پروژه دانشجویی پایان نامه بررسی ارزیابی کار و زمان برج تقطیر تحت word دارای 105 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی پایان نامه بررسی ارزیابی کار و زمان برج تقطیر تحت word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی پایان نامه بررسی ارزیابی کار و زمان برج تقطیر تحت word
چکیده
فصل اول – کلیات تحقیق
پیشگفتار
مقدمه
تعریف موضوع تحقیق
اهمیت و کاربرد تحقیق
اهداف تحقیق
سوالات تحقیق
روش تحقیق
تعریف واژه های عملیاتی تحقیق
خلاصه مباحث فصول آینده
فصل دوم – ادبیات تحقیق
مقدمه
بخش یک : مباحث نظری تحقیق
مقدمه ای بر مطالعه کار
مطالعه کار ( ارزیابی کار وزمان )
روش سنجی ( ارزیابی روش )
کار سنجی (اندازه گیری کار )
رابطه فنون ارزیابی کار با یکدیگر
معرفی عوامل تشکیل دهنده زمان تولید
مراحل ارزیابی کار و زمان
انتخاب شغل مورد ارزیابی
ثبت
بررسی انتقادی
ایجاد روشهای اصلاح شده ( جدید )
تعریف و تعیین روش جدید
برقراری یا استقرار روش جدید
نگهداری یا ابقاء روش جدید
زمان سنجی
اهداف زمان سنجی
روشهای مختلف زمان سنجی
مراحل اساسی فرایند زمان سنجی
زمان سنجی با استفاده از کرنومتر
مراحل زمان سنجی به وسیله کرنومتر
تعیین زمان نرمال
محاسبه و تخصیص بیکاریهای مجاز
محاسبه زمان استاندارد
انواع سیستمهای تولید و طبقه بندی آنها
انواع طرحهای استقرار
بخش دوم : تاریخچه تولید
تاریخچه شرکت بهفام شیمی تهران
نحوه آموزش نیروی انسانی در شرکت بهفام شیمی
کیفیت خط تولید در شرکت بهفام شیمی
نگه داری و تعمیرات در شرکت بهفام شیمی
بخش سوم : تحقیقات کاربردی
خلاصه مباحث فصل
فصل سوم – روش تحقیق
مقدمه
انواع تحقیق
مراحل مختلف تنظیم تحقیق توصیفی
روشهای جمع آوری اطلاعات
خلاصه مباحث فصل
فصل چهارم – داده های تحقیق و تجزیه و تحلیل آنها
مقدمه
شرح فعالیت هایی که در شرکت بهفام شیمی تهران صورت می گیرد
نمودارهای گردشی فرآیند
شرح زمان انجام فعالیت ها
پاسخ سوالات تحقیق
تعریف تقطیر و انواع ان
سینی های مورد استفاده در برج تقطیر
تعریف پمپ و انواع آن
خلاصه مطالب فصل
فصل پنجم – نتایج تحقیق و پیشنهادها
مقدمه
نتایج تحقیق
پیشنهادات
فهرست منابع
بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی پایان نامه بررسی ارزیابی کار و زمان برج تقطیر تحت word
1- کحال زاده ، عباس ، آشنائی با ارزیابی کار و زمان ، تهیه کننده
دفتر بین المللی کار ، مرکز نشر دانشگاهی ، چاپ چهارم تهران ،
2- منصور کیا ، منصور ، تجزیه و تحلیل سیستمها و روشها در مدیریت امور اداری ، صنعتی وبازرگانی ، انتشارات مروارید ، چاپ هشتم ، تهران ،
3- طاهری ، ابوالقاسم ، روش تحقیق و مأخذ شناسی ( رشته مدیریت ) ، انتشارات دانشگاه پیام نور ، چاپ نهم ، تهران ،
4- مرعشی ، سید نصرالله ، ارزیابی کار و زمان ( همراه با مثالها و مسائل ) ، انتشارات کار آفرینان بصیر ، چاپ اول ، تهران ،
5- نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر – ترجمه علی حاج شیر محمدی ، اصفهان ، ارکان ، 1377
6- علی احمدی ، علیرضا ، ارزیابی کار و زمان (مهندسی کار و مدیریت زمان ) ، مرکز انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران ، چاپ اول ، تهران ،
7- الوانی ، سید مهدی و میر شفیعی ، نصرالله ، مدیریت تولید ، انتشارات آستان قدس رضوی ، چاپ یازدهم ، مشهد ،
8- دلوی اصفهان ، محمد رضا و جمشیدیان ، مهدی و پور حکیم ، رحیم ، مبانی سازمان ومدیریت ( مفاهیم ، اصول ، نظریه ها و کاربردها ) ، انتشارات سیمین ، چاپ اول ، تهران ،
9- نوری ، سیروس ، شیمی صنعتی 2 ، انتشارات جهاد دانشگاهی ، چاپ اول ، ارومیه ،
10- اختیاری ، مهناز ، ارزیابی کار و زمان خط تولید واحد ساب شرکت تولیدی کاشی تکسرام ، پایان نامه کارشناسی مدیریت صنعتی ، موسسه آموزش عالی شیخ بهائی اصفهان ،
11- غفاری ، ملیحه ، بررسی خط تولید قطعات بدنه مینی بوس بنز 309 در کارخانه پیشرو یدک شرکت ایران خودرو ( سهامی عام ) ، پایان نامه کارشناسی مدیریت صنعتی ، موسسه آموزش عالی شیخ بهائی اصفهان ،
12- محسن پور ، محمد ، ارزیابی سیستم خط تولید کارخانه سیمان سپاهان اصفهان ، پایان نامه کارشناسی مدیریت صنعتی ، موسسه آموزش عالی شیخ بهائی اصفهان ، 1382
پیشگفتار
عصر حاضر دنیای تغییرات و تحولات است و این تغییرات در کلیه سطوح زندگی با سرعت انکار ناپذیری صورت می گیرد و انعطاف پذیری و انطباق با این تغییرات تنها راه باقی ماندن در عرصه رقابت برای سازمانها می باشد. در واقع هدف کلی تولید کسب سود بیشتر ، کاهش هزینه ها و ایجاد کالاهای اقتصادی برای تامین نیازهای بشر می باشد
اما در دنیای پر از تغییر و تحول امروز تولید صرف مطرح نیست بلکه هماهنگ کردن کیفیت و کمیت و هزینه در رقابت و تلاش برای بهره برداری مناسب از منابع بعنوان یک هدف محسوب می شود که این همان مفهوم بهره وری است
در واقع با افزایش بهره وری قادر خواهیم تا با کاربرد موثرتر و کاراتر از منابع اقتصادی در فرایند تولید، با کاهش منابع یا با ثابت نگه داشتن آنها ، ستاده بیشتری دریافت کنیم. با مطرح شدن مبحث بهره وری باید به کلیه منابع از جمله زمین ، ماشین آلات و افراد توجه شود که بنا به شرایط مربوط به صنعت و کشور ، بهره وری در هر یک از زمینه های فوق می تواند دارای اهمیت بیشتری باشد
برای ارتقاء سطح بهره وری منابع فوق الذکر می توان از تکنیکهای مختلفی نظیر سیستم پیشنهاد ، کنترل کیفیت جامع و نظام تولید به هنگام و . . . استفاده کرد . اما اساس پیاده سازی هر یک از این سیستمها مطالعه کار می باشد، در واقع مطالعه کار با استفاده از تکنیکهای خود در پی شناسائی فعالیتهای اضافی و غیر ضروری نظیر انتقال ها و تأخیر ها در سیکل تولید و نهایتاً اصلاح و بهبود روشهای انجام کار و تعیین زمان استاندارد لازم برای انجام هر کاری می باشد. و در نهایت با حذف زمان غیر موثر و کاهش مقدار کار افزوده شده زمان تولید را تقلیل می دهد. پس می توان گفت توجه به مطالعه کار واجرای اصول و تکنیکهای آن در واقع راهی به سوی بهبود سطح بهره وری می باشد تحقیق حاضر کوشیده است تا با تکیه بر اصول مطالعه کار ، قدمی هر چند کوچک در این جهت بردارد
مقدمه
توجه به افزایش بهره وری در کلیه زمینه ها موضوع مهمی است که برای ماندن در صحنه بازار رقابتی امروز جزئی ضروری محسوب می شود. برای افزایش بهره وری مواد توجه به مشخصات طراحی محصول و بهینه بودن فرآیند یا عملیات دارای اهمیت است
به همین ترتیب ارتقای سطح بهره وری زمین نیز عامل مهمی برای کاهش هزینه هاست. در این میان بهره وری دستگاهها ، ماشین آلات و نیروی انسانی با مطالعه کار ارتباط نزدیکی دارد که ارتقای بهره وری در سایر زمینه ها را نیز به دنبال دارد
ارزیابی کار ( مطالعه کار ) به عنوان وسیله ای برای افزایش بهره وری یک کارخانه با تجدید نظر در روشهای انجام کار و استفاده از روش تحقیق سیستماتیک برای حل مسائل و مشکلات ، روشی است که مستلزم سرمایه گذاری اندک یا عدم سرمایه گذاری بر روی دستگاهها و ماشین آلات و با صرف زمان کمتر می باشد
فصل حاضر می کوشد تا ضمن تعریف موضوع تحقیق و بیان اهداف و سوالات تحقیق و همچنین اهمیت و کاربرد آن و معرفی واژه های عملیاتی مورد استفاده در فصول مختلف ، چشم اندازی کلی نسبت به مبانی و کلیات تحقیق فراهم کند
تعریف موضوع
مطالعه تاریخ تکامل فنون و تکنیکهای ارزیابی کار ، مشخص می کند که بالا بردن میزان راندمان و افزایش کارائی و اثر بخشی مهمترین علت گرایش مدیران به سمت بکارگیری ارزیابی کار بعنوان یکی از موثرترین ابزارهای تحقیق بوده است
به این مفهوم که مدیران در گذشته بصورت ناآگاهانه از ارزیابی کار جهت بررسی و اصلاح فرآیند های تولیدی خود استفاده می کرده اند اگر چه شاید ، تحت عناوین دیگر و گاهاٌ بصورت غیر رسمی بکار گرفته می شده است . در حالیکه امروزه بکارگیری ارز یا بی کار بعنوان یک روش تحقیق علمی و سیستماتیک بصورت رسمی جهت افزایش بهره وری امری ضروری می باشد . لذا با توجه به اهمیت این مقوله پژوهش حاضر کوشیده تا با مطالعه و بررسی خط تولید برج تقطیر شرکت بهفام شیمی به تشریح روش موجود برای انجام کار بپردازد و سپس ضمن تفکیک فعالیتها به عناصر کاری و ثبت زمان لازم جهت انجام هر عنصر زمان لازم جهت تولید 120000 لیتر محصول را بیان نموده ودر نهایت به شناسائی علل بالقوه افزایش دهنده زمان تولید بپردازد تا از این طریق راه برای اصلاح و حذف این عوامل هموار گردد که این خود به استفاده بهتر از منابع کارخانه منتج می شود
اهمیت و کاربرد تحقیق
از آنجا که ارزیابی کار وسیله ای مستقیم برای افزایش بهره وری می باشد، لذا اهمیت و ضرورت توجه بکارگیری آن امری روشن و واضح است . در واقع مزایای بکار گیری ارزیابی کار بعنوان یک روش سیستماتیک و علمی برای بهبود مستمر که از طریق روش سنجی ( به منظور ساده سازی و موثر کردن و اقتصادی تر کردن روشهای انجام کار ) و کار سنجی ( به منظور تعیین مدت زمان لازم برای انجام یک کار ) به بهره وری بیشتر منجر می شود ، بیان کننده اهمیت بسیار زیاد آن می باشد
تحقق اهداف ارزیابی روش و کار سنجی به عنوان فنون ارزیابی کار می تواند از موارد کاربرد تحقیق حاضر باشد که این اهداف به طور خلاصه عبارتند از اصلاح و بهبود فرایند ها و روشها و متعادل کردن فرآیند تولید ، صرفه جوئی در کار انسانی و کاهش خستگیهای غیر لازم ، بهبود استفاده از منابع مختلف از جمله مواد ، ماشین آلات و نیروی انسانی ، ایجاد شرایط محیطی بهتر برای انجام کار جسمانی ، تنظیم استانداردهای زمانی برای انجام کار و حذف زمان غیر موثر و
اهداف تحقیق
هدف اصلی این تحقیق بررسی خط تولید برج تقطیر شرکت بهفام شیمی به منظور نشان دادن وضعیت موجود و محاسبه زمان تولید 120000 لیتر محصول می باشد همچنین هدف فرعی از انجام این تحقیق مشخص کردن عوامل افزایش دهنده زمان تولید می باشد واضح است که به منظور اصلاح عوامل افزایش دهنده زمان مذکور ، شناسائی آن عوامل لازم و ضروری می باشد
سوالات تحقیق
با توجه به اهمیت مسأله و بیان موضوع سوالات اساسی تحقیق حاضر عبارتند از
1- نسبت زمان حمل و نقلها به زمان کل فعالیتها چقدر است ؟
2- نسبت زمان عملیاتها به زمان کل فعالیتها چقدر است ؟
3- زمان لازم برای تولید محصول از ابتدا تا انتها چقدر است؟
روش تحقیق
از لحاظ طبقه بندی تحقیق حاضر در گروه تحقیقات کاربردی قرار می گیرد . همچنین تحقیق حاضر به لحاظ روش مورد استفاده از نوع توصیفی می باشد و کوشیده تا آنچه را که هست توصیف و تفسیر کند. از طرف دیگر از آنجا که تحقیق حاضر در شرایط واقعی یعنی در کارخانه بهفام شیمی صورت گرفته از نوع مطالعه میدانی و همچنین از نوع پیمایشی می باشد مهمترین ابزار جمع آوری داده ها در تحقیق حاضر ، مشاهده مستقیم بوده که برای تکمیل مشاهدات از مصاحبه با مسولان و سرپرستان مربوطه استفاده شده است . همچنین از روش کتابخانه ای برای مباحث تئوریک بهره گرفته شده است
تعریف واژه های عملیاتی تحقیق
در این قسمت به طور مختصر به شرح و توضیح اصطلاحات و واژه هائی که در بخشهای مختلف تحقیق آمده است پرداخته شده است
1) ارزیابی کار[1]
اصطلاحی کلی در مورد فنونی ( به ویژه ارزیابی روش و زمان سنجی ) که در بررسی همه زمینه های کار انسانی از آن استفاده می شود و به تحقیق سیستماتیک در مورد همه عواملی منتهی می شود که بر کارآئی و صرفه جوئی در وضعیت مورد بررسی به منظور بهبود آن تأثیر می گذارد ( کحال زاده ، 1378 )
2) ارزیابی روش [2]
ثبت سیستماتیک و بررسی انتقادی راههای موجود و پیشنهادی انجام کار به منظور ایجاد و بکارگیری روشهای سهلتر و موثرتر و کاهش هزینه ها . ( کحال زاده ، 1378 )
3) ارزیابی زمان [3]
فنی برای زمان سنجی که در آن ثبت زمانها و ضرایب عملکرد در مورد عناصر مشخص کار در شرایط مشخص انجام ، و این داده ها به منظور دستیابی به زمان مورد نیاز برای انجام کار در سطح عملکرد معین تحلیل می شود. ( کحال زاده ، 1378)
4) زمان مشاهده یا ملاحظه شده [4]
مدت زمان انجام یک کار توسط کارگر انتخاب شده برای زمان سنجی ، بدون در نظر گرفتن سرعت کار وی را زمان مشاهده شده می نامند که متوسط مدت زمان مشاهده شده عبارتست از مجموع زمانهای انجام کار در دفعات مختلف مشاهده تقسیم بر تعداد دفعات مشاهده پس از حذف زمانهای پرت .( عی احمدی ، 1379 )
5) تقطیر
تقییر یک مایع روشی است برای جدا سازی سازنده های یک محلول
6) ریفلاکس [5]
ریفلاکس یعنی برگرداندن محصول خروجی از بالای برج تقطیر به داخل برج
7) سینی
سینی صفحه ای است که از ورقهای فلزی و در صورت لزوم از آلیاژهای مخصوص ساخته می شوند
8) برج سینی دار
برج سینی دار استوانه ای عمودی می باشد که در آن مایع و بخار بصورت مرحله ای در سینی ها و یا صفحات ، در تماس با هم قرار می گیرند
9) پمپ
پمپها دستگاهی هستند که بوسیله گرداننده ای به حرکت درآمده و باعث انتقال مایعات از نقطه ای به نقطه دیگر می شوند
خلاصه مباحث فصول آینده
مطالبی که در فصول آینده آمده است به طور خلاصه به این ترتیب هستند که در فصل دوم مطالبی تحت عنوان ادبیات تحقیق آمده است که از سه بخش تشکیل شده است
بخش اول مباحث نظری تحقیق می باشد که حاوی توضیحاتی در زمینه ارزیابی کار و زمان می باشد و همچنین انواع سیستمهای تولیدی و انواع طرحهای استقرار در این بخش آماده است در بخش دوم تاریخچه تولید و تاریخچه شرکت بهفام شیمی آمده است و در بخش سوم تحقیقات کاربردی گنجانده شده است
در فصل سوم انواع تحقیق و روشهای گرد آوری اطلاعات و نحوه تجزیه و تحلیل آنها بیان شده است در فصل چهارم اطلاعات جمع آوری شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و در فصل پنجم نتایج تحقیق و پیشنهادات آورده شده است
مقدمه
امروزه سازمانها با توجه به تحولات پر شتاب و بنیادین در محیط تجاری و تغییرات در نیروهای رقابتی نظیر تامین کنندگان مواد اولیه ، مشتریان ، تازه واردین به صنعت ، جانشین ها و رقبا، ناگزیر به بکارگیری کلیه ابزارها برای انطباق با وضعیت متغیر و پیشی گرفتن از سایرین می باشند در این میان افزایش بهره وری بعنوان یک متغیر تعیین کننده می تواند یک اهرم یاری رسان به مدیران باشد. بهبود بهره وری به عنوان نسبت ستاده به داده در کلیه زمینه ها از جمله زمین ، مواد، دستگاهها ماشین آلات و ابزارها و نیروی انسانی قابل دستیابی است و مطالعه کار [1] که سالها تحت عنوان « بررسی زمان و حرکت » [2] شناخته می شد با استفاده از دو بازوی خود یعنی ارزیابی روش « روش سنجی »[3] و کار سنجی [4] به بهره وری بشر منجر خواهد شد. از این رو آنچه در ادامه می آید تلاشی است در جهت معرفی مطالعه کار و متدهای آن که می تواند ما را در دستیابی به بهره وی روی بیشتر یاری رساند . (اختیاری، 1383)
بخش یک : مباحث نظری تحقیق
مقدمه ای بر مطالعه کار
با نگاهی گذرا به آغاز آفرینش بشر و مطالعه روند تکامل تولید و سیستمهای تولیدی در می یابیم که در ابتدای امر تولید تنها به عنوان وسیله ای جهت تامین نیازهای اولیه بشر مطرح بود و به تدریج با تکامل تکنولوژی های مدرن در بخش سخت افزار و فرایند های نوین تولید در بخش نرم افزار راه برای جایگزینی ماشین به جای انسان هموار گشت که این در واقع همان انقلاب مکانیکی بود که ثمره انقلاب صنعتی می باشد در این میان تلاشهایی جهت بکاربردن روشها و تکنیکهای نوین مدیریت صورت گرفته بود به عنوان مثال « آدام اسمیت » در سال 1785 میلادی در کتاب معروف خود « ثروت ملل » به تاثیر استفاده از فنون ساده کردن کار و « اندازه گیری زمان انجام کار » [5] در افزایش راندمان و بالا بردن بهره کار دستگاههای صنعتی اشاره کرده است ( منصورکیا ، 1379)
در سال 1895 میلادی ، مدیریت علمی یا نهضت تیلوریسم توسط « فردریک وینسلوتیلور » بنیانگذاری شد البته قبل از تیلور دانشمندانی نظیر چارلز ببج و هنری تاون از پیشگامان نهضت مدیریت علمی محسوب می گردند
شاید چارلز ببج نخستین کسی باشد که از روش تحقیق علمی در حل مسائل مدیریت استفاده کرد وی معتقد بود که مدیران باید با مطالعه در نحوه انجام دادن هر کار ، فعالیتهای جسمانی و فکری مربوط به هر جزء از کار را معین سازند (منصور کیا ، 1379)
در نیمه دوم قرن نوزدهم ،مسائلی از قبیل اهمیت کارایی [6] و موثر بودن [7] مدیران را به سمت استفاده از تکنیکهای علمی مدیریت هدایت کرد، در چنین زمانی فردریک تیلور با ارائه نظریات جدید خود فصل تازه ای را در تاریخ مکتب مدیریت گشود
تیلور در نوشته های خود بر لزوم اندازه گیری زمان انجام واحد کار ، بکار بردن مدیریت صحیح با استفاده از مطالعه و پیدا کردن بهترین روش انجام کار و جمع آوری اطلاعات ، به منظور تعیین زمان انجام هر کار تاکید کرده است (منصور کیا ، 1379) وی فلسفه مدیریت علمی را به این صورت که « برای انجام دادن هر کار همیشه راه بهتری وجود دارد » [8]مطرح کرد و سپس مکانیسم مدیریت علمی یعنی روش اجرای اصول آن را به صورت موارد زیر بیان کرد
- مطالعه و اندازه گیری دقیق زمان انجام هر جزء کار ، و تعین روش صحیح انجام آن
- ضرورت اعمال سرپرستی چند جانبه یا تخصصی
- استاندارد سازی و یکنواخت کردن ابزارها و وسایل کار و شیوه بکارگیری آنها
- تهیه دستور العمل و راهنمای شرح وظایف مشاغل
- برقراری یک سیستم پرداخت و دستمزد مناسب و عادلانه ( منصور کیا ، 1379)
بعد از تیلور ، کار توسط لیلیان و فرانگ گیلبرت و سایر دانشمندان در مسیرهای تازه ای پیگیری شد. فرانک و لیلیان نوآوری های تازه ای در ارزیابی کار و زمان پدید آوردند. آنان اصطلاح « تربلیگز» ( همان گیلبرتز است با املای معکوس ) را ابداع کردند
تا به عنوان واحد اجرایی کار مورد استفاده قرار گیرد ( دلوی ، 1379 ) آنان با ابداع روش مطالعه در حرکات و اصول صرفه جویی در حرکات [9] در زمینه شناسایی حرکات زائد و غیر ضروری هر کارگر در حین انجام کار و حذف آنها و همچنین پیدا کردن زمان دقیق برای انجام دادن هر حرکت ضروری به شیوه علمی تلاش های بسیاری را نمودند
با گذر از تاریخچه مختصری که در زمینه مطالعه کار مطرح شد، روشن است که افزایش کارایی و اثر بخشی همواره به عنوان هدف اصلی برای توسعه مطالعه کار و فنون آن بوده ، امروزه نیز با توجه به نیاز مبرم به افزایش بهره وری برای بهره برداری بهینه از منابع محدود، مطالعه کار بعنوان یک ابزار کار جهت بهبود بهره وری می باشد
مطالعه کار ( ارزیابی کار و زمان )
مطالعه کاربطور سیستماتیک به تحقیق بر روی کلیه جنبه های انسانی ، فنی و اقتصادی کار می پردازد و در یافتن مشکلات و ارائه راه حل آنها مدیریت را یاری می دهد و برای رسیدن به این هدف کلیه اجزای عمیات را به طور منظم و همه جانبه مد نظر قرار داده و افزایش کارایی را در پی دارد. در واقع می توان گفت مطالعه کار در پی دستیای به مؤثرترین شیوه استفاده از تجهیزات و مواد اولیه و نیروی انسانی است و عملکرد مطلوب این مجموعه را مد نظر دارد
مطالعه روش ها ( روش سنجی ) و اندازه گیری کار ( کارسنجی ) به عنوان اصلی ترین تکنیکهای مطالعه کار می باشند که تعاریف و رابطه آنها با یکدیگر در پی آمده است
روش سنجی ( ارزیابی روش )
روش سنجی ( مطالعه روشها یا ارزیابی روش ) عبارتست از ثبت سیستماتیک و بررسی انتقادی راههای موجود و ارائه پیشنهادات برای انجام کار به منظور به کارگیری روشهای سهلتر ، موثرتر و اقتصادی تر . ( کحال زاده ، 1378)
هدف اصی از مطالعه روشها تقلیل عملیات اضافی در انجام کار است . در عین حال بهبود روشها و فرایند های انجام کار ، بهبود نحوه استقرار ماشین آلات و تجهیزات ، کاهش میزان خستگی کارکنان از طریق صرفه جویی در کار انسانی ، ایجاد شرایط بهتر در محیط کار و کاهش مخاطرات و سوانح حین کار ، استفاده بهتر از منابع سازمان که شامل مواد، ماشین ها و نیروی انسانی می باشد از سایر اهداف روش سنجی است ( کحال زاده ، 1378)
کار سنجی ( اندازه گیری کار )
کار سنجی عبارتست از بکارگیری تکنکیهایی جهت تخصیص زمان برای انجام کاری مشخص توسط فردی کارآزموده با عملکرد معلوم . هدف اصلی اندازه گیری کار یا کارسنجی ، سنجش زمانهای غیر موثر کار است . ( الوانی ، 1379)
رابطه فنون ارزیابی کار با یکدیگر
بنا به تعاریف گفته شده از فنون ارزیابی کار می توان گفت که ترکیب این دو روش منجر به ایجاد یک زمان استاندارد جهت انجام عملیات بهبود یافته کارمی شود. در واقع مطالعه روش و زمان سنجی در پی افزایش بهره وری تولید می باشند
شکل شماره (2-1-2) عوامل تشکیل دهنده زمان تولید ( کحال زاده ، 1378)در واقع ابتداً روش سنجی در پی حذف قسمتهای A,B و کارسنجی ( زمان سنجی ) در پی حذف قسمتهای D,C می باشد. ولی بر اساس اصل بهبود با اعمال مداوم روش سنجی و کار سنجی می خواهیم به جایی برسیم که حتی مقدار کار اصلی را نیز از حیث روش و زمان مصروفه مورد تجدید نظر و بهبود قرار دهیم
مراحل ارزیابی کار و زمان
در واقع می توان گفت که شیوه اصلی ارزیابی کار و زمان شامل مراحل نه گانه زیر می باشد که عبارتند از
1) انتخاب [10] کار یا فرایند مورد مطالعه
2) ثبت [11] تمامی وقایع در مورد کار یا فرایند انتخاب شده در مرحله اول از طریق مشاهده مستقیم و به کمک نمودارها و دیاگرام ها
3) بررسی [12] انتقادی کلیه وقایع ثبت شده در مرحله دوم از طریق بکارگیری فن پرسش که تجزیه و تحلیل هدف ، وسیله انجام آن ، تقدم و تأخر انجام کار را در بر می گیرد
4) ایجاد [13] روش جدید که در این مرحله با توجه به همه شرایط موجود فنی ، اقتصادی ، انسانی و محیطی سعی در گزینش اقتصادی ترین روش داریم
5) مقیاس گذاری [14] استاندارد برای روش جدید شامل محاسبه زمان استاندارد لازم برای انجام کار
6) تعریف و تعیین [15] روش جدید بطوری که همیشه قابل باز شناسی باشد
7) برقراری یا استقرار [16] روش جدید به طوری که روش جدید بصورت استاندارد کاری با زمان مجاز پذیرفته شود
8) ابقا[17] یا حفظ استاندارد کاری بطوری که از طریق بازرسی های مرتب و به موقع از برگشت به روش پیشین جلوگیری کنیم
9) جستجوی [18] فرصتهای بهتر برای ایجاد بهبود بیشتر یعنی ایجاد زمینه برای بهبود مستمر
در پایان باید گفت واکنش های انسانی از مهمترین عواملی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند. فعالان اتحادیه های صنفی ، نمایندگان کارگران و خود کارگران باید در زمینه اهداف ارزیابی روش و مفاهیم آن آموزشهای لازم را ببینند تا از مقاومتهای انسانی و ناراحتی و آشوب و سوء تفاهم جلوگیری شود
مراحل 1و2و3 بین ارزیابی روش و کارسنجی مشترک هستند مراحل
4، 6، 7، 8 و9 مختص ارزیابی روش هستند و مرحله 5 مستلزم استفاده از کار سنجی است که در ادامه مراحل فوق تشریح شده است (مرعشی ، 1382 )
انتخاب شغل مورد ارزیابی
برای انتخاب یک کار پاره ای از عوامل از جمله ملاحضات اقتصادی ، ملاحضات فنی و واکنش های انسانی را باید مد نظر داشت. موارد بدیهی و اولیه که باید در انتخاب شغل مورد ارزیابی مورد توجه قرار گیرند عبارتند از : تنگناها یا گلوگاههایی که مانع سایر عملیات تولیدی می شود ، انتقال مواد در مسیرهای طولانی بین کارگاهها یا عملیاتی که مستلزم مصرف نیروی انسانی فراوان می باشد. و یا مواردی که در آنها جابجایی مکرر مواد انجام می شود. عملیاتی که بطور تکراری صورت می گیرد و برای مدتی طولانی جریان دارند. منظور از ملاحضات فنی در واقع اطمینان از وجود دانش فنی لازم جهت انجام ارزیابی است . ( کحال زاده ، 1379)
ثبت
مرحله پس از انتخاب شغل ثبت واقعیات است که از طریق مشاهده مستقیم صورت می گیرد. در واقع موفقیت کلی مطالعه روش بستگی به میزان دقتی دارد که وقایع ثبت می شود زیرا ثبت وقایع موجود پایه و اساس بررسی منتقدانه کار و ارائه مناسب ترین روش پیشنهادی می باشد. به دلیل وجود فرایند های پیچیده در صنایع مدرن امروزی و نیاز به ثبت اجزا بسیار کوچک فرایند یا عملیات شرح انشا وار فرایند کاری بسیار وقت گیر و غیر کارا است لذا به منظور غلبه بر این مشکل از ابزارهای دیگر برای ثبت از جلمه نمودارها و دیاگرام ها استفاده می شود . یک راه برای طبقه بندی این نمودارها و دیاگرام ها بر این اساس است که در زیر به آن اشاره شده است : ( کحال زاده ،1378)
الف ) نمودارهایی که برای ثبت ترتیب توالی فرایندها کاربرد دارند بی آنکه با مقیاس یا اندازه ای نشان داده شوند که عبارتند از
- خلاصه فرایند ( حاوی نکات عمده ) یا نمودار عملیات [19]
- گردشی فرایند یا نمودار فرایند جریان [20] که خود می تواند به سه قسم باشد: نمودار گردشی فرایند برای فرد ، نمودار گردشی فرایند برای مواد و نمودار گردشی فرایند برای تجهیزات
- نمودار فرایند کار با دو دست یا نمودار دست راست – دست چپ.[21]
ب) نمودارهایی که رویدادها را به ترتیب ولی با توجه به مقیاس زمانی ثبت می کنند که عبارتند از
- نمودار فعالیتهای چند گانه [22]
- نمودار Simo یا حرکات هم زمان [23]
ج ) دیاگرام هایی که برای نشان دادن حرکت ، بصورتی واضح تر از آنچه به وسیله نمودارها می توان نشان داد به کار برده می شوند،
دیاگرام ها معمولاٌ همه اطلاعات ثبت شده روی نمودارها را که بیشتر تکمیل کننده اند تا جابجا کننده نشان نمی دهند که عبارتند از
- دیاگرام گردشی یا دیاگرام جریان [24]
- دیاگرام ریسمانی [25]
- دیاگرام دورنگار
- دیاگرام دورنگار زمانی
- نمودار حرکت یا نمودار سفر یا از – به [26]
نمودار خلاصه فرایند یا نمودار عملیات
[1] – work study
[2]- Time and motion study
[3] – Method study
[4]- Work measurement
[5] – Time study
[6]- Efficiency
[7] – Effectiveness
[8] – The one best way
[9] – Motion study
[10] – Select
[11] – Record
[12] – Examine
[13] – Develop
[14] – Measurement
[15] – Define
[16] – Install
[17] – Maintain
[18] – Seek
[19] – Operation chart (O.P.C)
[20] – Flow process chart ( F.P.C)
[21] – Left Hand –Right Hand chart (LH.RH.C.)
[22] – Multiple Activity chart (M.A.C)
[23] – Simoltaneous motion chart (SIMO)
[24] – Flow Diagram (F.D.)
[25] – String Diagram (S.D.)
[26] - From – To chart (F.T.C)
[1]-Work study
[2] -Method study
[3] – Time study
[4] – observed Time
[5] – Reflux