاب( پژوهش در فرش ایران) انتشارات یساولی ، چاپ اول

چکیده

صنعت فرش بافی در ایران قدمت زیادی دارد اما در موزه های دنیا هیچ نمونه ای از فرش های ایرانی که متعلق به قبل از قرن شانزدهم میلادی ( دهم هجری) باشد به چشم نمی خورد عده ای سابقه فرش را تا سه هزار سال قبل از میلاد دانسته اند در روزگار ساسانی ،‌ قالی های معروف به سوسن گرد در مغرب زمین شهرت و اهمیت عضو می داشت بهارستان نام قالی معروفی بود که هنگام تصرف تیسفول به دست مسلمانان افتاد. از سده نهم هجری توجه دربار ایران به قالیبافی شروع کارگاه های مهم سلطنتی در این زمینه تاسیس شد به طوری بهترین و گران بهاترین قالی ها را برای کاخ های پادشاهی و امرا می بافتند و شماری از آن ها نیز به سلاطین و امرای خارجه به اهدا می شد شکی نیست که ایران بزرگترین مرکز قالیبافی در شرق بوده و سایر مراکز قالی بافی از ایرانیان تقلید می کردند بدین ترتیب شیوه قالی بافی ایران سخت تحت تاثیر آنها قرار می گرفت اما از سده های دوازدهم و سیزدهم هجری به بعد ( تا زمان معاصر ) قالی بافی رونق و شکوفه دوران صفوی را از دست داد فتحعلی شاه درصد احیای این هنر بر آمد اما دیگر شاهکار هندی در این زمینه پدید نیامد. وظیفه ماست که امروزه با شناخت نقاط قالی های صفوی که به عنوان ویترین قالی ایران شهرت یافته و بررسی علل افول این هنر صنعت دریابیم که چه چیزهایی موجب شد که قالی ایران جایگاه خود را در جهان از دست داده و روز به روز این سیر نزولی را طی کنند

مقدمه:[1]

          امروزه، تصور اینکه کشوری بتواند بدون مراوده تجاری با دیگر کشورها به حیات اقتصادی خود ادامه دهد تقریباً محال است، در این راستا برقراری روابط تجاری و استفاده از فرصتها در بازارهای خارجی از مقاصد مهم دولت به شمار می آید که منجر به کسب درآمد ارزی و شکوفایی هر چه بیشتر اقتصاد کشور خواهد شد. آنچه مسلم است این که در این راه دستیابی به یک اقتصاد سالم و بدون وابستگی به نفت می بایستی کلیه راههای ممکن جهت توسعه صادرات غیرنفتی را مورد بررسی دقیق و کارشناسانه قرار داد

          به هر ال در کشور ما به علت عدم ثبات درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت، توسعه بخش صادرات غیرنفتی اجتناب ناپذیر است و این توسعه منبع رشد اقتصادی و برطرف کننده نیازهای ارزی کشور خواهد شد

در این راستا فروش از قدیم الایام یکی از منابع مهم درامدهای ارزی کشور بوده است. در میان صادرات غیرنفتی ایران کمتر کالایی را می توان یافت که چون فرش،ارز نصیب کشور کرده باشد و یا مانند این کالا به دلیل کیفیتش از قدرت رقابت نسبی و گاه مطلق در بازارهای جهانی برخوردار بوده باشد

حدود هفت قرن است که فرش ایران با ویژگیها و اصالتهای خود بازارهای اروپایی را تسخیر کرده،لیکن مدتی است که از رونق و شکوفایی بازار آن کاسته شده است.مخصوصاً اینکه در چند سال گذشته،سهم فرش ایران در بازارهای جهانی به کمتر از 20% سقوط کرده است و چنانچه در این صنعت می بایست همه جانبه و ارائه راهکارهای کارشناسانه به همراه ایجاد الگوهایی از عصر طلایی فرش برای دست اندرکاران فرش معاصر انجام نپذیرد رقبای بی هویت بیش از پیش جای ما را در بازارهای جهانی خواهند گرفت در این رهگذر نه تنها درآمدهای ارزی کشور بلکه زندگی بسیاری از روستائیان هنرمند با تنگا مواجه خواهد شد.اگر فرش ایران هنوز در بازارهای خارج از کشور به فروش می رید از شهرت و اعتباری است که در دوره اوج و اعتلای این هنر یعنی عصر صفویه بدست آمده است.اگر فرش ایران در بازارهای جهانی هنوز حرف اول را می زند از شکوفایی این هنر در قرون گذشته سرچشمه می گیرد که مدیون کیفیت ،طراحی زیبا و متنوع ،رنگ آمیزی دلپذیر و با ثبات دوام و مرغوبیت مواد اولیه بکار رفته،اصالت فرهنگی و ; می باشد

          تلاش برای حفظ شهرت و اعتبار جهانی فرش ایران و گسترش بازارهای آن در اقضی نقاط جهان نه تنها به منزله دفاع از صادرات غیرنفتی،بلکه پشتیانی واقعی از حیات اقتصادی ده میلیون دست اندرکار تولید و تجارت فرش است

          به هر حال با همه این اوصاف ملل کاهش صادرات غیرنفتی به خصوص فرش دستباف یکی از مسائل مهم مورد بحث در اقتصاد کشور است که تلاشهای علمی و تحقیقاتی زیادی را طلب می کند.یکی از این راهکاری می تواند این باشد که با الگوبرداری از دوران شکوفایی هنرها و خصوصاً فرش دستباف در ادواری که از آن به نام عصر طلایی هنر ایران یاد می شود بتوان افولی را که در سالهای گذشته گریبانگیر هنر فرش ایران گردیده را کاهش داد.در واقع به شهادت تاریخ اوج هنر فرشبافی ایران را باید در دوران حکومت سلسله صفویان جستجو کرد.در واقع برخی از عالی ترین قالیهای ایرانی که تنها نمونه های باقی مانده،از دوران عظمت این هنر می باشند مطلق به دوران حکومت پادشاهان صفوی است

          به همین منظور تحقیق حاضر بر آن است که با توجه به اعتلای این هنر،صنعت

اولاً:دلایل ماندگاری این هنر در عصر صفوی را بررس کند

ثانیاً:الگویی ارائه دهد از فرش صفوی براساس استفاده دست اندرکاران فرش معاصر

          از میان کالاهای غیرنفتی،به طور سنتی فرش دستباف از اقدام عمده صادراتی بوده است.تقریباً نیمی از درآمد صادرات غیرنفتی کشور تا چند سال پیش از عرضه این کالا به بازارهای جهانی تأمین می شد.متأسفانه در این چند سال اخیر هم سهم فرش در ارزش کالاهای صادراتی غیرنفتی به کمتر از 20درصد تنزل یافته است

شرایط اجتماعی دوران صفوی:[1]

          در فراز و نشیب تاریخ ملت ایران همواره با مصائب و حوادثی سخت روبرو بوده اند.هربار پس از شکست با نیرویی بیشتر تجدید حیات کرده اند بار دیگر با قدرتی بیشتر به مراحل تکامل فرهنگ و هنر دست یافته اند.با جمله مغولان در سده هفتم (613 هـ.ق) به ایران آن چنان طوفانی از ویرانی در این سرزمین برپا شد که همه مراکز علمی،کتابخانه ها،باغات و مزارع سرسبز نابود و اغلب بزرگان فرهنگی و هنری این مرز و بوم از بین رفتند با این همه سنتهای فرهنگی-هنری،کشورمان به شیوه ای باور نکردنی حفظ شد و چندی نگذشت که فرمانرویان مغول علاقمند به فرهنگ ایرانی اسلامی شدند پس از مغولان نیز تیموران از (787هـ.ق) قدرت را بدست گرفتند و یکی از با شکوهترین مکتبهای هنری و فرهنگی در هر استار را به وجود آوردند و آثار باشکوهی در معماری ،کتابت،گفارگری،به هم رسید که به نوعی هر کدام در اوج خود بودند

حکومت صفویان با شاه اسماعیل اول(1499-1524)آغاز شد؛وی مردی جور و با نیروی فراوان بود که سلسله پادشاهی تازه ای پدید آورد.مذهب تشیع را مذهب رسمی کشور کرد.بزرگترین هنرمندان آن زمان به دربار او هجوم آوردند و آثاری خلق کردند که از جمله بناهای باقی مانده ازآن دوره مدرسه و کاروانسرای کاسه گران در سمت شمال شرق میدان تبعه هارون،روبروی ضلع جنوب غربی و مسجد علی در گوشه جنوب شرقی میدان کهنه می باشد

تزئینات و طرحها و نقوش آنها به شاخص ترین درمانها تحقق بخشیده است

شاه عباس کبیر (عباس اول) [2]

          روشن است که وضع بی ثبات کشور که شاه عباس (پسر محمد خدابنده و نوه طهماسب)در آن بزرگ شد،در اصلاحاتی کهخ او در زمینه کارهای حکومتی و هنری انجام داد تأثیر گذاشته است.در کودکی به هرات فرستاده شد تا تحت کنترل حکمران قزلباش آنها،بدون دخالت امرر،مظهر پادشاهی صفوی باشد.هرات هنوز هم یک شهر مهم باقی مانده بود«علی رغم اینکه کانون رهبری به غرب ایران منتقل شده بود»تأثیر معماری،نقاشی و خطاطی تیموری در شکل گیری سلیقه شاه عباس،بسیار مؤثر بود،بدون شک به شاهزاده جوان مقداری از ضروریات کار هنری آمرزش داده شد و او مهارتهای نظامی لازم را به دست آورد و توانایی‌های جسمی خود را پرورش داد«مسافرینی از اروپا به نیروی زیاد او و چالاکی اش اشاره کرده اند.»

          او می بایست چیزهایی درباره تاریخ الهیات و حکومت نیز آموخته باشد،او بسیار علاقه مند به نقاشی بود چنانکه از هفت سالگی بدون توجه به تشریفات،حبیب الله ساوه را به عنوان استاد خود برگزید.ضمن اینکه این عمل قاطعیت او را نیز می رساند او مرد عمل بود و علاقه او در زندگی نه هنر که سیاست بود

          در سال (1006 هـ.ق) وضع سیاسی ایران رو به وخاقت گذارد،شاه محمد کناره گیری کرد و عباس در سن 17 سالگی به سلطنت رسید

او بی رحمانه علیه کسانی که او را به شاهی رسانیدند(و می توانستند از شاهی خلعش کنند) اقدام کرد.وی تمام زیردستان متمرد را کشت و دیگران را به اطاعت واداشت.شاه جدید حاتم بیگ اردوبادی،اشراف زاده با استعداد را وزیر اعظم خود کرد یک دستگاه اداری مرکزی که عمدتاً از ایرانیان فارسی زبان تشکیل می شد تاسیس کرد تا کنترل شاه عباس بر تمامی کشور افزایش یابد،اکنون جمع آوریهای نابرابر و غیرکافی درآمد از طریق مصادره و هدیه و پیش کش،جای خود را به یک سیستم مالیاتی دقیق داده بود که توسط دستگاه اداری مرکزی اداره می شود.در بیست سال آخر حکومت او تقریباً در اوج قدرت بود.او نه تنها یک نظامی کهنه کار ورزیده و مدیر و دولتمرد و با استعداد بود بلکه یک شکارچی و تیرانداز متبحر و یک صنعتگر ماهر و یک مشوق فهیم بود.او کشته کسب دانشها و هنرهای سودمند بود.و از بفرنجی،ابهام و تنبلی نفرت داشت.او در نقش یک دیکتاتور روشنگر تقریباً به تمام وجوه زندگی ایرانی می رسید.شاه عباس با تدبیر و بینش تصمیم گرفت پایتخت را به اصفهان منتقل کند و مغز جدید حاکمیت ،تجسم حیاتی سیستم جدید ایران و قدرت آن بود و به علاوه رو اوردن استراتژیک به مرکز فارسی زبانان فلات ایران بود.اصفهان با آب و هوای خوب و بازرگانی رو به گسترش ،ثروتمندترین شهر امپراطوری شد و رو به پیشرفت نهاد در حالی که طهماسب تقریباً به طور کامل به هنرهایی می پرداخت که به هنرشناسی و جیرگی فرد مربوط است و زیباشناسی را در نهایت بی آلایشی آن تشویق می کرد (حتی اگر به اعتقادات رسمی کمتر مربوط می شد و یا سودمندی عمومی نداشت) نوه او عباس در هر سه جنبه سرپرتسی و فرمانروایی با توان مساوی عمل می کرد او بسیار علاقه مند به هنرهای سنتی دربار بود.جذابیت چهره هایی که نقاش مورد احترام او رضا نقاشی کرده است. و خوشنویسی های خطاط بزرگ علی رضا که کتیبه های مسجد شیخ لطف الله درخشانترین کار اوست

2_ تاریخ صفویه(خلیل نسیمی)، انتشارات ققنوس

3_ تاریخ صفویه(خلیل نسیمی)، انتشارات ققنوس

پروژه دانشجویی مقاله پرورش ماهی قزل آلا تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله پرورش ماهی قزل آلا تحت word دارای 51 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله پرورش ماهی قزل آلا تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله پرورش ماهی قزل آلا تحت word

مقدمه :  
چکیده  
مشکلات از دیدگاه ما:  
پیشنهادات از دیدگاه ما:  
کلیات  
1- پرورش ماهی قزل آلا :  
2- روش های پرورش ماهی قزل آلا :  
3- پرورش ماهی قزل آلا با استفاده از آب کشاورزی  
4-پرورش ماهی قزل آلا در استخرهای ذخیره کشاورزی :  
2- نقش غذا در پرورش ماهی قزل آلا :  
3- عوامل موثر در رشد ماهی قزل الا :  
1-3- عوامل محیطی مؤثر در رشد ماهی قزل آلا :  
انجام عمل هوادهی یا اکسیژن دهی به آب  
2-3- عوامل تغذیه ای مؤثر در رشد ماهی قزل آلا :  
3-3-عوامل داخلی مؤثر در رشد ماهی قزل آلا :  
روش تخمین توده زنده ماهی در استخر :  
تعیین شاخص رشد (ضریب رشد)  
میزان رشد مناسب ماهی قزل آلا در هر مرحله از پرورش :  
تعداد دفعات غذادهی و زمان غذادهی :  
تعیین تبدیل غذایی :  
9- روش محاسبه مقدار غذای مورد نیاز ماهی در مراحل مختلف پرورش:  
تجزیه غذا برای بچه ماهی ، پیش پرواری و پرواری قزل آلا :  
1-10-غذای آغازی   :  
2-10-غذای رشد   :  
3-10-غذای پرواری   :  
تناسب بین اندازه غذا و اندازه (سایز) ماهی :  
1-11-غذای خشک :  
2-11-غذای تر :  
3-11-غذای مرطوب :  
استفاده از غذای تر و مرطوب در کنار غذای کنسانتره :  
نکات ضروری و قابل توجه در رابطه با غذادهی و تغذیه قزل آلا:  
منابع :  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله پرورش ماهی قزل آلا تحت word

1-Sedgwick , S.D , 1990 , Trout Farming Handbook , Fifth edition , Fishing Nnews Books

بشارت – ابوالقاسم ، مدیریت تغذیه ماهیان سردابس ، معاونت تکثیر و پرورش آبزیان اداره کل آموزش و ترویج ،

کرمی‌– محمد (مترجم) ، غذا در آبزی پروری ، معاونت تکثیر و پرورش آبزیان . اداره کل آموزش و ترویح ،

گروه گرد آورندگان ، مبانی تغذیه آبزیان ، گزارش عملی دوره آموزشی با مدرس خارجی ،

گروه مؤلفین ، پرورش ماهیان سردابی تکمیلی ، معاونت تکثیر و پرورش آبزیان ، اداره کل آموزش و ترویج ،

گروه مؤلفین ، پرورش ماهیان سردابی عمومی‌، معاونت تکثیر و پرورش آبزیان ، اداره کل آموزش و ترویج ،

نمایندگی شیلات استان یزد ، غذا و غذادهی ماهی قزل آلای رنگین کمان (بروشور) ،‌اداره آموزش و ترویج و اداره بهداشت و تغذیه ،

مقدمه

با توجه به جمعیت جهان که بطور دائم در حال افزایش می‌باشد و رشد آن در هیچ زمانی متوقف نمی‌شود بدون شک صنایع غذایی فعلی جهان پاسخگوی نیازها نخواهد بود و انسان باید به فکر منابع غذایی ویژه منابع پروتئینی جدید باشد

یکی از راه های تأمین نیاز روز افزون به پروتئین . تولید آبزیان ، از جمله آبزیان پروتئینی است برای مثال : در نواحی که از شرایط محیطی و آب مناسب برخوردار است می‌توان اقدام به پرورش ماهیان سردابی از جمله ماهی قزل آلا نمود . این ماهی که گوشت آن طعم بسیار مطلوبی دارد می‌تواند به خوبی یکی از منابع پروتئین حیوانی جمعیت کشور ما ( به خصوص در مناطق روستایی ) باشد

با توجه به دوره به نسبت طولانی پرورش ماهی قزل الا که در اکثرر مناطق کشور حدود 9 تا 10 ماه می‌باشد باید از طولانی بودن این دوره بیشترین برسانیم . استفاده 1 برای ایجاد شرایط مناسب جهت رشد ماهی ببریم تا وزن آنها را به  ، بالاترین ، حدممکن ، برسانیم

ماهی قزل آلا پرورشی برای رشد بیشتر و رسیدن به بالاترین . وزن در

انتهای دوره پرورش ، نیاز به شرایط و زمینه های مساعد کننده معینی دارد این نکته را از یاد نبریم که با توجه به اینکه منابع ، آبی مناسب برای پرورش ماهی قزل آلا محدود می‌باشد ، باید از منابع موجود بیشترین استفاده را ببریم یعنی در هر خردعه پرورش قزل آلا بیشتر از میزان ممکن ماهی را تولید کنیم تا بتوانیم به ستود اقتصادی مناسب دست یابیم . و آب وارد شده به خردعه نیز بیشترین استفاده و بهره گیری به عمل آید

چکیده

این مجموعه از 5 استخر 2×20 در ارتفاع 5/1 با مساحت کل مجموعه 750 متر مربع تشکیل شده، موقعیت جغرافیایی این مجموعه در اتوبان کرج- قزوین دهداری کردان- روستای اغشت کیلومتر 3 جاده اغشت می باشد

 بافت این منطقه هم به صورت شهری (ویلایی) و هم به صورت روستایی می باشد. آب ورودی این استخر از آب رودخانه می باشد که توسط کانال به یک حوضچه‌ی رسوبگیر با ابعاد 5×4 و ارتفاع 80/1 وارد می شود و بعد از حوضچه ی رسوبگیر توسط یک کانال کوچک به 5 ورودی تقسیم می گردد و آب وارد استخر های ما می شود

 کارهایی که ما در این مجموعه انجام دادیم تمیز کردن استخر های ما بود که پس از تخلیه استخر جلبک ها و فزولات  و غذاهای پس مانده را برای جلگیری از تولید میکروب و انگل و بیماری های خاص انجام دادیم. پس از این مرحله آبگیری استخر های ما بود که خروجی استخر را توسط چوب و پلاستیک می بستیم و استخر ها را آبگیری می کردیم، در این مجموعه از بچه ماهیان 20 گرمی به تعداد 20 هزار قطعه استفاده شده. مبلغ هر قطعه بچه ماهی 220 تومان می باشد که از شهرستان اراک خریدار شده و گواهی سلامتی آنها را خود دکتر پورزاهدی تشخیص دادند. بعد از انتقال بچه ماهیان به استخر از غذای دستی شرکت بهپرور برای غذا دهی ماهیان استفاده شده است. طول ماهیان 20 گرمی 5/13- 9 سانتی متر بود که در این مرحله از غذای FFT(پلت) با دانه بندی 5/2 میلی متر روزانه 5 بار غذادهی استفاده می شود. در این مجموعه ماهیان ما با سیکل پرورش 6-5 ماهه به وزن پرواری 600- 500 گرم رسیدند نکته قابل توجه افزایش وزن فوق العاده ماهیان در این مجموعه بود که آن هم به خاطر وجود آب رودخانه اغشت بود که املاح طبیعی را برای رشد ماهی در خود دارد

 خرید ماهیان را دکتر پورزاهدی 15 اسفند ماه از اراک انجام دادن و شهریور ماه به وزن پرواری گفته شده رسیدند. هم اکنون که ما در این مجموعه مشغول هستیم ماهیان به وزن پرواری گفته شده رسیده اند. از دیگر کارهای انجام شده توسط ما سورت بندی ماهیان بود که ماهیانی را که به دلایلی به وزن گفته شده نرسیده بودند سورت بندی کردیم. سورت بندی را با سورتر های 400 گرمی انجام دادیم. ما بعد از انجام این مرحله ماهیان بالای 400 گرمی را به استخر های بالایی انتقال دادیم دلیل آن هم میزان مصرف اکسیژن بیشتر برای ماهیان بزرگتر در ابتدای ورودی استخر بود و ماهیان کوچکتر را به استخر های پائینی منتقل کردیم. بعد از عمل سورت بندی و کاهش تراکم ماهی برای جلوگیری از عوامل بیماری زا همچون بیماری ایک و قارچ و ; و هم چنین کاهش استرس ماهیان از نمک طعام (kg10) در هر استخر استفاده کردیم. تعداد ماهیان مادر هر استخر حدود 900-800 قطعه می باشد. به غیر از نمک طعام از سنگ نمک هم برای جلوگیری از بیماری قارچ در ورودی استخر استفاده شد

 بیماریهایی که ما در این مجموعه  تشخیص دادیم که آن هم اندک شمار بود . بیماریهای کاتاراکت انگلی (کدر شدن عدسی) و اگزوفتالمی (بیرون زدن یکطرفه چشم ) قارچ و از همه مهمتر بیماری ایک بود  که علائم آن یک کیست سفید رنگ روی بدن ماهی بود و از دیگر علائم نیز بی اشتهایی ماهیان بیمار می باشد که به شکر خدا با استفاده  از داروهای میکرو ویت (حاوی انواع ویتامین و مواد معدنی) از جمله ویتامین A  با دوز مصرف 5 گرم در هر کیلو و همچنین پودر میکرو وت (اکسی تتراسایکلین)  برای بیماری های عفونی و انگلی همچون ایک بود که با غذای GFT₃، با دوز مصرف 10 گرم در هر کیلو غذا که با غذا اسپری شد و در 2 نوبت 8 صبح و 4 بعد از ظهر به مدت 10 روز استفاده کردیم. از دیگر مشکلات این مجموعه استرس به علت تغییرا دمایی آب به هنگام سرد شدن بود. بعد از بر طرف شدن این مشکلات غذا دهی را به غذای GFT₃ در 3 مرحله صبح (8 صبح)، ظهر (12 ظهر) و بعد از ظهر 5 بعد از ظهر انجام دادیم

مشکلات از دیدگاه ما

طولانی بودن مسیر کانال آب تا حوضچه ی ذخیره که احتمال تخریب کانال و از بین رفتن کانال به هنگام بارندگی شدید- کوچک بودن حوضچه رسوبگیر که ابعاد آن ذکر شد- دیگر اینکه کم بودن ارتفاع استخر پائین نسبت به خروجی آب از استخر بالایی

  برای تولید اکسیژن مجدد پس از مصرف ماهیان بزرگتر، برای ماهیان کوچکتر در استخر پائینی که این میزان اختلاف ارتفاع سطح آب دو استخر باید حدود 90 سانت باشد که اختلاف ارتفاع 50 سانتی متر بود. از مشکلات دیگر نداشتن انبار نگهداری غذا و تجهیزات آزمایشگاهی و سالن انکوباسیون برای تکثیر و پرورش بود که از مهمترین نکات قابل توجه بعد از غذای ماهی در صورت امکان ساخت این فضا در پرورش ماهی می باشد

پیشنهادات از دیدگاه ما

اگر مساحت این مجموعه پرورشی بالاتر از 750 متر مربع می بود با توجه به هزینه ی حمل و نقل و غذا و ; حداقل صرفه ی اقتصادی بیشتری برای پرورش دهنده فراهم می کرد. ساخت یک فضای مناسب برای تجهیزات آزمایشگاهی برای تشخیص بیماری و حداقل داشتن یک میکروسکوپ ساختن یک فضای انبار برای نگهداری غذای ماهی و جلوگیری از بروز قارچ در غذاها در صورت بارندگی و تغییرات دمایی، دیگر اینکه داشتن یک خط تلفن که به نظر ما خیلی ضروری می باشد، کشیدن حفاظ در محوطه پرورشی برای جلوگیری از ورود افراد و موجودات ناقل بیماری از دیگر مسائل نزدیک بودن به مسیر تردد مردم که از لحاظ اقتصادی امر مهمی می باشد

کلیات

استفاده بهینه از منابع آبی خرد در جهت تولید ماهی با عنایت به بخشهای جمعیتی و محدودیت منابع آبی و خاکی کشور بر کسی پوشیده نسیت تولید پروتئین سفید و ایجاد امکان بالقوه به شرایط بالفعل در زمینه تشکیلات و پرورش آبزیان با توجه به تازگی بحث در نقاط غیر ساحلی کشور و عدم آشنایی مردم در این زمینه تولیدی و در عین حال سود آور از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است . لذا در این راستا و با توجه به شرایط مساعد منطقه ( استان کردستان ) و وجود 554 حلقه چاه و 1146 دهنی ، چشمه و قنات و رودخانه های مهم شهرستان همانند قزل اوزن ، تلوار ، قمچقای ، اوزن دره

اداره شیلات جهاد کشاورزی شهرستان بیچار فعالیت خود را در سال 1377 شروع و اقدام به شناسایی مناطق مستعد پروش ماهی نمود و بعد از گذشت سه سال پرمبزهایی مهمی‌ همچون مجتمع پرورشی ماهی قزل آلا در روستای قمچقای با ظرفیت تولید 170 تن در سال دو فرعه پرورش ماهی گرم آبی در روستای اصلوات آباد با ظرفیت تولید با ظرفیت تولید 8 تن در سال به بهره برداری رسیده است و این مقدار تولید فقط 20% ظرفیت کل منطقه را شامل می‌شود با توجه به مطالب فوق امید آن است ظرفیت های خالی منطقه که از جمله مهمترین آن سد خانگی روستای گلبلاغ با مساحت 176 هکتار و ذخیره 8 میلیون متر مکعب آب گام مهمی‌ در جهت بهره وری تولید و اشتغال زایی منظقه برداریم

1- پرورش ماهی قزل آلا

ماهی قزل آلا از خانواده آزاد ماهیان و جزو ماهیان سرد آبی می‌باشد این ماهی جهت رشد و نمو نیاز به آب سرد و شفاف و مملو از اکسیژن دارد ماهی قزل آلا در زیستگاه طبیعی خود که اغلب رودخانه های سرد و زلال چشمه ها ، قنوات ، نهرها و دریاچه های آب شیرین می‌باشد ( حشرات کرم ها حصرون ها و سخت پوستان و … ) می‌باشد در استخرهای حاضر در کشور ما گونه ای که پرورش می‌یابد قزل آلای زنگین کمان است

2- روش های پرورش ماهی قزل آلا

1) پرورش ماهی قزل آلا به روش متراکم در استخرهای بتنی : در این روش می‌توان با استفاده از آب چشمه ها ، قنوات و رودخانه هایی که گل آلودگی ندارند و دمای آب آنها 12 تا 20 درجه  سانتی گراد است اقدام به پرورش قزل آلا نمود . در این روش به ازای هر 7 متر در ثانیه آب ورودی به استخر می‌توان یک تن ماهی درهر دوره پرورشی 5 تا 7 ماهه تولید نمود

 2) پرورش متراکم ماهی در قفس : در این روش در دریاچه ها ، آبگیرها ، و سد های ، دارای آب مناسب و دائمی‌ هستند با استقرار قفسهای شناور  می‌توان اقدام به پرورش ماهی نمود

3- پرورش ماهی قزل آلا با استفاده از آب کشاورزی

 

پروژه دانشجویی مقاله استقلال قضایی در نظام حقوقی اسلام و اهمیت آن تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله استقلال قضایی در نظام حقوقی اسلام و اهمیت آن تحت word دارای 74 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله استقلال قضایی در نظام حقوقی اسلام و اهمیت آن تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله استقلال قضایی در نظام حقوقی اسلام و اهمیت آن تحت word

مقدمه
فصل اول: اهمیت استقلال قضایی در نظام حقوقی اسلام
مبحث اول: اهمیت قضاوت در اسلام
بند اول: تعاریف قضاوت از نظر اسلام و فرق آن با داوری
حوزه علمی‌ قاضی تحکیم
بند دوم اهمیت قضاوت
مبحث دوم: استقلال قضایی در اسلام
بند اول: مفهوم استقلال قضایی
بند دوم: استقلال قضایی در متون اسلامی
فصل دوم: استقلال قوه قضائیه
مبحث اول: تعریف نهاد قضایی و اصول اساسی استقلال قوه قضاییه
مبحث دوم: بررسی استقلال قوه قضاییه در نظام جمهوری اسلامی
بررسی مسیر تحول استقلال قضات در قوانین جمهوری اسلامی ایران
فصل اول: شاخصهای استقلال قضات و بررسی آن در قوانین اساسی
مبحث اول : تعریف و توضیح شاخصهای استقلال قضات
بند اول: شاخص عدم نفوذ و تأثیر پذیری قضات
بند دوم: شاخص منع عزل قضات
بند سوم : شاخص منع تغییر و انتقال قضات
بند چهارم:‌ عدم نقص رأی قاضی
بند پنجم: تمکن مالی قضات
بند ششم: وظایف و تکالیف قضات در حفظ استقلال قضایی خود
مبحث دوم: بررسی استقلال قضات در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
فصل دوم: استقلال قضات در دیگر در قوانین و مقررات جمهوری اسلامی‌ ایران
بخش سوم: مسئولیت، مصونیت و تعقیب انتظامی‌ قضات
فصل اول: مسئولیت و مصونیت قضات
مبحث اول: مسئولیت کیفری قضات و مصونیت آنها
مبحث دوم: مسئولیت مدنی قضات و مصونیت آنها
فصل دوم: تخلفات و تعقیب انتظامی‌ قضات
مبحث اول: تخلفات قضات
مبحث دوم: تعقیب انتظامی‌ قضات
نتیجه‌گیری
فهرست منابع

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله استقلال قضایی در نظام حقوقی اسلام و اهمیت آن تحت word

1- قرآن مجید

2- نهج‌البلاغه، ترجمه جعفر شهیدی، انتشارات آموزش انقلاب اسلامی، تهران، چاپ دوم، 1370

3- آخوندی، محمود، آیین دادرسی کیفری، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، جلد 1، چاپ پنجم، 1372

4- آشوری، محمد، آیین دادرسی کیفری، انتشارات سمت تهران، جلد 1، چاپ دوم، بهار 1376

5- ابوالحمد، عبدالحمید، مبانی سیاست، جلد اول، انتشارات توس، تهران، چاپ هفتم، 1376

6- انصاری، مسعود، مصونیت‌های قانونی، انتشارات اشراقی،‌ بی‌تا، چاپ دوم

7- انصاری، حمید، مبانی فقهی شرایط قاضی در فقه شیعه و مذاهب چهارگانه، چاپ اول، بهار 1371

8- بوشهری، جعفر، حقوق اساسی، جلد اول، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، چاپ ششم، 1353

9- جعفری لنگرودی، محمد جعفر، دانش نامه حقوقی، جلد اول، انتشارات ابن سینا، چاپ سوم

10- حیدر زاده، هادی، تعقیب انتظامی‌قضات، انتشارات آزاده، تهران، چاب اول، 1373

11- حر عاملی، وسائل الشیعه، جلد 19، مکتب الاسلامیه، تهران، 1401 ه.ق

12- خمینی، روح‌الله موسوی، تحریر الوسیله، ترجمه علی اسلامی، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به حوزه علمیه قم، بی‌تا

13- دهخدا، علی اکبر، لغت‌نامه ، جلد 38، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، 1339

14- رسو‌ل‌زاده خویی، اسماعیل، قضاوتها و حکومت عدالتخواهی علی (ع)،  انتشارات یاسمن، تهران، چاپ هفتم، 1357

15- سنگلجی، محمد، قضا در اسلام، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران، 1347

16- شهید اول، المعه الدمشقیه فقه الامامیه، انتشارات الهام، تهران، چاپ اول، 1377

17- شجیعی، زهرا، وزارت وزیران در ایران، انتشارات موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران

18- عاملی، باقر داور وعدلیه، انتشارات علمی، چاپ اول، 1369

19- فروغی، محمد علی، دستور حضرت علی (ع) به مالک اشتر، انتشارات خیام، تهران، 1319

20 – قاضی، ابوالفضل، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، جلد اول، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، چاپ دوم، تیرماه 1370

21- قاضی شریعت پناهی، ابوالفضل، بایسته‌های حقوق اساسی، نشر یلدا، تهران، چاپ اول، بهار 73

22- کریم زاده، احمد، نظارت انتظامی‌در نظام قضایی، موسسه انتشارات آیدا، تهران، 1376

23- کرمانی ناظم الاسلام، تاریخ بیداری ایرانیان، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، بخش اول، ص 257

24- متین دفتری، احمد، آئین دادرسی مدنی، جلد اول، بی‌تا، چاپ چهارم، 1349

25- محمدی گیلانی، محمد، قضا و قضاوت در اسلام، موسسه خدمات چاپ تهران، 1360

26- مدنی، سید جلال الدین، حقوق اساسی در جمهوری اسلامی‌ایران، جلد 6، انتشارات سروش، چاپ اول، 1369

27- مشکینی، علی قضا و شهادت، انتشارات یاسر، قم، 1359

28- معین، محمد، فرهنگ فارسی، جلد 3،  انتشارات امیر کبیر، تهران، 1362

29- مونتسکیو، روح القوانین، ترجمه علی اکبر مهتدی، چاپخانه مجلس، بی‌تا

30- مجموعه قوانین کامل سال 1370 ، چاپ روزنامه رسمی‌کشور

31- نجفی، شیخ محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام ، جلد چهارم، تحقیق و تصحیح محمد قوچانی، دارالکتاب اسلامیه، تهران، 1398 ه.ق

32- نراقی، احمد، مستند الشیعه، به نقل از محمد سنگلجی، ص 10

33- ولیدی، محمد صالح، حقوق جزا، سهولت کیفری، موسسه انتشارات امیر کبیر، تهران، چاپ دوم، 1371

34- هاشمی، سید محمد، حقوق اساسی جمهوری اسلامی‌ایران، جلد دوم، مجتمع عالی آموزش قم، قم، چاپ دوم، 1375

35- یزدی، سید محمد کاظم، عروه الوثقی، جلد 3، مطبعه الحیدری، تهران، 1378 ه.ق

 مقدمه

مردم در آغاز یک دسته بودند و اختلافی در میان آنها وجود نداشت کم کم دسته ها و قبایل بوجود آمدند و چون که بخاطر گذراندن زندگی روزمره با یکدیگر داد وستد داشتند اختلافات و تضادهایی در میان آنها پدیدار شد که باید رفع خصومت می‌شد. هر گاه اختلاف در میان خانواده بود رییس خانواده رفع خصومت می‌کرد و اگر بین دو نفر در اجتماع اختلافی پیش می‌آمد ابتدائاً ممکن بود طرفین خودشان توافق کنند یا اینکه شخص ثالثی را برای داوری بین خود انتخاب کنند و شخص منتخب طرفین باید با رعایت بی طرفی و از روی عدالت و راستی قضاوت می‌نمود و معمولاً به اشخاصی رجوع می‌کردند که از نقطه نظر اجتماعی در موقعیت بالاتری باشد این افراد در اجتماعات بیشتر روحانیون و پادشاهان بودند روحانیون بدلیل اینکه کمتر در امور عادی و دنیوی دخالت می‌کردند مورد اعتماد مردم بودند و شاه نیز بعلت سلطه و قدرتی که بر افراد جامعه داشت خواه نا خواه به عنوان فیصله دهنده اختلاف لقب گرفته بود و با توجه به اینکه شاه به تنهایی نمی‌توانست رفع اختلاف نماید مردم برای تسریع در احقاق حق خود به روحانیون و علماء دینی و آگاهان و مطلعین روی آوردند و این افراد موثق و قابل اعتماد بودند و عمده دلیل این اعتماد استقلال اندیشه و رأی و قضات بی طرفانه آنها بود و این استقلال برای شخص قاضی امری فطری و از اعتقادات قلبی انسان بوده است و با تکامل اجتماعات انسانی به عنوان اصلی اجتناب ناپذیر در دستگاه قضایی هر کشور جایگاه ویژه ای پیدا کرد. استقلال در تصمیم گیری لازمه قضاوت است و استقلال دادرس امنیت قضایی را تضمین می‌کند. و با اعتماد به مصونیت و امنیت شغلی به حمایت از حق و درگیری با فشارها و افراد صاحب نفوذ می‌پردازد هسته مرکزی دستگاه تأمین کننده عدالت هر کشور، دادگستری است که مرکب از عده‌ای قضات می‌باشد که دادرسان واقعی جامعه می‌باشند و باید مستقل و بی طرف باشند تا بتوانند وظیفه خطیر و سنگین خود را به نحو احسن انجام دهند. استقلال قضایی، و افکار عمومی‌را شامل می‌شود. وقتی شخصی پس از طی مراحل مختلف به تصدی شغل قضا رسید شأن قضاوت و موقعیت و جایگاه ویژه آن اقتضا دارد که چنین فردی مصونیت شغل داشته باشد و با این تضمین قاضی عدالت گستر جامعه خویش خواهد بود

دین اسلام در چهارده قرن پیش اصل فوق الذکر را به رسمیت شناخته است و برای آن ارزش والا قائل شده است در کشور ما ایران پس از بروز اندیشه های قانون خواهی وارد قانون اساسی و متون مدون قانونی گردید هدف از این تحقیق بررسی استقلال قضات در قوانین و مقررات کشور ایران است که ببنیم روند قانونگذاری در مورد این اصل چگونه است و چه راه هایی و مکانیسم هایی را برای حفظ این اصل پیش بینی نموده اند

از آنجا که دین مبین اسلام یکی از اولین ادیان تعیین کننده اصل استقلال قضات بوده است در بخش اول پس از ارائه تعاریف قضاوت به بررسی این اصل در اندیشه و متون اسلامی‌خواهیم پرداخت و در ادامه مباحث این بخش به بررسی استقلال قوه قضاییه می‌پردازیم و در بخش دوم مسیر تحول قوانین و مقررات در مورد اصل استقلال قضات مورد تحقیق و پژوهش قرار خواهد گرفت و در بخش پایانی مسئولیت، مصونیت و تعقیب انتظامی‌قضات مورد بررسی قرار خواهد گرفت قسمت اخیر این تحقیق نیز نتیجه گیری می‌باشد

فصل اول: اهمیت استقلال قضایی در نظام حقوقی اسلام

مبحث اول: اهمیت قضاوت در اسلام

دین اسلام شأن والای قضاوت را به گونه ای ممتاز متمایز ساخته و موقعیت ویژه آنرا در میان سایر بخشهای اجتماعی با ارائه تعاریف و تحلیل های مختلف مستند نموده است

قرآن مجید به عنوان اولین و بزرگترین منشور زندگی مسلمانان، تعریفهای متنوعی از قضاوت بیان داشته است و احکام دینی، تمام زوایای این محکم را بررسی نموده اند علماء و اندیشمندان اسلامی‌نیز به تبع آن به شرح و تفسیر آن پرداخته اند

در این مبحث ابتدا به تعریف قضاوت پرداخته و سپس اهمیت قضاوت مورد بحث قرار می‌گیرد

بند اول: تعاریف قضاوت از نظر اسلام و فرق آن با داوری

قضا به فتح قاف در لغت به معنی فرمان دادن، حکم کردن، فتوا دادن، رأی دادن، به حاجت کسی رسیدن و روا کردن، آگاهانیدن و پند دادن می‌باشد.[1] در قرآن مجید لفظ قضا بر معنای متعددی اطلاق گردیده است[2] که به شرح ذیل می‌باشد

1- اراده نمودن مانند آیه شریفه « و اذا قضی امراً فانما یقول له کن فیکون»[3]

2- امر کردن مانند آیه شریفه!« و قضی ربک ان لاتعبد الا ایاه»[4]

3- حکم کردن مانند آیه شریفه! « ثم لا تجدوافی انفسهم حرجاً مما قضیت»

4- خلق کردن و آفریدن مانند آیه شریفه: فقضهن سبع سموات فی یومین[5]

5- فعل مانند آیه شریفه: فاقص ما انت قاض[6]

6- اعلام کردن مانند آیه شریفه: و قضینا الیه ذلک الامر[7]

اگر چه در قرآن معنای زیادی از قضاوت بکار برده شده است اما معنی اصلی و مشهور آن که در میان حقوقدانان اسلامی‌همان حکم کردن و دادرسی است

فقهای عالی مقام اسلام با عنایت خاص به موضوع قضاوت در بیشتر کتاب فقهی خود مبحث قضاوت را مورد بررسی قرار داده و براساس معیارهای اسلامی‌و استدلالات اصولی خود تعاریفی را برای قضاوت بیان داشته اند. شهید اول درکتاب دروس آنرا چنین تعریف کرده است: « القضا هو ولایه شرعیه علی الحکم والمصالح العامه من قبل امام علیه السلام[8] مرحوم نراقی در کتاب مستند می‌گوید: « القضا هو ولایه حکم خاص فی واقعه مخصوصه و علی شخص مخصوص با ثبات، یوجب عقوبه دنیویه شرعا او حق من حقوق الناس»[9] سید محمد کاظم یزدی در کتاب عروه الوثقی قضاوت را اینچنین تعریف کرده است: دادرسی میان مردم به هنگام ستیز و برخورد و برکنار ساختن اختلاف و پایان دادن موضوع اختلاف میان و آنان»[10]

شیخ محمد حسن نجفی در کتاب معروف جواهرالکلام در تعریف قضاوت می‌گرید: در ولایت شرعی در صدور حکم از سوی کسی که بتواند در مسائل جزئی شرع فتوی دهد شیخ ضیاءالدین عراقی در کتاب قضا در تعریف قضاوت آنرا از میان بردن ستیز و دعوی میان دو یا چند نفر می‌دادند. حضرت امام خمینی نیز در کتاب تحریر الوسیله در تعریف قضاوت می‌فرماید: « و هو حکم بین الناس للرفع التنازع بینهم با شرایط الاتیه» آن حکم بین مردم است جهت رفع تنازع بین آنان با شرایطی که می‌آید[11]

بنابراین باید گفت قضاوت منصبی از مناصب حکومت که قاضی به مقتضای این منصب به احکام و اشخاص ولایت و سلطه پیدا می‌کند تا بتواند استیفاء حقوق واجرای حدود و تعزیرات نماید و آن سمت از طرف کسی به قاضی داده می‌شود که اولاً خود صلاحیت تصدی به چنین امری را داشته باشد و ثانیاً شایستگی واگذاری آنرا به دیگران نیز داشته باشد. برابر عقید مسلمین. این شخص همان صاحب رسالت و نبوت است زیراولایت قضا بخشی از ولایت مطلقه صاحب رسالت، و شاخه‌ای از درخت پربار ریاست عامه پیغمبران و جانشینان بر حق آنهاست

قاضی بر دو قسم است قاضی تنصیب که مراد قاضی منصوب از ناحیه امام و حکومت است دوم قاضی تحکیم که چنین تعریف شده است

هر گاه طرفین نزاع بر داوری فردی که بعنوان قاضی منصوب نگردیده رضایت دهند داوری وی را قضاء تحکیم و چنین دادرسی را قاضی تحکیم، حکم و یا محکم نامند حکم قاضی تحکیم از دیدگاه فقهای شیعه و سنی

صرفنظر از اختلاف آرایی که در احکام و برخی صفات قاضی تحکیم مطرح می‌باشد فی الجمله قضاء تحکیم به نظر تمامی‌فقهای شیعه جایز می‌باشد. در مقام فتوا عموم فقهای شیعه اعتبار تمام شرایط اساسی قضاء نظیر بلوغ، عقل، اسلام(ایمان)، عدالت، علم، طهارت مولد، ذکوریت و ; را در قاضی تحکیم معتبر و لازم دانسته اند

در مشروعیت قاضی تحکیم میان فقهای اهل سنت اختلاف است. امام فخرالدین رازی و امام ابولاحامد غزالی منکر مشروعیت قاضی تحکیم می‌باشند ولی دیگر علماء سنی قاضی تحکیم را مشروع دانسته اند نهایتاً گروهی گفته اند در همه امور بدون استثناء  قاضی تحکیم مشروعیت دارد و گروهی گفته اند در حقوق الله قاضی تحکیم غیر مشروع است

حوزه علمی‌ قاضی تحکیم

در اینکه آیا حکمیت در تمام امور و احکام جایز است یا آنکه جواز حکمیت صرفاً در منازعات مالی و امثال آن می‌باشد ولی در حدود و قصاص و تعزیرات جایز نیست؟ اختلاف نظر وجود دارد

عده ای از فقها شیعه به استناد عموم ادله قضا و اینکه وجهی برای منع قاضی تحکیم در برخی احکام وجود ندارد، زیرا هرگاه وی واجد شرایط قضا باشد که باید چنین باشد، پس حکمش در همه احکام نافذ است رأی به نفوذ حکم در همه امور داده اند

و در مقابل آنان عده ای دیگر با توجه به ویژگیها و اهمیتی که مسائل کیفری دارند بدان لحاظ که پای نفس و جان افراد در آن مطرح است دادرسی دراینگونه موارد را جایز ندانسته و حکم به منازعاتی که مربوط به این امور می‌شود را منحصر به قاضی منصوب می‌دانند. این نظریه از آن جهت که رسیدگی به جرایم و اعمال مجازاتها مربوط به اعمال حاکمیت دولت می‌شود و قابل واگذاری نیست تقویت می‌شود مشابه همین دو نظر در میان فقهای حنبلی نیز وجود دارد و دیگر مکاتب اهل سنت تحکیم در عقوبات را جایز نمی‌دانند و البته برای مشروعیت قاضی تحکیم به روایتی از رسول اکرم (ص) که چنین است. « من حکم بین اثنین فتراضیا به فلم یعدل فعلیه لعنه الله تعالی و همچنین به عموم ادله قضا همچون آیه « و اذا حکمتم بین الناس ان تحکموا با لعدل» و همچنین ادله وجوب امر به معروف و نهی از منکر و اجماع استناد شده است

در اینکه آیا تحکیم در زمان غیبت نیز متصور است عده ای از فقها برآنند که صرفاً در زمان حضور امام موضوعیت دارد. بنابراین با وجود امام حکمیت فرد واجد شرایط مشروع است و در زمان غیبت فقهای جامع شرایط به حکم اذن عام امام مجاز به دادرسی می‌باشد پس حکمیت دیگر معنایی ندارد. چون قاضی چه تحکیم چه تنصیب باید دارای تمام شرایط باشد از سوی دیگر برخی از فقها برای اثبات تحکیم در زمان از طریق نفی برخی از شرایط قاضی منصوب به اذن امام موضوعیت آنرا اثبات کرده اند

[1] – دهخدا، علی اکبر، لغت نامه جلد 38، تهران1339، انتشارات دانشگاه تهران، ه ش ص 335

[2] – سنگلجی محمد، قضا در اسلام-چاپ دوم- انتشارات دانشگاه تهران- تهران مهر، 1347 ص 5تا

[3] – سوره مبارکه بقره آیه 117: هستی بخش آسمانها و زمین اوست و هنگامی‌که فرمان وجود چیزی را صادر می‌کند می‌گوید: موجود باش و او فوراً موجود میشود

[4] – سوره مبارکه اسری آیه 23: پروردگارت فرمان داده که جز او چیزی را نپرستید

[5]- سوره مبارکه آیه 12، آنها را بصورت هفت آسمان در دو روز آفرید

[6]- سوره مبارکه طه آیه 65، هر فعلی که می‌خواهی بکن

[7]- سوره مبارکه حجر آیه 66، ما به لوط چگونگی این امر را اعلام کردیم

[8]- شهید اول، دروس، کتاب القضا، چاپ سنگی، بی‌تا، بی‌صفحه

[9]- نراقی، احمد، مستند الشیعه، به نقل از سنگلجی، محمد، ص 10

[10]-  بزدی، سید محمد کاظم، عروه الوثقی، جلد 3، ص2

[11]- امام خمینی، تحریر الوسیله، جلد چهارم، کتاب قضا، ترجمه علی اسلامی، ص 80

پروژه دانشجویی مقاله رهبری، شخصیت و اثر بخشی تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله رهبری، شخصیت و اثر بخشی تحت word دارای 29 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله رهبری، شخصیت و اثر بخشی تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله رهبری، شخصیت و اثر بخشی تحت word

چکیده

1- مقدمه

2- چگونه رهبری را تعریف کنیم؟

3- چه کسی رهبر می شود؟ رهبری چیست؟

4- برای رهبر و برای مدیریت

5- شخصیت و رهبری

6- شخصیت و اثر گذاری

7- شخصیت و رفتار

8- رفتار رهبر ، رهبری و تأثیر گذاری

9- رهبری و تأثیرگذاری

1-9- مطالعات موفقیت رهبری

2-9- مطالعات همکاری رهبری

3-9- تئوری های کاربردی

10- نتایج

چکیده:

این مقاله در مورد رهبری و شخصیت صحبت می کند. علاوه بر این به عنوان تجدید علاقه ای به این موضوع دیده می شود. حتی زمانی که مجدداً تحقیقات گذشته بررسی شدند و تحقیات جدید شکل گرفت، اساسی ترین نتایج به صورت قبل باقی ماندند. مطالعات پاسخ های ناسازگاری در مورد اینکه چطور خصوصیات شخصیتی با رهبری ارتباط می یابند، می دهد. تحقیقات گذشته و معاصر نشان می دهد که شخصیت نمی تواند رهبری را توضیح دهد. خصوصیات رهبران نمی توان اثر بخشی سازمانی را توضیح دهد. رهبری نشان دهنده داشتن تأثیر جزئی بر اثر بخشی سازمانی است. موضوع شخصیت کمتر با مدیریت در ارتباط است. مدیریت و رهبری در سازمان های اسمی در مورد دارا بودن ویژگی های خاص نیست، بلکه در ارتباط با عملکرد می باشند

1- مقدمه

آیا مقوله رهبری می تواند توضیح بدهد که چرا برخی مردم قادرند به موقعیت رهبری برسند، در حالی که دیگران نمی توانند؟ آیا رهبری کلید اثرگذاری سازمانی است؟ یکصد سال تحقیق اختصاص داده شد برای جواب دادن به این سؤالات بوسیله افرادی که در رشته هایی همچون روانشناسی، مدیریت بازرگانی، مدیریت، اقتصاد و علوم سیاسی آموزش دیده بودند. این مقاله به بررسی همزمان مطالعات گذشته و حال حاضر و ( همچنین) علاوه بر این آزمایش مجدد آثار کلاسیک می پردازد. هدف ترسیم نتایجی مرتبط با حالت های رشته امروزی است. با این حال دیدگاه ( رهیافت، نگرش) شخصیت در رهبری تنها دیدگاه رهبری است

دیدگاه ابزاری و روش نهادی، روشهای غالب امروزی هستند

4 بخش ویژه تحقیقات رهبری در این مقاله عبارتند از

1- رابطه بین ویژگی های شخصیتی و ظهور رهبری و درک رهبری

2- رابطه بین شخصیت و اثرگذاری

3- رابطه بین ویژگی ها و رفتار رهبر و در خاتمه،

 4- رابطه بین رفتار رهبری و اثرگذاری

2- چگونه رهبری را تعریف کنیم؟

چند صد تعریف برای رهبری در سالهای متمادی ارائه شده است. اکثر تعاریف شامل 1 یا چند عوامل نیل به اهداف، گروه یا سازمان، ساختار و روابط بین اشخاص است. این نشان دهنده یک ارتباط قوی مابین رهبری و سازمان است. در تمامی سازمان ها ما برخی از انواع رهبری را می یابیم. در تئوری مدیریت و سازمان، رهبری به گروه و سازمان متصل است. جامعه شناسان و سیاستمداران همچنین رهبری را در حرکت های اجتماعی و سیاسی که سازمان نیستند مورد مطالعه قرار می دهند

Moutan, Slake رهبری را به شکل زیر تعریف می کنند: در فرآیند رهبری شامل دستیابی به نتایج (اهداف) با دیگران و به وسیله دیگران Moutan, Slake تاکید کردند که دستیابی به اهداف تنها به وسیله دیگران، چه داخل و چه خارج از سازمان امکان پذیر است. بدین ترتیب آنها به این نکته اشاره کردند که چه چیزی می تواند معمای غیرقابل حل رهبری باشد. رهبر رسمی ( مدیر)، مسئول است برای نتایج در همسازی با اهداف سازمان ( برای اثرگذاری)، اما رهبر فقط می تواند از طریق تلاشهای زیردستان و فعالیت های دیگر افراد به اهداف سازمان دست یابد. هیچ رهبر یا مدیری نمی تواند به وسیله تلاشهای خود و به تنهایی به اهداف سازمان دست یابد. اگر آن ممکن بود، نیازی به سازمان یا رهبر برای آن نبود

3- چه کسی رهبر می شود؟ رهبری چیست؟

مشکلی که در رابطه با رهبری پیش می آید از تفاوت عقاید درباره اینکه رهبری چیست و چه کسی رهبری می شود، نتیجه می شود

در روانشناسی فرضیه بر این است که اغلب گروهی برای رهبری است. همچنین معمولاً فرض بر این است که آنها که رهبری می کنند، اهداف مشترکی را دنبال می کنند. رهبری در رابطه با گروهها، بر اساس اهداف مشترک است. Wallis، محدوده وسیعی از تعاریف پیرامون این مفهوم دارد که رهبری یک فرآیند اثر گذار اجتماعی است که از طریق آن اعضای یک گروه به سمت یک هدف هدایت می شوند. هنگامی که در مورد اهمیت رهبری به عنوان یک موضوع تحقیق اجتماعی- اقتصادی بحث می کنیم او مشاهده می کند رهبری را در واژه های از مجموعه اهداف و درک اهداف مشترک اعضا گروه

مدیریت به عنوان سازمان ها و گروهها بر اساس اهداف مشترک نیست. سازمان ها برای حل مشکلات در رسیدن به اهداف تأسیس می شود. اهداف اصلی توسط مؤسسان سازمان سازمان تعیین می شوند. آنهایی که توسط تشکیلات ( واحد) تجاری استخدام می شوند یا کسانی که برای آژانس های عمومی کار می کنند، همیشه اهداف شرکت ها یا مؤسساتشان را تقسیم نمی کنند. آن دسته افراد که اکثریت افراد شاغل را در دنیای مدرن تشکل می دهند، در جهت بدست آوردن اهداف سهامداران و مالکان شرکت ها یا مجامع عمومی، جامعه خود کار می کنند. استخدام کنندگان ممکن است، از اهداف گروه یا سازمان کم و بیش صادقانه حمایت کنند

در بیشتر موارد تشکیلات خصوصی یا آژانس های عمومی مورد مطالعه قرار گرفته اند. موضوع آن رهبری در سازمانهای نیست. رهبر رسمی، همان مدیر است. رهبر رسمی همان CEO، مدیر، مدیر ارشد، ناظر یا دیگر عناوین استفاده شده است

4- برای رهبر و برای مدیریت

تعریف رهبری بوسیله Tamnenbavm و دیگران در سال 1961 عبارت است از

اثر بین فردی که در یک موقعیت آزمایش شود و هدایت شود از طریق فرآیند ارتباط به سوی دست یابی یک هدف یا اهداف خاص. این تعریف به طور کلی امروزه مورد قبول واقع شده و مفاهیم کلیدی را در بر می گیرد

بعضی از تئوریها، تعریف رهبری را محدود می کنند تا آنجا که بر نتایج تعهدات (مجذوبان) مشتاقان پیروان تأثیر می گذارد

این نظریه بیان می دارد که شخصی که از قدرت و کنترل بر پاداشها و تنبیها برخوردار است، تا زیردستان را به زور و تنبیه به کار وادارد، در حقیقت آنها را رهبری نکرده است

Hogam و دیگران، با بیان اینکه رهبری عبارت است از تشویق و ترغیب، نه تسلط و تحکیم. کسانی که می توانند امر و نهی ( مقرر کردن) کنند دیگران را به انجام کارها به خاطر قدرتی که دارند، رهبر نیستند. نظریه مخالف این است که که این تعریف بسیار محدود کننده است، زیرا مانع از فرآیند اثرگذاری می شود که برای درک چرایی اینکه یک مدیر یا مجری ( اداره کننده) در موقعیت خود مؤثر یا غیرمؤثر است اهمیت دارد

تعریف رهبری بر پایه زیردستان مشتاق یا مدئوسین به طور فرضی بیان می دارد که رهبری و اثرگذاری دو مفهوم یکسان می شوند. بدین ترتیب ما اشتباه می گیریم این دو را. مدئوسین مشتاق ممکن است یک اثر داشته باشند و ممکن است باعث ارتقاء عملکرد اجرام گردیده شوند

اثر گذاری سازمانی با دستیابی به اهداف مهم نیست، چگونگی رسیدن به اهداف مهم است. هدف ممکن است توسط کارمندان بی اشتیاق و یا بی تفاوت و بی میل هم کسب شود

Fiedler تأکید کرد که یک گروه ممکن است روحیه ضعیف داشته باشند یا ممکن است نیروی اندکی را به اعضا خود تزریق کرده باشند و با این وجود در مأموریت خود موفق باشند

Likent در سال 1967 به این نتیجه رسید که اجرا، تکنیکی، مدیریت شغل محور و بی حس می تواند نسبتاً به بهره وری دست یابد

5- شخصیت و رهبری

 

پروژه دانشجویی مقاله دادگستری تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله دادگستری تحت word دارای 47 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله دادگستری تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله دادگستری تحت word

مقدمه  
مبحث اول  
تعاریف لغوی اصطلاحات  
مبحث دوم  
اجرای احکام مدنی  
گفتار اول: احکامی که به صراحت فروش اموال از طریق مزایده را بیان می‌کند.  
ب) دستور فروش در اجرای قانون شهرداری  
ج) دستور فروش برای اموال ضایع شدنی  
د) اجرا حکمی که محکوم به آن پرداخت وجه از ناحیه محکوم علیه است.  
گفتار دوم: اصول حاکم بر اقدامات مدیر دفتر و دادورز و مامورین اجرا جهت اجرا تا قبل از فروش  
گفتار سوم: نحوه فروش اموال منقول  
بخش اول: محل فروش  
بخش دوم: زمان فروش  
ج) موعد فروش  
گفتار سوم: آگهی فروش  
گفتار چهارم:‌ دعوت از طرفین  
الف) اخطار به محکوم له جهت حضور  
ب) اخطار به محکوم علیه جهت حضور  
ج) اخطار به ثالث که جهت اجرای حکم مال به اجرا معرفی کرده  
‌گفتار پنجم: جلسه فروش  
الف) حضار اجباری در جلسه فروش  
ب) حضار اختیاری  
ج) نحوه تنظیم صورتجلسه مزایده  
گفتار پنجم: موارد رد  
گفتار ششم: مبلغ فروش  
الف) مبلغ کارشناسی یا ارزیاب  
ب) مبلغ توافق  
ج) قیمت مزایده  
گفتار هشتم: نحوه پرداخت  
الف) پرداخت نقدی  
ب) پرداخت به وعده  
گفتار نهم: فروش قسمتی از مال توقیف شده  
گفتار دهم: اتمام عملیات مزایده در اموال منقول  
گفتار یازدهم: موارد به اعتباری مزایده  
مبحث دوم  
فروش اموال غیرمنقول  
گفتار اول: مندرجات آگهی فروش غیرمنقول  
گفتار دوم:‌ اتمام عملیات مزایده در اموال غیرمنقول  
مبحث سوم  
تخلفات دادوز  
گفتار اول: تخلفات اداری مشمول رسیدگی در هیات تخلفات اداری دادگستری  
گفتار دوم:‌ تخلفات مشمول رسیدگی  در دادگاه صادر کننده اجرائیه  
مبحث چهارم  
اجرای اسناد رسمی  
گفتار اول: مراجع صدور اجراییه و موارد آن  
گفتار دوم  
بازداشت امواع منقول  
گفتار سوم  
بازداشت اموال غیرمنقول  
گفتار چهارم  
حراج  
بخش اول: آگهی فروش  
بخش دوم: مکان حراج  
بخش سوم: دعوت از طرفین  
بخش چهارم: زمان حراج  
بخش پنجم: مبلغ حراج  
بخش ششم: موارد رد شرکت در حراج  
بخش هفتم: جلسه حراج  
بخش هشتم: موارد بی‌اعتباری حراج  
بخش نهم: موارد توقیف عملیات حراج (ماده 182)  
مبحث سوم  
معاملات دولتی  
تعریف مناقصه:  
گفتار اول: مناقصه  
بخش اول: طبقه‌بندی معاملات  
بخش دوم: طبقه‌بندی انواع مناقصات  
بخش سوم: اعضاء کمیسیون مناقصه  
بخش چهارم: ضمانت‌نامه برای مناقصه  
بخش پنجم: انعقاد قرارداد  
بخش ششم: تجدید و لغو مناقصات  
گفتار دوم  
مزایده  
بخش دوم: استثنائات وارده در انجام مزایده  
بخش سوم:‌ اجرای مقررات مربوط به مناقصه در مزایده  
بخش چهارم: فروش اموال منقول  
بخش پنجم: فروش اموال منقول و غیرمنقول طرح‌های عمرانی  
بخش ششم: فروش اموال غیرمنقول دولتی  
بخش هفتم: نحوه انجام حراج در مزایده معاملات دولتی  
مبحث چهارم: بورس  
گفتار اول: ارکان بورس  
نحوه سرمایه‌گذاری در بورس  
منابع و ماخذ  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله دادگستری تحت word

شرح جامع قانون اجرای احکام مدنی، علی مهاجری، جلد اول و دوم، چاپ دوم، انتشارات فکرسازان، 1384
قانون اجرای احکام مدنی در نظم حقوقی کنونی، منصور اباذری فومشی، چاپ اول، انتشارات خرسندی، 1386
شرحی بر قانون برگزاری مناقصات، محمدحسین عیدی‌زاده. چاپ اول. انتشارات خرسندی، زمستان 1386
شرح و تفصیل قوانین و مقررات مربوط به اموال دولتی، یداله حبیبی، چاپ اول، انتشارات مجد، 1379
ترمینولوژی حقوق، محمدجعفر جعفری لنگرودی، چاپ یازدهم، انتشارات گنج دانش، 1380
فرهنگ فارسی عمید، حسن عمید. انتشارات امیرکبیر، چاپ 86-1363
مجموعه قوانین ثبتی
مجموعه تنقیح شده قوانین و مقررات حقوقی ـ معاونت حقوقی و توسعه قضایی قوه قضاییه، چاپ روزنامه رسمی
حقوق بازرگانی ورشکستگی، دکتر محمد صفری، چاپ اول، انتشارات شرکت سهامی انتشار، 1376
عملیاتی در رابطه با بورس، مریم اکبرزاده، چاپ اول، انتشارات ره‌آورد هنر. 1385
قانون برگزاری مناقصات و آیین‌نامه‌ اجرایی آن، علی پاشا محمد نوری، چاپ اول. شرکت تعاونی‌سازان معین ادارات، 1385
مجموعه محاسبات عمومی، معاونت پژوهشی، تدوین و تنظیم قوانین و مقررات، ریاست جمهوری چاپ دوم، 1382

مقدمه

انسان‌ها به جهت خلقت دو بعدی خود خواسته‌های متفاوتی دارند. در بعد جسمانی انسان دارای خواسته‌های مادی است. این علاقه‌های انسان با توجه به بعد اجتماعی بودن او موجب گردیده تا در گروه‌های مختلف به زندگی اجتماعی ادامه دهد. نظام‌های اجتماعی مختلفی بوجود آمده و اهداف مختلفی دارند. همه این تشکیلات هدایت انسان است و به نوعی انسان تنها خلق شده تا در اجتماع زندگی کند و از اجتماع برای اهداف فردی و تحقق آن اهداف سود ببرد

اصول اولیه بشر به انسان وفا به عهد آموخته است و این اصل جزء نهاد اوست، اما با وصف این اصل و ریشه‌ها تاریخی آن و طرح تصویب قوانین بین‌المللی و داخلی باز هم انسان در اجرای عهد خود وفادار نمی‌ماند، زیرا تابعیت از احساسات مادی به اصول عقلی و اخلاقی او غلبه می‌کند و او را انجام تعهد باز می‌دارد

مسئولیت انسان یا در قالب قرار داده است یا خارج از قرارداد (ضمان قهری) که در هر یک از موارد فوق چنانچه متعهد نتواند به تعهد خویش عمل کند

در صورتی که طرفین در هنگام عقد سند رسمی تنظیم کرده باشند، کسی که تعهد به نفع اوست، می‌تواند از طریق اجرای ثبت مبادرت به اخذ حقوق خود نماید و چنانچه سند تنظیمی عادی باشد، در صورتی که قانون اجازه اخذ حقوق متعهد له سند عادی را از طریق اجرای ثبت بر حسب قانون خاص داده باشد، متعهد له می‌تواند از طریق اجرای ثبت اقدام کند،  والا می‌بایستی جهت مطالبه حقوق به مراجع قضایی مراجعه کند

با صدور اجراییه از اجرای ثبت یا اجرای احکام محاکم قضایی، چنانچه محکوم علیه مفاد اجراییه را اجرا نکند و در این صورت یا خودش مال معرفی می‌کند تا از آن محکوم به اخذ شود یا با اعلام محکوم له مال او توقیف شود. با توقیف مال چنانچه اقدامی جهت ادامه عملیات اجرایی بشود، فروش است. فروش مطابق قانون بایستی از طریق مزایده یا حراج به عمل آید

در این مقاله در خصوص مزایده در قانون اجرای احکام مدنی و حراج در آیین‌نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم‌الاجرا و طرز رسیدگی به شکایات از عملیات اجرایی و نحوه اقدام توسط مراجع اجرایی آن بحث و سپس شرحی مختصر از قانون برگزاری مناقصات و همچنین مزایده اموال دولتی و چگونگی انجام معاملات در بورس به لحاظ تشابه و ارتباط خواهمیم داد

مبحث اول

تعاریف لغوی اصطلاحات

الف) مزایده: صورت خاصی است از فروش مال که خریداران (طالبان خرید) با هم رقابت کرده و هر یک قیمتی بیشتر از آنچه که ابتدا بیایع عرضه شده عرضه می‌کنند. ثمن آخرین قیمتی است که عرضه شده و پس از آن قیمتی عرضه نشود و چون قیمت معینی که از طرف بایع ماخذ و مبداء شروع مزایده و رقابت است رکن مزایده است

ب) حراج: فروش چیزی به مزایده، فروش ملک یا کالا در حضور عده‌ای که هر کسی بیشتر بخرد، به او بدهند، گاهی بجای حراج مزایده بکار می‌رود. حراج کلمه‌ای است که فروشندگان چند بار به زبان آرند بیشتر از آنکه کالا را بطور قطع بفروشند. به عبارتی به معرض بیع گذاشتن متاع در میان جماعتی تا آنکه بها بیشتر دهد به او بفروشند

ج) مناقصه: با هم رقابت کردن در کم کردن قیمت چیزی، خریدار مال (یا اموال معین) از طرف مامور رسمی به کمترین قیمتی که از طرف فروشندگان پیشنهاد می‌شود

مبحث دوم

اجرای احکام مدنی

مطابق، ماده یک قانون اجرای قانون احکام مدنی، شرایط اجرای احکام عبارت است از حکم قطعی شده باشد یا قرار اجرای موقت آن در مواردی که قانون معین می‌کند، صادر شده باشد و به محکوم علیه یا وکیل یا قائم مقام قانونی او ابلاغ شده و محکوم له یا نماینده یا قائم مقام قانونی او کتباً این تقاضا را از دادگاه بنماید

در صورت داشتن شرایط اجرای حکم، حکم صادره جهت اجرا به اجرای احکام مدنی ارسال یا زیرنظر همان دادگاه صادر کننده بدون ارسال به اجرای حکام مدنی اجرا می‌گردد

اموالی که نتیجه آن فروش از طریق مزایده است، سه نوع تصمیم می‌باشد

احکامی که به صراحت فروش اموال را از طریق مزایده بیان می‌کند (قانون افراز و فروش املاک مشاع)
دستوراتی که در اجرای قانون برای جلوگیری از تضییع اموال به فروش صادر می‌شود ماده 66 قانون اجرای احکام مدنی پیرامون اموال ضایع شدنی
مواردی که قانون اجازه فروش با حضور محکوم علیه را داده است (ماده 59 قانون اجرای احکام)
احکامی که متضمن پرداخت وجه از ناحیه محکوم علیه است و با عدم پرداخت از ناحیه او با معرفی محکوم له اموالی از محکوم علیه توقیف می‌گردد

گفتار اول: احکامی که به صراحت فروش اموال از طریق مزایده را بیان می‌کند

الف) دستور فروش در اجرای قانون افراز و فروش املاک مشاع

در صورتی که ملک غیرقابل افزار تشخیص شود، بر حسب درخواست یک یا چند نفر از دادگاه پس از بررسی اینکه عملیات ثبتی خاتمه یافته و مسئولین ثبتی گواهی ‌نمایند که محل غیرقابل افراز است، دستور فروش ملک را صادر می‌نماید. با صدور دستور از ناحیه دادگاه و قطعیت این رای با صدور اجراییه پرونده به اجرای احکام ارسال پس از ثبت در اجرای احکام عملیات راجع به مزایده پیرامون مکان ملک موضوع دستور فرمایید شروع می‌شود

لازم به ذکر است قبل از اینکه عملیات راجع به مزایده شروع شود، از ملک کارشناسی شده و قیمت پایه با نظر کارشناسی شروع می‌شود

ب) دستور فروش در اجرای قانون شهرداری

ماده 101 قانون شهرداری اشعار می‌دارد  *************** املاکی که شهرداری اعلام می‌کند، غیرقابل تفکیک است، در تقسیم اموال با دستور دادگاه به لحاظ غیرقابل تقسیم و افراز بودن برای رفع نزاع در صورت عدم امکان تقسیم به فروش می‌رسد که در صورت دستور دادگاه باید با صدور اجرائیه به مانند سایر اموال اقدام به فروش از طریق مزایده نمود

ج) دستور فروش برای اموال ضایع شدنی

ماده 66

د) اجرا حکمی که محکوم به آن پرداخت وجه از ناحیه محکوم علیه است

با صدور اجرائیه محکوم علیه ده روز مهلت اجرای اجرائیه را دارد. چنانچه محکوم له با عدم اجرای اجرائیه از ناحیه محکوم علیه مواجه گردد، با حضور در دفتر صادر کننده رای خواستار ارسال اجرائیه به اجرای احکام یا اجرای اجرائیه می‌گردد. البته در حال حاضر رویه این است که با ابلاغ اجرائیه بدون درخواست اجرا به اجرای احکام ارسال می‌گردد

با ارسال پرونده به اجرای احکام، کار مدیر دفتر اجرای احکام و دادورز جهت ثبت و شروع عملیات اجرایی آغاز می‌گردد

گفتار دوم: اصول حاکم بر اقدامات مدیر دفتر و دادورز و مامورین اجرا جهت اجرا تا قبل از فروش

مامورین اجرا باید بدانند موضوع از موارد رد بوده در عملیات اجرایی دخالت نکنند (ماده 18 قانون اجرای احکام)
عملیات اجرایی بر عهده داورز است. ماده 23 قانون اجرای احکام مدنی
دادور نمی‌تواند عملیات اجرایی را توقیف، تعطیل و ; نماید، مگر به موجب قرار دادگاهی که دستور اجرا داده است. ماده 24 قانون اجرای احکام مدنی
توقیف اموال، با دادورز است و او می‌تواند نیابت دهد (ماده 50 قانون اجرا)
نظارت دادورز به فروش اموال (ماده 59)
صورت‌برداری از اموال منقول با اوصاف آن توسط دادورز (ماده 67 ق.اجرا)
تعیین ارزیاب یا کارشناس توسط دادورز (ماده 76 ق.اجرا)
تهیه صورت اموال در توقیف مال غیرمنقول توسط دادورز (ماد 105)
تعیین حافظ در اموال منقول و امین در اموال غیرمنقول

از مواردی که قبل از فروش، مامور اجرا باید رعایت کند، بطوراختصار بیان گردید. حال که اموال محکوم علیه توقیف گردیده و کارشناسی شده است، دادورز برای فروش مال توقیف شده چه اقداماتی را باید انجام دهد؟

گفتار سوم: نحوه فروش اموال منقول

بخش اول: محل فروش

الف) چنانچه طرفین برای محل فروش توافق نمایند، به همان ترتیب توافق اقدام می‌گردد (ماده 113ق.ا.م)

ب) در صورت عدم توافق چنانچه از طرف دولت یا شهرداری محلی برای فروش تعیین شود، همان محل، محل موردنظراست. چنانچخ محل اعلان فوق متعدد باشد، در محلی که منافع محکوم علیه بیشتر رعایت گردد، به عمل می‌آید

ج) در صورت عدم تعیین محل از ناحیه دولت یا شهرداری، تعیین محل با مدیر اجراست

در صورتی که محل اموال منقول از محل دیگری به محل دیگر موجبات هزینه زیادی باشد، محل توقیق شده، محل فروش است

نکته: قانونگذار در بیان تعیین محل فروش به نحوی به تعین مقررات مبادرت جسته که حکایت از حفظ حقوق محکوم‌علیه دارد. فلذا مدیر اجرا نیز می‌بایستی در تعیین محل ملاک‌های موردنظر قانونگذار را رعایت نماید

بخش دوم: زمان فروش

زمانی ثابت است که منحصراً فروش از طریق مزایده در آن زمان صورت خواهد گرفت و تعیین این موعد که از مواعد قضایی است

الف) چنانچه بین محکوم علیه و محکوم له در خصوص زمان خودش توافق و تراضی صورت گیرد، همان ملاک عمل خواهد بود (ماده 113 ق.ا.م.)

ب) در صورت عدم توافق مدیر اجرا با توجه به کمیت و کیفیت اموال توقیف شده زمان فروش را معین می‌کند (ماده 422 ق.ا.د.م.)

نکته 1) کمیت: مقدار مالی است که به مزایده گذاشته می‌شود

نکته 2) کیفیت: خصیصه ویژه و منحصر به فرد کالاها و اموالی است که به مزایده گذاشته می‌شود

نکته 3) نظریه مشورتی 5032-30/5/1379 اداره حقوقی دادگستری، چون قاضی مجری حکم مقید به رعایت قانون است و در قانون با توجه به قیمت اموال مورد مزایده روش‌های متفاوتی برای انتشار آگهی پیش‌بینی شده، تغییر این مبلغ به استناد نرخ تورم از جانب اجرای احکام وجاهت قانونی ندارد

نکته 4) مواعد قانونی،‌ مواعدی است که توسط قانونگذار در طرفین تعیین می‌شود

نکته 5) مواعد قضایی، مواعدی است که دادگاه آنها را تعیین می‌کند. در هر موردی که قانونگذار تعیین موعد نکرده، دادگاه تعیین می‌کند

ج) موعد فروش

موعد فروش و زمان آن باید طوری تعیین گردد که فاصله بین آگهی و روز فروش بیشتر از یک ماه و کمتر از ده روز نباشد

ماده 32 ق.ا.د.م

در صورت اقامت یکی از طرفین در خارج از کشور، مهلت ده روز به 2 ماه افزایش می‌یابد، زیرا برای اشخاص مقیم خارج تعیین مهلت برای اعطای فرصت جهت اقدام

گفتار سوم: آگهی فروش

آگهی اعلان و نوشته‌ای است که خبر تازه‌ای را به خوانندگان بدهد

الف) مطابق ماده 117 و 118 قانون اجرا پس از تعیین محل فروش و زمان آن، چون فروش از طریق مزایده به عمل می‌آید، لزوماً باید در یکی از روزنامه‌های محلی منتشر شود

نکته 1: منظور از روزنامه محلی، روزنامه‌ای است که در سطح کشور توزیع نمی‌شود، بلکه فقط برای اطلاع اهالی آن محل اطلاعات و وقایع را درج و در سطح همان محل توزیع می‌شود

ب) آگهی باید در دقت اجرا و محل فروش الصاق شود

نکته: دادوز مجری نیابت کلیه مقررات قانونی فروش را از جمله الصاق در وقت اجرا و محل فروش را باید رعایت کند

ج) در صورت لزوم آگهی مجدد کلیه شرایط آگهی باید رعایت شود

د) مندرجات آگهی: مطابق ماده 122 قانون اجرا در آگهی اموال منقول، نکات زیر تصریح می‌شود

نوع و مشخصات اموال توقیف شده
روز، ساعت و محل فروش
قیمتی که مزایده از آن شروع می‌شود

1 نوع و مشخصات اموال توقیق شده

نوع: صنف، گونه، انواع جمع در اصطلاحات منطق نوع احض از جنس است. جنس شامل انواع است و نوع شامل اصناف و صنف شامل افراد

مشخص: معین شده، تمیز داده شده

در تعیین نوع و مشخصات مال، باید اسم مال معین شود. سپس ویژگی‌های مال معین شده به گونه‌ای بیان شود که با نظایر و اشتباه خود متمایز گردد، به گونه‌ای که به خریدار اطلاعاتی بدهد، ولی بتواند با توجه به میزان مبلغ کارشناسی شده و اصناف اعلام قیمت پیشنهادی را بیان کند

2 روز، ساعت و محل فروش

با توجه باینکه به شرح گفتار اول و دوم پیرامون محل فروش و زمان آن به بیان مطلب پرداختیم از تکرار دوباره خودداری می‌کنیم

3 قیمتی که مزایده از آن شروع می‌شود

ماده 128 ق.ا.د.م

قیمتی که مزایده از آن شروع می‌شود، قیمتی است که پس از اجرای مواد 73 تا 75 به عنوان قیمت مال توقیف شده تعیین و آن ثبت قطعی گردیده است

الف) نحوه تعیین قیمت مال

پس از اینکه مال توقیف شد، قیمت اموال را محکوم له و محکوم علیه با توافق و تراضی قیمت مال را معین می‌کنند تا جهت فروش با همان قیمت پایه‌ای قیمت پایه عمل شود. چنانچه با همان قیمت که توافق نمودند، محکوم له حاضر به خرید شود. بر اساس توافقات اقدام و نهایتاً منجر به اجرای حکم می‌گردد
در صورت عدم توافق طرفین در قیمت ارزیابی تعیین می‌گردد. ارزیاب کسی که ارزش چیزی را معین می‌کند، مقوم کارشناس: کسی که در کاری بصیرت و مهارت دارد، متخصص اهل خبره به نظر می‌رسد، اما ارزیاب معنای عام دارد که شامل کارشناسی به مفهوم قانون کارشناسان هم می‌شود. مامور اجرا می‌تواند هم از اهل خبره و هم از کارشناسان به عنوان ارزیاب تعیین کنند
ارزیاب نیز می‌تواند با توافق تعین در صورت عدم توافق دادوز معین می‌کند. چنانچه به ارزیاب دسترسی نباشد، قیمتی که محکوم له برای توقیف مال تعیین کرده، در حین توقیف مدرک عمل خواهد بود
پس از ارائه نظریه ارزیاب طرفین می‌توانند به آن اعتراض کنند. در صورت اعتراض تصمیم با دادگاه است که در این صورت دادگاه یا می‌پذیرد و ارزیابی مجدد را دستور می‌دهد یا نمی‌پذیرد. در هر حال تصمیم دادگاه قطعی است
قطعیت قیمت مال توقیف شده به 3 صورت است

توافق طرفین
تعیین قیمت توسط ارزیاب و عدم اعتراض طرفین به آن
تعیین قیمت توسط ارزیاب و اعتراض طرفین و تصمیم دادگاه پیرامون اعتراض که تشخیص دادگاه قطعی کننده قیمت نهایی است

گفتار چهارم:‌ دعوت از طرفین

الف) اخطار به محکوم له جهت حضور

به موجب ماده 127 ق.ا.م. یکی از کسانی که می‌تواند در خرید شرکت کند، محکوم له است. فلذا می‌بایست زمان و مکان مزایده به محکوم له مطابق قانون آیین‌ دادنامه بومی اخطار شود

ب) اخطار به محکوم علیه جهت حضور

مطابق ماده 130 ق.ا.م. صاحب مال که می‌تواند محکوم علیه باشد تقاضا کند بعضی اموال را مقدم یا موخر بفروشند و می‌تواند بالاترین قیمت پیشنهادی را نقداً پرداخت و از فروش جلوگیری کند. نتیجه‌گیری می‌شود که محکوم علیه نیز باید مطابق قانون آیین دادرسی مدنی زمان و مکان اجرای مزایده برای اخطار شود

ج) اخطار به ثالث که جهت اجرای حکم مال به اجرا معرفی کرده

 

پروژه دانشجویی مقاله متعه یا ازدواج موقت تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله متعه یا ازدواج موقت تحت word دارای 80 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله متعه یا ازدواج موقت تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله متعه یا ازدواج موقت تحت word

متعه یا ازدواج موقت  
دور نمای کلّی  
سابقه حقوقی  
قرآن  
اجماع  
سنّت  
سابقه در حقوق غرب:  
احکام و مقررّات  
نمای عمومی:  
مقررات تکمیلی:  
لعان و احصان :  
مدّت در ازدواج موّقت :  
ازدواج موّقت دوشیزگان:  
ازدواج موقت مردان همسردار:  
توارث زوجین در امر ازدواج:  
انحلال عقد متعه:  
آثار اجتماعی:  
منابع:  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله متعه یا ازدواج موقت تحت word

1ـ آبادی ـ امیر حسین و شهری ـ غلام رضا. مجموعه نظرهای مشورتی اداره حقوقی دادگستری تهران

2ـ ابن ابی الحدیدـ شرح نهج البلاغه ـ جلد 4انتشارات بیروت

3ـ ارفع نیا ، بهشید ـ ح ـ ب .خ ـ جلد2ـ انتشارات آگاه ـ تهران

4ـ آشتیانی ـ میرزا محمود ـ نکاح چاپ مشهد ب . ت

5ـ انصاری خواجه عبدا; ـ کشف الاسرار و عده الابرار (معروف به تفسیر خواجه عبدا; انصاری)

6ـ حلی ـ ابن ادریس ـ السرائرـ جلد 2ـ انتشارات جامعه مدرسین ب. ت

7ـ خوانساری ـ سید احمدـ جامعه المدارک فی شرح مختصر النافع جلد 4 ب.ت

8ـ دورانت ـ ویل ـ تاریخ تمدن ـ جلد 3 تهران

9ـ شهابی ـ محمود ـ ادوار فقه ـ انتشارات دانشگاه تهرانب.ت

10ـ شهید اول ـ اللمتعه الدمشقیه ـ کتاب النکاح جلد 2 ـ انتشارات دار الکفر ـ قم

11ـ شهید ثانی ـ مسالک الافهام فی شرح شرایع الاسلام جلد 2 ـ قم ب.ت

12ـ طبابایی ـ المیزان ـ جلد 4 ـ ب.ن ـ ب.ت

13ـ شیخ طوسی ـ مسبوط ـ جلد 4 ـ انتشارات اسماعیلیان قم ب.ت

14ـ علم هلهدی ـ سید مرتضی ـ الانتصار ـ ب.ن ـ ب.ت

   15ـ کاتوزیان ـ ناصر ـ مقدمه علم حقوق ـ انتشارات بهشید تهران

17ـ کاتوزیان ـ ناصر ـ قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی ـ نشر دادگستری تهرتن

18ـ شیخ مفید ـ العیون و المحاسن ـ ب.ن ـ ب.ت

19ـ مقداد، فاضل ـ نکاح ـ انتشارات بیروت ـ ب.ت

20ـ مقدسی ـ روضه الناظر ـ و جفتنه الناظر ـ چاپ بیروت ـ ب.ت

21ـ نجفی ـ شیخ محمد حسن ـ جواهر الکلام ـ جلد 3 ـ ب.ن ـ ب.ت

22ـency clopedia britanica vol

23   Padfield  c.f   low made simple . oxford

24   Waker dowid m the oxford companion low oxford

متعه یا ازدواج موقت

سخن از غرایز آدمی و نحوه برخورد با آن و موضع نظامهای حقوقی و ادیان در این خصوص بحث تازه ای نیست چنانکه بحث درمورد فلسفه ازدواج و حدود آزادی مبنی در اسلام و حلیت و حرمت متعه (ازدواج موقت) و تأثیرات مثبت یا منفی اجتماعی آن نیز سابقه ای طولانی در فقه و حدیت و تفسیر دارد لیکن در این اواخر بحث درباره آزادی ازدواج موقت به ویژه بعد از سخنرانیهای جدال برانگیز از تریبونهای رسمی کشور در خصوص مفید بودن احیای این سنت فراموش شده، ابعاد مردمی نیز یافته است که در این خصوص ار حصار مشاجرات حوزه ای و کتابهای فقهی به عرصه مطبوعات و محافل خصوصی کشیده است ولی جای تأسف است که در این باره بحث تازه ای به صورت علمی و جدی صورت نگرفته است

مخالفان ازدواج موقت نمود عملی آن را در نظر می گیرند و آزادی ازدواج موقت را به معنای برداشتن ومانع قانونی از پیش پای مردان هوسباز می پندارند که بدون احساس مسؤولیت کانون گرم خانواده را به امان خدا سپرده و هر شب دنبال شضکار تازه ای می روند. این گروه با توصیف متعه به عنوان زن کرایه ای،
بی آنکه تصویر روشنی از ماهیت این نهاد حقوقی داشته باشند بدان می تازند. زنان شوهردار نگرانند که مبادا تصویب آزادی متعه باعث وسوسه ی شوی آنان شود و کار به جاهای باریک بکشد و ناگهان همسر به ظاهر سربه زیرو وفادارآنان به استشمام بوی طعمه تازه زیرورو شود و هوس تغییر ذائقه کند، به خصوص که از قدیم گفته اند«مهر مرد را اعتماد نشاید ابد»

برخی از متدینین هم نگرانند که مبادا آزادی متعه دیگر همان آزادی جنسی لگام گسیخته غرب باشد که با رنگ و بوی مذهبی تبلیغ می گرددو بعید نیست که این بار مملکت بنام اسلام و دین به ورطه فساد اخلاقی سقوط کند

    جامعه شناسان نیز نگرانند که مبادا آزادی ازدواج موقت موجب سستی بنیان خانواده شود وچنین می پندارند که انطباق نداشتن ان با شرایط و اوضاع و احوال فعلی جامعه ما ممکن است باعث ایجاد تنشها و ناهنجاریهایی تازه در جامعه گردد. برخی از زنان تحصیلکرده و روشنفکر نیز، متعه را به معنای بازیچه شدن زن در برابر هوسهای شیطانی مرد و تبدیل به کالایی با تاریخ مصرف مشخص دانسته و آنرا توهین به ساحت زن می دانند. شیفتگان فرهنگ غرب که چشم به دهان محافل فرهنگی و فکری اروپا دوخته اند و هر آنچه که مهر تأیید غرب بر آن نخورده باشد قبول ندارند. متعه را نهادی کهنه و محصول افکار قرون وسطایی
می شمارند که با زندگی امروز همنوایی ندارد این گروه به فرهنگ غرب درود
می فرستند که در آن جایی برای چنین افکار پوسیده و ارتجاعی نمانده است و معتقدند که در آنجا مسئله روابط جنسی یکبار برای همیشه به نحو شایسته و مترقی (!) حل شده است

    موافقان هم برخی از متدینین هستند که بدون توجه به نتایج و عواقب عملی آن، متعه را به مثابه حکم شرعی قبول دارند. برخی هم که با عمق بیشری به موضوع می نگرند و قصد توجیه آنرا دارند. آثار اجتماعی متعه را در نظر می گیرند و می گویند که با توجه به مشکلات اجتماعی و اقتصادی کشور، اغلب جوانان در مراحل اوج غرایز جنسی قادر به ازدواج دائم نیستند، از اینرو دختران و پسران جوان یا تن به حرمانی توانفرسا می دهند یا به طریقی به معصیت آلوده می شوند. زندگی امروزی این دو قشر حساس را در دانشگاه و مدرسه و کوچه و بازار و مجتمع های مسکونی و محلّات پرتراکم به هم نزدیکتر کرده است. وسایل ارتباط جمعی نوین هم مثل رادیو، تلویزیون، ماهواره ها، کتابها و مجلات راه های ارتباط را هموارتر میکند و آتش غرایز را شعله ورتر می سازد. حال آنکه مه بیهوده از جوانان انتظار داریم تا مانند صدها سال پیش که اینهمه تغییر و تحول رخ نداده بود و ازدواج ها اغلب درحال سنین نوجوانی صورت می گرفت، همچنان پاک و
بی آلایش می مانند، به علاوه در موارد معدودی نیز کسانی که همسر خود را از دست داده اند و امکان یا قصد ازدواج مجدد را ندارند یا کسانی که مدت زمان متنابهی به همسر خود دسترسی ندارند یا زوجه آنان بر اثر بیماری و غیره توان و آمادگی جنسی خود را از دست داده است در عسر و حرج قرار می گیرند. بنابراین متعه می تواند حداقل در موارد خاص راه حل خوبی باشد. سختگیریهایی که در مورد روابط پسران و دختران جوان به کار میرود، به هر حال باید راه چاره قانونی معقولی نیز وجود داشته باشد. برخورد کاملاً منفی، نه فقط راه چاره نیست بلکه باعث واکنشها و بازتابیهای نادرست وخطرناک نیز می شود

به هر حال بیان همه عقاید مخالفان و موافقان در اینجا میسر نیست و البته مطبوعات نیز مورد انتقاد هستند که برای تنویر افکار مردم در این خصوص هیچ تلاشی نکرده اند و به عقاید مخالفان بهای کمتری داده اند. حال آنکه باید دیدگاه هر دو گروه به طور مشروح و مستدل و روشن ارائه شود تا بهترین راه حل مشخص شود. تصمیمی که به سرنوشت همگان مربوط است، نباید یک جانبه اتخاذ شود. یک قائده حقوقی، قطعه فلزی است که بر سند آن عقاید موافقان و زیر چکش انتقاد مخالفان ساخته و پرداخته می شوند و این با شتابزدگی و کم حوصلگی به دست نمی آید

    از مجموع گفته های مخالفان و موافقان چنین استنباط می شود که رگه هایی از حقیقت در سخنان هر دو گروه وجود دارد اما هیچ کدام تصویر روشنی از ماهیت صحیح متعه و کاربرد عملی ان ندارد و هر دو گروه فقط تیری در تاریکی می اندازند در اینجا برآنم که با جمع آوری مطالب و سعی و تلاش در این زمینه از این نهاد حقوقی غبار روبی کنیم و آن را چنان که هست بنمایانیم تا آنکه مخالفان و موافقان بتوانند با روشن بینی بیشتر اظهارنظر کنند

دور نمای کلّی

قبل از اسلام، زن نقش تعیین کننده در جامعه اعراب نداشت به طوری که بعد از مرگ شوهر، زن به نوعی مانند بقیه اشیاء و ماترک زوج به ارث می رسید. درباره روابط جنسی نیز زنا در حد گسترده ای رواج داشت و زنان بدکاره در همه جا پراکنده بودند و بعضاً بیرق برمی افراشتند که به منزله تابلوی اعلان بود. حتی نقل شده که در ایام حج برخی از آنها به حالت عریان به مکه وارد می شدند

اسلام زنا را تحریم کرد، رفتار انسان و حسن معاشرت و احترام به زنان را واجب دینی شمرد و مردم را به پاکدامنی فرا خواندند

اعراب جاهلی که به هوسرانی آزادانه انس گرفته بودند و زن را کالایی قابل خرید می دانستند این گونه قیود و سختگیریها برایشان بسیار دشوار می نمود، لذا در مقابل، اسلام ازدواج مشروع را به صورت دائم یا منقطع مجاز اعلام داشت. انسان پدیده بسیار پیچیده ای است که هیچ روانشناسی به حد خود آفریدگارش به زوایای تاریک روح ولی آشنا است. از این رو شریعت اسلام حداقل از نطر تئوری، قانون گذاری در مورد روابط حقوقی افراد و سرنوشت جامعه، نه در اختیار پارلمان و افراد بلکه صرفاً در حوزه اختیارات شارع (خداوند) می باشد. قانونگذاری انسانها علاوه بر آنکه از افکار طبقاتی و گروهی و حزبی یا تمایلات ملی گرایانه و وابستگی به اخلاق و عادات قومی و محیطی و; رنج می برد، از توان کافی برای درک مصالح واقعی فرد و جامعه نیز برخوردار نیست

انسان آنچه را که مطابق و موافق طبع اوست برمی گزیند و گام برداشتن در مسیر آن را عاقلانه و ضروری میداند حال آنکه ممکن است تصور ولی همیشه با واقعیت منطبق نباشد. قرآن کریم می گوید ممکن است شما چیزی را دشمن بدارید که نفع شما در آن است، همچنین ممکن است از چیزی خوشتان بیاید که ضرر شما است، خدا آگاه است و شما نمی دانید.(سوره بقره آیه 216 )

مثلاً ممکن است بسیاری از مردم خوردن و خوابیدن و زندگی بی دغدغه و آکنده از رفاه را سد زندگی واقعی و خوب بدانند و نخواهند خود را به زحمت انداخته و کاری ککند. لیکن کمال آدمی و شکوه زندگی از مواجهه با مشکلات و دست وپنجه نرم کردن باشداز این روزگار زائیده می شود

چه بسیار پندارهای واهی که بشر در طول زندگی پر فراز و نشیب خود کاملاً درست و بی نقض می دانسته است و امروز ما به همه آنها به دیده تمسخر می نگریم. اعتقاد به بت پرستی، اعتقاد به طبیعی بودن برده داری، اعتقاد به تأثیر نجوم در سرنوشت آدمی، اعتقاد به نقض عقلانی جنس مؤنث، اعتقاد به ثابت بودن کرات آسمانی و;! همه در زمان خود افکار معقوا و بسیار محکم و خدشه ناپذیر به نظر می رسیدند که دانش و خرد انسانهای عاقل و برگزیده زمان مهر تأیید بر آن
می زد

    درحوزه روابط حقوقی و مسائل انسانی شمار این نوع بینشهای غلط فراوان بوده است و چون مقررات حقوقی در سرنوشت جامعه و انسانها مؤثر است، تأثیر این نوع افکار غلط حتّی بعد از زمان خویش نیز بجا خواهد ماند. برای مثال با زوال کمونیسم که محصول فکر مغزهای متفکر جامعه بود و با هوراکشیدنها و کف زدنها و جان باختنهای عاشقانه هزاران هزار انسان دلباخته تأیید شده بود تأثیرات سوء آن یکباره دامن جامعه را رها نکرد، بلکه نسلهایی رنج خواهند برد تا نتیجه یک اشتباه تا حدودی کم رنگ شود. چندان که انسانهای نسل بعد ثمره بس تلخ این دانه های حتطل سرمایه داری غلط . آزادی جنسی لجام گسیخته و فرو ریختن حصارهای اخلاقی که بر دنیای غرب روییده است را تا سالیان دراز خواهند چید. آیا وقت آن نرسیده است که انسانها به خود آیند و به تعلیمات ادیان الهی توجه نمایند؟ در انتظار قرنها تجربه نشستن و آزمودن افکار غلط و پی به خطا بردن به نفع انسانیت نیست البته منظور تخطئه یافته های عقلانی انسانها نیست، بلکه موضوع سخن این است که این نوع یافته ها با شریعت والا و حقایق عریان دینی که از پیرایه های تنگ نظرانه ی بشری تفکیک شده باشد هماهنگ گرددو به مذاهب عاری از تعصبات فرقه ای و تأثیرات محیطی عرضه شود تا بهترین راهها برگزیده شود

    باری اساس تشریع از آن خداوند است که از طریق رسول (ص) بیان شده است. از این رو قرآن کریم فلسفه کلی شریعت و انگیزه ارسال پیامبران را چنین بیان می کند که رسول (ص) آنان را به نیکی فرا می خواند و از ناپسندیها باز می دارد پاکیها را به آنان حلال می کند و پستیها  را تحریم می کند. بارهای سنگین از دوش آن برمیدارد.و زنجیر از آنان بر می گیرد.« وَاکتُب لَنا فی                                                                                           هذِهِ الدُّنیا حَسَنَهً وَفِی الاخِرَهِ اِنّا هُدنا اِلَیکَ قالَ عَذابی اُصیبَُ  بِه مَ اَشاءُ وَرَحمَتی وَسِعَت کُلَّ شَیءٍ فَسَاَ کتُبُها لِلُّذینَ یَتَّقونَ وَیُؤتوُنَ الزَکوهَ وَالَّذینَ هُم بِایاتِنا یُؤمِنوُن» «و سرنوشت ما را هم در دنیا و هم درعالم آخرت نیکویی و ثواب مقدر فرما که ما به سوی تو هدایت یافته ایم خدا فرمود(ای موسی بدان که) عذاب من به هر که خواهم رسد و لیکن رحمت من همه ی موجودات را فرا گرفته و البته برای آنان که راه تقوی پیش گیرند و زکات (مال خود به فقیران) می دهند و به آیات خدا
می گروند آن رحمت را مخصوص بر آنها حتم و لازم خواهد کرد.»  (سوره اعراف آیه156) پس اساس حلال بودن، پاکی و علت تحریم، پستی و خباثت است و هدف تشریع حلال و حرام، سختگیری و محروم نمودن انسانها از بخشی از نعمات زندگی به عنوان منع شرعی و حرتم نیست، بلکه هدف برداشتن موانع از مسیر کمال آدمی و جامعه و تسهیل تعالی انسان و ایجاد زمینه ای برای شکوفایی استعدادهای فطری آدمی است. چنانچه قرآن کریم می فرماید:یرید ا..بکم الیس و لایرید کم العسر.خداوند برای شما آسودگی می خواهد، نه دشواری. (سوره بقره آیه 185) و اگر چیزی تحریم شده است بدان سبب است که در ورای نفع ظاهری آن، ضرر و زیان بزرگی برای فرد یا جامعه وجود داشته است

    در مورد غرایز نیز قرآن کریم می فرماید:« به نفس آدمی و ساختار آن سوگند که هر آن کس که نفس خود را تزکیه نمود رستگار شود و هر آن کس که ان را واپس زد، بیچاره شد.»

«قَد اَفلَحَ مَن زَکّها وَقَد خابَ مَن دَسّاها»«هر که خود را منزه سازد رستگار خواهد بود و هر که به کفر و پلید گردد زیانکار خواهد بود»(سوره شمس آیه 9 و10) پس در اینجا نیز اصل بر سرکوبی و واپس زدن غرایز، بلکه بر تزکیه و رشد و پرورش دادن است و این گاهی با میدان دادن به غرایز و گاهی با جلوگیری از آن صورت می گیرد. همانند باغبانی که در عین آب و کود دادن به درخت، گاهی هم شاخه های اضافی آنرا می زند و از رشد ناموزون، زیانبخش ان جلوگیری می کند. راه اصولی پرورش و تزکیه غرایز آن است که در ضمن تجویز معقول روابط جنسی از گسترش بی بند و بارو سرطانی آن نیز جلوگیری شود و از این انرژی نهفته در نهاد آدمی به نحو صحیح بهره برداری شود. برای توضیح این مسأله به مثال دیگر متوسل می شویم. می دانیم افزودن به حقوق کارمندان دولت فواید بسیاری دارد از جمله آنکه باعث دلگرمی و علاقه مندی کارمند به شغل خویش
می شود و از فساد اداری و ارتشاء که اغلب ریشه در فقر مالی کارمندان دارد جلوگیری می کند. اما هر گاه این افزایش چنان بی رویه شود که باعث تورم و افزایش ناموزون تقاضای خرید گرددو میزان نقدینگی جامعه را چنان بالا ببرد که با تولید و عرضه متناسب نباشدزیانبار می گردد. در روابط جنسی نیز اسلام راه میانه روی و معقولانه ای برگزیده است تا در عین ارضای کامل غرایز آدمی، موجب سقوط اخلاقی و فساد جامعه نگردد، نه چنان سختگیری می کند که انسان در تنگنا قرار می گیرد و نه چنان آزادی بی حد و بی حساب که بنیان جامعه در هم ریزد. از این رو می توان گفت که آزادی جنسی در اسلام آزادی سامان یافته است و بی توجهی به غرایز در حد رهبانیت تحریم شده است. دعوت به سرکوبی غرایز و رهبانیت بنام دین و تقوی و زهد و پارسایی به همان اندازه نامشروع و مخالف شریعت اسلام است که دعوت به آزادی مطلق جنسی. قران کریم عنایت همسرگزینی را آرامش روانی وراحتی روح آدمی می داند و می فرماید:                  (سوره روم آیه 26) بنابراین چشم پوشیدن از غرایز و سرکوب کردن آن بویژه در اوج جوانی که موجب پیدایش آلام روحی خطرناک می گردد. امری نادرست و مخاف شرع انور اسلام است لذا ازدواج را در صورت نیاز واجب دانسته اند. درست است که هدف اصلی اسلام از تشریع ازدواج، بقاء نسل است، (تزاوجوا تناسلو) لیکن ازضای غریزه و دستیابی به آرامش روانی نیز مد نظر شارع بوده است که با لغو برده داری در اسلام خود گامهای مؤثر علمی در تحقق و تشریع آن برداشته است یکی از این راه عملاً منتفی گردیده است. راه دوم همان همسرگزینی است که می تواند به صورت دائمی یا موقت باشد که در اینجا بررسی می شوند

سابقه حقوقی

متعه و به تعبیر برخی از کتابهای فقهی و قانون مدنی، نکاح منقطع یا چندان که امروز مصطح گردیده است

ازدواج موقت یا به تعبیر عامی مردم، صیغه، از ابتدا در اسلام مشروع شناخته شده است. آن را جزء سنن پیش از اسلام می دانند که اسلام آن را قبول نموده است وبه اصطلاح جزء احکام امضایی می باشد. به هر تقدیر حلیت متعه در آغاز دین اسلام مورد توافق همه ی مذاهب اسلام است و به فقه شیعه اختصاص نداردو برای مثال ابن خرم اندلسی که رجل دوم مکتب فقه ظاهری و از فقه های مشهور اهل سنت است در مؤسسه فقهی خویش بنام المحلی قبول می کند که متعه در آغاز اسلام رواج داشته و مشروع بوده است اما مثل بقیه فقها اهل سنت آن را منسوخ می داند و معتقد است که « نکاح متعه یا نکاح موقت جایز است، در زمان رسول(ص) حلال بود، اما خداوند از لسان رسول خویش آنرا منسوخ می داند و معتقد است که تا روز رستاخیز قطعی و مؤبد نمود. البته برخی از صحابه رضی ا; علیهم همچنان در اعتقاد به حلیت ان پایدار ماندند، همچون اسماء بنت ابی بکر صدیق، جابربن عبدا;، ابن مسعود، معاویه ابن صفیان، عمربن حریث، ابو سعید الخدومی، حلمه و دختران امیر خلف. چنان که جابر بن عبدا; انصاری حلیت آن را در نظر صحابه از عهد رسول(ص) و ابی بکر تا اواخر خلافت عمر روایت کرده است!»

در هر حال حلیت بدوی متعه مورد اختلاف نیست و مفسرین معروف اهل سنت در تفسیر آیه بحث برانگیز 24 سوره نساء، همچنین فقها و محدثان آنان در باب نکاح کتابهای فقهی و غیره مطالبی نوشته اند که نظر فوق را تأیید می کند. امام فخر رازی در تفسیر ایه فوق می نویسد:« ما انکار نمی کنیم که متعه در اسلام مباح بوده است چیزی که می خواهیم بگوییم این است که بعد تحریم شده است. در اینجا صحت و سقم دعوی نسخ متعه بررسی خواهد شد

آیه ای که در تجویز متعه بدان استناد شده است بعد از برشمردن موارد فسخ زوجیت می فرماید

(سوره نساء آیه 24)

در تفسیر آیه فوق و میزان دلالت آن میان شیعه و سنی اختلاف و مجادلات فقهی و تفسیری بسیاری وجود دارد. ما برای احتراز از تفصیل و اطناب و تکرار بحثهای حلاجی شده، وارد این مباحث نمی شویم. اهل سنت با تکیه به معنی لغوی کلمه «استمتعتم» در آیه فوق، برداشت دیگر استنباط می کند. واژه استمتاع که متعه نیز از همان ریشه است در لغت به معنای تمتع، التذاذ، لذت بردن و کام گرفتن است. بنابراین معنای آیه ی فوق از نظر اهل سنت چنین می شود(فما استمتعتم به منحن) و چنین ترجمه می کنند« هر گاه از همسران (دائمی) خود کام گرفتید، مهر آنان را بپردازید که این برشما واجب است.» بنابراین از نظر اهل سنت در این آیه هیچ دلالتی بر مسئله متعه وجود ندارد. البته چنان که خود اهل سنت روایت کرده اند برخی از صحابه نیز همچون ابن عباس و دیگران آیه فوق را به گونه ای دیگر و موافق با نظر شیعه معنی کرده اند. فقهای شیعه نیز معتقدند که استمتاع به معنای متعه گیری است و معنای «فما استمتعتم» این است که اگر زنان را به متعه
می گیرید باید مهر آنان را بپردازید. درست است که متعه واستمتاع  در لغت به معنای سود بردن وبهره گرفتن است، اما بعد این واژه در اصطلاح شرعی معنی خاصی به خود گرفته و به مفهوم ازدواج موقت در آمده است. از این رو باید آن را به همان معنای اخیر گرفت. سید مرتضی علم الهدی، متکلم و فقیه معروف شیعه، در توضیح اینکه در کتاب الانتصار می گوید که معنای « فما استمتعتم» از دو حال خارج نیست یا اینکه به معنای لغوی آن محمول است یا به معنای مصطلح و عرف و شرعی آن که البته فرض دوم به دو دلیل صحیح است. اول آنکه برآیند نظر کسانی که در علم اصول سخن گفته اند آن است که واژه های وارده در قرآن در مواردی که احتمال حمل آن هم به معنای لغوی و هم به معنای مصطلح در عرف شرع مساوی باشد، باید به معنای مصطلح شرعی آن حمل گردد. چنان که واژه های صلات و صوم و حج و زکات را به همان مصطلح شرعی حمل کرده اند ( حال آنکه صلات در لغت به معنای دعا کردن و نیایش، صوم به معنای امتناع و امساک از انجام فعلی، حج به معنای آهنگ و عزم، زیارت نمودن و زکات به معنای افزایش برکت است اما هیچ گاه اقیموالصوه را به معنای اینکه دعا کنید یا اتوالزکوه را به معنای اینکه برکت دهید تفسیر نکرده اند، بنابراین در این مورد هم باید استمتاع را به معنای شرعی آن یعنی متعه گیری تفسیر کرد. دوم آنکه (هر گاه استمتعتم به معنای لغوی آن حمل گردد) باید بگوییم که اگر در مقاربت احساس التذاد در مرد حاصل نگردد، پرداخت مهر بر او واجب نیست. حال آنکه شرعاًاگر مرد با زن خویش همبستر شود هر چند که به هر دلیل مثل کراهت از همسرش و غیره از این امر لذت نبرد پرداخت مهر کامل بر او واجب است. ( چنانکه پرداخت نصف مهر قبل از مقاربت و استمتاع نیز واجب است.) اگر استمتعتم را به معنای لغوی آن حمل کنیم پس باید بگوییم که در اینجا مهر واجب نیست. چون قرآن می فرماید:« اگر اززنان خود کام گرفتید و لذت بردید مهر بپردازید. از این رو باید استمتاع را به همان اصطلاح شرعی که به معنای متعه گرفتن است حمل نمود

در هر حال داوری در مورد برداشت طرفین مشکل است. حقیقت آن است که ظاهر آیه چندان دلالتی صریح بر استنباط شیعه ندارد و استدلال علم الهدی هر چند که متین و موشکافانه است اما باز قابل خدشه است. مثلاً در مورد دلیل اول میتوان گفت که خود متعه به منزله یک نهاد و یک اصظلاح شرعی، حداقل از نظر اهل سنت در حد حصوم و صلات و زکات چندان تثبیت نشده است که استمتاع را حتماً بر آن حمل نمود. چنان که مشتقات این کلمه در موارد دیگر و در باب نکاح معنای مهر و کابین و پرداخت صداق می دهد، نه معنای نکاح منقطع.«لا جناح علیکم ان طلقتم النساء مالم تَمَسوهُنَّ اَو تَفرِضوُا لَهُنَّ فَریضَهً وَمَتِّعوُهُنَّ عَلَی الموُسِعِ قَدَرَهُ وَعَلَی المُقتِرِ قَدَرَهُ مَتاعاً بِالمَعروُفِ حَقَّاً عَلَی المُحسِنین»

باکی برای شما نیست اگر طلاق دهید زنانی را با آنان مباشرت نکرده و مهری مقرر نداشته اید ولی آنها را به چیزی بهره مند سازید دارا به قدر خود و نادار به قدر خویش به بهره ی شایسته او که سزاوار مقام نیکوکاران است.» (سوره بقره آیه 236 )  یا اَیُهَا الَّذینَ امَنوُا اِذا نَکَهتُم المُؤمِناتِ ثُمَّ طَلَّقتُموهُنَّ مِن قَبلِ اَن تَمَسوُهُنَّ

 فَما لَکُم عَلَیهِنَّ مِن عِدَّهٍ تَعتَدوُنَها فَمَتِّعوُهُنَّ وَ سَرِّحوُهُنَّ سَراحاً جَمیلاً»ای مردان با ایمان هرگاه زنان مؤمنه را به عقد خود در آورده و پیش از آنکه با آنها نزدیکی کنید طلاقشان دادید در این صورت از شما نگه داشتن عده بر آنها نیست پس آنها را به چیزی بهره مند و به نیکی رها سازید» (سوره احزاب آیه 49 )

«وَلِلمُطَلََّقاتِ مَتاعٌ بِالمَعروفِ حَقاًّ عَلَی المُتَّقین» «مردان زنانی را که طلاق دهند به چیزی بهره مند کنند این کار سزاوار مردم پرهیزکار است.» (سوره بقره آیه 241) چنانکه خود واژه استمتعتم در سوره توبه آیه 69)، به معنای بهره گرفتن به کار رفته است. درست است مه در «مانحن فیه » استمتعتم در خصوص نکاح آمده است و با مورد سوره توبه متفاوت است ولی در اینجا می توان آن را به معنای متعه گرفت اما ادعای جزمیت در این خصوص مشکل به نظر می رسد

در مورد استدلال دوم سید مرتضی، دایر بر اینکه در صورت حمل استمتعتم به معنای لغویش این ایراد پیش می آید که اگر زوجیت و مقاربت جنسی منجر به التذاد نشود ( یا اساساً مقاربتی صورت نگیرد) باید معتقد به سقوط مهر گردید و; میتوان چنین پاسخ داد که آیه ی مورد بحث نوع غالب را به همراه با مقاربت والتذاداست در نظر گرفته است و این نکته اشاره ای است به اینکه پرداخت مهر نوعی معاوضه است

با آنکه آیه مورد استناد دلالت صریح بر برداشت نظریه شیعه ندارد، لیکن چون برخی از صحابه چنان که اشاره شد از آیه فوق همین برداشت را می کنند و چون حلیت متعه در آغاز اسلام مورد قبول همه فرق اسلامی است، می توان گفت که برداشت و تفسیر شیعه در این مورد عاری از نقص می باشد. تفاسیر اهل سنت بر صحت این برداشت گواهی دارد و مکرر از ابن عباس و دیگران چنین تفسیری نقل شده است. به عبارت دیگر صراحت نداشتن دلالت آیه، با اتفاق نظر مسلمین و سنت نبوی، حداقل در بادی امر، جبران شده است و این استنباط شیعه را کاملاً صحیح و موجه شناخته است

در هر حال چنان که گفته شده حلیت آغازین متعه مورد اختلاف فرق اسلامی نیست، بلکه اختلاف در نسخ آن است. در مورد نسخ قرآن بحث فراوانی شده است و اجمال مسئله آنکه اصل وقوع نسخ در قرآن محرز است و برخی از احام خود قرآن توسط ایات بعدی قرآن نسخ شده است. مثلاً آیه 150 سوره نساء مجازات زنا را در مورد زنان، حبس در منزل تا روز مرگ، اعلام می کرد که بعد آیه سوم سوره آنرا به تازیانه تبدیل کرد. سنگسار نمودن زناکار در قرآن کریم نیامده است و در این مورد به روایات استناد شده است. از این رو نسخ قرآن به واسطه خود قرآن ممکن دانسته شده است. اما در مورد نسخ قرآن به واسطه سنت و بویژه نسخ آن را با استناد به اخبار آحاد ظنی قبول ندارند. در میان اهل سنت نیز فرقه شافعی و احمدبن حنبل در صف مخالفان قرار دارند. اما نظر غالب بر امکان نسخ قرآن با سنت است. اهل سنت در خصوص نسخ حکم متعه، به قرآن و اجماع و سنت متوسل گردیده اند. ذیلاً دلایل آنرا ذکر و بررسی می کنیم

قرآن

1ـ در سر آغاز سوره مؤمنون ضمن شمارش صفات مؤمنان چنین آمده است «وَلَذینَهُم لِفُروُجِهِم حافِظوُن اِلّا عَلی اَزواجِهِم اَو ما مَلَکَت اَیمانُهُم فَاِنَّهُم غَیرُ مَلوُمین» «و آنان که فروج و اندامشان را از عمل حرام نگاه می دارند مگر بر جفتهاشان یا کنیزان ملکی متصرفی آنها که هیچ گونه ملامتی در مباشرت این زنان بر آنها نیست»(سوره مؤمنون آیه5 و4) بنابراین قرآن روابط جنسی را به زوجه و کنیز منحصر نکرده است، حال آنکه متعه جزء هیچکدام از این دو نیست

البته ضعف این استدلال کاملاً مشخص است، زیرا کسانی که متعه را حلال
می دانند، آن را نیز زوجه می دانند. بنابراین مقاربت با آن را هم دلیل اینکه همسر شرعی است، حلال می دانند، به علاوه چنان که از شیخ مفید نیز نقل گردیده است، سوره مؤمنون در مکه نازل شده است، نسخ نماید. حال آنکه اولین شرط در ناسخ آن است که مؤخر بر منسوخ است

2ـ آیه دوازدهم سوره نساء در مقام بیان توارث زوجین می فرماید:« ولکم نصف ما ترک ازواجکم ان لم یکن لهنَّ ولد فان کان لهنَّ ولد فلکم الربع مما ترکن من بعد وصیهٍ یوصین بها او دین و لهن الربع مما ترکتم ان لم یکن لکم ولد فان کان لکم ولد فلهن الثمن مما ترکتم من بعد وصیه توصونَ بها اودین و ان کان رجل یورث کلاله او امراه وله اخ او اخت فلکل واحد منهما السدس فان کانوا اکثد من ذلک فهم شرکاء فی الثلث من بعد وصیه یوصی بها اودین غیر مضارٍّ وصیهً من الله و الله علیم حلیم» «سهم ارث شما مردان از ترکه زنان نصف است در صورتیکه آنها را فرزند نباشد و اگر فرزند باشد ربع خواهد بود پس از خارج کردن حق وصیت و دینی که به دارایی آنها تعلق گرفته و سهم ارث زنان ربع ترکه شما مردان است اگر دارای فرزند نباشید و چنانچه فرزند داشته باشید ثمن خواهد بود پس از اداء حق وصیت و دین شما و اگر مردی بمیرد که وارثش کلاله او باشند یا زنی بمیرد که وارثش یک برادر و یا خواهر او باشد در این فرض سهم ارث هر یک نفر از آنها سدس خواهد بود و اگر بیش از یک نفر باشند همه آنها ثلث ترکه را به اشتراک ارث برند بعد از خارج کردن دین و وصیت میت در صورتیکه وصیت به حال ورثه بسیار زیان آور نباشد(یعنی زاید بر ثلث نباشد) این حکمی است که خدا سفارش فرموده و خدا به احوال همه بندگان دانا و به هر چه ناروا کنند هم بردبار است.» در صورتی که می دانیم در متعه زوجین از همدیگر ارث نمی برند، بنابراین با توجه به این آیه متعه زوجه تلقی نمی شود. به عبارت دیگر از آیه فوق چنین برمی آید که یکی از مشخصات وقوع زوجیت توارث زوجین است در صورتی که در متعه چنین نیست. بنابراین متعه زنی نیست که قرآن آنرا به رسمیت بشناسد و مدلول آیه فوق حکم متعه را نسخ کرده است. همچنین در امر نکاح، نفقه زن و تأمین معاش می بر مرد واجب است. حال آنکه متعه چنین نیست بنابراین متعه خلاف شرع و منسوخ است

3ـ آیه اول سوره طلاق مقرر می دارد:«یا ایها النبی اذا طلقتم النساء فطلقوهن لعدتهن و احصوا العده و اتقوا اللله ربکم لا تخرجوهن من بیوتهن و لا یخرجن الا ان یاتین بفاحشه مبینه و تلک حدود الله و من یتعد حدود الله فقد ظلم نفسه لا تدری لعل الله یحدث بعد ذلک امراً» «الا ای پیغمبر (امت را بگو) هر گاه زنان را طلاق دهید به وقت عده آنها (یعنی در زمان پاکی از خون حیض که در آن پاکی هم نزدیکی به آنها نکرده اید) طلاق دهید و زمان عده را بشمارید و از خدا که آفریننده شماست بترسید و آن زنان را از خانه بیرون مکنید مگر آنکه کار زشتی آشکار مرتکب شوند این (احکام) حدود (شرع) خداست و هر کس از حدود اتهی تجاوز کند به خویشتن ستم کرده است تو ندانی شاید خدا (پس از طلاق) کاری از نو پدید آرد (یعنی میل رجوع در شما حادث گرداند).»

 و چون متعه به طلاق نیازی ندارد و با انقضای مدت، عقد خود به خود منفسخ می شود بنابراین باید گفت که آیه فوق حکم متعه را نسخ ضمنی کرده است. برخی هم مضاف بر این مدعی شده اند که چون در متعه عده وجود ندارد، ایضاً دلیل بر تحریم آن است

سید مرتضی در کتاب الانتصار و شیخ مفید در العیون و المحاسن به این دو ایراد بالا پاسخ داده اند، و خلاصه پاسخ آنان چنین است که توارث، طلاق و عده داخل در ذات و ماهیت زوجیت نیست که با فقدان آن زوجیت نیز باطل شود بلکه امر قانونی است که در وقوع یا عدم وقوع زوجیت دخالت ندارد، چنان که با ارتداد و لعان نیز عقد نکاح منفسخ می شود و دیگر نیازی به طلاق نیست. زنی که شوهر خویش را کشته باشد و ایضاً زن ذمیه از سوی خویش ارث نمی برد، چنانچه طلاق قبل از مقاربت و طلاق زن یائسه نگهداری عده لازم نیست. به علاوه مسئله عدم توارث در متعه چنان که خواهیم گفت مورد اختلاف است و برخی معتقد به توارث هستند

اجماع

پروژه دانشجویی مقاله زبان و ادبیات در ایران بعد از اسلام تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله زبان و ادبیات در ایران بعد از اسلام تحت word دارای 39 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله زبان و ادبیات در ایران بعد از اسلام تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله زبان و ادبیات در ایران بعد از اسلام تحت word

1-  زبان و ادبیات در ایران بعد از اسلام  
2-  تقسیم بندی دوره های ادبی  
2-1- از انقراض حکومت ساسانی تا پایان قرن سوم هجری  
مقدمه  
ادبیات پهلوی در سه قرن اول هجری  
آغاز ادب فارسی  
قرن چهارم، عصر سامانی و بویی  
توجه سامانیان بزبان پارسی  
اهمیت قرن چهارم در علوم و ادبیات  
نثر پارسی در قرن چهارم  
شعر فارسی در قرن چهارم  
از خصائص شعر فارسی قرن چهارم:  
2-3- قرن پنجم و ششم عصر غزنویان و سلجوقیان و خوارزمشاهیان  
2-3-1- نثر فارسی در قرن پنجم و ششم  
2-3-2-  نثر ساده در قرن پنجم و ششم:  
نثر مصنوع در قرن ششم:  
کتب علمی  
شعر فارسی در قرن پنجم و ششم  
پاره‏ای از اختصاصات شعر فارسی در قرن پنجم و ششم :  
منابع:  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله زبان و ادبیات در ایران بعد از اسلام تحت word

 1)      ) از انقراض حکومت ساسانی تا پایان قرن سوم هجری  مقدمه)

2)      ادبیات پهلوی در سه قرن اول هجری نفوذ لغات عربی در لهجات ایرانی آغاز ادب فارسی

3)      قرن چهارم، عصر سامانی و بویی

4)      قرن پنجم و ششم عصر غزنویان و سلجوقیان و خوارزمشاهیان  آمیزش زبان فارسی با زبان عربی

5)      قرن پنجم و ششم عصر غزنویان و سلجوقیان و خوارزمشاهیان،رواج زبان ادبی در نواحی مرکزی و جنوبی و غرب

6)      انتشار زبان فارسی در خارج از ایران

7)      نثر فارسی در قرن پنجم و ششم

8)      نثر ساده در قرن پنجم و ششم

9)      قرن پنجم و ششم عصر غزنویان و سلجوقیان و خوارزمشاهیان، نثر مصنوع در قرن ششم

10)  قرن پنجم و ششم عصر غزنویان و سلجوقیان و خوارزمشاهیان ،انتشار زبان فارسی در خارج از ایران

11)  قرن پنجم و ششم عصر غزنویان و سلجوقیان و خوارزمشاهیان، نثر فارسی در قرن پنجم و ششم

12)  قرن پنجم و ششم عصر غزنویان و سلجوقیان و خوارزمشاهیان ،نثر ساده در قرن پنجم و ششم

13)  قرن پنجم و ششم عصر غزنویان و سلجوقیان و خوارزمشاهیان، نثر مصنوع در قرن

14)  ششم قرن پنجم و ششم عصر غزنویان و سلجوقیان و خوارزمشاهیان ،کتب علمی

15)  قرن پنجم و ششم عصر غزنویان و سلجوقیان و خوارزمشاهیان ، شعر فارسی در قرن پنجم و ششم

16)  قرن پنجم و ششم عصر غزنویان و سلجوقیان و خوارزمشاهیان ،عرفان در شعر فارسی

1-  زبان و ادبیات در ایران بعد از اسلام

در گذشته، دوره­های تاریخ ادبیات را بر مبنای سلسله­ها تقسیم بندی می­کردند مانند: شعر دوره­ی غزنوی یا ادبیات دوره­ی مغول. اما امروزه سیر ادبیات فارسی را بر منبای شاخصها و سنتهای ادبی و با توجه به افراد شاخص و سنت­گذار تقسیم­بندی می­کنند. منظور از شاخصها و سنت گذاران، افرادی هستند. که مهمترین ویژگیهای ادبی یک مقطع را می­توان در آثار آنها پیدا کرد

تقسیم دوره­های ادبی بر این مبنا، لزوماً با تقسیمات سیاسی، تاریخی و جغرافیایی همخوانی و هماهنگی ندارد. گاهی شاعری که از نظر زمانی در دوره­ای زندگی می­کند از لحاظ ادبی و فکری در دوره­ پس یا پیش از خود قرار می­گیرد

 2-  تقسیم بندی دوره های ادبی

2-1- از انقراض حکومت ساسانی تا پایان قرن سوم هجری

2-2- قرن چهارم، عصر سامانی و آل بویه

 2-3- قرن پنجم و ششم عصر غزنویان و سلجوقیان و خوارزمشاهیان

2-4- وضع عمومی علم وادب در قرن هفتم و هشتم

2-5- قرن نهم دوره تیموری (782 ـ 907 هجری

2-6-  از آغاز قرن دهم تا میانه قرن دوازدهم عهد صفوی (907 ـ

2-7-  از میانه قرن دوزادهم تا اواسط قرن چهاردهم دوره افشاری و زندی و قاجاری و مشروطیت

2-1- از انقراض حکومت ساسانی تا پایان قرن سوم هجری

مقدمه

دولت ساسانی با شکستهای پیاپی سپاهیان ایران از لشگر اسلام در جنگهای ذات السلاسل(12هجری) وقادسیه(14 هجری) و جلولاء(16 هجری) و نهاوند(21 هجری) واژگون شد، و نفوذ مداوم مسلمین در داخله شاهنشاهی ایران تا ماوراءالنهر که تا اواخر قرن اول هجری بطول انجامید، سبب استیلای حکومت اسلامی بر ایران گردید و ایرانیان برای قرونی محدود و معدود تحت سیطره عرب درآمدند

ادبیات پهلوی در سه قرن اول هجری

چنانکه میدانیم زبان رسمی و ادبی ایران در دوره ساسانی لهجه پهلوی جنوبی یا پهلوی پارسی بود. این لهجه در دربار و ادارات دولتی و حوزه روحانی زرتشتی چون یک زبان رسمی عمومی بکار میرفت و در همان حال زبان و ادب سریانی هم در کلیساهای نسطوری ایران که در اواخر عهد ساسانی تا برخی از شهرهای ماوراءالنهر گسترده شده است، مورد استعمال داشت

پیداست که با حمله عرب و بر افتادن دولت ساسانیان برسمیت و عمومیت لهجه پهلوی لطمه‏ای سخت خورد لیکن بهیچ روی نمیتوان پایان حیات ادبی آن لهجه را مقارن با این حادثه بزرگ تاریخی دانست چه از این پس تا دیرگاه هنوز لهجه پهلوی در شمار لهجات زنده و دارای آثار متعدد پهلوی و تاریخی و دینی بوده و حتی باید گفت غالب کتبی که اکنون بخط و لهجه پهلوی در دست داریم متعلق ببعد از دوره ساسانی است

تا قسمتی از قرن سوم هجری کتابهای معتبری بخط و زبان پهلوی تألیف شده و تا حدود قرن پنجم هجری روایاتی راجع بآشنایی برخی از ایرانیان با ادبیات این لهجه در دست است و مثلاً منظومه ویس و رامین که در اواسط قرن پنجم هجری بنظم درآمده مستقیماً از پهلوی بشعر فارسی ترجمه شده و حتی در قرن هفتم «زرتشت بهرام پژدو» ارداویرفنامه پهلوی را بنظم فارسی درآورد

در سه چهار قرن اول هجری بسیاری از کتب پهلوی در مسائل مختلف از قبیل منطق، طب، تاریخ، نجوم، ریاضیات، داستانهای ملی، قصص و روایات و نظایر آنها بزبان عربی ترجمه شد و از آنجمله است: کلیله و دمنه، آیین نامه، خداینامه، زیج شهریار، ترجمه پهلوی منطق ارسطو، گاهنامه، ورزنامه و جز آنها

در همین اوان کتبی مانند دینکرت، بندهشن، شایست نشایست،ارداویرافنامنه، گجستک ابالش، یوشت فریان، اندرز بزرگمهر بختکان، مادیگان شترنگ، شکند گمانیک و یچار و امثال آنها بزبان پهلوی نگاشته شد که بسیاری مطالب مربوط بایران پیش از اسلام و آیین و روایات مزدیسنا و داستانهای ملی در آنها محفوظ مانده است. مؤلفان این کتب غالباً از روحانیون زرتشتی بوده و باین سبب از تاریخ و روایات ملی و دینی ایران قدیم اطلاعات کافی داشته‏اند. از این گذشته در تمام دیوانهای حکام عرب در عراق و ایران و ماوراءالنهر تا مدتی از خط و لهجه پهلوی استفاده میشده است

با همه این احوال پیداست که غلبه عرب و رواج زبان دینی و سیاسی عربی بتدریج از رواج و انتشار لهجه پهلوی میکاست تا آنجا که پس از چند قرن فراموش شد و جای خود را بلهجات دیگر ایرانی داد

خط پهلوی هم بر اثر صعوبت بسیار و نقص فراوان خود بسرعت فراموش گردید و بجای آن خط عربی معمول شد که با همه نقصهایی که برای فارسی زبانان داشت و با همه نارسایی بمراتب از خط پهلوی آسانتر است

بهمان نسبت که لهجه پهلوی رسمیت و رواج خود را از دست میداد زبان عربی در مراکز سیاسی و دینی نفوذ می‏یافت و برخی از ایرانیان در فراگرفتن و تدوین قواعد آن کوشش میکردند اما هیچگاه زبان عربی مانند یک زبان عمومی در ایران رائج نبود و بهیچ روی بر لهجات عمومی و ادب ایرانی شکستی وارد نیاورد و عبارت دیگر از میان همه ملل مطیع عرب تنها ملتی که زبان خود را نگاه داشت و از استقلال ادبی محروم نماند ملت ایرانست

آغاز ادب فارسی

اگر چه ادبیات پهلوی در برابر نفوذ و رسمیت زبان عربی اندک اندک راه ضعف و فراموشی می‏پیمود لیکن لهجات محلی دیگر ایران با آمیزش با زبان عربی آماده ایجاد ادبیات کامل و وسیعی میگردید و از آنجمله بود لهجه آذری، لهجه کردی، لهجه فارسی(معمول در فارس)، لهجات مرکزی ایران، لهجه طبری، لهجه گیلی و دیلمانی، لهجه سگزی، لهجه خراسانی، لهجه سغدی، لهجه خوارزمی و جز آن

لهجه عمومی مشرق ایران و شعب آن از این میان ثروتمندترین لهجه‏های ایرانی بود و چون بازمانده لهجه‏های ادبی مهمی مانند پهلوی اشکانی (پهلوی شمالی)، سغدی قدیم، تخاری و خوارزمی قدیم بود بزودی و با کوچکترین رسمیت سیاسی می‏توانست بهترین وسیله ایجاد ادبیات جدیدی در ایران گردد و این امر خوشبختانه بیاری یعقوب سر لیث صفار(254ـ265) مؤسس سلسله مشهور صفاری در اواسط قرن سوم هجری بشرحی که در تاریخ سیستان بتفصیل آمده است صورت گرفت و با ظهور شاعرانی مانند محمد بن وصیف سگزی دبیر یعقوب و بسام کورد(کرد) از خوارج سیستان که بصلح نزد یعقوب رفته بود و محمد بن مخلد سگزی از فاضلان عهد یعقوب نخستین اشعار عروضی پارسی سروده شد

 

قرن چهارم، عصر سامانی و بویی

 توجه سامانیان بزبان پارسی

خاندان سامانی یکی از خاندانهای اصیل ایرانست که نسل آن ببهرام چوبین سردار مشهور ساسانی میرسید. شاهان این خاندان در احترام میهن و بزرگداشت مراسم ملی و احیاء سنن قدیم ایران و علی الخصوص در ترویج زبان پارسی حد اعلی کوشش را بکار میبردند و باین نظر در تشویق شاعران و نویسندگان و مترجمان نکته‏یی را فرو نمیگذاشتند مثلاً چون دیدند که کلیله و دمنه پهلوی مدروس شده و ممکن است مردم ایران بر اثر رغبتی که بدان دارند از ترجمه عربی آن که بدست عبدالله پسر مقفع صورت گرفته بود استفاده کنند، بترجمه آن از تازی بنثر پارسی فرمان دادند و این کار در عهد سلطنت نصر بن احمد سامانی (301ـ 331 هجری) انجام شد و سپس بهمت وزیر او ابوالفضل بلعمی، رودکی شاعر مشهور آنرا از نثر بنظم پارسی در آورد، و یا چون دو کتاب مشهور محمد بن جریر الطبری (متوفی بسال 310) یعنی تاریخ الرسل و الملوک و جامع البیان تفسیر القرآن او در خراسان شهرت یافت، ابوصالح منصور بن نوح سامانی (350ـ366 هجری) نخستین را بهمت وزیر خود ابوعلی محمد بن ابوالفضل محمد بلعمی و دومین را بدست گروهی از فقیهان بپارسی درآورد و این هر دو ترجمه اکنون در دست و ار ذخایر گرانبهای ادب پارسی است

اهمیت قرن چهارم در علوم و ادبیات

قرن چهارم بر تارک تاریخ ایران چون تاجی درخشنده است که بانواع گوهرهای تابان مزین باشد. این گوهرهای درخشان علم و ادب مردان بزرگی مانند محمد بن زکریای رازی و ابو نصر فارابی و احمد بن عبدالجلیل سگزی و ابونصر عراق و علی بن عباس مجوسی اهوازی و ابوسهل مسیحی و رودکی و شهید بلخی و دقیقی و ابن العمید و ابن عباد و قابوس و بدیع الزمان همدانی و ابوبکر خوارزمی و بسیاری از رجال نامبردار مانند ایشانند که فرصت شمارش همه آنان در این وجیزه نیست. در پایان این قرن سه تن از مفاخر عالم انسانی یعنی ابوریحان بیرونی و ابوعلی بن سینا و ابوالقاسم فردوسی وارث همه ترقیات و پیشرفتهای ایرانیان در علوم و ادبیات شدند و قسمتی از آغاز قرن پنجم را نیز بنور وجود و آثار گرانبهای خود روشن داشتند

این قرن همانطور که دوره بلوغ علوم اسلامی و ادب عربی است بهمان نحو هم مهمترین و بارآورترین عهد ادب فارسی و عصر ظهور گویندگان بزرگ و فصیح در نواحی شرقی ایرانست. در نواحی دیگر ایران اگر چه گویندگانی مانند قابوس و مسته مرد(شاعر طبری زبان) و بندار رازی و منطقی رازی و غضائری رازی پدید آمده و بعضی از آنان تا اوایل قرن پنجم نیز زیسته و شاعری کرده‏اند لیکن عده آنان واهمیت ایشان بدرجتی نیست که بتوانیم آنانرا همپایه شاعران خراسان و ماوراءالنهر یعنی حوزه فرمانروایی سامانیان بدانیم

نثر پارسی در قرن چهارم

نثر پارسی این دوره تنها از همین آثار گرانبها بهره‏مند نبود بلکه آثار متعدد دیگری نیز درین عهد بوجود آمده که برخی از آنها هنوز باقی و از آنجمله است

1ـ کتاب عجائب البر و البحر یا عجایب البلدان از ابوالمؤید بلخی که حاوی اطلاعات ذیقیمتی راجع بنواحی مختلف خاصه ایرانست

2ـ کتاب حدود العالم من المشرق الی المغرب که مؤلف آن معلوم نیست ولی چنانکه در مقدمه آن ذکر شده تألیف آن بسال 372 هجری صورت گرفته است

3ـ کتاب الابنیه عن حقایق الادویه از ابومنصر موفق هروی در داروشناسی که نسخه‏یی از آن بخط اسدی طوسی شاعر موجود است

4ـ ترجمه تاریخ طبری که اصل آن یعنی تاریخ الرسل و الملوک از محمد ابن جریر الطبری است و ترجمه آن بفرمان ابوصالح منصور بن نوح بدست وزیر او ابو علی محمد بن ابوالفضل محمد بلعمی بسال 352 با اضافات و استفاداتی از منابع دیگر صورت گرفته است

5ـ ترجمه تفسیر طبری از جامع البیان محمد بن جریر الطبری معروف بتفسیر کبیر که بامر ابو صالح منصور بن نوح و بدست گروهی از فقهای خراسان و ماوراءالنهر انجام شد

6ـ مقدمه شاهنامه ابومنصوری از ابومنصورالمعمری. این مقدمه که اکنون در دست است بنا بر شرحی که خواهد آمد بر شاهنامه ابو منصور محمد بن عبدالرزاق سپهسالار خراسان نوشته شده است
از محمد بن ایوب الحاسب الطبری دانشمند معروف دو رساله شش فصل و استخراج در دست است و کتاب دیگری بنام کشف المحجوب در کلام اسمعیلیه از ابو یعقوب سگزی باقیست که گویا از اصل عربی ترجمه شده باشد و در این صورت باید آنرا از آثار اوایل قرن پنجم هجری شمرد
از خصایص مهم دوره سامانی یکی تدوین تاریخ ایران و داستانهای ملی است بزبان پارسی. در قرن چهارم هنوز دنباله افکار و عقاید شعوبیه ایرانی باقی بود و این روحیه بهمان نحو که در ادبیات عربی مایه سرودن بسیاری از اشعار وطنی به وسیله ایرانیان و تألیف کتاب در ذکر تاریخ و مفاخر ایرانیان و مثالب تازیان شده بود، در زبان پارسی نیز باعث تألیف بسیاری کتب و ذکر مفاخر گذشتگان گردید این کتب در قرن چهارم معمولاً تاریخهای مشروح ایران قدیم یا داستانهای مفصل پهلوانان بود که با توجه بمأخذ کهن پهلوی یا مأخذ منقول از پهلوی بعربی تهیه و تألیف شده و از آنجمله است: شاهنامه ابوالمؤید بلخی که کتابی عظیم از تاریخ و داستانهای قهرمانی ایران پیش از اسلام تا غلبه تازیان بودـ شاهنامه ابو علی بلخی ـ شاهنامه ابومنصوری که در سال 346 هجری بفرمان ابو منصور محمد بن عبدالرزاق طوسی سپهسالار خراسان، بوسیله چند تن از دهقانان گردآوری شده و از لحاظ اتفاق مأخذ و نظم مطالب ظاهراً بهترین شاهنامه منثور قرن جهارم بوده. بر این کتاب ابو منصور المعمری، وزیر ابومنصور محمد بن عبد الرزاق مقدمه‏یی نگاشته که اکنون باقی و از آثار گرانبها و معتبر نثر پارسی است. نخستین شاعری که از این کتاب برای ایجاد یک شاهنامه منظوم استفاده کرد دقیقی و بعد از او استاد ابوالقاسم فردوسی است

نثر فارسی قرن چهارم بسیار ساده و خالی از صنایع لفظی بود. در نثر این دوره و تمام آثاری که بعد از آن به سبک این عهد نوشته شد اثری از لغات مشکل عربی و ذکر امثال عرب یا آوردن اشعار تازی بقصد آرایش کلام و نظایر آن مشهود نیست بلکه نثری است روان و طبیعی و مبتنی بر روش تکلم عموم و با جمله‏های کوتاه و روشن و خالی از ابهام و تعقید. تکرار افعال و آوردن افعال کامل بی‏نقص و عدم توجه بمقدمه چینی‏های زائد بر اصل و سعی در صراحت الفاظ از خصایص عمده نثر فارسی در این دوره است

شعر فارسی در قرن چهارم