پروژه دانشجویی مقاله سیستم کنترل داخلی یک سازمان تحت word دارای 24 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله سیستم کنترل داخلی یک سازمان تحت word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله سیستم کنترل داخلی یک سازمان تحت word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن پروژه دانشجویی مقاله سیستم کنترل داخلی یک سازمان تحت word :
سیستم کنترل داخلی یک سازمان
تعریف سیستم کنترل داخلی :
ساختار کنترل داخلی یک سازمان شامل سیاستها و روشهایی است که برای تأمین اطمینان نسبی ازدستیابی به هدفهای سازمانی به وجود می آید . اطمینان نسبی بدان معنی است که هیچ ساختار کنترل داخلی ایده آل نیست و مخارج کنترل داخلی یک واحد تجاری نباید بیش از منافع مورد انتظار آن باشد این منافع شامل : توانایی ساختار کنترل داخلی ، برای :
1- حفاظت دارایی ها در برابر ضایع شدن ، تقلب و استفاده نادرست (کنترل داخلی حسابداری)
2- افزایش دقت وقابلیت اتکاء مدارک حسابداری (کنترل داخلی حسابداری)
3- تشویق کارکنان به رعایت رویه های واحد تجاری و سنجش میزان رعایت رویه ها (کنترل داخلی اداری)
4- ارزیابی کارآیی (کنترل داخلی اداری)
به طور خلاصه ساختارکنترل داخلی شامل کلیه اقداماتی است که به عمل می آید تا مدیریت اطمینان یابد هر چیز به گونه ای که بایدعمل می کند .
هر سیستم یا مجموعه ای از کنترل ها اعم از مالی و غیر مالی که برای دستیابی به اطمینانی منطقی از تحقق موارد زیر بر قرار می شود:
1- اثر بخش و کارآمد بودن عملیات
2- قابل اتکا بودن اطلاعات مالی و گزارشگری آن
3- رعایت قوانین و مقررات
دلائل استفاده از سیستم کنترل داخلی:
1- واحد های اقتصادی هم از لحاظ اندازه و هم از لحاظ پیچیدگی فعالیت چنان رشد میکنند که کنترل مستقیم و انفرادی آنها نا ممکن میشود. از این رو کنترل های داخلی برای اعمال مدیریت و سرپرستی در راستای برنامه های استراتژیک ضروری است .
2- واحد های اقتصادی دارای الزامات قانونی میباشند که باید به آنها عمل شود . از این رو باید کنترل های داخلی لازم را برای شناسایی و کنترل میزان رعایت این گونه الزامات قانونی برقرار نمایند .
عناصر تشکیل دهنده کنترل داخلی:
1- بررسی موثر و کارآمد توسط مدیریت غیر اجرایی
2- وجود سیستم کنترل مدیریتی شامل تعیین و تدوین هدف ها و برنامه ها – نظارت و سرپرستی یا کنترل مسائل مالی و همچنین اقدامات پیشگیرانه و اصلاحی
3- وجود سیستم ها و روشهای کنترل مالی و عملیاتی شامل محافظت از دارایی ها – تفکیک وظایف – روش های صدور مجوز و تصویب و سیستم های اطلاعاتی
4- وجود یک واحد حسابرسی داخلی که طبق اصول و استاندارد های حسابرسی داخلی فعالیت کند
هدفهای کنترل داخلی و حسابرسی داخلی:
سیستم کنترل داخلی به منظور اطمینان یافتن از موارد زیر استقرار می یابد :
1- اعمال شدن سیاست ها و خط مشی های سازمان
2- شناسایی و شناساندن اصول و ارزشهای سازمان
3- رعایت قوانین و مقررات
4- دقیق و قابل اعتماد بودن صورت های مالی و سایر اطلاعات منتشر شده
5- مدیریت کارآمد و اثر بخش نیروی انسانی و سایر منابع
هدف حسابرسی داخلی کمک به مدیریت است تا اطمینان یابد کلیه موارد بالا به همان گونه که باید اجرا یا رعایت میشود .
تعریف حسابرسی داخلی:
وظیفه ارزیابی مستقلی است که توسط مدیریت سازمان برای بررسی سیستم کنترل داخلی ایجاد میشود . حسابرسی داخلی کفایت سیستم کنترل داخلی را از لحاظ اثر بخش و کارآمد بودن استفاده از منابع سازمان آزمون ارزیابی و گزارش میکند .
حسابرسی داخلی چگونه سازمان را یاری میکند :
حسابرسی داخلی مدیریت را در انجام دادن مسئولیت ها و وظایف خود از طریق تقویت کنترل های داخلی یاری میکند.
حسابرسی داخلی میتواند :
1- نقش بازدارنده را در برابر سوء استفاده کنندگان احتمالی داشته باشد
2- کنترل را در جهت پیشگیری یا آشکار کردن تقلب و اشتباه بهبود بخشد
3- با انجام دادن حسابرسی داخلی تقلب ها را کشف کند
4- با شناسایی موارد اتلاف منابع و عدم کارایی سبب صرفه جویی شود
تعریف کنترل های داخلی حسابداری و کنترل های اداری :
1-کنترل های داخلی حسابداری : کنترل هایی است که به طور مستقیم به قابلیت اتکاء مدارک حسابداری و
صورت های مالی اثر دارد برای مثال : تهیه ماهانه صورت مغایرت بانکی توسط کارمندی که مجاز به صدور چک
یا مسئول وجوه نقد نباشد یک کنترل داخلی حسابداری است که احتمال انعکاس مطلوب به وجوه نقد در مدارک حسابداری و صورت های مالی افزایش می دهد .
2- کنترل های داخلی اداری : برخی از کنترل های داخلی بر صورت های مالی تأثیری ندارند و یا تأثیر اندکی دارند و به طور مستقیم مورد توجه حسابرسان مستقل قرار نمی گیرد اینگونه کنترل ها اغلب تحت عنوان کنترل های داخلی اداری نامیده می شوند .
3- سیستم های حسابداری و کنترل داخلی :.
بر طبق بخش 40 استاندارهای حسابداری ایران کنترل های داخلی مربوط به سیستم حسابداری با دستیابی به هدفهایی چون موارد زیر سروکار دارند :
الف: معاملات طبق مجوزهای کلی یا خاص مدیریت انجام می شود .
ب: تمام معاملات و دیگر رویدادهای مالی به موقع و با مبالغ صحیح در حساب های مربوط و در دوره حقوق ثبت می شود تا تهیه صورت های مالی را طبق استاندارهای حسابداری امکان پذیرکند .
ج: دسترسی بر دارایی ها و مدارک تنها با مجوز مدیریت صورت می گیرد .
د: دارایی های ثبت شده با غیر دارایی های موجود در فواصل زمانی مناسب مقایسه و هر گونه اختلاف موجود به گونه ای مقتفی، پیگیری و رد می شود .
شناخت از سیستم حسابداری :
طبق بخش 40 استاندارهای حسابرسی ایران حسابرس باید چنان شناختی از سیستم حسابداری به دست آورد که برای شناسایی و تشخیص موارد زیر کافی باشد :
الف : گروههای عمده معاملات مربوط به عملیات واحد مورد رسیدگی
ب : چگونگی به جریان افتادن معاملات مذبور
ج : مدارک عمده حسابداری ، مستندات ، پشتوانه و حسابهای مربوط به مندرجات صورتهای مالی
د: فرآیند حسابداری و گزارشگری مالی از به جریان افتادن معاملات و سایر رویدادهای مالی عمده تا درج آنها در صورتهای مالی
اجزای سیستم کنترل داخلی :
سیستم کنترل داخلی به سه جزء:
1- محیط کنترل شامل : طرز تفکر مدیریت ، طرح سازمانی ، روشهای مدیریت نیروی انسانی ، پیش بینی های مالی و بودجه ، حسابرسی داخلی ، کمیته حسابرسی.
2- سیستم حسابداری شامل : مستندات داخلی کافی برای تشخیص مسئول هر کار ، فهرست حسابها ، دستورالعملهای اجرایی ، رویه ها و روشهای حسابداری.
3- روشهای کنترل شامل : صدور صحیح مجوز معاملات ، تفکیک مسئولیت ها ، مستندات کافی ، حسابدهی مؤثر داراییها ، ارزشیابی صحیح اقلام ثبت شده تقسیم بندی می شود .توجه کنیم این اجزا بر ثبت ، پردازش ، تلخیص و گزارش اطلاعات مالی در شرکت اثر مستقیم دارد .
طرح سازمان (چارت سازمانی) :
طرح سازمان تفویض اختیار، تقسیم مسئولیت و تفکیک وظایف کارکنان شرکت را مشخص می کند . یک طرح خوب سازمانی نخستین گام در راه حصول اطمینان از انجام شدن معاملات بر طبق رویه های شرکت ، افزایش عملیات ، حفاظت دارایی ها و بالا بردن قابلیت اتکاء مدارک حسابداری است . هدفهای مذبور می توانند عمدتاً از طریق یک طرح سازمانی برآورده شود که مسئولیت های زیررا تفکیک می کند :
1- صدورمجوزمعاملات
2- دفتر داری معاملات
3- نگهداری و حفاظت داراییها بعلاوه اجرای عملیات مربوط که باید در حد امکان از این مسئولیتها تفکیک شود .
تفاوت بین دایره خزانه داری ودایره حسابداری :
تعریف خزانه داری : خزانه داری زیر نظر خزانه دار مسئول عملیات پولی ونگهداری دارائی های سیال است .فعالیت های خزانه داری ، برنا مه ریزی نیاز آتی به وجوه نقد و سیاستهای اعتباری فروشها ی نسیه وبرنامه ریزی برای تأ مین منابع مالی کوتاه مدت وبلند مدت شرکت را شامل می شود بعلاوه خزانه داری مسئول نگهداری موجودی ها ی بانکی و سایر دارایی های سیال سرمایه گذاری وجوه نقد اضافی ، وصول دریافتهای نقذی و پرداختهای نقدی است .
تعریف دایره حسابداری :
در رابطه با فعالیتهای مالی معاملات را ثبت می کند اما با داراییهای پولی سروکارندارد .مدارک حسابداری مشئولیت حسابدهی در مورد داراییها و همچنین اطلاعات لازم برای تهیه گزارشات مالی تنظیم اظهارنامه مالیاتی و تصمیم گیری دوباره امور اجرایی روزمره را فراهم می آورد .دایره حسابداری از از لحاظ کنترلهای داخلی تهیه کننده مدارک مستقلی است که مقادیر داراییها و نتایج عملیات با آن مطابقت می شود .
محیط کنترل ،روشهای مدیریت نیروی انسانی :
شیوه های مدیریت نیروی انسانی و سیاستهای مربوط به استخدام ،آموزش ،ارزیابی ،ارتقاء و پایان خدمت کارکنان اثر عمده ای برمؤثر بودن محیط کنترل دارد .روشهای مؤثر مدیریت نیروی انسانی اغلب می تواند سایر ضعف های موجود در محیط کنترل را جبران کند .
پیش بینی های مالی و بودجه ای :
تعریف بودجه :پیش بینی مالی برای یک شرکت برآورد محتمل ترین وضعیت مالی ،نتایج عملیات وگردش وجوه نقد یک یا چند دوره آتی است .
هدف بودجه :
هدف بودجه در حقیقت ریالی کردن اهداف مدیریت شرکت در قالب فراگرد تنظیم بودجه که منتهی به صورتهای مالی پیش بینی شده می گردد ، می باشد .یکی ازمزایای عمده بودجه تهیه گزارش انحرافات است . این نوع گزارش ها باید مشخص کننده مغایرت های بین پیش بینی ها و نتایج واقعی (انحرافات مساعد و نامساعد) و همچنین مشخص کننده مسئولین این انحرافات باشد به طور خلاصه پیش بینی ها ابزار کنترل هستند که استانداردهای دقیق و مشخص برای نحوه اجرای عملیات در واحد تجاری را تعیین می کند .
حسابرس داخلی :
کار حسابرسان داخلی پی جویی و ارزیابی سیستم کنترل داخلی و کارآیی هر یک از بخشهای واحد تجاری در انجام دادن وظایف محول گزارش یافته های خود و ارائه پیشنهادهای اصلاحی به مدیریت ارشد است . رسیدگی های حسابرسان داخلی را اغلب حسابرسی عملیاتی می خوانند زیرا هدف آنان تعیین تأثیر رویه ها و روشهای موجود بر کارآیی عملیات واحد تجاری است .برای مثال حسابرسان مستقل سیاستهای اعتباری فروشهای نسیه شرکت را اصولاً به منظور تعیین کفایت ذخیره مطالبات مشکوک الوصول بررسی می کنند در صورتی که حسابرسان داخلی به رعایت رویه ها و روشهای واحد تجاری توسط کارکنان و امکان ایجاد تغییر در رویه ها و روشهای موجود برای بالا بردن کارآیی این عملیات توجه دارد .
تمایز بین حسابرس مستقل و حسابرس داخلی
1- محدوده رسیدگی :
حسابرس مستقل : محدود به موضوع قرارداد منقعده با صاحبکار و حسابرس داخلی : نامحدود
2- مرجع انتخاب :
حسابرس مستقل : مجمع عمومی صاحبان سهام و حسابرس داخلی : بالاترین مقام اجرایی .
3- نوع شخصیت :
حسابرس مستقل :شخصیت حقیقی یا حقوقی وحسابرس داخلی : شخصیت حقیقی .
4- نوع گزارش :
حسابرسی مستقل: اظهار نظر نسبت به مطلوبیت ارائه صورتهای مالی و حسابرس داخلی : حسابرس عملیاتی با توجه به نظرات مدیریت
5- هدف تهیه گزارش :
حسابرس مستقل : به مجمع عمومی و حسابرس داخلی : به مرجع تصمیم گیری داخلی شرکت (بخشی که حسابرس داخلی را انتخاب می کند)
6- از لحاظ مدت زمان رسیدگی :
حسابرس مستقل : بسته به نوع قرارداد و توافق با صاحبکار و حسابرس داخلی : نامحدود و مستمر
7- از لحاظ الزامات قانونی :
حسابرس مستقل : اجبار قانون تجارت و برای شرکتهای پذیرفته شده در بورس قانون بورس ، اوراق بهادار و حسابرس داخلی : اختیار
نکته : حسابرس مستقل می تواند انجام بخشی از کار خویش را به حسابرس داخلی واگذار کند . باید دقت کنیم که کار حسابرسان داخلی هیچ گاه نمی تواند جایگزین حسابرسان مستقل شود . حسابرسان مستقل باید کیفیت کار واحد حسابرسی داخلی را هنگام ارزیابی سیستم کنترل داخلی مورد بررسی قرار دهند . به همین منظور باید صلاحیت آنان را با بررسی کاربرگ هایشان و بیطرفی آنان را با توجه به اینکه به کدام سطح از مدیریت گزارش می دهند بررسی کنیم .
سیستم حسابداری :
برای دستیابی به اهداف کنترل داخلی سیستم حسابداری باید آنچنان موثر باشد که معاملات را به طور صحیح و مناسب ثبت ، پردازش ، تلخیص و گزارش کند . سیستم حسابداری علاوه بر استفاده از دفاتر روزنامه ، کل و سایر ابزارهای دفترداری باید شامل موارد زیر باشد :
1- مستندات داخلی کافی برای تشخیص مسئول هر کار
2- فهرست حسابها
3- دستورالعمل های اجرایی رویه ها و روشهای حسابداری ونمودگرهایی که شیوه های مقرر برای پردازش معاملات را به تصویر می کشد .
نکات سیستم حسابداری :
1- قابلیت اتکاء مدارک داخلی زمانی افزایش می یابد که طرفین با تضاد منافع در تهیه آن شرکت دارند.
2- یکی از ابزارهای رایج کنترل داخلی استفاده از شماره ردیف روی مدارک است .
روشهای کنترل :
مدیریت شرکت علاوه بر محیط کنترلی و سیستم حسابداری ، کنترل های دیگری را برای انواع خاصی از معاملات و دارایی ها برقرار می کند . گرچه روشهای مشخص کنترلی زیادی وجود دارد که یک شرکت می تواند برقرار نماید . اما تمام این روشها برای تعیین مقاصد زیر طراحی می شود:
1- صدور مجوز معاملات و فعالیتها به نحو صحیح
2- تفکیک مناسب مسولیتها
3- مستندات کافی و ثبت معاملات و رویدادها
4- حسابدهی مؤثر در مورد داراییها
5- ارزشیابی صحیح و مناسب اقلام ثبت شده
مفهوم تفکیک مسئولیت :
یک مفهوم بنیادی کنترل داخلی است به این معنی که هیچ فرد یا دایره ای نباید به تنهایی عهده دار انجام دادن تمامی مراحل یک معامله باشد .
مراحل معامله :
1- مجوز داشته باشد . 2- به جریان افتد . 3- تصویب شود
4- به اجرا درآید . 5- ثبت گردد .
نکته سوم : تعریف وظایف ناسا زگار : عبارتست از وظایفی که طی آن فرد یا دایره مربوطه هم بتواند اشتباهات و تخلفهایی را در جریان عادی کارهای روزمره مرتکب شود وهم آن را پنهان کند .
محدودیت های سیستم کنترل داخلی :
1- مواردی از قبیل بی دقتی ، سهل انگاری ، برداشت غلط ازدستورها، سایر موارد مربوط به رفتار انسانی .
2- با توجه به این که مدیریت ارشد مسئول استقرار سیستم کنترل داخلی است ودر سطحی بالاتر از کنترل های داخلی قرار دارد این کنترل ها نمی تواند مانع ازاحتمال تقلب مدیریت ارشد شود .
3- احتمال تبانی یاتقلب کارکنان .
4- اصل هزینه منفعت که بر طبق این اصل ( محدودیت ) نتایج حاصل ازاستقرار سیستم کنترل داخلی (منافع) بیشتر از هزینه های استقرار آن سیستم باشد .
ارزیابی سیستم کنترل داخلی توسط حسابرسان :
شناخت حسابرسان از سیستم کنترل داخلی صاحبکار مبنایی راهم برای برنامه ریزی حسابرسی وهم برای برآورد احتمال خطرکنترل داخلی فراهم می آورد . در برنامه ریزی حسابرسی شناخت کا فی از محیط کنترل سیستم حسابداری وروش های کنترل برای حسابرسان ضروری است این شناخت هم شامل طراحی رویه ها ، روش ها ومدارک وهم آگاهی از اعمال شدن یا نشدن آنهاست . حسابرسان با داشتن این شناخت می توانند اولاً انواع بالقوه تحریف های صورتهای مالی را شناسایی کنند و ثانیاً آزمونهای محتوای مؤثرتری را برای رسیدگی به اقلام صورتهای مالی طراحی کنند .
مراحل ارزیابی ساختار کنترل داخلی صاحبکار توسط حسابرسان به شرح زیر است :
شناخت کافی ساختار کنترل داخلی برای برنامه ریزی حسابرسی :
نکته اول : در مورد محیط کنترلی : برای حسابرسان این نکته مهم است که به جای توجه به شکل کنترل ها به ماهیت آنها توجه کند . مثلاً فرض کنیم برقراری هر نوع سیستم کنترل داخلی مستلزم استفاده بهینه از نتایج حاصل از استقرار آن سیستم است . اگر در شرکتی سیستم کنترل کیفیت برقرار باشد ولی عملا ًاین سیستم به طور بهینه مورد استفاده قرار نگیرد صرف وجود سیستم کنترل کیفیت کافی نخواهد بود یا مثلاً اگر سیستم بودجه ای در شرکت برقرار باشد و گزارش های حاصل از آن که اصولاً هدف سیستم بودجه ای است مورد استفاده قرار نگیرد استقرار یک چیز سیستمی مؤثر محسوب نمی شود .
نکته دوم : شناخت از سیستم حسابداری :
حسابرسان برای شناخت از سیستم حسابداری باید اولاً : انواع عمده معاملاتی را که واحد تجاری انجام می دهد شناسایی کند . ثانیاً : حسابرسان باید با نحوه انجام شدن معاملات شامل چگونگی شروع این معاملات مدارک حسابداری مربوط و نحوه پردازش این معاملات آشنا شویم و ثالثاً : حسابرسان باید روش گزارشگری مورد استفاده برای تهیه صورتهای مالی شامل نحوه افشاء و تعیین برآوردهای حسابداری را شناسایی می کنند .
– آشنایی با روش گزارشگری : روش گزارشگری مانند استفاده از روش مناسب برای تهیه گزارشهای مالی در جهت رسیدن به هدف گزارشگری ثابت و قطعی است . مثلاً تهیه سود و زیان شرکت که می توان از روشهای مختلف استفاده کرد .
نکته 1- چرخه های معاملات در هر شرکت به نوع و ماهیت فعالیتهای تجاری آن بستگی دارد . برای مثال یک بانک چرخه تولید ندارد و اما هم چرخه وام واعتبار و هم چرخه سپرده های دیداری دارد .
نکته 2- حسابرسان ممکن است چرخه های معاملات یک شرکت را به گونه های متفاوتی تعیین کند . برای مثال چرخه فروش و وصول وجوه حاصل از فروش می تواند به چرخه های جداگانه 1- پردازش و ثبت فروشهای نسیه و 2- دریافت و ثبت وجوه نقد تقسیم شود .
هدف اساسی در تقسیم کل سیستم کنترل داخلی به چرخه های معاملات این است که حسابرسان بدین ترتیب می توانند توجه خود را در آن دسته از کنترل های داخلی متمرکز کنند که بر قابلیت اتکاء اقلام خاصی از صورت های مالی اثر دارد .
منابع کسب اطلاعات درباره کنترل های داخلی :
1- مرور و بررسی کاربرگ های سالهای گذشته
2- گزارشها ، کاربرگها و برنامه های حسابرسی حسابرسان داخلی
3- پرسشنامه کنترلهای داخلی
4- شرح نوشته سیستم کنترل داخلی
5- نمودگر سیستم کنترل داخلی
توضیحات موارد بالا :
توضیح مورد 3- پرسشنامه کنترلهای داخلی : قدیمی ترین شیوه توصیف یک سیستم کنترل تکمیل پرسشنامه استاندارد کنترلهای داخلی است . پرسشنامه کنترلهای داخلی عموماً حاوی سوالات متعددی در مورد چرخه معاملات گوناگون شرکت می باشد .
مزایای پرسشنامه کنترل داخلی :
1- پاسخ خیر در پرسشنامه کنترل داخلی به معنای وجود نقطه ضعف در آن سیستم می باشد .
2- تمایز بین ضعف های عمده و جزئی کنترل
3- ذکر منابع اطلاعات مورد استفاده در پاسخگویی به پرسشها
4- ثبت توضیحات در مورد نقاط ضعف کنترلهای داخلی
معایب :
1- انعطاف ناپذیری آن
2- به جهت انعطاف ناپذیری نمی توان وضعیت هایی را مشخص کرد که در آن قوت یک کنترل داخلی سبب جبران ضعفی در سیستم شود .
شرح نوشته سیستم کنترل داخلی :
تعریف شرح نوشته : شرح نوشته معمولاً جریان هر یک از چرخه های عمده ی معاملات را دنبال می کند و مجریان کارهای مختلف مستنداتی که تهیه می شود مدارکی که تنظیم می گردد و تقسیم وظایف را مشخص می کند .
نمودگر سیستم کنترل داخلی :
امروزه بسیاری از مؤسسات حسابرسی نمودگر سیستم رابرای درک سیستم پردازش اطلاعات صاحبکار و کنترل های داخلی مربوط به آن مؤثرتر از پرسشنامه یا شرح نوشته می داند .نمودگر سیستم یک نمودار است . یعنی نمایش تصویری یک سیستم یا یک سری روش که در آن هر روش به ترتیب و در جای خود نشان داده می شود .
مزایای نمودگر :
1- ارائه تصویری روشن تر و دقیق تر از سیستم صاحبکار
2- ساده بودن به روز کردن نمودگر در حسابرسی های بعدی
معایب :
عیب احتمالی نمودگر این است که ضعف های سیستم کنترل داخلی را به روشنی پرسشنامه مشخص نمی کند . در حقیقت نمودگر سیستم را به روشنی مجسم می کند .در حالی که پرسشنامه یادآور کنترل هایی است که باید در سیستم وجود داشته باشد .
آزمون شناخت سیستم :
حسابرسان پس از تشریح سیستم کنترل داخلی در کاربرگ های خود مورد استفاده بودن سیستم را ازطریق اجرای آزمون شناخت سیستم در مورد هر یک از چرخه های معاملات بازبینی و تأیید می کند.اصطلاح آزمون شناخت سیستم به معنای ردیابی یک یا چند معامله در طول مراحل هرچرخه معاملات است .
هدف اولیه از آزمون شناخت سیستم ، آزمایش کامل بودن کاربرگ های حسابرسی است نه قابلیت اتکاء روشهای کنترل صاحبکار .
فرآیند دوم حسابرسی :
برآورد احتمال خطر کنترل و طراحی آزمون های اضافی کنترل ها
هدف اصلی حسابرسان در این مقطع تعیین این است که کدام یک از کنترل های داخلی ارزش آزمون های اضافی را دارد. اصولا این برآورد اولیه و طراحی آزمون ها شامل مراحل زیر است :
1- شناسایی انواع اشتباهات و تخلفاتی که می تواند در صورت های مالی صاحبکار رخ دهد .
2- ارزیابی این که روش های کنترل داخلی صاحبکار آن چنان طراحی شده است که هدف های کنترلی مربوط به پیشگیری از رخ داد این گونه اشنباه ها و تخلفات را برآورده می سازد .
3- برآورد احتمال خطرکنترل مربوط به انواع مختلف اشتباه ها و تخلفات بر اساس طرح ساختار کنترل داخلی و نتایج آزمون هایی که ضمن کسب شناخت از این طرح انجام شده است .
4- شناسایی هر کنترل دیگری که با آزمون آن بتوان سطح برآورد شده احتمال خطر مربوط به انواع بخصوص اشتباه ها و تخلف ها را کاهش داد .
اجرای آزمون های اضافی کنترل ها :
آزمون کنترل ها می تواند از طریق پرس وجو از کارکنان صلاحیت دار صاحبکار، بازرسی از مدارک و شواهد ، مشاهده نحوه عمل سیاست ها یا روش های حسابداری و اجرای مجدد کاربرد سیاست یا روش توسط حسابرسان آزمون شود .
– برآورد مجدد احتمال خطر کنترل و طراحی آزمون های محتوی : حسابرسان تنها پس از این ارزیابی مجدد از احتمال خطر کنترل در شرایطی قرار می گیرند که بتوانند یک برنامه حسابرسی کاملا متناسب با کار حسابرسی را بنویسند .
چک لیست راهنمای ارزیابی :
چک لیست راهنما ، چک لیست یا فرم استانداردی است که حسابرسان را هنگام اتخاذ یک تصمیم یاری می رساند و از مورد توجه قرار گرفتن کلیه اطلاعات یا تلفیق آنها اطمینان می دهد .چک لیستهای راهنما از طریق کاهش پراکندگی در قضاوت های حسابرسان سبب افزایش انطباق رسیدگی ها با ضوابط مؤسسه در حرفه می شود.
کنترل داخلی در شرکتهای کوچک :
طبیعی است که کنترل های داخلی در شرکتهای بزرگ به جهت تقسیم وظایف از شرکتهای کوچک (شرکت هایی که اصولاً جدایی مالکیت ازمدیریت به سختی امکان پذیر است) کامل تر و جامع تر است به همین دلیل حسابرسان در برخورد با کنترل داخلی با شرکتهای کوچک به دنبال سیستم کنترل داخلی پیشرفته نیستند . در حقیقت حسابرسی در شرکتهای کوچک بیشتر مبتنی بر آزمون های محتوی است تا آزمون های کنترل .صاحب شرکت می تواند با انجام دادن یک سری از کنترل های زیر روشهای کنترلی موجود در شرکت خود را مؤثرترکند :
1- یادداشت روزانه جمع نوار ماشین صندوق
2- تهیه ماهانه صورت مغایرت بانکی
3- امضاء کلیه چک ها و علامت گذاری مدارک ضمیمه آن
4- تأیید کلیه ثبت های دفاتر
5- بررسی دقیق صورتهای مقایسه ای ماهانه درآمد و هزینه
تأثیر عملیاتی
حسابرسان همزمان با کسب شناخت از ساختار کنترل داخلی به طراحی سیاستها و روشهای کنترل داخلی و اعمال شدن یا نشدن آنها نیز توجه می کنند . در این راه آنان گاه اطلاعاتی را درباره تأثیر عملیاتی کنترل های مختلف به دست می آورند . تأثیر عملیاتی به چگونگی اعمال یک کنترل ، یکنواختی اعمال آن یک کنترل و شخص اعمال کننده آن مربوط است . کنترل های داخلی :
تعریف سیستم کنترل داخلی : ساختار کنترل داخلی یک سازمان شامل سیاستها و روشهایی است که برای تأمین اطمینان نسبی ازدستیابی به هدفهای سازمانی به وجود می آید . اطمینان نسبی بدان معنی است که هیچ ساختار کنترل داخلی ایده آل نیست و مخارج کنترل داخلی یک واحد تجاری نباید بیش از منافع مورد انتظار آن باشد این منافع شامل : توانایی ساختار کنترل داخلی ، برای :
1- حفاظت دارایی ها در برابر ضایع شدن ، تقلب و استفاده نادرست (کنترل داخلی حسابداری)
2- افزایش دقت وقابلیت اتکاء مدارک حسابداری (کنترل داخلی حسابداری)
3- تشویق کارکنان به رعایت رویه های واحد تجاری و سنجش میزان رعایت رویه ها (کنترل داخلی اداری)
4- ارزیابی کارآیی (کنترل داخلی اداری)
به طور خلاصه ساختارکنترل داخلی شامل کلیه اقداماتی است که به عمل می آید تا مدیریت اطمینان یابد هر چیز به گونه ای که بایدعمل می کند .
تعریف کنترل های داخلی حسابداری و کنترل های اداری :
1- کنترل های داخلی حسابداری : کنترل هایی است که به طور مستقیم به قابلیت اتکاء مدارک حسابداری و صورت های مالی اثر دارد برای مثال : تهیه ماهانه صورت مغایرت بانکی توسط کارمندی که مجاز به صدور چک یا مسئول وجوه نقد نباشد یک کنترل داخلی حسابداری است که احتمال انعکاس مطلوب به وجوه نقد در مدارک حسابداری و صورت های مالی افزایش می دهد .
2- کنترل های داخلی اداری : برخی از کنترل های داخلی بر صورت های مالی تأثیری ندارند و یا تأثیر اندکی دارند و به طور مستقیم مورد توجه حسابرسان مستقل قرار نمی گیرد اینگونه کنترل ها اغلب تحت عنوان کنترل های داخلی اداری نامیده می شوند .
3- سیستم های حسابداری و کنترل داخلی :
بر طبق بخش 40 استاندارهای حسابداری ایران کنترل های داخلی مربوط به سیستم حسابداری با دستیابی به هدفهایی چون موارد زیر سروکار دارند :
الف: معاملات طبق مجوزهای کلی یا خاص مدیریت انجام می شود .
ب: تمام معاملات و دیگر رویدادهای مالی به موقع و با مبالغ صحیح در حساب های مربوط و در دوره حقوق ثبت می شود تا تهیه صورت های مالی را طبق استاندارهای حسابداری امکان پذیرکند .
ج: دسترسی بر دارایی ها و مدارک تنها با مجوز مدیریت صورت می گیرد .
د: دارایی های ثبت شده با غیر دارایی های موجود در فواصل زمانی مناسب مقایسه و هر گونه اختلاف موجود به گونه ای مقتفی، پیگیری و رد می شود .
شناخت از سیستم حسابداری :
طبق بخش 40 استاندارهای حسابرسی ایران حسابرس باید چنان شناختی از سیستم حسابداری به دست آورد که برای شناسایی و تشخیص موارد زیر کافی باشد :
الف : گروههای عمده معاملات مربوط به عملیات واحد مورد رسیدگی
ب : چگونگی به جریان افتادن معاملات مذبور
ج : مدارک عمده حسابداری ، مستندات ، پشتوانه و حسابهای مربوط به مندرجات صورتهای مالی
د: فرآیند حسابداری و گزارشگری مالی از به جریان افتادن معاملات و سایر رویدادهای مالی عمده تا درج آنها در صورتهای مالی
اجزای سیستم کنترل داخلی :
سیستم کنترل داخلی به سه جزء 1- محیط کنترل شامل : طرز تفکر مدیریت ، طرح سازمانی ، روشهای مدیریت نیروی انسانی ، پیش بینی های مالی و بودجه ، حسابرسی داخلی ، کمیته حسابرسی 2- سیستم حسابداری شامل : مستندات داخلی کافی برای تشخیص مسئول هر کار ، فهرست حسابها ، دستورالعملهای اجرایی ، رویه ها و روشهای حسابداری 3- روشهای کنترل شامل : صدور صحیح مجوز معاملات ، تفکیک مسئولیت ها ، مستندات کافی ، حسابدهی مؤثر داراییها ، ارزشیابی صحیح اقلام ثبت شده تقسیم بندی می شود .توجه کنیم این اجزا بر ثبت ، پردازش ، تلخیص و گزارش اطلاعات مالی در شرکت اثر مستقیم دارد .
طرح سازمان (چارت سازمانی) :
طرح سازمان تفویض اختیار، تقسیم مسئولیت و تفکیک وظایف کارکنان شرکت را مشخص می کند . یک طرح خوب سازمانی نخستین گام در راه حصول اطمینان از انجام شدن معاملات بر طبق رویه های شرکت ، افزایش عملیات ، حفاظت دارایی ها و بالا بردن قابلیت اتکاء مدارک حسابداری است . هدفهای مذبور می توانند عمدتاً از طریق یک طرح سازمانی برآورده شود که مسئولیت های زیررا تفکیک می کند :
1- صدورمجوزمعاملات
2- دفتر داری معاملات
3- نگهداری و حفاظت داراییها بعلاوه اجرای عملیات مربوط که باید در حد امکان از این مسئولیتها تفکیک شود .
تفاوت بین دایره خزانه داری ودایره حسابداری :
تعریف خزانه داری : خزانه داری زیر نظر خزانه دار مسئول عملیات پولی ونگهداری دارائی های سیال است .فعالیت های خزانه داری ، برنا مه ریزی نیاز آتی به وجوه نقد و سیاستهای اعتباری فروشها ی نسیه وبرنامه ریزی برای تأ مین منابع مالی کوتاه مدت وبلند مدت شرکت را شامل می شود بعلاوه خزانه داری مسئول نگهداری موجودی ها ی بانکی و سایر دارایی های سیال سرمایه گذاری وجوه نقد اضافی ، وصول دریافتهای نقذی و پرداختهای نقدی است .
تعریف دایره حسابداری :
در رابطه با فعالیتهای مالی معاملات را ثبت می کند اما با داراییهای پولی سروکارندارد .مدارک حسابداری مشئولیت حسابدهی در مورد داراییها و همچنین اطلاعات لازم برای تهیه گزارشات مالی تنظیم اظهارنامه مالیاتی و تصمیم گیری دوباره امور اجرایی روزمره را فراهم می آورد .دایره حسابداری از از لحاظ کنترلهای داخلی تهیه کننده مدارک مستقلی است که مقادیر داراییها و نتایج عملیات با آن مطابقت می شود .
محیط کنترل ،روشهای مدیریت نیروی انسانی :
شیوه های مدیریت نیروی انسانی و سیاستهای مربوط به استخدام ،آموزش ،ارزیابی ،ارتقاء و پایان خدمت کارکنان اثر عمده ای برمؤثر بودن محیط کنترل دارد .روشهای مؤثر مدیریت نیروی انسانی اغلب می تواند سایر ضعف های موجود در محیط کنترل را جبران کند .
پیش بینی های مالی و بودجه ای :
تعریف بودجه :پیش بینی مالی برای یک شرکت برآورد محتمل ترین وضعیت مالی ،نتایج عملیات وگردش وجوه نقد یک یا چند دوره آتی است .
هدف بودجه :
هدف بودجه در حقیقت ریالی کردن اهداف مدیریت شرکت در قالب فراگرد تنظیم بودجه که منتهی به صورتهای مالی پیش بینی شده می گردد ، می باشد .یکی ازمزایای عمده بودجه تهیه گزارش انحرافات است . این نوع گزارش ها باید مشخص کننده مغایرت های بین پیش بینی ها و نتایج واقعی (انحرافات مساعد و نامساعد) و همچنین مشخص کننده مسئولین این انحرافات باشد به طور خلاصه پیش بینی ها ابزار کنترل هستند که استانداردهای دقیق و مشخص برای نحوه اجرای عملیات در واحد تجاری را تعیین می کند .
حسابرس داخلی :
کار حسابرسان داخلی پی جویی و ارزیابی سیستم کنترل داخلی و کارآیی هر یک از بخشهای واحد تجاری در انجام دادن وظایف محول گزارش یافته های خود و ارائه پیشنهادهای اصلاحی به مدیریت ارشد است . رسیدگی های حسابرسان داخلی را اغلب حسابرسی عملیاتی می خوانند زیرا هدف آنان تعیین تأثیر رویه ها و روشهای موجود بر کارآیی عملیات واحد تجاری است .برای مثال حسابرسان مستقل سیاستهای اعتباری فروشهای نسیه شرکت را اصولاً به منظور تعیین کفایت ذخیره مطالبات مشکوک الوصول بررسی می کنند در صورتی که حسابرسان داخلی به رعایت رویه ها و روشهای واحد تجاری توسط کارکنان و امکان ایجاد تغییر در رویه ها و روشهای موجود برای بالا بردن کارآیی این عملیات توجه دارد .
تمایز بین حسابرس مستقل و حسابرس داخلی
1- محدوده رسیدگی :
حسابرس مستقل : محدود به موضوع قرارداد منقعده با صاحبکار و حسابرس داخلی : نامحدود
2- مرجع انتخاب :
حسابرس مستقل : مجمع عمومی صاحبان سهام و حسابرس داخلی : بالاترین مقام اجرایی .
3- نوع شخصیت :
حسابرس مستقل :شخصیت حقیقی یا حقوقی وحسابرس داخلی : شخصیت حقیقی .
4- نوع گزارش :
حسابرسی مستقل: اظهار نظر نسبت به مطلوبیت ارائه صورتهای مالی و حسابرس داخلی : حسابرس عملیاتی با توجه به نظرات مدیریت
5- هدف تهیه گزارش :
حسابرس مستقل : به مجمع عمومی و حسابرس داخلی : به مرجع تصمیم گیری داخلی شرکت (بخشی که حسابرس داخلی را انتخاب می کند)
6- از لحاظ مدت زمان رسیدگی :
حسابرس مستقل : بسته به نوع قرارداد و توافق با صاحبکار و حسابرس داخلی : نامحدود و مستمر
7- از لحاظ الزامات قانونی :
حسابرس مستقل : اجبار قانون تجارت و برای شرکتهای پذیرفته شده در بورس قانون بورس ، اوراق بهادار و حسابرس داخلی : اختیار
نکته : حسابرس مستقل می تواند انجام بخشی از کار خویش را به حسابرس داخلی واگذار کند . باید دقت کنیم که کار حسابرسان داخلی هیچ گاه نمی تواند جایگزین حسابرسان مستقل شود . حسابرسان مستقل باید کیفیت کار واحد حسابرسی داخلی را هنگام ارزیابی سیستم کنترل داخلی مورد بررسی قرار دهند . به همین منظور باید صلاحیت آنان را با بررسی کاربرگ هایشان و بیطرفی آنان را با توجه به اینکه به کدام سطح از مدیریت گزارش می دهند بررسی کنیم .
سیستم حسابداری :
برای دستیابی به اهداف کنترل داخلی سیستم حسابداری باید آنچنان موثر باشد که معاملات را به طور صحیح و مناسب ثبت ، پردازش ، تلخیص و گزارش کند . سیستم حسابداری علاوه بر استفاده از دفاتر روزنامه ، کل و سایر ابزارهای دفترداری باید شامل موارد زیر باشد :
1- مستندات داخلی کافی برای تشخیص مسئول هر کار
2- فهرست حسابها
3- دستورالعمل های اجرایی رویه ها و روشهای حسابداری ونمودگرهایی که شیوه های مقرر برای پردازش معاملات را به تصویر می کشد .
نکات سیستم حسابداری :
1- قابلیت اتکاء مدارک داخلی زمانی افزایش می یابد که طرفین با تضاد منافع در تهیه آن شرکت دارند.
2- یکی از ابزارهای رایج کنترل داخلی استفاده از شماره ردیف روی مدارک است .
روشهای کنترل :
مدیریت شرکت علاوه بر محیط کنترلی و سیستم حسابداری ، کنترل های دیگری را برای انواع خاصی از معاملات و دارایی ها برقرار می کند . گرچه روشهای مشخص کنترلی زیادی وجود دارد که یک شرکت می تواند برقرار نماید . اما تمام این روشها برای تعیین مقاصد زیر طراحی می شود:
1- صدور مجوز معاملات و فعالیتها به نحو صحیح
2- تفکیک مناسب مسولیتها
3- مستندات کافی و ثبت معاملات و رویدادها
4- حسابدهی مؤثر در مورد داراییها
5- ارزشیابی صحیح و مناسب اقلام ثبت شده
مفهوم تفکیک مسئولیت :
یک مفهوم بنیادی کنترل داخلی است به این معنی که هیچ فرد یا دایره ای نباید به تنهایی عهده دار انجام دادن تمامی مراحل یک معامله باشد .
مراحل معامله :
1- مجوز داشته باشد .
2- به جریان افتد .
3- تصویب شود .
4- به اجرا درآید .
5- ثبت گردد .
نکته سوم : تعریف وظایف ناسا زگار : عبارتست از وظایفی که طی آن فرد یا دایره مربوطه هم بتواند اشتباهات و تخلفهایی را در جریان عادی کارهای روزمره مرتکب شود وهم آن را پنهان کند .
محدودیت های سیستم کنترل داخلی :
1- مواردی از قبیل بی دقتی ، سهل انگاری ، برداشت غلط ازدستورها، سایر موارد مربوط به رفتار انسانی .
2- با توجه به این که مدیریت ارشد مسئول استقرار سیستم کنترل داخلی است ودر سطحی بالاتر از کنترل های داخلی قرار دارد این کنترل ها نمی تواند مانع ازاحتمال تقلب مدیریت ارشد شود .
3- احتمال تبانی یاتقلب کارکنان .
4- اصل هزینه منفعت که بر طبق این اصل ( محدودیت ) نتایج حاصل ازاستقرار سیستم کنترل داخلی (منافع) بیشتر از هزینه های استقرار آن سیستم باشد .
ارزیابی سیستم کنترل داخلی توسط حسابرسان :
شناخت حسابرسان از سیستم کنترل داخلی صاحبکار مبنایی راهم برای برنامه ریزی حسابرسی وهم برای برآورد احتمال خطرکنترل داخلی فراهم می آورد . در برنامه ریزی حسابرسی شناخت کا فی از محیط کنترل سیستم حسابداری وروش های کنترل برای حسابرسان ضروری است این شناخت هم شامل طراحی رویه ها ، روش ها ومدارک وهم آگاهی از اعمال شدن یا نشدن آنهاست . حسابرسان با داشتن این شناخت می توانند اولاً انواع بالقوه تحریف های صورتهای مالی را شناسایی کنند و ثانیاً آزمونهای محتوای مؤثرتری را برای رسیدگی به اقلام صورتهای مالی طراحی کنند .
مراحل ارزیابی ساختار کنترل داخلی صاحبکار توسط حسابرسان به شرح زیر است :
شناخت کافی ساختار کنترل داخلی برای برنامه ریزی حسابرسی :
نکته اول : در مورد محیط کنترلی : برای حسابرسان این نکته مهم است که به جای توجه به شکل کنترل ها به ماهیت آنها توجه کند . مثلاً فرض کنیم برقراری هر نوع سیستم کنترل داخلی مستلزم استفاده بهینه از نتایج حاصل از استقرار آن سیستم است . اگر در شرکتی سیستم کنترل کیفیت برقرار باشد ولی عملا ًاین سیستم به طور بهینه مورد استفاده قرار نگیرد صرف وجود سیستم کنترل کیفیت کافی نخواهد بود یا مثلاً اگر سیستم بودجه ای در شرکت برقرار باشد و گزارش های حاصل از آن که اصولاً هدف سیستم بودجه ای است مورد استفاده قرار نگیرد استقرار یک چیز سیستمی مؤثر محسوب نمی شود .
نکته دوم : شناخت از سیستم حسابداری :
حسابرسان برای شناخت از سیستم حسابداری باید اولاً : انواع عمده معاملاتی را که واحد تجاری انجام می دهد شناسایی کند . ثانیاً : حسابرسان باید با نحوه انجام شدن معاملات شامل چگونگی شروع این معاملات مدارک حسابداری مربوط و نحوه پردازش این معاملات آشنا شویم و ثالثاً : حسابرسان باید روش گزارشگری مورد استفاده برای تهیه صورتهای مالی شامل نحوه افشاء و تعیین برآوردهای حسابداری را شناسایی می کنند .
– آشنایی با روش گزارشگری : روش گزارشگری مانند استفاده از روش مناسب برای تهیه گزارشهای مالی در جهت رسیدن به هدف گزارشگری ثابت و قطعی است . مثلاً تهیه سود و زیان شرکت که می توان از روشهای مختلف استفاده کرد .
نکته 1- چرخه های معاملات در هر شرکت به نوع و ماهیت فعالیتهای تجاری آن بستگی دارد . برای مثال یک بانک چرخه تولید ندارد و اما هم چرخه وام واعتبار و هم چرخه سپرده های دیداری دارد .
نکته 2- حسابرسان ممکن است چرخه های معاملات یک شرکت را به گونه های متفاوتی تعیین کند . برای مثال چرخه فروش و وصول وجوه حاصل از فروش می تواند به چرخه های جداگانه 1- پردازش و ثبت فروشهای نسیه و 2- دریافت و ثبت وجوه نقد تقسیم شود .
هدف اساسی در تقسیم کل سیستم کنترل داخلی به چرخه های معاملات این است که حسابرسان بدین ترتیب می توانند توجه خود را در آن دسته از کنترل های داخلی متمرکز کنند که بر قابلیت اتکاء اقلام خاصی از صورت های مالی اثر دارد .
منابع کسب اطلاعات درباره کنترل های داخلی :
1- مرور و بررسی کاربرگ های سالهای گذشته
2- گزارشها ، کاربرگها و برنامه های حسابرسی حسابرسان داخلی
3- پرسشنامه کنترلهای داخلی
4- شرح نوشته سیستم کنترل داخلی
5- نمودگر سیستم کنترل داخلی
توضیحات موارد بالا :
توضیح مورد 3- پرسشنامه کنترلهای داخلی : قدیمی ترین شیوه توصیف یک سیستم کنترل تکمیل پرسشنامه استاندارد کنترلهای داخلی است . پرسشنامه کنترلهای داخلی عموماً حاوی سوالات متعددی در مورد چرخه معاملات گوناگون شرکت می باشد .
مزایای پرسشنامه کنترل داخلی :
1- پاسخ خیر در پرسشنامه کنترل داخلی به معنای وجود نقطه ضعف در آن سیستم می باشد .
2- تمایز بین ضعف های عمده و جزئی کنترل
3- ذکر منابع اطلاعات مورد استفاده در پاسخگویی به پرسشها
4- ثبت توضیحات در مورد نقاط ضعف کنترلهای داخلی
معایب :
1- انعطاف ناپذیری آن
2- به جهت انعطاف ناپذیری نمی توان وضعیت هایی را مشخص کرد که در آن قوت یک کنترل داخلی سبب جبران ضعفی در سیستم شود .
شرح نوشته سیستم کنترل داخلی :
تعریف شرح نوشته : شرح نوشته معمولاً جریان هر یک از چرخه های عمده ی معاملات را دنبال می کند و مجریان کارهای مختلف مستنداتی که تهیه می شود مدارکی که تنظیم می گردد و تقسیم وظایف را مشخص می کند .
نمودگر سیستم کنترل داخلی :
امروزه بسیاری از مؤسسات حسابرسی نمودگر سیستم رابرای درک سیستم پردازش اطلاعات صاحبکار و کنترل های داخلی مربوط به آن مؤثرتر از پرسشنامه یا شرح نوشته می داند .نمودگر سیستم یک نمودار است . یعنی نمایش تصویری یک سیستم یا یک سری روش که در آن هر روش به ترتیب و در جای خود نشان داده می شود .
مزایای نمودگر :
1- ارائه تصویری روشن تر و دقیق تر از سیستم صاحبکار
2- ساده بودن به روز کردن نمودگر در حسابرسی های بعدی
معایب :
عیب احتمالی نمودگر این است که ضعف های سیستم کنترل داخلی را به روشنی پرسشنامه مشخص نمی کند . در حقیقت نمودگر سیستم را به روشنی مجسم می کند .در حالی که پرسشنامه یادآور کنترل هایی است که باید در سیستم وجود داشته باشد .
آزمون شناخت سیستم :
حسابرسان پس از تشریح سیستم کنترل داخلی در کاربرگ های خود مورد استفاده بودن سیستم را ازطریق اجرای آزمون شناخت سیستم در مورد هر یک از چرخه های معاملات بازبینی و تأیید می کند.اصطلاح آزمون شناخت سیستم به معنای ردیابی یک یا چند معامله در طول مراحل هرچرخه معاملات است .
هدف اولیه از آزمون شناخت سیستم ، آزمایش کامل بودن کاربرگ های حسابرسی است نه قابلیت اتکاء روشهای کنترل صاحبکار .
فرآیند دوم حسابرسی :
برآورد احتمال خطر کنترل و طراحی آزمون های اضافی کنترل ها
هدف اصلی حسابرسان در این مقطع تعیین این است که کدام یک از کنترل های داخلی ارزش آزمون های اضافی را دارد. اصولا این برآورد اولیه و طراحی آزمون ها شامل مراحل زیر است :.
1- شناسایی انواع اشتباهات و تخلفاتی که می تواند در صورت های مالی صاحبکار رخ دهد .
2- ارزیابی این که روش های کنترل داخلی صاحبکار آن چنان طراحی شده است که هدف های کنترلی مربوط به پیشگیری از رخ داد این گونه اشنباه ها و تخلفات را برآورده می سازد .
3- برآورد احتمال خطرکنترل مربوط به انواع مختلف اشتباه ها و تخلفات بر اساس طرح ساختار کنترل داخلی و نتایج آزمون هایی که ضمن کسب شناخت از این طرح انجام شده است .
4- شناسایی هر کنترل دیگری که با آزمون آن بتوان سطح برآورد شده احتمال خطر مربوط به انواع بخصوص اشتباه ها و تخلف ها را کاهش داد .
اجرای آزمون های اضافی کنترل ها :
آزمون کنترل ها می تواند از طریق پرس وجو از کارکنان صلاحیت دار صاحبکار، بازرسی از مدارک و شواهد ، مشاهده نحوه عمل سیاست ها یا روش های حسابداری و اجرای مجدد کاربرد سیاست یا روش توسط حسابرسان آزمون شود .
– برآورد مجدد احتمال خطر کنترل و طراحی آزمون های محتوی :
حسابرسان تنها پس از این ارزیابی مجدد از احتمال خطر کنترل در شرایطی قرار می گیرند که بتوانند یک برنامه حسابرسی کاملا متناسب با کار حسابرسی را بنویسند .
چک لیست راهنمای ارزیابی :
چک لیست راهنما ، چک لیست یا فرم استانداردی است که حسابرسان را هنگام اتخاذ یک تصمیم یاری می رساند و از مورد توجه قرار گرفتن کلیه اطلاعات یا تلفیق آنها اطمینان می دهد .چک لیستهای راهنما از طریق کاهش پراکندگی در قضاوت های حسابرسان سبب افزایش انطباق رسیدگی ها با ضوابط مؤسسه در حرفه می شود.
کنترل داخلی در شرکتهای کوچک :
طبیعی است که کنترل های داخلی در شرکتهای بزرگ به جهت تقسیم وظایف از شرکتهای کوچک (شرکت هایی که اصولاً جدایی مالکیت ازمدیریت به سختی امکان پذیر است) کامل تر و جامع تر است به همین دلیل حسابرسان در برخورد با کنترل داخلی با شرکتهای کوچک به دنبال سیستم کنترل داخلی پیشرفته نیستند . در حقیقت حسابرسی در شرکتهای کوچک بیشتر مبتنی بر آزمون های محتوی است تا آزمون های کنترل .صاحب شرکت می تواند با انجام دادن یک سری از کنترل های زیر روشهای کنترلی موجود در شرکت خود را مؤثرتر کند :
1- یادداشت روزانه جمع نوار ماشین صندوق
2- تهیه ماهانه صورت مغایرت بانکی
3- امضاء کلیه چک ها و علامت گذاری مدارک ضمیمه آن
4- تأیید کلیه ثبت های دفاتر
5- بررسی دقیق صورتهای مقایسه ای