پروژه دانشجویی مقاله شیعه و تجدد خواهی تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله شیعه و تجدد خواهی تحت word دارای 12 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله شیعه و تجدد خواهی تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله شیعه و تجدد خواهی تحت word

مقدمه  
امام خمینی (ره) گفتمان تجدد اسلامی  
مختصات تجدد اسلامی  
1-  آزادی اسلامی  
2-  تقدم مردم و جامعه بر دولت  
3-  توان گسست از حافظه جمعی سنت  
4-  نفی گذشته گرایی و مرجعیت مطلق متقدمان  
5-  ظهور مفهوم جدیدی از دولت اسلامی  
منابع و پی نوشتها   

مقدمه

برای بررسی شیعه و مقوله تجدد، گفته ها ونوشته های رهبر کبیر انقلاب از تمام منابع افضل تر و روشن تر می باشد. در همین راستا برای تدوین و تنظیم این تحقیق از گفته های امام خمینی (ره) بهره برده شده است، تا بحث به روشنی تبیین گردد

امام خمینی(ره) گفتمان تجدد اسلامی

گسست از سنت اقتدار و طرحی برای تاسیس نظم جدید بر بنیاد آموزه‏های دین، ویژگی عمده تجدد اسلامی در حوزه فکر سیاسی است، و هر پژوهنده تاریخ اندیشه در تمدن اسلامی، چنین تجدید بنایی را در سیمای نظام «جمهوری اسلامی‏» چونان نتیجه پیکار الهی – سیاسی امام خمینی (ره) ملاحظه می‏کند

روشن است که سرچشمه‏های سنت‏ستیزی و نوگرایی اسلامی و مکنون در بنیاد نظام جدید بگونه‏ای است که هرگز نمی‏توان بر پایه سنت‏های فلسفی بزرگی چون فارابی، ابن سینا و صدرالمتالهین از یک سوی، و بخش عظیمی از میراث فقه شیعه از سوی دیگر، توجیهی نظری بر وجوب و وجود آن در هفت اقلیم تفکر اسلامی تدارک نمود. لاجرم باید سراغ اندیشه‏ای در آثار امام(ره) رفت که با تهافت همان سنت‏به طرحی از نظم و تمدن جدید توفیق یافته و طلوع گونه‏ای خاص از تجدد اسلامی – سیاسی را نوید داده است

اما، هرچند که مشاهده یا لمس این «تفاوت‏» میان اندیشه امام(ره) و سنت‏سیاسی مسلمین کار چندان دشواری نیست، لیکن توضیح علمی این دگردیسی آغاز شده در «گفتمان سیاسی شیعه‏» نیز آسان نمی‏نماید. بنابراین، آن چه در این مختصر می‏آید، نه توصیف همه وجوه این تحول، بلکه صرفا بخشی از خصایص منطقی گفتمان جدید است

به هر حال، اگر این فرض درست‏باشد که; اندیشه امام(ره)، یا به طور کلی تجدد اسلامی، در واقع، به معنای آغاز نوعی تجدید – اگر نه خروج کامل – از سنت‏سیاسی گذشته است، شاید بتوان با تکیه بر «تحلیل گفتمانی‏»، تمایزات اساسی آن را با ارکان تفکر قدیم اسلامی برجسته نموده، و مقدمات نظری برای تحلیل فهم جدید امام (ره) از نصوص دینی فراهم نمود

مختصات تجدد اسلامی

وقتی سخن از نوگرایی و تجدد در جامعه اسلامی است، در واقع، دو مفروض اساسی را به همراه دارد; نخست آنکه روند یا پروژه تجدد الزاما یک خطی و منحصر به الگوی تجدد سکولار و غربی نیست. و با توجه به خصائص قیاس ناپذیری و تکثر و ترجمه ناپذیری (untranslatability) قهری فرهنگ‏ها و تمدن‏ها، تعمیم خصایص پدیده‏های نوگرایانه در فرهنگی چون فرهنگ غرب بر دیگر تمدن‏ها، موانع نظری و عملی فراوانی دارد; ثانیا فرهنگ اسلامی نشان داده است که ضمن حفظ ارزشهای اساسی دین، توان نظری گسترده‏ای برای تولید یا حداقل انطباق با بسیاری از عناصر و الزامات زندگی و سیاست مدرن را دارد. تحولات سده اخیر در فرهنگ سیاسی اسلامی از یک سو، و بخصوص تلاشهای نوگرایانه حضرت امام به عنوان یکی از مهمترین نمایندگان اجتهاد اسلامی از سوی دیگر، عدم تعارض دین و تجدد، و فراتر از آن مختصات منحصر به فرد تجدد در جامعه اسلامی را نشان می‏دهد. درست‏به همین دلیل است که به نظر می‏رسد که سخن از «تجدد اسلامی‏» خالی از مبانی و خاستگاه‏های نظری نمی‏باشد. در سطور ذیل، برخی مختصات تجدد اسلامی را با تکیه بر آثار حضرت امام(ره) و به اجمال مورد اشاره قرار می‏دهیم

1- آزادی اسلامی

نخستین ویژگی تجربه تجدد، طرح «آزادی‏» و مشخصه اقتدار گریز آن است. آزادی چیزی است که در ذات خود، بعضا ملازم با نقد گذشته است. می‏توان گفت که وجه غالب مفهوم آزادی، جهت‏گیری آن به سمت آینده است و چنان ساخته شده است که نفوذ عظیمی در دگرگونی سنت‏ها و سازماندهی مجدد آنها بر اساس الزامات حال و آینده دارد. بدین ترتیب، هرچند آزادی مغایر با مطلق سنت نیست، اما بازسازیهای گسترده‏ای نیز در همان سنت‏ها ایجاد می‏کند. لیکن آنچه در تجدد اسلامی ملحوظ است، بنیاد آزادی و بازاندیشی در سنت‏های گذشته، بر اساس اسلام و نصوص اسلامی است. امام خمینی(ره) یکی از مهمترین اهداف مبارزه خود را مبارزه برای آزادی معرفی می‏کند و می‏گوید; «زندگانی که در آن آزادی نباشد، زندگانی نیست. زندگانی که در آن استقلال نباشد; اینکه زندگانی نیست‏». ⁽¹⁾

در عین حال اضافه می‏کند که;

«اگر تمام آزادی‏ها را به ما بدهند و تمام استقلالها را بدهند و بخواهند قرآن را از ما بگیرند، ما نمی‏خواهیم ما بیزار هستیم از آزادی منهای قرآن، ما بیزار هستیم از استقلال منهای اسلام‏». ⁽²⁾

نکات و اظهارات فوق، ماهیت و جهت آزادی در تجدد اسلامی را نشان می‏دهد. حضرت امام(ره) به عنوان یک مجتهد شیعی در حالی که در جست و جوی آزادی است اما هرگز بین دین و آزادی تمایزی نمی‏افکند بلکه معتقد است که آزادی با تمام ویژگی‏های خاص خود، در درون اسلام نهفته است و باید ظرافت‏ها و ظرفیت‏های آن را کشف و اجرا کرد. امام به عنوان یک جمع‏بندی از مفهوم آزادی اسلامی می‏فرماید

«اسلام هم آزادی دارد اما آزادی [به معنای] بی‏بند و باری نه، آزادی غربی ما نمی‏خواهیم، بی‏بندو باری است این; آزادی‏ای که ما می‏خواهیم، آزادی در پناه قرآن ما می‏خواهیم، استقلال می‏خواهیم، آن استقلالی که; اسلام بیمه‏اش کند.» ⁽³⁾

امام خمینی(ره) در ادامه تحلیل خود درباره نسبت اسلام با آزادی اشارات بسیار ظریفی دارد. وی در مصاحبه‏ای با اوریانا فالاچی، در پاسخ به این سؤال که چرا در طراحی نظام سیاسی بعد از انقلاب اسلامی روی کلمه «دموکراتیک‏» خط کشیده و نوشته‏اند «جمهوری اسلامی‏» نه یک کلمه بیشتر و نه یک کلمه کمتر، توضیح می‏دهد که افزودن قید دموکراتیک به اسلام ممکن است این توهم را ایجاد کند که محتوای اسلام خالی از دموکراسی است در حالی که در اسلام همه چیزها (از جمله آزادی و دموکراسی) به نحو بالاتر و مهمترش هست. ⁽⁴⁾

بنیانگذار جمهوری اسلامی با تکیه بر تحلیل فوق از آزادی و تجدد اسلامی، در پیامی به مناسبت‏سومین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی، تاکید می‏کنند که;

«بارها گفته‏ام مردم در انتخابات آزادند و احتیاج به قیم ندارند و هیچ فرد و گروه و دسته‏ای حق تحمیل فرد و یا افرادی را به مردم ندارند. جامعه اسلامی ایران که با درایت و رشد سیاسی خود جمهوری اسلامی و ارزش‏های والای آن و حاکمیت قوانین خدا را پذیرفته‏اند و به این بیعت و این پیمان بزرگ وفادار مانده‏اند، مسلم قدرت تشخیص و انتخاب کاندیدای اصلح را دارند. البته مشورت در کارها از دستورات اسلامی است; ولی هیچ کس نباید توقع داشته باشد که دیگران اظهار نظر و اظهار وجود نکنند.» ⁽⁵⁾

عبارت فوق هرچند طولانی است، اما تمایز و فاصله قطعی «گفتمان تجدد اسلامی‏»، و امام خمینی به عنوان بزرگترین نماینده آن را، با دو الگوی تجدد اروپایی و نیز سنت قدیم اسلامی، بوضوح نشان می‏دهد. ضمن پرهیز از مشکلات مکنون در آزادی و تجدد غربی، به طور ضمنی و بنیادی اقتدار گرایی مکنون در سنت اسلامی را نیز به چالش می‏خواند. در اندیشه امام، همه مردم هم برابرند و هم قدرت تشخیص و انتخاب و اظهار نظر و اظهار وجود دارند، مجلس خانه مردم و امید مستضعفین است که بر همه ارکان دولت و سیاست نظارت دارد

اما فارابی به عنوان بزرگترین نماینده فلسفه سنتی اسلام که تاثیر قاطعی بر مجموعه فرهنگ سیاسی مسلمانان دارد، انسان‏ها را کاملا نابرابر و بیشتر آنان را مردمانی نیازمند ریاست و قیمومت می‏داند. به نظر فارابی، فطرت همه انسان‏ها، برای قبول معقولات و تشخیص مصالح خود آمادگی ندارد. اشخاص انسان، بالطبع، باقوای متفاضل و استعدادهای متفاوت خلق شده‏اند. بنابراین، در حالی که دیگر انسان‏ها در زندگی درست نیازمند رئیس اول و حاکم علی الاطلاق هستند، «رئیس اول، هیچ حاجتی در هیچ چیزی به انسان‏های دیگری ندارد که او را ارشاد نمایند.» ⁽⁶⁾

ابن سینا نیز به تبع فارابی، و بر خلاف تجدد اسلامی که در اندیشه امام(ره) اشاره شد، نگاه اقتدارگرا و نابرابرانه به نظم سیاسی دارد. بوعلی تاکید می‏کند که

«[خداوند] با فضل و رحمت‏خویش بر مردمان منت نهاد و آنان را در عقل‏ها و اندیشه‏هایشان نابرابر آفرید، همچنان که در دارایی و منازل و رتبه‏های [اجتماعی] متفاوت نمود. زیرا در برابری احوال و نزدیکی توانایی‏هایشان فسادی نهفته است که آنان را به نابودی سوق می‏دهد.» ⁽⁷⁾

روشن است که اندیشه‏های فارابی و ابن سینا، و به طور کلی، سنت‏سیاسی مبتنی بر آن آندیشه‏ها، که سال‏های سال بر زندگی سیاسی مسلمانان سلطه داشت، نه تنها تمایز آشکار با اندیشه‏های پیش گفته از حضرت امام(ره) دارد بلکه آشکارا در تقابل با آن قرار گرفته است. بگونه‏ای که معادله مردم / قدرت سیاسی را معکوس می‏کند. اکنون به مورد دیگری از ویژگیهای تجدد اسلامی اشاره می‏کنیم

2 – تقدم مردم و جامعه بر دولت

 

پروژه دانشجویی مقاله اوقات فراغت تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله اوقات فراغت تحت word دارای 95 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله اوقات فراغت تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله اوقات فراغت تحت word

چکیده :  
فصل اول:  
مقدمه:  
تاریخچه در جهان:  
سیر تاریخی گذران اوقات فراغت:  
مشخصات فراغت در دوران جدید:  
تاریخچه در  ایران:  
فصل دوم: کلیات تحقیق  
طرح مسأله:  
روش تحقیق:  
الف: روش اسنادی و مطالعه کتابخانهای:  
ب: مشاهده:  
مصاحبه:  
هدف تحقیق:  
فایده تحقیق:  
سئوالات تحقیق:  
تعریف عملیاتی واژهها:  
تعاریف اوقات فراغت:  
فرهنگ:  
خرده فرهنگ:  
فصل سوم :  
چارچوب نظری:  
فصل چهارم :  
فصل پنجم:  
دلائل انتخاب: (خصوصیات کلی جامعه مورد مطالعه)  
بررسی وضعیت جغرافیایی مناطق 1 و 16 هر دو دبیرستان:  
جامعه مورد مطالعه:  
فصل ششم:  
مشاهدات اولیه:  
موضوع مشاهده:  
مشاهدات مربوط به گروه A:  
مشاهدات مربوط به گروه B:  
مقایسه:  
نمونه هایی از مصاحبات انجام شده:  
مصاحبات با برخی از دانش آموزان:  
بررسی میزان خلاقیت و نوآوری در اوقات فراغت:  
گروه B:  
مقایسه:  
گروه A  
گروهB:  
فصل هفتم :  
نتیجه گیری و پیشنهادات  
منابع و مأخذ:  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله اوقات فراغت تحت word

1-   آلن، بیرو (1366): فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، انتشارات کیهان، تهران

2-   اسدی، علی (1352): تعاریف فراغت و دیدگاههای آن، سمینار ملی رفاه اجتماعی،کمیته گذران اوقات فراغت سازمان برنامه و بودجه، تهران

3-   ایمانی جاجری، حسین (1376): اوقات فراغت و زندگی اجتماعی، روزنامه همشهری، شماره 1299، تهران

4-   اورعی، غلامرضا (1375): جامعه­شناسی گذران اوقات فراغت، مجله پیام زن، سال پنجم، دوره ششم، قم

5-   بهنام، جمشید و راسخ، شاپور (1348): مقدمه بر جامعه­شناسی ایران ،انتشارات خوارزمی، تهران

6-   توکل، محمود (1370): جامعه­شناسی علم، مؤسسه علمی- فرهنگی «نص»، تهران

7-   روح­الامینی، محمود (1368): زمینه فرهنگ­شناسی، انتشارات عطار، تهران

8-  دومازدیه، ژوفر (1352): زمان فراغت از دیدگاه تاریخی و جامعه­شناسانه، ترجمه م. آدینه، مجله فرهنگ و زندگی، شماره 12، تهران

9-   ساروخانی، باقر (1370): درآمدی بر دائره­المعارف علوم اجتماعی، انتشارات کیهان، تهران

10-      سلطانی فر( 1377) تعاریف فرهنگ جزوه درسی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات ، تهران

11-         شجاع­الدین، صدرالدین (1370): بررسی نحوه گذران اوقات فراغت کارمندان ادارات آموزش و پرورش تهران، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم، تهران

12-   شیخ، سعادت (1375): چگونگی پرداختن به فعالیت­های فراغتی بین نوجوانان و جوانان شهر تهران، دبیرخانه شورای عالی جوانان، تهران

مقدمه

فراغت در لغت به معنای «آسودگی و آسایش» است و معمولاً در تقابل با اشتغالات و درگیریهای روزمره که نوعاً موجب خستگی می­شود بکار می­رود. اما فراغت از نگاه علمی به این استنباط عام محدود نمی­گردد و تبیین آن عملاً به گشایش باب ویژه­ای از حوزه این علم تحت عنوان «جامعه­شناسی فراغت» انجامیده است

وجود اوقات فراغت در جوامع گذشته (به رغم وجود بیکاری­های فصلی و پنهان در آن جوامع) مورد تردید است، لیکن در نتیجه پیشرفت صنعت در جهان، خصوصاً در کشوهای توسعه­یافته از نیمه قرن بیستم، بشر از رفاه بیشتری نسبت به قرون گذشته برخوردار شده و باعث شده که بسیاری از مردم برای تأمین زندگی خویش کمتر مجبور به انجام کارهای سخت و سنگین باشند و مدت کار روزانه آنها نیز کمتر شده است به طوری که در اکثر کشورهای صنعتی یک روز تعطیل هفتگی به دو و حتی سه روز در هفته افزایش یافته و بدین ترتیب اکثر مردم این کشورها اشتغال به کار اقتصادی­شان، نسبت به صد سال قبل، کاهش یافته است. تغییراتی هم در روابط اجتماعی در ارتباط با خانواده کلیسا، فامیل، محله و ; اتفاق افتاده و فردگرایی رواج تام یافته است

همچنین به میزان زیادی از تعهدات اجتماعی اشخاص کاهش یافته است. این نوع تغییرات اقتصادی و اجتماعی برای انسان غربی «وقت فراغت» تولید کرده و یا آنرا افزایش داده است و این امر، تحولی است که در میزان وقت فراغت در جوامع صنعتی به وجود آورده است. (اورعی، 1375، ص 61-59)

در کشورهای در حال توسعه نیز تحولاتی در « اوقات فراغت» حاصل شده است. پیدایش شهرهای بزرگ در کشورها، مبدأ این تحول بوده، به طوریکه گسترش ادارات دولتی و تعداد کارکنان آن، گسترش کارخانجات و تصویب قانون کار، مهاجرت تعداد زیادی از مردم روستاها، بخشها و شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ و کاهش ارتباطات اجتماعی سنتی همگی به ایجاد «وقت فراغت» و یا افزایش آن دامن زده است. البته مشکلات اقتصادی و پیدایش پدیده اقتصادی «کار دوم» و «اضافه کار» از این موضوع می­کاهد ولی برای تعدادی از مردم و برخی دسته­های اجتماعی مثل کودکان، نوجوانان و جوانان و ; «وقت فراغت» وجود دارد. در روستاها نیز با افزایش جمعیت و کمبود زمین زیر کشت و استفاده از وسایل مکانیکی جدید مانند تراکتور و ; «وقت فراغت» کمابیش قابل مشاهده است. (همان)

در مجموع می­توان گفت که در جوامعی که صنعت نفوذ پیدا کرده، فرصت تفریح فراوانی برای مردم پیدا شده است. کشور ایران و از جمله شهرهای بزرگ آن به خصوص شهر تهران نیز از این مقوله مستثنی نبوده و وجود فراغت و تفریحات را می­توان در آن مشاهده نمود البته لازم به ذکر است که عوامل مختلفی چون قشر و طبقه اجتماعی، مکان و محله زندگی، امکانات مالی، شرایط سنی و جنسی، میزان آزادی و اختیار، نوع نگرشها و باورهای افراد و ; همگی به نوعی بر وقت فراغت و نحوه گذران آن تأثیر گذارده به طوریکه آن را محدود و یا متنوع می­سازد. بعنوان مثال نحوه گذران اوقات فراغت قشر نوجوان با جوان، میانسال، بزرگسال و کهنسال، افراد ثروتمند، با افراد متوسط و هر دو با افرادی که از نظر بنیه مالی ضعیف­اند، شهری و روستایی و افراد سنتی و متجدد همگی به دلیل فرهنگ و خرده فرهنگ خاصشان) متفاوت است. از اینرو هر یک از این اقشار، مطالعه، پژوهش و برنامه­ریزی خاصی را در زمینه فراغت می­طلبد

توجه به مطالب ارائه شده دراین پژوهش نیز سعی شد تا با انتخاب نوجوانان دختری که در آستانه ورود به مرحله جوانی هستند، به بررسی نحوه گذران اوقات فراغت صرفاً این گروه سنی و جنسی پرداخته شود. نکته دیگر اینکه، صاحبنظران معتقدند که «وقت فراغت» وقتی است که شخص احساس می­کند که از او هیچ انتظاری ندارد وگذران فراغت نوعی عمل کردن غیرالزامی است. بطوریکه شخص در این اوقات، آنگونه که می­تواند و می­خواهد عمل می­کند. چون عمل او پاسخ به انتظار دیگری نیست (پس عمل فراغتی لزوماً الزامی نیست و در نتیجه با نوعی طیب خاطر و رضایت انجام می­شود). ولی از سوی دیگر، عمل فراغتی نمی­تواند برخلاف هنجارهای گروه و جامعه­ای که شخص به آن مربوط است، انجام شود. پس ضرورتاً عمل فراغتی عمل نابهنجار نیست بلکه علی­القاعده باید بر طبق هنجارها صورت گیرد. ولی با این وجود یکی از علتهای توجه جامعه­شناسان به اوقات فراغت نابهنجاریهایی است که درگذران آن رخ می­دهد. به طوری که بررسیهای جامعه­شناسان در این باره نشان می­دهد که رخ دادن در کجروی در اوقات فراغت بیش از اوقات اشتغال است (مثلاً بیشتر خودکشیها در این اوقات رخ می­دهد) کاهش کنترلهای اجتماعی و نبودن تکالیف مشخص برای افراد از عوامل تشدید کننده وقوع عمل­های نابهنجار در این اوقات است. نمونه­هایی چون پرسه زدن در خیابانها، اذیت و آزاد مردم، ماجراجویی از روی تنوع طلبی، گرایش به حرکات هیجانی مانند حرکتهای سرسام­آور با موتور سیکلت پرش با موتور از ارتفاعات، اعتیاد، انجام امور جنسی و ; از این قبیل است. حال به منظور جلوگیری از بروز چنین مواردی باید به گونه­ای برنامه­ریزی کرد تا اوقات فراغت افراد به شکل صحیح و مطلوب سپری شود. بسیاری از صاحبنظران «اوقات فراغت» معتقدند که: اگر وقت فراغت افراد به طور صحیح و درست سپری شود در آن صورت از آنها شخصیتهایی مثبت و سازنده به وجود خواهد آمد و اگر این اوقات نامطلوب سپری شود سبب شکل­گیری شخصیتهای منفی مخرب و حتی منحرف و کجرو خواهد شد. از اینرو برنامه­ریزان اجتماعی و عالمان علوم اجتماعی برای پیشگیری از این نوع مشکلات تعمیم تعهد و مسئولیت اجتماعی در امر اوقات فراغت را پیشنهاد می­کنند. پس مطالعه و تحقیق در امر فراغت و نحوه گذران آن با برنامه­ریزی صحیح و اصولی و جلوگیری از بروز انحراف و کجروی ضروری است. به طوری که پژوهش حاضر نیز درصدد است تا از طریق بررسی آسیبها و انحرافات اجتماعی ناشی از نحوه گذران نامطلوب اوقات فراغت به معرفی تیپهای شخصیتی منحرف و کجرو بپردازد. بدین ترتیب پژوهش حاضر در یک نگاه کلی به نحوه گذران اوقات فراغت دو گروه از دانش­آموزان دختری که در آغاز سن جوانی قرار دارند. (دانش­آموزانی که در کلاس سال سوم رشته ادبیات و علوم انسانی در دو دبیرستان شهید بهشتی و شهید اول به ترتیب واقع در منطقه 1 و 16 شهر تهران تحصیل می­نمایند و از نظر موقعیت طبقاتی در دو قشر کاملاً متفاوت اجتماعی بسر می­برند می­پردازد. و سپس به مقایسه بین این دو گروه می­پردازد

تاریخچه در جهان

سیر تاریخی گذران اوقات فراغت

درباره اینکه اصولاً زمان فراغت پدیده خاص جامعه صنعتی است، تمام پژوهشگران هم داستان نیستند بلکه برخی از آنها معتقدند که زمان فراغت در تمام مراحل تاریخی زندگی بشر وجود داشته ولی تفاوتهایی اساسی با اوقات فراغت عصر صنعتی داشته است

«در روزگاری که کشاورزی بنیان اقتصادی بیشتر جوامع را تشکیل می­داد، در تمامی روزها و فصول سال کار انجام می­شد با این تفاوت که در هوای خوب آهنگ کار تند بود و در هوای بد این آهنگ به کندی می­گرایید، در تمدن کشاورزی، پیشرفتهای فنی توانسته بود تنها اندکی بر کارایی نیروی به دست آمده از فعالیت انسان و حیوان بیفزاید. اما ابزارهای فنی آن روزگار همانند گاوآهن و خیش برای آزاد ساختن آدمی از تلاش معاش کافی نبود» (توکل 1375، ص 102)

در این دوران به لحاظ ویژگیهای کار و اشتغال هنوز نمی­توان از فراغت به مفهومی که امروزه از آن مقصود است سخن گفت

ژوفردومازدیه: « در ادوار گذشته کار و بازی اغلب با یکدیگر پیوند داشتند و فراغت اصطلاحی نیست که بتوان در مورد جوامع گذشته به کار برد. کار و بازی در آن بخشی از مراسم مذهبی بوده که انسانها به لحاظ آفرینش با ارواح نیاکان خود برپا می­کردند و حتی جشنهای مذهبی نیز تجسم از کار و بازی بودند و هیچ تضادی میان آن دو وجود نداشت.»

در رابطه با جشنهای برپا شده در آن دوران دومازدیه می­گوید: در طول سال یک رشته «روز آیین» و «روز جشن» وجود داشت. روز آیین به مذهب تعلق داشت حال آنکه روز جشن اغلب فرصتی بود برای صرف مقدار عظیمی نیرو (گذشته از غذا) و از اینرو نقطه­ای مقابل زندگی روزمره به شمار می­رفت. لیکن جنبه آیینی این مراسم را هرگز نباید نادیده گرفت. این مراسم ریشه­شان در مذهب بود نه در  فراغت. لذا اگر چه تمدنهای اروپایی در سال تا پیش از 150 روز بدون کار بودند لیکن نمی­توانیم برای استفاده­ای که در آن زمان از این روزها می­کردند مفهوم فراغت  را بکار ببریم

در حالیکه وبلن معتقد بود که «جادوگران قبائل از کار معاف بودند چرا که جزو طبقه ممتاز محسوب می­شدند و صرفاً به اجرای کارهای سحرآمیز مذهبی
می­پرداختند در نتیجه مورد احترام افراد قبیله بودند». در حالیکه دومازدیه معتقد است که «وظایف جادوگران برای جامعه کاملاً ضروری بوده پس اصولاً در چنین شرایطی زمان فراغت مفهوم نداشته است

برخی از محققین که نماینده آنان را می­توان «گرازیا» معرفی نمود، «فراغت را تا آن شیوه زندگی دنبال می­کنند که برخی از طبقات اشرافی در طول تمدن مغرب زمین از آ« بهره­مند بوده­اند. ولیکن افرادی چون دومازدیه با این نظریه مخالف بوده و اعتقاد دارند که به زمان بیکارگی فیلسوفان یونانی در عهد باستان و نجیب­زادگان قرن 16 هیچ وقت نمی­توان فراغت اطلاق نمود چراکه آنها بیکارگی خود را با کار غلامان و دهقانان بدست می­آوردند و این زمان بیکارگی نه مکمل کار آنها بود و نه پاداش آنها، بلکه تماماً جای کار را گرفته است. لذا به فعالیتهای این قشر که عمدتاً در بیکاری خلاصه می­شده عنوان فراغت جایز نبوده چرا که فراغت به مفهوم امروزین آن با کار ملازمه­ای تنگاتنگ دارد. به طور کلی در حکومتهای اشرافی گذشته فعالیتهای فراغت صرفاً مخصوص طبقات مرفه بوده به طوری که بعنوان مثال در روم  و یونان دریدن مسیحیان توسط شیران، بازیهای گلادیاتورها و کشتن انسانهای برده توسط شیران و حیوانات درنده در آمفی­تئاترها از این قبیل است. بتدریج با گذشت زمان تغییراتی در این روند بعمل آمد به طوریکه در قرن 12 و 13 انواع توپ بازی رواج پیدا کرده و زمینها و جایگاههایی سرپوشیده جهت تماشاچیان برپاگردید و در دوران قرون وسطی ورزشهایی چون تیراندازی با تیر و کمان و یا در حال سواری یا روی آب از جمله فعالیتهای فراغت بوده که در هر حال مختص طبقه اشراف بوده. در قرن 17 م. از جمله فعالیتهای فراغت، گفت و شنود در سالهای مخصوص و در جشنها، تئاتر و نمایشنامه­ها از جمله نمایشنامه­های شکسپیر و مولیر و راسین بوده که عمدتاً مخصوص طبقات ممتاز بوده است»

و اما تحولات دوره رنسانس در کنار اختراع ابزارهای فنی نوین مانند ماشین بخار و پیشرفت علم جدید در سده­های 16 و 17 م. دوران جدیدی را پایه­گذاری کرد که «تمدن صنعتی» نام گرفت. این دگرگونیها سبب شد تا جهت­گیری جدیدی پدید آید که در جهان قدیم وجود نداشت و آن عبارت بود از «تأکید فزاینده برکاربرد معرفت علمی در حل مسائل مربوط به کنترل، انسان بر محیط.» (توکل، 1370، ص102) همچنین انقلاب کبیر فرانسه (1789) م. و در هم ریختن دنیای کهن از یک طرف و بروز «منشور حقوق بشر» و درهم ریختن نظام فئودالی و سنتهای کهنه و به وجود آمدن سرمایه­داری به مثابه نظامی جدید و رشد شهرها از طرف دیگر در پدیده اوقات فراغت تغییرات برجسته­ای را به وجود آورد

«بنابراین فراغت پدیده­ای است که با تمدن صنعتی پیوند دارد. در چنین تمدنی دو شرط لازم برای پیدایش اوقات فراغت تحقق یافته است. نخست کار از شکل اجبار فرهنگی و اجتماعی به درآمده و شکل مسئولیت آزاد فرد را دارد. (هر چند گزینش فردی در این زمینه تا اندازه زیادی از سوی ضرورتهای اجتماعی تعیین می­گردد.) شرط دوم، جداشدن کار از فعالیتهای دیگر انسان است. سازمان­یافتگی کار به شکلی است که چه از جنبه نظری و چه از جنبه علمی از وقت آزاد جدا شده است. از نظر دومازدیه این دو شرط ضروری تنها در زندگی اجتماعی تمدنهای صنعتی و پس از صنعتی وجود دارند و نبود آنها در تمدنهای باستانی و کشاورزی سنتی به معنای نبود فراغت است. بعبارت دیگر تحولاتی مانند «افزایش سالهای تحصیل (دبستان تا دانشگاه) و در نتیجه دیررس انسان به بازار کار، افزایش سن ازدواج و بهبود سطح زندگی سبب شده تا میزان وسیعی از زمان آغاز شود. دیگر انسان جدید از کودکی مستقیماً به بزرگسالی قدم نمی­نهد، بلکه سالیانی چند در زندگی او تجلی می­یابد  که با فقدان یا کمی مسئولیت مترادف است و در آن اوقات فراغت سهم بزرگی دارد. (ساروخانی، 1370، ص 764)

مشخصات فراغت در دوران جدید

تحولات و دگرگونیها سریع صنعتی، پیامدهای اجتماعی و اقتصادی را دربرداشت. که بر چگونگی اوقات فراغت مردم تأثیراتی را برجای گذاشت. برای مثال، مکانیزه شدن صنایع و ایجاد امکانات رفاهی و نظایر آن که موجب تغییر سبک زندگی مردم از قبیل کوچکتر شدن ابعاد خانواده و تغییر روابط همبستگی افراد با یکدیگر شد. در حالی که در گذشته روابط همبستگی و خانوادگی افراد با یکدیگر نقش بارزی در گذران اوقات فراغت مردم داشت. به همه اینها مکانیزه شدن وسایل رفت و آمد ظهور سینما و فعالیتهای مختلف در قرون اخیر، اختراع تلویزیون در سال 1946 را که بیش از هر تکنیک دیگری بر اوقات فراغت مردم مؤثر بود را می­توان افزود. البته پیشرفت تکنیک تنها عامل نبوده است بلکه احتیاجات اجتماعی و روابط میان قدرتهای اجتماعی زمان را نیز برآورد، زمان آزاد باید به حساب آورد. محیط اجتماعی و اقتصادی تکنولوژی نیز در انتخاب نوع امکانات فراغت تأثیر بسیاری دارند

«از مشخصات اساسی فراغت در جهان کنونی این است که در جوامع رشد یافته دیگر به طبقات ممتاز و متنعم اختصاص ندارد و به طبقات دیگر تعمیم یافته است و با توسعه صنعت تکامل فنی نه فقط گسترش می­یابد بلکه افزایش پیدا می­کند. شاخص دوم این است که در سابق اگر طبقات کهتر جامعه از لحظات محدود آزادگی و آسودگی برخوردار بودند، این اوقات درون خانه و خانواده صرف می­شد و صورت غیررسمی و خودمانی داشت و به همنشینی و محاوره، با خویش و پیوند با دوست و همسایه می­گذشت. با پیشرفت جوامع و پراکندگی وظایف خانواده، مندرجاً جنبه رسمی و در اموری تجاری پیدا کرد و جزو وظایف مؤسسات خاص درآمد. شاخص سوم عبارت است از به کار بردن روز افزون وسایل و اسباب ماشین چون اتومبیل، رادیو و تلویزیون و مانند آن که هر یک در گذران اوقات آسایش سهمی بزرگ و نقشی نمایان دارند. تحول دیگر اهمیت خاصی است که در حیات فردی و اجتماعی احراز کرده چنانکه زمان کار از زمان فراغت به کلی جدا شده و اوقات فراغت ارزشی بذاته پیدا کرده است

به طور خلاصه «ژان کارنو» سه ویژگی عمده فراغت در جوامع امروزی را چنین بیان می­دارد

«1- فراغت جای بیشتری در موجودیت انسانی می­یابد. 2- فراغت پدیده­ای جمعی می­شود. 3- فراغت تحت تأثیر صنعت قرار می­گیرد و جامعه را مبدل به توده مردم می­کند.»

تاریخچه در  ایران

کشور ما در زمره و ردیف جوانترین کشورهای دنیا است هدایت و ایجاد امکانات برای گذران اقات فراغت نوجوانان و جوانان می­تواند در شکل­گیری و تداوم شخصیت صحیح آنان و سازندگی جامعه نقش بسزایی داشته باشند. تحقیقات متعدد نشان داده است که رواج انواع تفریحات انحرافی (به خصوص در میان نوجوانان و جوانان) در بسیاری از جوامع بخصوص در کشورهای در حال توسعه نظیر ایران ناشی از نداشتن امکانات مناسب تفریحی، عدم آگاهی، نداشتن برنامه صحیح و نیز اجرای سیاستهای اجتماعی و اقتصادی نادرست در زمینه اوقات فراغت می­­باشد و از آنجا که رمز موفقیت یک جامعه بسته به وجو افراد کارآمد، خلاق و پویا است، بنابراین جا دارد به منظور تحقق شرایط فوق با سیاست­گذاری و برنامه­ریزی مناسب و وضع قوانین لازم، توجه بیشتری به اوقات فراغت اقشار مختلف خصوصاً نوجوانان و جوانان شود

نظام تعلیم و تربیت کشور ایران در مقایسه با سایر نظامهای تعلیم و تربیتی کشورهای دیگر، یکی از طولانی­ترین تعطیلات اعم از تعطیلات تابستانی و نوروزی را داراست. این زمان طولانی در صورت توجه نکردن به فعالیتهای فراغتی دانش­آموزان نوجوان و جوان بسیار مسأله­آفرین خواهد بود. چرا که اوقات فراغت طولانی و بی­برنامه افراد را عاصی و سرگردان می­نماید. بقول «دندیس گیبور» یکی از کارشناسان مسأله فراغت: «جای شگفتی است که انسانها قدرت تطابق و سازگاری عجیبی در برخورد با مشکلات و سختیها از خود نشان می­دهند ولی همین افراد از کنار آمدن با اوقات فراغتی که برنامه­ای برای آنان ندارد، عاجز می­باشند

نوجوانان در عین حال که احساس سرگردانی و بلاتکلیفی می­کنند و به تدریج سرخورده و مأیوس می­شوند و به دنیای درون خویش پناه می­برند و در کنج خلوت و انزوا، راهی برای مشغولیت خود می­جویند، شاید تعداد نوجوانانی که بعلت فقدان سرگرمیهای سالم اوقات فراغت برنامه­ریزی شده به انحراف اخلاقی مبتلا شده­اند کم نباشد پس توجه به ضرورت برنامه­ریزی در اوقات فراغت به خصوص در تابستان و ایام نوروز برای دانش­آموزان لازم و مؤثر است

فصل دوم: کلیات تحقیق

طرح مسأله

اوقات فراغت در معنای امروزین خود، نتیجه غلبه تکنولوژیک در زندگی بشر می­باشد چرا که با پیشرفت صنعت و استفاده از دستگاههای خودکار به جای انسان از میزان ساعات کار افراد کم شده و زمانی را برای او به وجود آورده است که در آن شخص احساس می­کند هیچ کس هیچ انتظاری از او ندارد یعنی وی فرصتی بدون برنامه از قبل تعیین شده توسط اشخاص و گروههای اجتماعی و وقتی بدون تعهد و مسئولیت اجتماعی بدست آورده است از اینرو نکته مهمی که انسان­شناسی در رابطه با اوقات فراغت اشخاص باید مورد توجه قرار دهد چگونگی گذران اوقات فراغت توسط افراد می­باشد. اوقات فراغت همچنین به عنوان امری فرهنگی- اجتمماعی بر افراد از جمله شخصیت آنها تأثیر می­گذارد. از اینرو مسأله اصلی و اساسی پژوهش حاضر بررسی تأثیر اوقات فراغت و نحوه گذران آن در میان دانش­آموزان دختر دو دبیرستان شهید اول و شهید بهشتی می­باشد که هر کدام از این مدارس به ترتیب در جنوب و شمال تهران (منطقه 16 و 1 آموزش و پرورش) واقع شده­اند. به عبارت دیگر محقق درصدد است تا بررسی نماید که نحوه گذران اوقات فراغت دانش­آموزان فوق که از نظر قشر اجتماعی با یکدیگر تفاوتهای اساسی دارند، چگونه است؟ لازم به ذکر است که دو دبیرستان نام برده در دو موقعیت کاملاً متفاوت از نظر موقعیت جغرافیایی، فرهنگی و اقتصادی در شهر تهران قرار گرفته­اند و از آن جا که شهر بزرگ تهران دارای فرهنگها و خرده فرهنگها و طبقات اجتماعی متعدد بیشماری است لذا تیپهای شخصیتی متنوعی را در درون خود می­پروراند، از اینرو تحقیق حاضر به مقایسه نحوه گذران اوقات فراغت دو کلاس سال دوم رشته ادبیات علوم انسانی از دو دبیرستان فوق پرداخته و وجوه تشابه و تفارق آنها را مورد بررسی قرار می­دهد

روش تحقیق

در پژوهش حاضر از چند روش تکنیک پژوهشی استفاده شده که در ذیل به آنها اشاره می­گردد

الف: روش اسنادی و مطالعه کتابخانه­ای

با توجه به مباحث اصلی این پژوهش (اوقات فراغت و نحوه گذران آن) محقق با رجوع به کتابخانه­ها، مراکز تحقیقاتی و پژوهشی، بخش نشریات و روزنامه­ها و پایان­نامه­ها همچنین جستوجوهای کامپیوتری به جمع­آوری اطلاعات درزمینه­های فوق پرداخته اسیت. منابع مورد استفاده شامل: کتابها- مجلات و روزنامه­ها- پایان­نامه­ها و همچنین نقشه­های جغرافیایی می­باشد

ب: مشاهده

به منظور مطالعه و بررسی بر روی دو جامعه مورد مطالعه (دو کلاس دبیرستانهای شهید اول و شهید بهشتی) حضور محقق در محل تحقیق لازم و ضروری بوده از اینرو در هر دو دبیرستان به کار مشاهدات عینی و دقیق پرداخته و همچنین نزدیک شدن به دانش­آموزان و برقراری ارتباط دوستانه با آنها اطلاعات صحیحی را از ایشان به دست آورد و همچنین پرداختن به مسأله اوقات فراغت از حساسیت زیادی برخوردار است چرا که این امر، یک مسئله شخصی است و بعضاً افراد به خصوص دانش­آموزان دختر که در موقعیت حساس آغاز جوانی قرار دارند از پاسخ به آن خودداری می­نمایند لذا محقق با برقراری روابط دوستانه نه درصدد جلب اعتماد دانش­آموزان برآمده  و سپس به کسب اطلاعات در زمینه فوق اقدام نموده است

مصاحبه

به منظور کسب اطلاعات دقیق­تر و جامعتر مصاحباتی نیز با تعدادی از دانش­آموزان و اولیای ایشان و مسئولین هر دو مدرسه (مدیریت- معاونت و مسئول امور تربیتی) انجام گرفت. به دلیل کمبود وقت و مشکلات رفت و آمد اولیا به مدرسه، مصاحبه فقط با تعدادی از اولیا صورت گرفت. مادران بیشترین پاسخگویان به سئوالات بوده­اند و پدران به جهت مشغله کاری و عدم حضورشان در منزل مورد پرسش قرار نگرفته­اند

هدف تحقیق

مهم­ترین هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر نحوه گذران اوقات فراغت در میان دانش­آموزان دختر می­باشد

فایده تحقیق

1-  فعالیتهای اوقات فراغت به مثابه «آئینه فرهنگ» یک جامعه است به این معنی که چگونگی گذران این اوقات در یک جامعه تا حد زیادی معرف ویژگیهای فرهنگ آن جامعه است و از آنجا که بررسی و مطالعه فرهنگ جوامع همواره امری ضروری و الزامی بوده لذا مطالعه و پرداختن به اوقات فراغت که امری فرهنگی است حائز اهمیت می­باشد

2-  اوقات فراغت و چگونگی گذران آن در شکل­­گیری و تداوم شخصیت افراد نقش بسزایی دارد چراکه اوقات فراغت چون شمشیر دو­لبه­ای است که اگر به صورتی صحیح و مطلوب سپری شود فرد را در مسیر کمال قرار داده و از او شخصیتی مطلوب و سالم می­سازد و اگر بصورت نادرست و به شکلهای نامطلوب گذرانده شود فرد را در مسیر تباهی قرار داده و از او شخصیتی ناسالم نابهنجار و حتی منحرف خواهد ساخت به گونه­ای که حتی سبب تخریب جامعه نیز خواهد  شد. از اینرو پرداختن به بحث فراغت به منظور ارائه بهترین زمینه­های فراغتی و شکل­گیری شخصیتهای سالم در جامعه ضروری می­باشد

3-  رشد صنعت و تحولات تکنولوژیک از طریق کاهش تدریجی ساعات کار ، افزایش درآمد و فراهم کردن وسایل و امکانات لازم و القاء نظام نوینی از زندگی به انسانها، ابعاد جدیدی را به فراغت بخشیده است. این ابعاد در زمینه­های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و خانوادگی تجلی می­یابد در نتیجه اهتمام مسئولان و اولیاء امور را در جامعه و خانواده نسبت به بازشناسی پدیده فراغت ضروری می­سازد

4-  تشکیل کمیسیون اوقات فراغت در شورای عالی جوانان وابسته به نهاد ریاست جمهوری مؤید اهمیت و ضرورت امر اوقات فراغت در میان نوجوانان و جوانان می­باشد، تلاش در این زمینه جامعه را از وضع موجود به وضع مطلوب خواهد رساند

5-  دلیل دیگر پرداختن به چنین تحقیقی، توجه به جنسیت و قشر دختران است چراکه زنان و دختران در جامعه ما در مقایسه با مردان و پسران از محدودیت و محرومیت بیشتری در ابعاد مختلف از جمله اوقات فراغت و نحوه گذران آن برخوردارند. که این دلایل گوناگونی دارد. اولاً نوع فرهنگ حاکم بر جامعه که اجازه تحرک و فعالیت کمتری را به قشر بانوان می­دهد. (آزادی عمل و آسودگی خیالی که مردان از حضور بیشتر در اجتماع در مقایسه با زنان و دختران دارند خود گویای این ادعا است.) ثانیاً انتظاری که بسیاری از خانواده­ها به خصوص مادران از دختران خود دارند که آنها می­بایست در خانه و در امور مربوط به آن کمک و یاور باشند و بیشتر اوقات خود را در خانه بگذرانند، این امر بعضاً مانعی در استفاده صحیح و مطلوب از اوقات فراغت مناسب و فعال خواهد بود. چراکه صرفاً کار در منزل، تماشای تلویزیون، گوش دادن به رادیو و سایر فعالیتهای فراغتی در خانه دختران را از پرداختن به جنبه­های دیگر فعالیتهای فراغتی که می­تواند در شکفتگی شخصیت ایشان مؤثر باشد باز می­دارد این امر تأثیرات نامطلوبی را بر شخصیت و رفتارهای ایشان گذارده و آنها را در نوع رفتارها و روابط اجتماعی از پسرها عقب­تر نگه می­دارد. ثالثاً: شرایط و امکانات موجود در جامعه نیز عملاً فاصله زیادی را میان فراغت آرمانی و فراغت موجود دختران جوان ایجاد نموده است. چنانکه بعنوان مثال، کمبود امکانات ورزشی، آموزشی و غیره، ناخواسته دختران جوان را به سوی گذران فراغت غیرفعال و غیرخلاق سوق می­دهد

نتیجه این که اوقات فراغت نامطلوب و غیرفعال سبب بروز شخصیتی ناسالم (کسل، خسته، بی­روحیه) و از نظر اجتماعی ضعیف در دختران می­شود لذا این بحث راکه دختران مادران آینده و مربیان فرزندان فردا هستند را با مشکل مواجه خواهد ساخت. مجموع نکات فوق بر اهمیت برنامه­ریزی در مورد اوقات فراغت دختران تأکید می­نماید

6-  تطبیقی و مقایسه­ای بودن پژوهش حاضر دلیل اهمیت و ضرورت چنین تحقیقی است چرا که گذران اوقات فراغت در میان تمام افراد یکسان نبوده و در میان طبقات، اقشار و خرده فرهنگهای متفاوت، اشکال مختلفی به خود می­گیرد، لذا برنامه­ریزی بر روی اوقات فراغت نمی­تواند در میان تمام افراد بصورت یکسان اجرا شود بلکه هر برنامه­ریزی باید براساس شناخت از گروه و یا جامعه مورد مطالعه صورت گیرد از اینرو تحقیقات مردم­شناسانه مطالعات موردی بر روی خرده فرهنگها ضروری و حائز اهمیت می­باشد

7-  امروزه بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان برای رفع مشکلات و معضلات فرهنگی و اجتماعی جوامعشان از پژوهشهای انسان­شناسی و حضور مردم­شناسان در میادین پژوهشی استفاده می­نمایند یعنی مردم­شناسی در این جوامع رویکردی کاربردی کاربردی یافته است تحقیق حاضر نیز در زمره انسان­شناسی کاربردی بوده و نتایج بدست آمده از آن به برنامه­ریزان و کارگزاران دولتی کمک خواهد نمود تا با برنامه­ریزی صحیح بر روی اوقات فراغت و گذران آن از معضلات و مشکلات در این رابطه بکاهند. بدین ترتیب کاربردی بودن بر ضرورت و اهمیت انجام پژوهشهایی از این قبیل می­افزاید

8-رویکرد دیگر پژوهش حاضر، ورود به عرصه مطالعات انسان­شناسی شهری است. از آنجا که امروزه شهرها از جمله شهر بزرگی چون تهران با مسائل و مشکلات زیادی نظیر معضلات فرهنگی روبرو هستند لذا تحقیق و پژوهش برای حل این مشکلات از سوی انسان­شناسی شهری ضروری بنظر می­رسد

سئوالات تحقیق

1-  هر یک از دانش­آموزان هر دو کلاس اوقات فراغت خود را به کدام نوع از گونه­های فراغت داخل و یا خارج از منزل سپری می­نمایند؟

2-   نحوه گذران اوقات هر یک از دو گروه دانش­آموز چه شخصیتی­ای را در میان ایشان به وجود آورده است؟

3-   هر یک از دانش­آموزان تا چه اندازه در گذران اوقات فراغت خود به خلاقیت و نوآوری دست یافته­اند؟

4-   تا چه اندازه میان اوقات فراغت موجود دانش­آموزان با اوقات فراغت آرمانی آنها فاصله وجود دارد؟

تعریف عملیاتی واژه ­ها

تعاریف اوقات فراغت

تمامی تعاریف اوقات فراغت نکته­ای مشترک، یعنی قرار گرفتن این پدیده در مقابل کار دارند. عده­ای فراغت را زمان آزادی می­دانند که پس از انجام کار باقی می­ماند عده­ای دیگر، زمان فراغت را محدودتر دانسته و براین اعتقادند که زمان فراغت، زمانی  است که از کار، رفت و آمد به محل کار و برآورده ساختن نیازهای بدنی مانند خوابیدن، غذا خوردن، شست و شو مانند اینها باقی می­ماندبرخی دیگر با موشکافی بیشتر، زمان انجام تعهدات اجتماعی مانند امور مذهبی و خانوادگی را از زمان آزاد کم می­کنند و آنچه باقی می­ماند فراغت می­دانند از اینرو وقت آزاد، هم دربردارنده وقت آزاد است و هم تمامی فعالیتهایی را که بیرون از حوزه کار در برابر فرد قرار دارند. اما آنچه که مورد اتفاق بسیاری از صاحبنظران در این زمینه می­باشد تعریفی است از: «مجموعه­ای از اشتغالات فرد که کاملاً به رضایت خاطر خود یا برای استراحت یا برای تفریح به منظور توسعه اطلاعات، یا آموزش غیرانتفاعی، مشارکت اجتماعی داوطلبانه بعد از آزاد شدن از الزامات شغلی، خانوادگی و اجتماعی بودن می­پردازد

فرهنگ

پروژه دانشجویی تحقیق کارشناسی بررسی مسائل و مشکلات مدیران گروه های آموزشی تحت word

 پروژه دانشجویی تحقیق کارشناسی بررسی مسائل و مشکلات مدیران گروه های آموزشی تحت word دارای 71 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی تحقیق کارشناسی بررسی مسائل و مشکلات مدیران گروه های آموزشی تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی تحقیق کارشناسی بررسی مسائل و مشکلات مدیران گروه های آموزشی تحت word

مقدمه  
هدف ارزشیابی  
محدودیتهای طرح ارزشیابی  
   عوامل مورد ارزشیابی  
توصیف نظام (برنامه )  
سوالهای مورد ارزشیابی  
  طرح ارزشیابی وشیوه اجرای آن  
ابزار اندازه گیری  
روشهای گرد آوری داده ها  
گروه آموزشی صنایع دستی  
زمینه های آموزشی گروه ؛  
گروه علوم اجتماعی  
گروه قرآن وعلوم حدیث ( الهیات )  
گروه زبان وادبیات فارسی  
گروه آموزشی حسابداری  
گروه علوم سیاسی  
گروه علوم تربیتی– گرایش مدیریت وبرنامه ریزی آموزشی-  
گروه چغرافیا وبرنامه ریزی شهری  
گروه زبانهای خارجه  
گروه معماری  
گروه آموزشی تربیت بدنی  
مسائل و مشکلات مدیر گروههای آموزشی 
زمینه آموزشی مدیر گروهها  
مدیر گروه علوم تربیتی :  
مدیر گروه ادبیات فارسی :  
مدیر گروه حسابداری :  
مدیر گروه معارف اسلامی :  
مدیر گروه جغرافیا  
مدیر گروه تربیت بدنی :  
مدیر گروه زبانهای خارجی  
مدیر گروه معماری  
مدیر گروه علوم اجتماعی :  
مدیر گروه حقوق :  
مدیر گروه الهیات (قرآن و حدیث)  
زمینه آموزشی گروه صنایع دستی  
زمینه پژوهشی مدیرگروهها 
گروه حسابداری :  
گروه معارف اسلامی :  
گروه جغرافیا :  
گروه تربیت بدنی  
گروه علوم اجتماعی :  
گروه الهیات :  
گروه علوم سیاسی :  
گروه معماری :  
گروه حقوق :  
گروه ادبیات فارسی :  
گروه صنایع دستی :  
گروه علوم سیاسی :  
گروه حسابداری :  
گروه تربیت بدنی :  
گروه زبانهای خارجه  
گروه جغرافیا  
گروه معماری  
گروه حقوق  
گروه ادبیات فارسی  
گروه علوم اجتماعی  
گروه صنایع دستی :  
زمینه های « کالبدی و فیزیکی و فضاهای آموزشی»  
گروه حسابداری  
گروه تربیت بدنی  
گروه زبانهای خارجه  
گروه جغرافیا  
گروه معماری  
گروه ادبیات فارسی  
گروه علوم اجتماعی  
گروه صنایع دستی  
نتیجه گیری  
‹‹ پیشنهاد ‍‍‌››  

مدیر گروه علوم اجتماعی

1- وجود گرایش های زیاد در رشته علوم اجتماعی در دانشکده علوم انسانی ، این گروه را با مشکل برنامه ریزی مواجه کرده است که این باعث پیچیده تر شدن برنامه ریزی و مشکلات آموزشی زیادی می گردد

2- کمبود اعضای هیات علمی : تعداد زیادی از اساتید این گروه خارج از کشور در حال تحصیل هستند

مدیر گروه حقوق

1- گروه حقوق در بین گروه های دیگر دارای بیشترین تعداد دانشجو است

2- در این گروه انگیزه لازم برای فعالیت کلاسی حتی آنهایی که با رتبه خوب به این دانشکده آمده اند دیده نمی شود که این بیشتر به علت بیکاری بعد از تحصیل می باشد که اغلب بیکاری را به فارغ التحصیلی بیش از اندازه دانشجویان دوره های آزاد ، شبانه ، غیرانتفاعی و پیام نور می دانند

3- بیشتر دانشجویانی که به محیط دانشگاه وارد می شوند از محیط خانواده دور مانده و کنترل کمتری بر آنها صورت می گیرد و این باعث می شود دانشجو بیشتر وقتش به هدر برود و به تحصیل خود زیاد  اهمیت ندهد

4- به علت عدم حضور دانشجویان در هفته های اول ترم و هفته های آخر ترم در سر کلاس تمامی سر فصلهای کتابها در طول ترم تدریس نمی شود

5- گروه حقوق با توجه به تعداد دانشجو ، تعداد دروسی که در هر ترم ارائه می دهد تعداد کلاسها بسیار کم می باشد و گروه از این نظر دچار کمبود فضای آموزشی می باشد . این گروه بدلیل کمبود فضای آموزشی و کمبود کتب و امکانات لازم و نیز کمبود استاد در دروه کارشناسی ارشد از بین هفت گرایش موجود فقط دو گرایش را ارئه می دهد

6- دانشکده علوم انسانی در زمینه ایجاد دوره های دکتری نسبت به دانشکده های دیگر بسیار عقب است

مدیر گروه الهیات (قرآن و حدیث)

1- بعلت عربی بودن متن های مورد استفاده در این رشته باید اساتید این گروه سطح زبان عربی دانشجویان را بالا ببرند تا‌آنها مشکلی از هر جهت در رشته نداشته باشند

2- در حدود 30% دانشجویان ورودی به این رشته به علت نقص فرم انتخاب رشته که 100 رشته انتخاب می کنند و احتمالاتی بودن قبولی در هر رشته به طور اجباری به این رشته می آیند

زمینه آموزشی گروه صنایع دستی

1- عدم تقویت دانشجویان از بعد عملی : اساتید ما فقط از بعد علمی قوی هستند و در بعد عملی بسیار ضعیف هستند در نتیجه دانشجویان از نظر عملی کارایی چندانی نخواهند یافت.  (لزوم هماهنگی بعد عملی و بعد علمی)

2- پایین بودن مدرک استاد کارها : به علت فقدان استاد کار با درجه و مدرک بالاتر ، اساتید ما اغلب مدرک دیپلم دارند و حتی گاهی مدرک آنها پایین تر از دیپلم نیز هست

3- کمبود استاد کار : به علت کمبود استاد کار ، یک استاد کار مجبور است در کارگاه های بیشتری تدریس کند که این برای استاد کار خسته کننده است و این خستگی باعث می شود که استاد کار رسالت آموزش را بدرستی انجام ندهد

4- کثرت وجود کارگاه ها : تعداد کارگاهها باید کم شود چرا که بچه ها فکر می کنند که عملاً باید دروس عملی را یاد بگیرند در حالیکه هدف از تحصیلات دانشگاهی است است که بچه ها طرح کارها را با خلاقیت خود ارائه دهند

5- رغبت پایین در دروس نظری : رغبت دانشجویان در دروس تئوری تقریباً پایین است ، البته با این وجود دانشجویان در کارهای عملی رغبت زیادی از خود نشان می دهند

6- لزوم تجهیز بیشتر کارگاهها : با توجه به اینکه در حال حاضر وضع کارگاهها بسیار مناسب است ولی لزوم تهیه بعضی مواد اولیه هنوز احساس می شود

7- وضعیت بد حق التدریسی : حق التدریسی بر حسب تعداد دانشجو پرداخت می شود در حالی که استاد وقت کامل را در کلاس سپری می کند (تعداد دانشجویان چه 5 نفر یا 30 نفر باشد استاد وقت کامل را در کلاس صرف می کند .)

8- قدیمی بودن سر فصلها : سرفصلها قدیمی بوده و شدیداً نیاز به اصلاح و بازبینی دارند تا با شرایط روز مطابق باشد

9- عدم تعادل دروس عملی و نظری : لازم است بین دروس عملی و دروس نظری یک تعادلی برقرار باشد

10- عدم ارائه بیش از یک یا دو گرایش : دانشگاه برای رشته هایی که گرایشهای زیادی دارند بیش از یک یا دو گرایش ارائه نمی دهد

11- ندادن مجوز کارشناسی ارشد : در حال حاضر رشته صنایع دستی نمی تواند در مقطع کارشناسی ارشد دانشجو بگیرد

زمینه پژوهشی مدیرگروههای دانشگاه مازندران

گروه حسابداری

1- تدریس بیش از اندازه توسط اعضای هیات علمی : بیشتر اساتید عضو هیات علمی دروس بیشتری برای تدریس می گیرند که این باعث اختصاص وقت بیشتر به آموزش است و وزنه پژوهش را کاهش می دهد و پژوهشی صورت نمی گیرد . جلوگیری از تدریس بیش از حد باعث ازدیاد و کثرت ساعات پژوهش می گردد

2- نداشتن حداقل یک مقاله در یک سال در یک ژورنال و مجله معتبر بین المللی و داخلی از سوی اساتید هیات علمی : عدم وجود مقاله در یک ژورنال معتبر ناشی از ضعف پژوهشی اساتید است

3- افزایش بی رویه آموزش عالی : این افزایش بی رویه در دوره های مختلف روزانه ، شبانه ، پیام نور، غیرانتفاعی و آزاد باعث افزایش ساعات آموزش و ساعات کاری شده و ساعات پژوهش را اشغال می کند

4- فرستادن اساتید به دانشکده های  دیگر برای تدریس : که این باعث می شود تا استاد وقت زیادی را صرف رفت و آمد و همچنین آموزش کرده و به پژوهش لطمه جبران ناپذیر وارد شود

5- افزایش روزهای کاری : بعضی از اساتید حتی روزهای پنجشنبه در موسسات دیگر چون پیام نور به آموزش و کار مشغول می شوند و در نتیجه این افزایش روزهای کاری که صرفاً اختصاص به آموزش دارد پژوهش را به حداقل خود می رساند

گروه معارف اسلامی

1- محدودیت در دسترس بودن کتابها و متن های تخصصی : که این باعث نزول کیفیت پژوهش می شود

2- آموزش بیش از اندازه و عدم توجه به پژوهش : چون گروه معارف اسلامی باید دروس عمومی سایر رشته ها را ارائه دهد اساتید این گروه فقط وقت خود را صرف آموزش می کنند و به پژوهش اعتنایی ندارند

گروه جغرافیا

1- وجود سرفصلهای قدیمی : سر فصلهای مورد استفاده در گروه و رشته جغرافیا مربوط به زمان انقلاب فرهنگی یعنی حدود 25 سال پیش است که با توجه به تغییر و تحولات جهانی عیب بزرگی برای پژوهش محسوب می شود

2- عدم توجه به مسائل معیشتی اساتید : که این امرمنجر به کار زیاد اساتید گشته و پژوهش به فراموشی سپرده خواهد شد

3- عدم اجرائی شده پژوهش های انجام شده در دانشگاه : اکثر پژوهش هایی که در دانشگاه صورت می گیرد مسئولین دانشگاه نتایج پژوهش ها را برای بهبود اوضاع دانشگاه مورد استفاده قرار نمی دهند

4- کمبود بودجه پژوهشی : از سوی دانشگاه برای پژوهش بودجه اندکی در نظر گرفته می شود و همچنین همین بودجه اندک به اساتید پژوهشگر دیر پرداخت می شود

گروه تربیت بدنی

1- نبود پایان نامه برای دانشجویان سال آخر : به علت پرهزینه بودن پایان نامه ها در رشته تربیت بدنی این رشته پایان نامه که به عبارتی پژوهش محسوب می شود ندارد

گروه علوم اجتماعی

1- کمبود و فقر منابع و امکانات پژوهشی و کتاب : چون کتاب تخصصی زیادی در مخزن کتابخانه وجود ندارد مدیر گروه مجبور است برای کارهای پژوهشی دانشجویان از خانه و از قفسه شخصی خود کتاب بیاورد که عملاً مدیر گروه وقت خود را صرف سرویس دهی به دانشجویان گروه     می کند و پژوهش مورد غفلت قرار می گیرد

2- عدم ارائه آمار و اطلاعات از سوی نهادها و موسسات : سازمانها و نهادهای مشغول در زمینه آسیب های اجتماعی به اساتید و دانشجویان پژوهنده آمار و اطلاعات نمی دهند و اطلاعات خود را محرمانه و سری می دانند و در نتیجه پژوهش به بن بست می خورد

گروه الهیات

1- در حوزه الهیات و قرآن و حدیث با توجه به قلمرو وسیعی که دارند تحقیق و پژوهش آنچنان که شایسته است صورت نگرفته است

2- کم بودن مدرک اساتید : این رشته در زمینه اساتید با مدرک دکترای کمتری مواجه است که این کیفیت اساتید و در نتیجه کیفیت پژوهش را پایین می آورد

3- به مدیر گروه و اساتید راهنما که وقت خود را صرف راهنمایی دانشجویان می کنند و دقت پژوهش زیادی ندارند امتیاز تعلق نمی گیرد

گروه علوم سیاسی

1- قدیمی بودن سرفصلهای مصوب :  سرفصلهای  مورد تدریس در گروه علوم سیاسی قدیمی است و مربوط به بیست تا سی سال قبل است که این قدیمی بودن سرفصلها و به روز نبودن آنها باعث ناکار آمدی فارغ التحصیلان این رشته شده است

2- کمبود اساتید معتبر و خوب در دانشگاه های کشور به جز تهران که این باعث به هدر رفتن استعدادهای شهرهای پیرامون تهران می گردد

3- کمبود هیات علمی : در نتیجه این کمبود هیات علمی ارتباط پژوهشی بین اساتید و دانشجویان به کمترین حد خود خواهد رسید

4 توجه کمتر به پژوهش نسبت به آموزش : در دانشگاه های ما به پژوهش اهمیت کمتری داده می شود یعنی ما برای کفه آموزش بیشتر از کفه پژوهش اهمیت قائل هستیم

5- مشکل عناوین کتاب و مشکل استفاده از سایت و اینترنت : در کتابخانه عناوین کتاب بسیار کم است و همچنین زمان استفاده از سایت کامپیوتر و اینترنت خیلی محدود است و اغلب غیرممکن است (وقت گرفتن یک ساعت برای هفته بعد)

6- امکانات و منابع اختصاص یافته و حتی خود دانشجو به علت شرایط اجتماع کیفیت پژوهش را پایین می آورند

7- کمبود دانشجوی پژوهشگر : در بین دانشجویان تقریباً حدود 30% مشتاق پژوهش هستند و مابقی تمایلی به پژوهش ندارند

8- اعتراض دانشجویان نسبت به ارائه مطالب و منابع زیاد : اغلب دانسشجویان به علت عدم علاقه و و همچنین چشم انداز ضعیف شغل یابی در آینده از اینکه اساتید منابع زیادی را معرفی و ارائه می دهند آنها را مورد اعتراض قرار می دهند

9- کم بودن ساعات پژوهش از سوی دانشجویان : که این باعث عدم توانمندی رشته می شود

10- اساتید باید بتواند مقاله هایی در ژورنالهای خارجی و داخلی به چاپ برسانند که این باعث ارتقای گروه می گردد . (راه اندازی مرکز تحقیقاتی در گروه و ارتقای گروه با توجه به برگزاری دوره های کوتاه مدت آموزشی و همچنین راه اندازی سمینارها ، کنفرانس ها و سمپوزیم های تخصصی و آوردن دوره های کارشناسی ارشد و دکترا)

گروه زبان خارجه

1- قدیمی بودن سرفصلهای مصوب : سرفصلهای مورد استفاده در گروه زبان های خارجه قدیمی بوده و مربوط به 10 الی 20 سال قبل است که این باعث ضعف توانمندی های این رشته خواهد شد (توانمندیها نیاز تغییر و تحولات و سرفصلهای جدید دارد )

2- عدم تخصیص بودجه کافی برای نشر و چاپ نشریات دانشجویی : با توجه به اینکه تعدادی دانشجو درگیر نشریه دانشجویی هستند در صورت عدم همکاری برای تامین بودجه ، این دانشجویان مقاله ای ارائه نخواهند کرد و یا اگر ارائه دهند مطلوب نخواهد بود

3- عدم پرداخت بودجه کافی در سوال سال برای گرفتن کتاب و مجله برای گروه : که این باعث می شود در منابع پژوهشی کمبود ایجاد شود

4- کمبود کامپیوتر و اینترنت : با توجه به کثرت دانشجویان که حتی هر ساله به جمع آنها افزود می شود دانشگاه با کمبود سایت و همچنین تجهیزات اینترنتی مواجه است

5- قطع ناگهانی حق عضویت اشتراک گروه در مجلات خارجی از سوی دانشگاه : این باعث قطع ارتباط با مجله شده و پژوهش ها را با کندی پیش می برد

گروه معماری

1- قدیمی بودن سرفصلها : سرفصلهای مصوب با مسائل امروز خیلی تفاوت دارد و خیلی قدیمی هستند

2- عدم دسترسی به منابع اولیه و پژوهشی و همچنین اینترنت

3- غفلت از پژوهش از سوی دانشگاه : بیشتر مسائل تحقیقی و پژوهشی و تولید علم توسط بنگاه های بیرون از دانشگاه صورت می گیرد و این نشان از به حاشیه رانده شدن دانشگاه و به فراموشی سپردن رسالت دانشگاه یعنی پژوهش است

گروه حقوق

1- کمبود مجلات معتبر : از عواملی که باعث می شود اساتید به پژوهش روی بیاورند وجود مجلات معتبر می باشد که با توجه به کمبود بودجه تهیه آن تا حدودی مشکل ساز است

2- عدم تخصیص بودجه کافی برای خرید کتابهای خارجی در نمایشگاه کتاب : به علت بودجه اندکی که برای خرید کتاب خارجی در نظر گرفته می شود این گروه 1 یا 2 کتاب خارجی بیشتر نمی تواند خریداری کند

گروه ادبیات فارسی

1- کمبود کامپیوتر و اینترنت : کمبود امکانات و تجهیزات آموزشی باعث شده اساتید این گروه کمتر به کامپیوتر و خط اینترنت دسترسی پیدا کرده و نتوانند تحقیقات و پژوهش های خود را به طور عالی انجام دهند و در نتیجه اساتید برای یک تحقیق وقت زیادی گذاشته و همچنین کیفیت داده ها و همچنین اطلاعات تقریباً ناقص است

2- فقدان کتاب تخصصی گروه ادبیات فارسی در کتابخانه : در حالی که مراکز پژوهشی برای تحقیق نیاز شدیدی به منابع تخصصی دارندگروه ادبیات فارسی سهم ناچیزی ازکتاب های تخصصی در کتابخانه مرکزی دانشگاه دارد

گروه صنایع دستی

1- کمبود بازدیدهای میدانی : با توجه به اینکه رشته صنایع دستی احتیاج به بازدید از موزه ها ، گالری ها و محلهای نمایش صنایع دستی دارد کمبود امکانات باعث شده که دانشجویان کمتر و به ندرت به این بازدیدها بروند و این سبب ضعف آموزش می شود

2- عدم دسترسی به اینترنت : با وجود اینکه در حدود هفتاد درصد کار استاد پژوهشی است ولی دسترسی به منابع لازم پژوهشی بسیار اندک است

زمینه های «اداری و مالی» مدیر گروهها

گروه علوم سیاسی

1- کمبود کارشناس : مدیر گروهها به علت کمبود کارشناس گروه خود اقدام به رسیدگی و انجام کارهای اداری گروه می کنند

2- گروه علوم سیاسی معتقد است که این گروه در زمینه آموزشی نیازمند به بودجه نیست و مشکلات مالی خاصی ندارد

3- وجود سازمانها و نهادهای مهم در مراکز که در کیفیت کار دانشگاهها تاثیر می گذارد

گروه حسابداری

1- عدم اختیار گروهها از نقطه نظر مالی : که این باعث می شود که ما نتوانیم از امکانات دلخواه خودمان استفاده کنیم

2- پایین بودن حقوق اساتید : بعلت قلت حقوق اساتید وضعیت معیشت مدرسین مناسب نیست و مجبور به کار بیش از حد هستند

3- رسمی شدن اساتید : رسمی 30 ساله شدن اساتید این باور را در آنها بوجود می آورد که دیگر رسمی شده اند و حاشیه امنی برای ادامه زندگی دارند و از کار و تدریس تقریباً فاصله می گیرند و کیفیت مدرسین کاهش می یابد

4- ناچیز بودن بودجه خرید کتاب : بودجه ای که برای خرید کتاب برای گروه حسابداری در نظر می گیرند با توجه به وجود مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد بسیار ناچیز است (راه حل چنین مشکلی بوجود آوردن یک منبع مالی است)

5- عدم سنخیت رشته ها در مورد تصمیم گیری هایی که در هیات رئیسه برای آنها گرفته می شود تا در مورد آنها به اجرا گذاشته می شود

گروه تربیت بدنی

پروژه دانشجویی گزارش کارآموزی کنترل فیزیکی و شیمیایی دارو تحت word

 پروژه دانشجویی گزارش کارآموزی کنترل فیزیکی و شیمیایی دارو تحت word دارای 130 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی گزارش کارآموزی کنترل فیزیکی و شیمیایی دارو تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی گزارش کارآموزی کنترل فیزیکی و شیمیایی دارو تحت word

مقدمه
چکیده
تاریخچه
بخش اول
تاریخچه شیمی دارویی
تئوری شیمی دارویی
تعریف شیمی دارویی
طبقه بندی داروها
واکنش های اسیداسیون
دهالوژناسیدن
گیرنده دارو یا رسپتور
پیش دارو یا پرودراگ
خلق دارو
تعریف آنالوگ یک دارو
متابولیسم داروها
شرط انجام متابولیسم
نام گذاری داروها
تغییر ملکولی با ایجاد پیوند دوگانه
آگونیست و آنتاکونیست
ایزو استرها
بید ایزو استرها
ایزو استرهای کلاسیک
ایزواسترهای غیر کلاسیک
ضد دردها
ضد دردهای قوی
مورفین
مشتقات مورفین
ضددردهای گروه فنیل پریدین
برخی از مشتقات مربوط به ضددردهای گروه فنیل پریدن
ضد دردهای گروه دی فنیل پروپیل آمین
ضددردهای ضعیف و متوسط الاثر
مشتقات پارا آیندنفل
مشتقات پیرازول
فنیل بوتازون
ضد دردهای خانواده آنترالینک اسید
مشتقات آریل الکنوئینی اسیدها
داروهای ضد سرخه
داروهای خلط آور
بیهوش کننده های عمومی
بخش دوم
مشخصات و شرایط کار در یک لابراتوار داروسازی نمونه
بخش تهیه گرانول
بخش قرص سازی
بخش قرصهای بدون روکش
بخش روکش دادن قرصهای پوشش دار
بخش کپسول سازی
بخش داروهای نیمه مایع (پماد و کرم سازی)
بخش تهیه مایعات خوراکی
کنترل هنگام تولید در صنعت داروسازی
کنترل در انبار مواد اولیه یا در اتاق توزین
روش سنجش متوکلوپرآمید هیدروکراید
محلول استاندارد
روش سنجش کپسول تتراسایکلین
روش سنجش قرص ویتامین C جوشان
روش سنجش پماد تتراسایکلین 3%
روش سنجش مپروبامات قرص یا گرانول
روش سنجش قرص استامینوفن
روش سنجش دیکلوفناک سدیم
روش سنجش دراژه ایبوپروفن
روش سنجش ویتامین A
روش سنجش کپسول رینامپین 300mg
روش ساختن بافر پتاسیم دی هیدروژن فسفات باPH=
روش سنجش دراژه کلرامفنیکل 250mg
روش سنجش ناخالصی های کلرامفنیکل 250mg
روش سنجش کلیدنیوم سی 5mg
روش ساختن محلول تیمول بلو
روش دی سولوشن کپسول رینامپین
روش دی سولوشن قرص استامینوفن
طرز تهیه بافر فسفات PH=
روش دی سولوشن شیاف ایندمتاسین
روش دی سولوشن قرص آلوپوریندل
روش دی سولوشن دراژه کد دیاز پوکساید mg
روش دی سولوشن کپسول تتراسایکلین 250mg
روش دی سولوشن دراژه دیکلوفناک
روش دی سولوشن دراژه ایبوپروفن
روش دی سولوشن قرص پروبامات
طرز درست کردن محلولهای لازم
بخش سوم
دستگاه حداسی
دستگاه سنجش سختی
دستگاه فرسایش سنج
دستگاه ph سنج
حمام آب گرم (بن ماری)
دستگاه دی سولوشن
ترازوی آزمایشگاه
دستگاه رطوبت سنج
بخش چهارم
شناسایی
شناسایی
شناسایی
شناسایی
شناسایی
شناسایی
شناسایی
شناسایی
شناسایی
شناسایی
شناسایی
شناسایی
شناسایی
شناسایی
شناسایی
شناسایی
شناسایی
شناسایی
شناسایی
شناسایی
شناسایی
شناسایی
شناسایی
شناسایی
شناسایی
شناسایی
بخش پنجم
اثرات فارماکولوژی داروها
ایندومتاسین
ایبوپروفن
رینامپین
ویتامین A
مپروبامات
متوکلوپرامید
اسید اسکوربیک ویتامین C
کلیدنیوم C
تتراسایکلین
دیکلوفناک سدیم
کلوامفنیکل
استامینوفن
کلودیازپوک ید
خواص فیزیکی
پیوست
منابع

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی گزارش کارآموزی کنترل فیزیکی و شیمیایی دارو تحت word

1- اطلاعات و کاربردهای داروهای ژنریک ایران
2- فارماکوپه جمهوری اسلامی ایران
3- فرهنگ شیمی تألیف دیوید ویلیام آرتورشارپ- ترجمه: عیسی یاوری
4- شیمی دارویی- دکتر عباس شفیعی و دکتر علیرضا قنبرپور
5- شیمی دارویی آلی- دکتر غلامعلی کاظمی فرد
6- شیمی دارویی- مترجم خشکبار فرهی
7- Usp = The United State Pharmacoopeia
8- B. P= British Pharmacopeia
9- Merck Index
10- ANALYSIS – CHEMICAL
11- Colour Index
12- HAND BOOK and Food ADDITIVES
13- Drug Information for the Professional Health Care
14- Remington’s Pharmaceutical Sciences

چکیده

بشر از دیرباز برای مقابله با معضل درد بدنبال یک درمان و وسیله تسکین خاطر بوده است . در طی قرون و اعصار شیوه های مختلف درمانی که برخی از آنها با سحر و جادو و خرافه همراه بوده اند دست به دست یکدیگر دادند تا بلکه گره از پای معضل درد باز کنند ولی این مهم جزء با سلاح علم و دانش و شناخت حل نگردید

با مرور زمان و با گسترش علم و فن و تجهیز وسایل جدید تکنولوژی پیشرفته ،‌انسان به طب نوین و درکنار آن به مقوله ((دارو)) به شکل نوین توجه بیشتری نشان داد . پیشرفتهای جدید جامعه کنونی ما را قادر ساخته است که تا حد بالایی توانایی مقابله با درد و آسیبهای قابل جبران را با توجه به نوع و محل ضایعه و امکانات موجود داشته باشیم

موجود زنده ای چون انسان ،‌ترکیب پیچیده ای از انواع ارگانیسم ها و مکانیسم های حیاتی عالی است و در واقع بنا به تعبیری شاهکار خلقت است .هر گونه عدم توازن و عدم تعادلی می تواند منجر به بروز بیماری و اختلال در سیستمهای بدنی و کارآئی کلی انسان گردد ، بنابراین نحوه بکاربردن دارو، میزان دقیق مصرف تعداد دفعاتی که می بایستی مصرف گردد و اینگونه امور معمولاً توسط اولیای امور (پزشکان و مسئولان امور دارویی) در اختیار مصرف کننده قرار می گیرد ، به غیر از آن مسئله مهم دیگر نحوه ساخت و کیفیت دارو می باشد که مربوط به امور داروسازی و کارخانجات تولید مواد دارویی می شود

بطور کلی هر دارویی به غیر از ماده موثر به یک سری مواد جانبی و کمکی احتیاج دارد که این مواد جانبی برای کمک به پرس کردن قرص ها ، زمان باز شدن قرص و کپسول در محیط داخلی بدن ، کمک به افزایش مقاومت قرص در برابر ضربه یا پایداری دارو و حتی برای کمک به افزایش اثرات درمانی دارو به ان افزورده می شوند

بعنوان مثال در یک قرص موادی برای چسباندن ذرات ،چرب و روان کردن قرص ، اسانس ، روکش ، رنگ مجاز خواراکی ماده باز کننده و ;. به کار می رود

قبل از ساختن یک دارو ، معمولاً بر حسب دستور کار مواد اولیه لازم سفارش داده می شود . سپس آزمایشاتی بر روی نمونه رسیده انجام داده می شود تا مرغوبیت و استاندارد بودن مواد توسط متخصصین تایید شود انجام این آزمایشها توسط آزمایشگاههای کنترل کیفی صورت می گیرد هدف نگارنده از نگارش این سطور صرفاً ارائه یک گزارش و رفع تکلیف نیست بلکه اشنا ساختن دیگران با مجموعه فرآیندهایی است که بطور کلی دید خواننده را از یک نظر سطحی به نظر کارشناسی تغییر دهد

تاریخچه

پس از موافقت مسئولین امور با طی دوران کارآموزی من در روز اول ورود به کارخانه به تاریخچه ان علاقمند شدم و این بی دلیل نبود چرا که شنیده بودم این کارخانه قدیمی ترین شرکت داروسازی در سطح کشور است (البته بنا به ادعای مسئولان و منبعی که در اختیارم قرار داده شده بود در هر صورت خواننده در رد و قبول این مطلب دارای اختیار است) به طوری که من اطلاع حاصل کردم این کارخانه اولین بار در حدود سال 1328 بصورت لابراتوار کوچکی در خیابان سرچشمه تهران توسط دکتر عبیدی بنام ((لابراتوار دکتر عبیدی)) تاسیس شد بدلیل کمبود جا و همجواری با منازل مسکونی که طبعاً مشکلاتی را ایجاد می کرد در سال 1336 به محل فعلی خود در خیابان دکتر علی شریعتی دو راهی قلهک منتقل گردید . البته امروزه پس از گسترش بی رویه این مکان جغرافیایی مسئولین امر احتمال انتقال کارخانه را بخارج از شهر تهران بطور جدی مورد بررسی قرار داده اند . سپس شرکت امریکایی ((داوکمیکال)) امتیاز و سهام آن را خریداری کردند . پس از پیروزی انقلاب اسلامی سازمان صنایع ملی ایران اداره امور ان را در دست گرفت و نام ان را به ((بیوفارما)) تغییر داد . در سالهای اخیر شرکت بصورت سهامی عام اداره می شود و نام آن به ((شرکت داروسازی حکیم)) تغییر یافته است . البته بنا به نیازهای موجود و همگام با صنعت و تکنولوژی مدرن این شرکت نسبت به نوسازی و تجهیز دستگاهها و ماشین الات خود اقدام نموده است . آزمایشگاه کنترل کیفی شرکت داروسازی حکیم با مجهز بودن به دستگاههای مدرن و کادر کارآزموده نظارت دقیقی بر کلیه مراحل تولید صنعتی دارو دارد که اهم مراحل نظارت به شرح ذیل می باشد

-        در آزمایشگاه فرمولاسیون ،‌بطور دائم فرمول محصولات مورد مطالعه و احتمالاً تجدید نظر (به مقدار جزئی ) قرار می گیرد

-    با کمک دانشگاههای معتبر و مراکز ذیصلاح تستهای Bioavalability بر روی کلیه محصولات صورت می گیرد

-    در آزمایشگاه کنترل کیفی علاوه بر انجام کلیه آزمایشات فیزیکی – شیمیایی و میکروبی زمان پایداری هر محصول پس از گذشت زمان خاصی بر طبق اصول علمی سنجیده شده و با تاریخ مصرف دارو مطابقت می شود . به گفته مسئولین کارخانه مراحل فوق لابراتوار داروسازی حکیم را قادر به رقابت با سایر شرکتهای مشابه حتی در سطح بین المللی ساخته است

 * در حال حاضر مدیر امور مالی و امور اداری کارخانه ،‌یک نفر هستند

* سرپرست برنامه ریزی ،سرپرستی امور انبارها را نیز به عهده دارد

* تعمیرگاهها و امور فنی کارخانه مستقیماً زیر نظر مدیر کارخانه است

* در حال حاضر مسئول فنی و مدیر تولید ،یک نفر است

* مدیریت ازمایشگاه کنترل و فرمولاسیون هر دو به عهده یک نفر است

تاریخچه شیمی دارویی

آغاز درمان موثر با مواد شیمیایی در قدمت خود محو شده است . زیرا قبل از آنکه تاریخ پزشکی ثبت شده باشد این درمان وجود داشته است . موفقیتهایی اولیه بدست آمده بر علیه بیماریها اکثراً بر ضد بیماریهای عفونی بوده است و بر علیه بیماریهایی که همراه با پیری هستند یعنی افزایش خون و سرطان کمتر موفق بوده است . اولین مواد صنعتی ساده که به عنوان دارو به کار برده شده عبارتند از

1) اتر C₂H₅-O-C₂H₅                 2) کلرال CL₃-COOH

در اواخر قرن نوزدهم پاستور بررسی در ترکیبات ضد عفونت را آغاز نمود که از آن می توان به فنل اشاره کرد و در ادامه کاربرد سولفونامیدها به عنوان ترکیبات ضدعفونت در سال 1935 پیشنهاد کرد و در دامنه فلمینگ (کاشف پنی سیلین) به بررسی آنتی بیوتیکها و ارائه آنها فیشر در قرن نوزدهم گفت : اثر این دارو و درد مثل رابطه قفل و کلیدی است یعنی دارویی بسازیم که دارای ابعاد مناسب باشد و با گیرنده دارو ارتباط ایجاد کند و ایجاد ارتباط کافی بین دارو و پروتئین (نظریه قفل و کلید در اثر بخشی دارو) کلرات و استانیلید در زمان قدیم به عنوان دارو استفاده می شد که در آن زمان فقط اثر بخشی آن را در نظر می گرفتند نه ضرر آنها را داروهایی که مبارزه با عفونت را دارند پیشرفت بیشتری دارد . دارو چیز خوبی نیست چون عصاره آزمایشهایی است که ما انجام می دهیم چون سیستم گوارشی و نظام متابولیسی ما با این داروها موافق نیست با مشکلات روبرو می شویم

تئوری شیمی دارو

یک دارو یک ماده شیمیایی است و عصاره آن مثلاً استامینوفن است

تهیه دارو نیاز به تخصص بالای شیمی و خالص سازی عالی میباشد خلوص 98% به درد دارو نمی خورد بلکه بالاتر از آن باید باشد . ایران ACTIVE دارو(مانند آسپرین) را ندارد و از خارج آن را تهیه می کند از کشورهایی که اجازه ساخت این ACTIVE را دارند و تاییدیه بین المللی دارند این قرصهایی که استفاده می شود ماده ACTIVE را به میزان چند میلی گرم در واحد قرص توزیع می کند ایران باید این ACTIVE را از خارج (فرانسه) تهیه کند زیرا تکنیکهای خالص سازی آنها بهتر است و در ضمن اثر سازی آسپیرینهای فرانسوی و خارجی بهتر از ایرانی است زیرا وقتی داخل بدن می شوند سریع پخش می شوند و باز می شوند و اثر میکند به ثمر رساندن یک دارو کاریک روز نیست و حاصل 20 سال کار مداوم است وقتی سنتز دارو را انجام دادند روی حیوانات امتحان می کنند اثرات مثبت و جانبی آن را بررسی می کنند و همین طور باید دوز ان را امتحان کرد و بهترین دوز را انتخاب کنند و نتیجه این موارد تهیه دارویی خوب است و جدید

آلی : سنتزهای آلی به منظور بکارگیری این آموخته های شیمی باید یکسری مبانی تعریف را بدانیم

تعریف شیمی دارویی

بر اساس تعریف (الیوت)ULYOT شیمی دارویی رشته ای است که اصول شیمی و زیست شناسی را به کارگرفته و دانشی می آفریند که در آن مواد درمانی حاصل می گردد نتیجه اینکه شیمی دارویی دان نه تنها باید یک شیمی آلی دان قابلی باشد بلکه باید اطلاعات اصولی در علوم زیستی به خصوص بیوشیمی و فارموکولوژی داشته باشد

فارماکولوژی : مطالعه اثر مولکولهای مختلف بر روی انسان

ارتباط شیمی دارویی با علوم دیگر به این ترتیب می باشد

طب داخلی ، داروسازی و بیوفارماسی ، زهرشناس و آسیب شناسی ، فارماکولوژی ، شیمی و بیوشیمی ، زیست شناسی و میکروب شناسی ، شیمی دارویی

در یک همکاری تنگاتنگ مرتبط به مهم این تخصصهاست که دارو ساخته می شود اگر هر کدام از این ارتباطها نباشد دارو مناسب نیست . دانش بیوشیمی ایده اولیه را می دهد که چه ساختارهایی دارای مضرات کلی و شناخت شده بر روی ژنهای وراثت یادگیری و بینایی و ;. است

از نظر زیست شناسی و ; باید بررسی شود بعضی ساختارها شاید بتوانند ایجاد کننده و رشد دهنده میکروبها باشند این دارو باید توسط فارماکولوژی تست شود که اثر دارد یا نه ؟ بعد دکتر دارو ساز توسط دانش بیوفارماسی بررسی می کند زهرشناسی و آسیب شناسی این است که ایجاد سموم نکنند و اثرات جانبی نداشته باشد

طبقه بندی داروها

به دو صورت کلی انجام می شود :

الف) طبقه بندی بر اساس ساختمان شیمیایی

این طبقه بندی در گذشته به طور گسترده ای بکار گرفته شده است و هنوز هم برخی از مولفین این نوع طبقه بندی را بکار می برند . بر اساس این نوع طبقه بندی داروها در یک یا چند بخش از گروههای شیمیایی به شکل زیر قرار می گیرند

استالها RCOOH+2ROH”RCHOORR

همی استالR- CHOOHR  ” RCOOH+ROH

استالها ، اسیدها ، الکلها ، آمیدها ، آمینها ، آمینواسیدها ، آمینوالکلها ، آمینواترها ، آمینوکتونها ، ترکیبات آمونیوم ، انولها ، استرها ، اترها ، ترکیبات هالوژن دار مانند هیوسین ، لاکتامها (آمیدحلقوی) راههایی که ما از شر کلیه ناخالص خلاص می شویم که یک راه آن این است

نمکهای آمونیوم در آب محلول می باشند شرط آن این است که ما سر ملکول را آنقدر حجیم نکنیم که نتواند عبور کند که همان نظریه فیشر می باشد که ازت را هم معمولاً به صورت نمکهای آمونیوم در می آورند

ب) طبقه بندی دارو بر اساس اثر فارماکولوژیک

فارماکولوژی : بررسی اثر ملکولهای مختلف بر روی بدن موجود زنده

1-   مواد فارماکودینامیکی که در بیماریهای غیرعفونی برای اصلاح اعمال غیرطبیعی بدن بکار برده می شود

2-   مواد شیمی درمانی که برای بیماریهای عفونی بکار می رود

3-   ویتامین ها

4-   هورمونها

که باز هر کدام از این موارد تقسیم بندی خاص خودش را دارد مثلاً در بین مواد فارماگودنیامیکی گروههای زیر را داریم

داروهایی که بر دستگاه اعصاب مرکزی اثر می گذارند ، داروهایی که دستگاههای عصبی محیطی را تحریک می کنند و یا باز می دارند ، داروهایی که اصولاً در دستگاههای قلبی ، عروقی و کلیوی اش می گذارند ، به  طور کلی درد یا عفونی است و یا غیرعفونی

داروهایی که اثر فارماکولوژی می گذارد و یک دینامیسم را ایجاد می کند و آن درد را درمان می کند که عفونی نیست . داروهای عفونی بارزترین علامتش تب است (تب ناشی از سرماخوردگی و تب ناشی از سرطان) و روش مبارزه با تب را شیمی درمانی گویند . سرطان از بهم خوردن نظم درون مولکولی (دورن سلولی) بوجود می آید . بنزن و آزبست به شدت سرطان زا می باشد . بنزن اگر از طریق پوست وارد شود باید متابولیز شود . یعنی سوخت و ساز شوند و دفع شوند . بنزن در فاز اول متابولیسم خود اکسید می شوند و اپواکسید می شوند و در اینجا ناپایدار است پس در خون باید نوکلئوفیلهای بوجود آید تا این حلقه را باز کند . اگر در زمان تکثیر سلولی اتفاق افتد نظم آنها بهم می ریزد و سرطان بوجود می آید . بیماریهای عفونی موادشان شیمی درمانی است

ویتامین : برای تقویت می باشد

هورمون ها : ساختارهای مهم خانواده پپتید می باشد هم خانواده مواد سازنده بیولوژیکی است . هورمونها ساختمان های پپتیدی یا پروتئنی دارند

واکنشهای اکسیداسیون :

واکنشهای اکسید اتیو اغلب در کبد انجام شده و به مقدار کمی هم در پلاسما کلیه ها و بافتها انجام می گیرد آنزیم انجام دهنده عمل اکسیداسیون معروف به میکروزوم می باشد برای انجام واکنش های اکسیداسیون توسط این آنزیم ها در کبد باید حتماً اکسیژن و کوآنزیم NADPH (فرم احیا شده نیکوتینا آدنین دی نوکلئوتید فسفات) وجود داشته باشد . NADPH با قسمت میکروزمان و یا قسمت پروتئینی آن ترکیب شده و ترکیب حاصل مجدداً با اکسیژن ترکیب می گردد و بدین وسیله اکسیژن فعال بوجود می آید سپس این اکسیژن فعال بوجود می آید سپس این اکسیژن فعال توسط یک ترکیب حد واسط به دارو منتقل می شود این مراحل را می توان به صورت زیر خلاصه نمود

NADPH +A+H⁺“AH₂+NADP⁺

AH₂+O₂“AH₂O₂

AH₂O₂+DRUG”D+O+A+H₂O

1- اکسیداسیون حلقه آروماتیک 2- اکسیداسیون زنجیرجانبی 3- واکنش اکسیداتیو N دالکیلاسیون 4- واکنش اکسیداتیو دامیناسیون 5- واکنش S- اکسیداسیون 6- احیاء عامل کربوئیل 7- احیاء گروه نیترو 8- احیاء گروه آزو 9 – احیاء گروه دی سولفید 10- هیدورلیزآمید

دهالوژناسیون :

این واکنش که در بعضی از ترکیبات دارویی هالوژن مشاهده شده با جدا شدن هالوژن به مقدار کم از بقیه مولکول ها صورت می گیرد . در فاز دوم یا فاز سنتتیک متابولیت قطبی شده دارو در نتیجه واکنش با مواد قطبی موجود در بدن به مراتب قطبی تر شده و در نتیجه حلالیت بالای در آب می تواند از بدن دفع گردد

فاز سنتتیک :

متابولیت دارو از فاز I :1- گلوکورونیک اسید 2- گلایسین 3- سیستئین

گیرنده دارو یا رسپتور (RECEPTOR) :

دارویی که وارد خون می شود و جذب می شود (از طرق مختلف عضلات) باید تحویل یک گیرنده گردد محل درد یک گیرنده دارد هر چه دارو و گیرنده هم سایز و هم اندازه تر باشند بهتر و اختصاصی تر میباشند . اثر یک دارو موقعی بوجود می آید که آن دارو با متابولیتهای فعال آن با سلولهای مخصوصی در بدن تماس نزدیک پیدا نموده و با ساختمان سلول بستگی پیدا کند این سلولهای مخصوص یا مولکولهای ویژه یا کمبلکهای مولکولها و یا قسمتهایی از آنها که قادر به ایجاد پیوند شیمیایی با دارو بوده و با پیوستن به دارو قادر به ایجاد یک اثر فارماکولوژیکی هستند . برای هر گیرنده احتمالاً دارویی با کنفورماسیون (صورت بندی) مکمل لازم است و هر وقت دارو مکمل بهتری برای گیرنده باشد کمپلکس ویژه تر بوده و اثر دارو بهتر خواهد بود

به منظور ایجاد اثر بخشی مولکول دارو بایستی مختصات زیر را دارا باشد

1)    مولکول دارو بایستی دارای اندازه مخصوص بوده و گیرنده هم سایز آن باشد به عبارت دیگر دارو به رسپتور مانند کلید به قفل بخورد

2)    مولکول دارو باید دارای کفیگوراسیون مخصوصی باشد

3)  دارای گروههای عاملی ویژه در محلهایی خاص یا مخصوصی از خود باشند . مولکول رسپتور (گیرنده) که ماهیت آن از پروتین است نیز بایستی دارای مختصات زیر باشد

1)    دارا بودن گروههای عاملی

2)    دارا بودن فواصل معین

3)    دارا بودن قسمت فعال (فرورفتگیها ،برآمدگیها و قسمت های مسطح)

4)  علاوه بر این مختصات مهم دارا بودن میدان مغناطیسی و تقسیم مشخص الکترونها نیز از شرط گیرنده ها هستند

پروژه دانشجویی مقاله بورس چیست؟ تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله بورس چیست؟ تحت word دارای 17 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله بورس چیست؟ تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله بورس چیست؟ تحت word

دلیل پیدایش بورس :  
تاریخ اولین بازار بورس :  
انواع بورس :  
جاذبه‌های بورس برای مردم :  
انواع بورس در ایران را می‌توان به چهار دسته تقسیم کرد.  
تاریخچه بورس اوراق بهادار ایران  
ایجاد بورس کالا  
آشنایی با برخی از واژه های بورس  
صنایع ملی مس  
منابع :  

دلیل پیدایش بورس

اولین سوالی که مطرح می‌شود، دلیل پیدایش بورس در جهان امروز ا‏ست. می‌توان گفت مهم‌ترین دلیل پیدایش بازار بورس تقسیم ضرر در سرمایه‌گزاری است. تجار و بازرگانان به دنبال راهی بودند تا در معاملات خود، با زیان کمتری مواجه شوند، بهترین راه حل تقسیم زیان بود!

تاریخ اولین بازار بورس

تاریخ اولین بازار بورس بین المللی را تنها می‌توان تا اوایل قرن هفدهم عقب برد، یعنی زمان تاسیس سازمان بورس آمستردام . آنچه در سال 1553میلادی رخ داد، ایجاد شرکتهای سهامی عام بود که در سال 1602 با تاسیس شرکت هند شرقی، شکل اصلی خود را پیدا نمود و بدین ترتیب اساس بازار سرمایه پایه‌گذاری شد. بازار سرمایه، همزمان با انقلاب صنعتی در اروپا، مانند قارچ شروع به رشد نمود و به مرور، کشورهایی نظیر آلمان، انگلیس و سوئیس را در برگرفت. هرکدام از کشورها نیز، به نوبه خود و به فراخور نیاز خویش، قوانین و مقرراتی را وضع کردند تا از تقلب و حق‌کشی و ; جلوگیری کنند

 تاریخ پیدایش و تشکیل بازار بورس در ایران را پیش از این ذکر کرده‌ایم

انواع بورس

در جهان امروز سه بازار بورس وجود دارد،

1- بازار نفت (oil)

که من در مورد آن در حال حاضر چیزی نمی‌دانم جزء اینکه این بازار سیاسی‌ترین بازار محسوب می‌شود، و اخبار سیاسی در این بازار تاثیر بسیاری دارد

2- بازار ارز (forex)

در این بازار، ارز خرید و فروش می‌شود و در آن اعداد جالب برای مشتریان نسبت دلار آمریکا (USD) به ارزهای دیگر است، این نسبت آنچنان نوشته می‌شود که همیشه بزرگتر یا مساوی یک باشد. یعنی صورت کسر، ارزی است که ارزش بیشتری دارد

3- بازار سهام (exchange)

دراین بازار، سهام کارخانجات تولیدی، شرکتهای خدماتی و ; خرید و فروش می‌شود

در ادامه مطلب در مورد بازار سهام در ایران توضیحاتی خواهم داد. قبل از آن بد نیست که توضیحی در مورد انگیزه شرکت مردم در این بازار بدهم

جاذبه‌های بورس برای مردم

مهمترین جاذبه این بازار برای مردم سود دهی بیش از اندازه آن است، البته باید به این نکته اشاره کرد که ریسک در این بازار بسیار زیاد است و به همین خاطر افرادی که وارد این بازار می‌شوند، اهل خطرند

همچنین باید گفت این نوع سرمایه‌گزاری، هم مستقیم و هم غیر مستقیم بر اقتصاد کشور به صورت کلان تاثیرگذار است، که در یک اقتصاد سالم و بازار بورس پویا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد

1- تجهیز منابع مالی از طریق فروش اوراق قرضه و سهام

2- ایجاد احساس مشارکت عموم افراد جامعه در فعالیتهای تولیدی و تجاری
3- عملکرد بازار بورس به عنوان یک بازار کامل

این بازار، دارای تمامی شرایط بازار کامل (رقابتی بودن، ورود و خروج آزاد، یکسان بودن کالاها و;) است و به عنوان بازار کامل، امکان تحرک آزادانه و سالم منابع مالی را به وجود می‌آورد

4- امکان تنبیه و تشویق مدیران، بر اساس کارآمدی آنها و با استفاده از ساز و کار طبیعی تغییر قیمتها

انواع بورس در ایران را می‌توان به چهار دسته تقسیم کرد

1- بورس کالا :

بورس معاملات کالاها، بازار خرید و فروش دائمی و منظمی است که در آن کالاهای معینی مورد معامله قرار می‌گیرند مانند گندم, سرب, شکر, برخی مواد شیمیایی و;

 2- انواع اوراق بهادار :

بورس اوراق بهادار یک بازار رسمی و دائمی است که در یک محل معین تشکیل می‌شود و در آن، اوراق بهادار مانند سهام شرکتها و واحدهای تولیدی, تجاری و خدماتی، مورد معامله قرار می‌گیرند

3- اوراق قرضه منتشره توسط دولت و موسسات خصوصی :

این اوراق در طول دوران سررسید خود، می‌توانند توسط افراد دارنده آن و متقاضیانش مورد معامله قرار گیرند و بدین ترتیب، عده‌ای، از سود علی‌الحساب یا دائمی آنها و گروهی نیز از سود حاصل از خرید و فروش آنها نفع می‌برند

4- اسناد خزانه :

این اسناد نیز توسط دولت منتشر می‌شود و می‌تواند توسط مالکینشان، مورد داد و ستد قرار گیرند. تفاوت این اوراق با اوراق قرضه دولتی، در نیت فروشنده (دولت) است. کمبودهای مالی کوتاه مدت را معمولا با این اوراق تامین می‌کنند

بورس ایران دارای چهار بخش اداری است که عبارتند از : شورای بورس، هیئت پذیرش بورس اوراق بهادار، سازمان کارگزاران بورس و هیئت داوری بورس

  شرکتها طبق ضوابط خاصی در بورس ایران پذیرفته می‌شوند، یکی از مسائلی که این شرکتها با آن درگیرند، تعداد سهامی است که در بازار اعلام می‌کنند، ارزش شرکت تقسیم بر تعداد سهام آن قیمت هر سهام را مشخص می‌کند که باید به گونه‌ای باشد که مردم راغب به خرید آن باشند. بنابراین چیزی که اهمیت پیدا می‌کند ارزش شرکت است نه قیمت هر سهام آن. به طور مثال قیمت هر سهم شرکت ایران‌ خودرو 4029 ریال و قیمت هر سهم شرکت سیمان سپاهان 20260 ریال در تاریخ 14/11/83 بوده است، در صورتیکه ارزش ایران خودرو 5,032,779,033 ریال و سیمان سپاهان 1,261,240 است. البته هنوز اطلاعات دقیقی در مورد تعاریف دقیق ارزش، ارزش جاری، حجم، حجم مبنا، EPS، P / E و ; در دست نداریم، با آنکه می‌شود حدس زد که لغات بالا چه معانی دارند، ترجیح می‌دهیم تا مطمئن نشدیم حرفی به میان نیاوریم

گروه در پی کشف تعاریف ریاضی موارد ذکر شده، مفهوم تغییر آنها در بازار و پیش بینی آنها در روزهای آتی بازار است، به امید آن روز تلاش خواهیم کرد

تاریخچه بورس اوراق بهادار ایران

بورس اوراق بهادار تهران در سال 1346 تاسیس گردید. این سازمان از پانزدهم بهمن ماه آن سال فعالیت خود را با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی آغاز کرد. در پی آن شرکت نفت پارس ، اوراق قرضه دولتی ، اسناد خزانه ، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی واوراق قرضه عباس آباد به بورس تهران راه یافتند. اعطای معافیت های مالیاتی شرکتها و موسسه های پذیرفته شده در بورس در ایجاد انگیزه برای عرضه سهام آنها نقش مهمی داشته است. طی 11 سال فعالیت بورس تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران تعداد شرکتها و بانکها و شرکتهای بیمه پذیرفته شده از 6 بنگاه اقتصادی با 2/6 میلیارد ریال سرمایه در سال1346 به 105 بنگاه با بیش از 230 میلیارد ریال درسال 57 افزایش یافت. همچنین ارزش مبادلات در بورس از 15 میلیون ریال در سال 1346 به بیش از 150 میلیارد ریال سرمایه در سال1357افزایش یافت.  در سالهای پس از انقلاب اسلامی وتا پیش از نخستین برنامه پنج سال توسعه اقتصادی ، دگرگونی های چشمگیری در اقتصاد ملی پدید آمد که بورس اوراق بهادارتهران را نیز در بر گرفت . نخستین رویداد ، تصویب لایحه قانون اداره امور بانک ها در تاریخ 17 خرداد 1358 توسط شورای انقلاب بود که به موجب آن بانک های تجاری و تخصصی کشور در چهار چوب 9 بانک شامل 6 بانک تجاری و3 بانک تخصصی ادغام و ملی شدند . چندی بعد و در پی آن شرکتهای بیمه نیز در یکدیگر ادغام گردیدند و به مالکیت دولتی در آمدند و همچنین تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران در تیر1358 باعث گردید تعداد زیادی از بنگاه های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شوند . به گونه ای که تعداد آنها از105شرکت و موسسه اقتصادی در سال 1357 به 56 شرکت در پایان سال 1367 کاهش یافت . بدین ترتیب در طی این سالها بورس و اوراق بهادار دوران فترت خود را آغاز کرد که تا پایان سال 1367ادامه یافت . از سال 1368 ، در چهارچوب برنامه پنج ساله اول توسعه اقتصادی ، اجتماعی و  فرهنگی تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار تهران به عنوان زمینه ای برای اجرای سیاست خصوصی سازی ، مورد توجه قرار گرفت . بر این اساس سیاست گذاران در نظر دارند بورس اوراق بهادار با انتقال پارهای از وظایف تصدی های دولتی به بخش خصوصی ، جذب نقدینگی و گرد آوری منابع پس اندازی پراکنده و هدایت آن به سوی مصارف سرمایه گذاری ، در تجهیز منابع توسعه اقتصادی و انگیزش موثر بخش خصوصی برای مشارکت فعالانه در فعالیتهای اقتصادی نقش مهم و اساسی داشته باشد . در هر حال ، گرایش سیاست گذاری های کلان اقتصادی به استفاده از ساز و کار بورس ، افزایش چشمگیر شمار شرکتهای  پذیرفته شده و افزایش حجم فعالیت بورس تهران را در بر داشت که بر این اساس طی سال های 1367 تا نیمه اول سال جاری تعداد بنگاه های اقتصادی پذیرفته در بورس تهران از 56 شرکت به 325 شرکت افزایش یافت .شرکتهای پذیرفته شده و شرکتهای فعال در بورس به دو دسته تقسیم می شوند

1         - شرکت های تولیدی

 2 - شرکت های سرمایه گذاری شرکت های تولیدی معمولا به تولید کالای خاصی مبادرت می ورزند و در گروه صنایع فعال در بورس قرار می گیرند ودر سازمان بورس بانام شرکت و کد خاص خود ، مشخص می شوند . اما شرکتهای سرمایه گذاری شرکت هایی هستند که به عنوان واسطه های مالی فعالیت میکنند. که این گونه شرکت ها یا فعالیت تولیدی ندارند ویا فعالیت آنها به گونه ای است که با کمک های مالی از طریق خرید سهام شرکت های تولیدی و صنعتی و یا مجموعه ای از آنها به تولید و سرمایه گذاری این شرکت ها مبادرت می نمایند که بر این اساس در حال حاضر شرکت های سرمایه گذاری فعال در بورس 19 شرکت است و شرکت های تولیدی 298 شرکت می باشند . همچنین اکنون زمینه های لازم برای حضور شرکت های خدماتی نیز در بورس فراهم شده است

ایجاد بورس کالا

 

پروژه دانشجویی مقاله آزادی اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله آزادی اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران تحت word دارای 25 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله آزادی اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله آزادی اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران تحت word

مقدمه  
اصل دوازدهم  
اصل سیزدهم  
اصل چهاردهم  
اصل بیست و سوم  
اصل بیست و ششم  
آزادی مذهب در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران  
دیدگاه اسلام در مورد آزادی عقیده و بیان  
1-ترغیب به تفکر و آزاد اندیشی  
2 ـ آزادی عقیده و نفی اکراه در دین  
3- بسط اسلام و تثبیت قدرت حکومت اسلامی  
آزادی مذهب در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران  
اصول مذکور عبارتند از:  
1- اصل دوازدهم  
2- اصل سیزدهم  
3- اصل چهاردهم  
4- اصل بیست و سوم  
5- اصل بیست و ششم  
آزادی عقیده و مذهب در اسلام و اسناد حقوق بشر حقوق بشر  
حق آزادى مذهب یا عقیده در نظام بین المللى حقوق بشر و گفتگوى ادیان  
مقایسه اى میان نظریه اسلام و مبانى اعلامیه هاى معاصر درباره حقوق بشر  
نتیجه:  
آزادی بیان:  
منابع:  

مقدمه

یکی از آزادی ها که از نوع آزادی اجتماعی شمرده می شود، به اصطلاح امروزی آزادی عقیده وتفکر است.انسان در جمیع شئون حیاتی خود باید آزاد باشد یعنی هیچ گونه مانع و سدی برای پیشروی و جولان و پرورش هیچ یک از استعدادهای او وجود نداشته باشد.از جمله مقدس ترین استعدادهائی که در بشر وجود داشته و شدیدا نیازمند به آزادی است

تفکر وعقیده می باشد.بلکه باید گفت مهم ترین قسمتی که از انسان لازم است پرورش پیدا کند تفکر است و قهرا چون این پرورش نیازمند به آزادی یعنی نبودن سد و مانع در برابر تفکر می باشد.لذا انسان نیازمند به آزادی در تفکر می باشد.امروزه نیز می بینیم موضوع بسیار مهمی که در جهان بشریت مطرح می باشد، مسأله آزادی عقیده است

خصوصا بعد از انتشار اعلامیه جهانی حقوق بشر که در مقدمه این اعلامیه چنین آمده است.«بالاترین آرمان بشری عبارت است از ظهور دنیائی که در آن افراد بشر در بیان عقیده آزاد و از ترس و فقر فارغ باشند.» البته در اینجا عقیده اعم است از عقیده اجتماعی، سیاسی و مذهبی.بنابراین بزرگترین آرزوی بشر این است که جهانی آزاد ایجاد گردد تا در آن بیان عقیده از ناحیه هر کس آزاد و انتخاب عقیده برای همگان نیز آزاد باشد

در همین رابطه در ماده 19 اعلامیه حقوق جهانی بشر چنین آمده است

«هرکس حق آزادی عقیده و بیان دارد و حق مزبور شامل آن است که از داشتن عقاید خود بیم و اضطرابی نداشته باشد.در کسب اطلاعات و افکار و در اخذ و انتشار آن به تمام وسایل ممکن و بدون ملاحظات مرزی آزاد باشد.»در این مقاله سعی شده است هر چند به صورت اختصار در مورد نقش این مسأله مهم که از آرمان های جامعه بشری به شمار آمده است و بحث با توجه به این که موضوع مقاله نقش آزادی مذهب در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می باشد، محور بحث در اطراف اصول مندرج در قانون اساسی مزبور در رابطه با آزادی عقیده و مذهب دور می زند

اصول مذکور عبارتند از

اصل دوازدهم

«دین رسمی ایران اسلام و مذهب جعفری اثنی عشری است و این دین الی الابد غیر قابل تغییر است و مذاهب دیگر اسلامی اعم از حنفی، شافعی، مالکی و حنبلی دارای احترام کامل می باشند و پیروان این مذاهب در انجام مراسم مذهبی طبق فقه خودشان آزادند و در تعلیم و تربیت دینی واحوال شخصیه «ازدواج، طلاق، ارث و وصیت» و دعاوی مربوط به آن در دادگاه ها رسمیت دارند و در هر منطقه ای که پیروان هر یک از این ادیان مذاهب اکثریت داشته باشند، مقررات محلی در حدود و اختیارات شوراها بر طبق آن مذهب خواهد بود، با حفظ حقوق پیروان سایر مذاهب.»

اصل سیزدهم

«ایرانیان زرتشتی، کلیمی و مسیحی تنها اقلیت های دینی شناخته می شوند که در حدود قانون در انجام مراسم دینی خود آزادند و در احوال شخصیه و تعلیمات دینی بر طبق آئین خود عمل می کنند.»

اصل چهاردهم

«بحکم آیه شریفه لاینها کم الله عن الذین لم یقاتلوکم فی الدین و لم یخرجوکم من دیارکم ان تبروهم و تقسطوا الیهم ان الله یحب المقسطین» دولت جمهوری اسلامی ایران ومسلمانان موظف اند نسبت به افراد غیر مسلمان با اخلاق حسنه وقسط و عدل اسلامی عمل نمایند و حقوق انسانی آنان را رعایت کنند، این اصل در حق کسانی اعتبار دارد که بر ضد اسلام و جمهوری اسلامی ایران توطئه نکنند

اصل بیست و سوم

«فتیش عقاید ممنوع است و هیچ یک را نمی توان به صرف داشتن عقیده ای مورد تعرض و مؤاخذه قرار داد.»

اصل بیست و ششم

«حزاب، جمعیت ها، انجمن های سیاسی و صنفی و انجمن های اسلامی یا اقلیت های دینی شناخته شده آزادند، مشروط به اینکه اصول واستقلال، آزادی، وحدت ملی، موازین اسلامی و اساس جمهوری اسلامی را نقض نکنند هیچ کس را نمی توان از شرکت در آنها منع کرد یا به شرکت در یکی از آنها مجبور ساخت

آزادی مذهب در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

با توجه به اصول کلی مندرج در فصل اول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران خصوصا اصل چهارم که نظام جمهوری اسلامی ایران را بر پایه و مبانی اسلامی استوار می داند مقرر می دارد که «کلیه قوانین و مقررات مدنی، جزائی، مالی، اقتصادی، اداری، فرهنگی، نظامی، سیاسی، و غیر اینها باید بر اساس موازین اسلامی باشد.این اصل بر اطلاق یا عمومی همه اصول قانون اساسی و قوانین و مقررات دیگر حاکم است و تشخیص این امر بر عهده فقهای شورای نگهبان است.» لذا بر آن هستیم که این موضوع را از دیدگاه اسلامی مورد بحث وبررسی قرار دهیم که از نقطه نظر اسلامی آزادی فکر و عقیده چه نقش و جایگاهی در جامعه بشری دارا می باشد ودر این رابطه اصول مربوطه موجود در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز مورد بررسی قرار خواهدگرفت

ابتدا میان فکر وآنچه که امروزه غالبا تحت عنوان عقیده نامیده می شود قائل به فرق شویم.چرا که تفکر در انسان قوه ای است ناشی از داشتن عقل.یعنی به لحاظ اینکه انسان یک موجود عاقلی می باشد، قدرت تفکر را هم دارد.انسان به واسطه تفکری که در مسائل می کند حقایق را تا حدودی که برایش مقدور است کشف می کند.اعم از اینکه تفکرش به اصطلاح استدلالی واستنتاجی و عقلی باشد یا تفکر تجربی.خداوند متعال چنین نیروئی را به انسان داده است که به وسیله عقل تفکر کند.یعنی مجهولات را به معلومات تبدیل نماید.انسان در بدو تولد جاهل است.«1» این انسان جاهل وظیفه دارد به وسیله فکر وتعلم جهل خود را تبدیل به علم نماید.اسلام و هیچ ایده دیگری نمی تواند چنین ادعا کند که انسان حق تفکر ندارد.بلکه این یک عملی است لازم و واجب که لازمه حیات بشری است و بشر بدون تفکر موجودیتی نمی تواند داشته باشد

اسلام در مقوله تفکر نه تنها به آن بهأ داده است بلکه آن را یکی از واجبات می داند.تفکر از دیدگاه اسلام یک عبادت است.ما در هیچ کتاب مذهبی و غیر مذهبی نمی یابیم که به اندازه قرآن، کتاب اسلامی مسلمین بشر را به سوی تفکر سوق داده باشد.در این کتاب شریف به صورت مداوم بشر در ابعاد گوناگون توصیه به تفکر شده است.همین طور در کتب روایی و حدیث نیز ائمه معصومین علیهم السلام روایات زیادی وجود دارد که در آنها توصیه به تفکر شده است.«2»گذشته از اینها در اسلام اصلی است راجع به اصول دین که وجه امتیاز اسلام با سایر ادیان می باشد.اسلام می گوید اصول عقاید را جز از این طریق تفکر و اجتهاد فکری نمی توان به دست آورد

دیدگاه اسلام در مورد آزادی عقیده و بیان

در مورد آزادی عقیده جان استوارت میل در رساله مشهور خود « درباره آزادی » می گوید : « ;منطقه مناسب آزادی بشری در درجه اول شامل قلمرو هشیار ضمیر اوست و در این منطقه است که وجدان انسانی به جامع ترین معنای آن باید آزاد باشد .آزادی افکار و امیال ، آزادی مطلق عقاید و احساسات ضروری است .آزادی بیان و نشر عقاید ممکن است در وهله اول مشمول اصل دیگری به نظر برسد ، چونکه گفتن و پخش کردن عقیده متعلق به آن قسمت از رفتار فرد است که به دیگران مربوطه می شود ، اما از آنجائیکه بیان و نشر اندیشه تقریبا” بهمان اندازه مهم است که خود آن اندیشه و تا حد زیادی روی همان دلایلی استوار است که آزادی اندیشه ، در عمل نمی شود آن را از بحث اندیشه جدا کرد»

اعلامیه جهانی حقوق بشر ، آزادی عقیده و بیان را در زمره حقوق اساسی بشر که همه ملتها باید به آن احترام بگذارند قلمداد کرده و ماده 19 آن اعلام میدارد : « هر فردی حق برخورداری از آزادی عقیده و بیان را دارد و این حق متضمن آن است که او بتواند اطلاعات و افکار را بدون ملاحظات مرزی و با هر وسیله بیان که باشد جستجو کند ، بدست آورد و نشر دهد .» و طبعا” آزادی عقیده دینی و مذهبی نیز بسیار مورد بحث قرار گرفته و تضمین آزاد بودن انسان برای اتخاذ هر نوع عقیده مذهبی و احترام به عقاید مذهبی افراد هرچه باشد شدیدا” مورد حمایت قرار گرفته است .بگونه ای که ماده 18 اعلامیه جهانی حقوق بشر در این زمینه مقرر می دارد: «هرکس حق برخورداری از آزادی اندیشه ، وجدان و مذهب را دارد .این حق متضمن آزادی تغییر مذهب یا اعتقاد ، و نیز متضمن آن است که آدمی بتواند مذهب یا اعتقادش را ـ منفردا” یا مجتمعا” آشکارا یا نهانی ـ از طرق تعلیمات ، رسوم و شعائر مذهبی و اجرای مناسک دینی آزادانه ابراز دارد»

بنابراین از نقطه نظر اعلامیه حقوق بشر هر فرد به عنوان یک انسان حق دارد هر نوع عقیده مذهبی و دینی را داشته باشد و یا انتخاب کند ، اعتقاد مذهبی یک امر شخصی و فردی است و هیچکس و به خصوص دستگاه حاکم حق ندارد کسی را به خاطر داشتن مذهب خاص مواخذه کند و یا او را وادار به گرایش به مذهب خاصی بنماید .به تعبیر دادگاه عالی آمریکا : « روابط انسان با آفریدگارش به دولت ارتباط ندارد .حق گرایش به مذهب مورد انتخاب شخص ، متضمن این امر است که فرد در مقابل هیچکس به لحاظ عقیده مذهبیش بازخواست نشود

قانون ، هیج موضوعی را به عنوان بدعت و الحاد تلقی نمی کند و هیچ اصل کهنی را حمایت نمی نماید و هیچ فرقه ای را خلاف مذهب نمی داند»

حال با توجه به آنچه گفته شد باید به بینیم دیدگاه اسلام در این زمینه چیست ؟ و آزادی عقیده دینی و بیان آن برای انسان در دید اسلام از چه مفهومی برخوردار است ؟

1-ترغیب به تفکر و آزاد اندیشی

پروژه دانشجویی مقاله کشت چغندر قند تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله کشت چغندر قند تحت word دارای 53 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله کشت چغندر قند تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله کشت چغندر قند تحت word

مقدمه  
انواع و کشت  
تیبل بیت  
ناولتی بیت  
چغندرهای اسفناجی  
سوئیس چارد  
زراعت پاییزه چغندرقند در مناطق گرمسیری  
شرایط اکولوژیکی لازم برای کشت چغندرقند  
تاریخچه کشت چغندرقند در ایران  
پراکندگی کشت چغندرقند در ایران  
تقویم کشت چغندرقند  
کاشت چغندرقند  
کاشت محصول  
بذرپاشی یا کاشت  
کوددهی  
نیتروژن  
فسفر  
پتاسیم  
سولفور  
منیزیم  
برن  
آهک  
آبیاری  
انواع چغندر  
انتخاب انواع چغندر  
بذر چغندرقند و جنس های آن  
آبیاری چغندرقند  
واکنش نسبت به آبیاری  
مقدار آب مورد نیاز چغندرقند  
آفات مهم چغندرقند  
بیماریهای چغندرقند  
تکنولوژی درمان بذر  
راهکار به کارگیری کود و ازت  
به کار بستن ازت  
باقیمانده های نیتروژن و نیترات ها  
از بین رفتگی محیطی  
فرسایش خاک  
منابع آبی:  
طرح اداره سلامت غذایی  
چغندر  
کنترل آفت  
اختلاف فیزیولوژیکی  
برداشت و برسی  
محصول  
وسیله  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله کشت چغندر قند تحت word

1-  وزارت کشاورزی، سازمان تحقیقات آموزش و تحقیق کشاورزی، نشریه فنی شماره

2-  ماهنامه پیام جهاد کشاورزی، سال اول شماره 4 ، اردیبهشت

3-  ماهنامه سنبله سال نهم شماره 80 تیرماه

4- محصول زیاد صنعتی ( چغنندرقند، نیشکر، آفتابگردان) ، وزارت کشاورزی، معاونت برنامه ریزی و بودجه، اداره کل آمار و اطلاعات، نشریه شماره 09/78 تاریخ انتشار

5-  دکتر کریمی ، هادی، گیاهان زراعی ، انتشارات دانشگاه تهران ، چاپ سوم ،

6-  مجله علمی تحقیقاتی چغندرقند، شماره های 1 و 2 ، جلد 13 اسفند

7-  مجله علمی تحقیقاتی چغندرقند، شماره های 1و2 ، جلد 10 ، اسفند

8- — جو ، علی اکبر- ماشینهای برداشت چغندرقند، وزارت کشاورزی، موسسه تحقیقاتی فنی و مهندسی کشاورزی

ای دی زینتی، جی ای دوفوس، آفات و بیماریهای چغندرقند، ناشر دانشگاه تربیت مدرس

مقدمه

چغندرها و سوئیس چاردها از کنوپودیاسیها ( خانواده غازپاها) هستند . علاوه بر چغندهها و سوئیس چاردها این خانواده شامل منگل ورزلها، چغندرقندها و لمس کوارترها می باشند . مجموعه چغندقنندها شامل پیبل بیت، فرش مارکت و پروسیسنگ و سوئیس چارد می باشند . ولی شامل منگل ورزل (چغندرهایی) که به عنوان غذای دامها استفاده می شود ) یا چغندرقند که به عنوان محصولی جهت تولید تجاری شکر پرورش داده می شود ، نمی باشد

تصور براین است که چغندرها از چغندر دریایی بومی اروپای شمالی گسترش یافته اند . چغندرها حداقل از قرن سوم میلادی کشت شده و در قرن سوم به عنوان یک محصول کشاورزی توسط تولیدکنندگان فرانسوی و آلمانی کشت شده اند

چغندرها به خاطر سبزیهای دست چین شده ، ریشه های دست چین شده و ریش های چغندر و برای تولیدات مختلف دیگر توسط تهیه کنندگان به کاربرده می شوند . برگهای تر و تازه سوئیس چارد برای برنج سازی و مخلوط سالاد برداشت می شود و برگهای بزرگ برای بسته بندی برداشت می شوند.  (1)

انواع و کشت

چغندر پروسیسنگ چغندرهایی هستند که برای پروسیسنگ پرورش داده می شوند . معمولاً استوانه ای شکل هستند . چغندرهای استوانه ای برای تولید چغندرهای قطعه قطعه شده یکنواختی شکل و کارایی بیشتری دارند و نیاز بزرگی برای پروسیسرها می باشند . غیر پیوندها : دارای شاخه های کوتاه ، ریشه گرد و قرمز رنگ دارای انتهای قرمز مایل به زرد هستند . پیوندیها: رد ای سی اف یک ضد سرکسسپرا ( نوعی بیماری) چغندرهای پیوندی دارای مزیت بذردهی بالا، تقویت و رشد ریش ها و شاخه ها و پایداری ایجاد کردن در مقابل بعضی بیماریها چون سرکسپرا می باشد . در مقابل توان بالای چغندرهای پیوندی منجر به رشد بیش از اندازه ریشه ها شود که در اثر به تعویق افتادن زمان برداشت آب و هوای نامناسب یا دلایل دیگر این رشد سریعتر صورت گیرد. (2)

تیبل بیت

تیبل بیت که بعنوان چغندرهای فرش مرکت هم شناخته شده اند انواع گرد و قرمز آن عبارتنداز : استینهای دترویتی، رابی کوئین، پیوندها: رد سی اف یک، پیس مارکر پیوندتری، برای آزمایش: اونگراف یک ، بیگ رد، ایواکس، واریوراف یک. برای دسته چین کردن : کروسبیرگرین تاپ و نیترکیپر . (3)

ناولتی بیت

بعضی از چغندرها رنگها و شکلهای غیرمعمولی دارند . اپن چغندرها به عنوان چغندرهای ناولتی شناخته شده اند . قرمز و دراز: سیلیندرا، فورنو. رنگ قرمز و سفید متناوب ، چیاگیا، زرد و گرد: بارپی گرلدن ، گرد و سفید:‌ شووایت ، آلبینو بیشتر انواع چغندرهای استوانه ای شکل مزه خاک می دهند که باعث شده عرضه آنها محدود شود . (3)

چغندرهای اسفناجی

چغندرهای اسفناجی ، تیبل بیت هستند که به خاطر برگهای آبدارشان پرورش داده می شوند . این نوع چغندر در دوره های زیادی می تواننند برداشت شوند . نوع اصلی آن بارپی رد بول است .(3)

سوئیس چارد

سوئیس چارد چغندری است که به خاطر برگهای خوردنی آن پرورش داده می شود . گلبرگهای بزرگ و پهن دارد که ممکن است سبز، قرمز یا رنگانگ ( چند رنگ) باشد . گلبرگ سبز، کولوموس، گلبرگ قرمز‌، شارلون، روبارب چارد . گلبرگ های چند رنگ : رنگهای روشن ( قرمز، زرد ، سفید نارنجی، ارغوانی و صورتی ). (4)

زراعت پاییزه چغندرقند در مناطق گرمسیری

از مزایای کشت پاییزه در مقایسه با کشت بهاره چغندرقند می توان به موارد زیر اشاره نمود

1-      بهره گیری گیاه از بارندگیهای پاییزه و زمستانه در نتیجه مصرف آب کمتر در مقایسه با کشت بهاره به میزان 20 الی 30 درصد

2-              پایین بودن هزینه تولید در مقایسه با کشت بهاره

3-              پایین بودن تراکم علفهای هرز و آفات در فصل زمستان در مقایسه با کشت بهاره

4-              امکان کشت دوم بعد از زراعت چغندرقند

5-      بازده تولید در واحد سطح بیش از مناطق دیگر ا زمتوسط عملکرد در کشت پاییزه 40 تن در کشت بهاره 27 تن در هکتار است

شرایط اکولوژیکی لازم برای کشت چغندرقند

چغندرقند گیاهی از تیره اسفناج می باشد . مناسبترین درجه حرارت برای جوانه زدن بذر چغندرقند 8 درجه و برای رشد و نمو آن در دوره رشد 28-20 درجه سانتیگراد است . یخبندان در مراحله جوانه زدن موجب از بین بردن جوانه اولیه آن می گردد

چغندرقند برای رشد و نمو کامل و ذخیره قند در غده احتیاج به نور خورشید گرما و رطوبت مناسب دارد . این گیاه نسبت به خاکهای شور و قلیایی مقاومت خاصی نشان داده و احتیاج به خاکهای با PH خنثی و قلیایی دارد . خاکهای رسی و رسی لیمونی بهترین نوع خاک برای کشت چغندرقند می باشد

طول مدت رشد و نمو در کشور معمولاً حدود 8 ماه خواهد بود و در این مدت هر هفت روز و در نواحی سردسیر هر ده روز به آبیاری نیاز دارد که به صورت غرقابی انجام می گیرد.(6)

تاریخچه کشت چغندرقند در ایران

این گیاه در گذشته به عنوان سبزی در ایران کشت و مصرف می شد . از سال 1275 اولین کارخانه قند ایران در قریه کهریزک نصب گردید و عملاً کشت چغندرقندبه منظور تولید قند و شکر شروع شد ولی متاسفانه به خاطر اوضاع و احوال سیاسی آن زمان کارخانه تعطیل شد و باعث متوقف شدن کشت چغندرقند گردید . در سال 1310 کارخانه مجدداً آغاز بکار گردید. و تا کنون با استقرار و فعالیت 10 کارخانه در استان خراسان، 5 کارخانه در فارس، 4کارخانه د رآذربایجانغربی و حدود 16 کارخانه در سایر استانها یکی از فعالیتهای زراعی ایران تشکیل می دهد.(6)

پراکندگی کشت چغندرقند در ایران

کشت چغندرقند هم اکنون در اکثر استانهای کشور رایج است . طبق تحقیقات استان خراسان با دارا بودن 9/41 درصد سطح زیر کشت 3/41 درصد تولید و استان خوزستان با داشتن 2/4 درصد سطح زیر کشت 7 درصد تولید را به خود اختصاص داده است . (6)

تقویم کشت چغندرقند

کاشت چغندرقند

کشت چغندرقند در اغلب نقاط کشور به استثنای استان خوزستان در بهار کشت و در پاییز برداشت می شود و در خوزستان چغندرقند در پاییز کشت و در بهار سال بعد برداشت می گردد . در خراسان در اوایل فروردین کشت چغندرقند آغاز می شود و تقریبا تا 15 اردیبهشت ادامه می یابد گاهی ممکن است کاشت این محصول هم صورت گیرد ولی بازدهی خوبی نخواهد داشت . در استانهای باختران 15 اسفند تا آخر فروردین ،‌همدان 15 فروردین تا آخر اردیبهشت ، مرکزی 15 اسفند تا آخر فروردین ، تهران 15 اسفند تا آخر فروردین و خوزستان 15 شهریور تا آخر دی ، زمانهای مناسب کاشت چغندرقند می باشند . برای کاشت چغندرقند باید زمین را شخم و تسطیح گردد و کشت با بذرپاش صورت گیرد. (6)

کاشت محصول

چغندرقند گیاه یکساله می باشد . محصول فصل سرماست که در درجه حرارت 46-50 درجه فارنهایت (10-17 درجه سانتیگراد) بهترین رشد خود را انجام می دهد . درجه حرارت بالاتر باعث رشد سریع گیاه و ایجاد حلقه های سفید در درون چغندر می شو . حداقل درجه حرارت خاک برای جوانه زدن بذر چغندرقند 41 درجه (5 درجه سانتیگراد ) می باشد . بالاترین درجه حرارت برای جوانه زدن 95 فارنهایت (25 درجه سانتیگراد )می باشد . چغندرقند به یک دوره سرما به مدت دو هفته با درجه حرارت 39-50 درجه فارنهایت ( 10-9/3 درجه سانتیگراد) نیاز دارد تا برای گلدهی تحریک شود . چغندر برفک و یخبندانهای ملایم را تحمل می کند. (6)

بذرپاشی یا کاشت

در مزرعه نخستین کاشت معمولاً در ماه مرس یا آوریل صورت می گیرد . چغندرقند بروسیسنگ می تواند در اوایل ماه می یا اواخر ماه ژانویه کاشته شوند . برای عرضه مداوم چغندرهای دست چین شده هر 2 یا 3 هفته یکبار بذرافشانی کنید. برای چغندرهای فرش مارکت گیاه ها باید 2 یا 3 اینج (5/7-5 سانتیمتر ) با هم فاصله داشته باشند . ردیف ها به طور معمول 40 –32 اینچ فاصله (102-81 سانتیمتر) از هم فاصله باید داشته باشند و گیاهان باید حدود 24-12 اینج ( 61-5/30 سانتیمتر ) از هم فاصله داشته باشند . دانه ها را در عمق 4/0-1 اینچی (5/2-1 سانتیمتر) بکارید . معمولاً‌در هر جریب 10-8 پوند دانه (2/11-9 کیلوگرم) کاشته می شود . تعداد دانه های تیبل بیت در هر 30 گرم 600و 1 عدد می باشد . سویس چارد معمولاً در قطعه های 40 اینچی (102 سانتیمتری) با فاصله 12-9 اینج بین گیاهان کاشته می شود . حدود 8-6 پوند دانه برای کاشت در هر جریب لازم است

اگر تمایل دارید که چغندرهای کوچک تو در تو داشته باشید این کار را می توانید با کم کردن فاصله بین ردیف ها تا حدود 15-10 اینج (25-38 سانتیمتر ) و با نگهداشتن حدود 35-30 گیاه در هر فوت (115-100 تا در متر ) انجام دهیم

خاکها

چغندر خاکهای عمیق خرد شده و زهکشی شده را ترجیح می دهد . مانند خاک گلدانی – شنی، خاک گلدانی- لجنی، کود. چغندر ممکن است در زمینهای سنگین تر (گلی تر ) نیز رشد نماید . اما برداشت آن مشکل تر می شود  و رشد ریشه نیز ممکن است معیوب باشد . میزان بالای مواد آلی در خاک مطلوب است و به تولید رطوبت کافی و مناسب کمک خواهد کرد چغندر سیستم بزرگ ریشه ای دارد که حدود 3 فوت (1متر) یا بیشتر در خاک فرو می رود . مگر اینکه رشد آن محدود شود

رطوبت یکنواخت خاک برای بدست آوردن کیفیت عالی حیاتی است . محصولات را آیش نمائید تا از بیماریهای رطوبتی و پوسیدگی ریشه جلوگیری شود . رطوبت روی خاک که ممکن است آن را غرق کند یا تحت تاثیر هوا قرار دهد حساس است . برای بدست آوردن حداکثر محصول PH خاک را به 0-6 یا بیشتر برسانید . از پیشنهادات آزمایش خاک برای میزان استفاده از آهک پیروی نمایید . مزارعی که در آن چغندر پورسیسنگ کاشته می شود زمین توسط افراد باری باقیمانده های کلریدهیدروکربن آزمایش می شود که اگر مقدار باقی مانده و غیرقابل قبول بود پس داده می شود .(6)

کوددهی

آزمایشات خاک پیش از کاشت دقیقترین راهنماییها برای نیازمندیهای کود دهی هستند اگر پاسخ های مطلوب کوددهی در چغندرها تشخیص داده شد . مدیریت خوب کارها حیاتی است . این کارها شامل استفاده از مقادیر پیشنهادی ، انتخاب مناسب خاک ، کنترل خوب علفهای هرز ، کنترل حشرات و بیماریها ، آماده سازی محل کاشت بذر و روشهای مناسب بذرپاشی و برداشت به موقع می باشد

به خاطر تاثیر نوع خاک ، شرایط آب و هوایی و بعضی مسائل فرهنگی دیگر پاسخ محصول به کود دهی ممکن است همیشه دقیقاً قابل پیش بینی نباشد . نتایج آزمایش خاک ، تجربه مزرعه و علم و نیازمندیهای خاص محصول به تخمین میزان کود و نوع آن کمک می کند . مراحل پیشنهاد شده نمونه گیری خاک باید دنبال شود تا نیاز کوددهی تخمین زده شود .  (7)

نیتروژن

به کارگیری حدود 200-150 پوند عنصر نیتروژن برای هر جریب پیشنهاد می شود . مقادیر پایین نیتروژن برای هر جریب باید بعد از محصول گیاهی چون یونجه یا شبدر قرمز به کار برده می شود . مقادیر بالای نیتروژن باید در پی جو یا دانه علف به کار برده شود . نیتروژن را قبل از کاشت پخش نمائید . یا نصف آن را به عنوان پوشش اول فصل به کار برید . نیتروژن در رشد قسمت بالای (ساقه ها ) چغندر که برای برداشت مورد نیاز است مهم است . چون وسایل سنتی برداشت چغندر را از طریق قسمت بالایی آن کنترل می کنند. (1)

فسفر

 

پروژه دانشجویی پایان نامه خیانت در امانت تحت word

 پروژه دانشجویی پایان نامه خیانت در امانت تحت word دارای 123 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی پایان نامه خیانت در امانت تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی پایان نامه خیانت در امانت تحت word

مقدمه

قسمت اول : تعاریف;

بند اول: تعریف بزه خیانت در امانت;

الف) تعریف لغوی;

ب) تعریف اصطلاحی;

قسمت دوم: بررسی بزه خیانت در امانت در منابع اسلامی;

بند اول : قرآن کریم

بند دوم : روایات;

بخش اول

خیانت در امانت موضوع ماده 674 قانون مجازات اسلامی;

و شرایط و عناصر تشکیل دهنده آن

فصل اول : عنصر قانونی;

فصل دوم : عنصر مادی;

گفتار اول : عمل مرتکب;

1- استعمال

2- تصاحب;

3- اتلاف;

4- مفقود کردن

گفتار دوم : شرایط و اوضاع و احوال لازم برای تحقق بزه

1- وجود رابطه حقوقی امانی;

بند اول: انواع امانت;

بند دوم : ماهیت امانت;

الف) سپرده بودن مال

بخش دوم

خیانت در امانت موضوع ماده 673 قانون مجازات اسلامی و شرایط و عناصر

تشکیل‌دهنده آن و واکنش اجتماعی در مقابل بزه خیانت در امانت;

فصل اول : خیانت در امانت موضوع ماده 673 قانون مجازات اسلامی و شرایط و عناصر تشکیل دهنده آن  

گفتار اول : عنصر قانونی;

گفتار دوم : عنصر مادی;

1- عمل مرتکب;

2-شرایط لازم برای تحقق بزه

بند اول: موضوع جرم

بند دوم : سپرده بودن یا بدست آوردن موضوع جرم

3- نتیجه حاصله

گفتار سوم : عنصر روانی;

نتیجه گیری;

کتابنامه

کتابنامه

1 آزمایش، دکتر علی، تعزیرات درس حقوق جزای اختصاصی2، دانشکده حقوق دانشگاه تهران، 1376
2 امامی، دکتر سید حسن، حقوقی مدنی، جلد اول و دوم و سوم، تهران، اسلامیه، چاپ هفتم، 1368
3 باهری، دکتر محمد، حقوق جزای عمومی، دانشکده حقوق دانشگاه تهران، 1341
4 بروجردی، عبده، محمد، اصول قضایی (جزایی) دیوان عالی کشور، تهران، علمی، 1326
5 بلوری، دکتر اکبر، مقاله جامعه، مجله کانون وکلا، شماره 52، سال 9،‌1336
6 بلوری، دکتر اکبر، مقاله دزدی، مجله کانون وکلا، شماره 5، سال8 ، 1335
7 پاد، دکتر ابراهیم، جزوه تعزیرات حقوق کیفری اختصاصی، دانشکده حقوق دانشگاه تهران و ملی ایران، 1353 و 1356
8 جعفری لنگرودی، دکتر محمد جعفر، ترمینولوژی حقوق، تهران، گنج دانش، چاپ چهارم، 1368
9 حبیب زاده، دکتر محمد جعفر، حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه اموال)، تهران، سمت، چاپ دوم، 1374

10خمینی، آیت الله روح الله، تحریرالوسیله، جلد دوم و چهارم، قم، اسلامیه،

11دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، جلد 6، 9، 18، 19،‌27، 34، 43، 58،‌62، 64، تهران، چاپخانه مجلس، 1332

12سلیمان پور، دکتر محمد، جعل اسناد در حقوق ایران و از نظر حقوق تطبیقی، گنج دانش، چاپ سوم، 1357

13شامبیاتی، دکتر هوشنگ، حقوق کیفری اختصاصی، جلد دوم، تهران، ویستار، 1378

14شهری، غلامرضا و ستوده جهرمی سروش، نظریات اداره حقوقی قوه قضاییه در زمینه مسائل کیفری، جلد اول و دوم، روزنامه رسمی، 1375/ 1373

15شهید ثانی، زین الدین الجبعی العاملی، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، جلد 4 و 9، نجف، 1387قمری

16صانعی، دکتر پرویز، حقوق جزای عمومی، جلد اول و دوم، تهران، گنج دانش، چاپ ششم، 1374

17صدرات، دکتر علی، حقوق جزا و جرم شناسی، کانون معرفت، 1340

18علی آبادی، دکتر عبدالحسین، حقوق جنایی، جلد اول، تهران، فردوسی، چاپ دوم، 1369

19قربانی، فرج الله، مجموعه آراء وحدت رویه دیوان عالی کشور‌ (جزایی)، تهران، فردوسی، چاپ پنجم، 1375

20کازرونی، دکتر اسدالله، تقریرات حقوق جزای اختصاصی 2، دانشکده حقوق دانشگاه ملی ایران، 1355

21کریمی، حسین، مجموعه قوانین و مقررات جزایی، تهران، روزنامه رسمی، چاپ اول، 1372

22کریمی، حسین، مجموعه قوانین و مقررات جزایی، تهران، روزنامه رسمی، چاپ اول، 1371

23گلدوزیان، دکتر ایرج، حقوق جزای اختصاصی، جلد اول، تهران، جهاد دانشگاهی، چاپ دوم، 1369

24متین، احمد، مجموعه رویه قضایی هیئت عمومی و آراء کیفری شعب دیوان عالی کشور، تهران، آفتار، 1340

25محسنی، مرتضی و کلانتریان مرتضی، مجموعه نظرهای مشورتی اداره حقوقی وزارت دادگستری در زمینه مسائل کیفری، ضمیمه مجله حقوقی وزارت دادگستری، بدون تاریخ

26معین، دکتر محمد، فرهنگ فارسی، جلد اول تا چهارم، تهران، امیر کبیر، چاپ هشتم، 1371

27میر محمد صادقی، دکتر حسین، حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اموال و مالکیت)،‌ نشر میزان، چاپ دوم، 1382

28نوربها، دکتر رضا، زمینه حقوقی جزای عمومی، کانون وکلا، چاپ اول، 1378

29نوری، رضا، مقاله جامعه، مهنامه قضایی، اداره دادرسی نیروهای مسلح شاهنشاهی، شماره 94، سال 8 ، دی ماه 1352

30نجفی، احمدرضا، تعزیرات درس حقوق جزا اختصاصی 2- دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

بند اول: تعریف بزه خیانت در امانت

قانونگذار، بزه خیانت در امانت را در قانون مجازات اسلامی تعریف نکرده است و فقط به بیان تعدادی از مصادیق و موارد این بزه اکتفا نموده است. لازم است قبل از ورود به بحث اصلی و شرایط و عناصر تشکیل دهنده این بزه، تعریفی از حیث لغت و اصطلاح حقوقی آن بیان نماییم.

الف) تعریف لغوی

“امانت” در فرهنگ لغات به معنای «راستی، ضد خیانت، درستکاری، امانت یعنی قرار دادن و بجا آوردن مقتضای عدالت در اوقات معین آن، و این یکی از صفات خدای تعالی است

برخیز تا به عهد امانت وفا کنیم

تقصیرهای رفته به خدمت قضا کنیم

(سعدی)

ودیعه: هر چیزی که برای نگاهداشتن به کسی سپرند. فرق ودیعه با امانت این است که ودیعه نگاهداری شئی است به قصد، و امانت چیزی است که بدون قصد بدست می‌آید مانند آن که باد لباسی را به درون اطاق افکند، و نیز ودیعت بری از ضمان است اگر موافقت شده باشد، اما امانت بری از آن نیست تا آنگاه که به صاحبش برسانند

دانه د‌ُر که امانت به شما دادستم

آن امانت به من ایمن ز ضرر باز دهید

(خاقانی)

و بعلاوه به معنای، «بسته مهمور که به پست خانه دهند تا آن را به مقصدی برساند، و ریشه آن امن است به معنی ایمن شدن، بی ترس، اطمینان، آرامش قلب، راحت و آسایش»[1] آمده است. همچنین امانت به معنای «الف- مال مورد ودیعه را گویند   ب- هر مالی که به وسیله یکی از عقود امانی و یا به حکم قانون به صورت امانت در ید کسی باشد مانند مال مورد مضاربه که در دست مضارب امانت است. و امانتدار کسی است که مال دیگری را به رسم امانت به نحوی از انحاء نزد اوست، اصطلاح معروف آن امین است و امانت گذار کسی است که مالی را نزد دیگری به امانت می گذارد و به او مودع گویند.»[2] آورده شده است

“خیانت” در فرهنگ لغات به معنای «غدر، مکر، حیله، ناراستی، دغلی، ضد امانت، نااستواری، زنهار خواری، نقض عهد، پیمان شکنی، بی وفایی، نمک به حرامی، بی دیانتی، بی عصمتی و زنا کاری»[3] آمده است. به علاوه به معنی «دزدی، خروج از مامورات و ارتکاب منهیات حق»[4] آمده است. “خیانت در امانت” به معنی تصرف امین در مالی که نزد او به امانت گذاشته شده در جهتی مخالف مقصود امانتگذار،[5] آورده شده است

ب) تعریف اصطلاحی

حقوقدانان ایران تعریف های متعددی در مورد بزه خیانت در امانت ارائه نموده اند که تعدادی از آنها را بیان می‌کنیم. خیانت در امانت عبارت است از: «تصاحب یا تلف یا مفقود یا استعمال نمودن اموال یا اسناد به زبان مالکین یا متصرفین آنها وقتی اشیاء مزبور به عنوان اجاره، امانت، رهن، وکالت یا هر کار با اجرت یا بی اجرت به کسی داده شده و مقرر بوده است که اشیاء مزبور مسترد یا به مصرف معینی برسد.»[6] و تعریف دیگر خیانت در امانت «تصاحب، تلف نمودن، مفقود کردن و استعمال ناروای عمدی و غیر قانونی شیئی منقول امانی به ضرر مالک یا متصرف قانونی آن به وسیله امین»[7] بیان شده است. همچنین خیانت در امانت به «عمل غیر قانونی و مجرمانه و خلاف امانت، نسبت به شیء منقولی که به موجب یک عقود امانی یا رابطه حقوقی دیگری، که نتیجه آن ایجاد ید امانی برای متصرف شیء است، به دست شخصی سپرده شده باشد.»[8] تعریف شده است. هم چنین گفته شده «خیانت در امانت عبارت است از تصاحب، تلف، مفقود یا استعمال نمودن توام با سوء نیت مالی که از طرف مالک یا متصرف به کسی سپرده شده و بنابر استرداد یا به مصرف معین رسانیدن آن بوده است.»[9] و در تعریف دیگر «جرم خیانت در امانت عبارت است از ارتکاب رفتار مجرمانه عمدی مخالف امانت از ناحیه امین نسبت به اموال یا اسنادی که به یکی از اسباب قانونی به او سپرده شده یا در حکم سپردن بوده و بنا بر این بوده که آن اشیاء مسترد شود ولی امین آن را به ضرر مالک یا متصرف آن تصاحب یا تلف و یا مفقود یا استعمال نماید.»[10] بیان گردیده است. و باز در تعریف دیگری «خیانت در امانت عبارت است از تصاحب یا تلف یا استعمال مال یا چیزی که از طرف مالک یا متصرف قانونی آن به طور موقت به عنوان اجاره یا امانت و یا به طور کلی به موجب یک قرارداد به امین سپرده شده است.»[11] تعریف و تبیین گردیده است. و در تعریف دیگری گفته شده: «خیانت در امانت عمل عمدی و بر خلاف امانت امین به ضرر دیگری است.»[12] و در تعریف دیگری گفته اند: «خیانت در امانت رفتار مجرمانه و مخالف امانت است نسبت به مال منقول که به موجب هر امر و یا عقدی از عقود امانت آور سپرده به مجرم و یا در حکم آن باشد.»[13] و استاد دیگری بیان نموده اند: «خیانت در امانت عبارت است از هرگونه رفتار مخالف امانت امین در مالی که به او سپرده شده است.»[14] و در ترمینولوژی حقوق راجع به خیانت در امانت گفته اند: «استعمال مال مورد امانت به توسط امین در جهتی که منظور صاحب مال نباشد. استعمال اعم از تصاحب یا تلف یا گم کردن (ماده 241 قانون مجازات عمومی) عناصر این جرم عبارتند از: الف) تصاحب کردن و به طور کلی صرف مال بر خلاف نظر مالک    ب) تقلب (قصد خیانت در امانت)   ج) اضرار به مالک   د) در قانون ما فقط مال منقول موضوع این جرم واقع می‌شود   هـ) مال ودیعه به طور امانی به خائن در امانت تسلیم شده باشد. این عنصر، این جرم را از کلاهبرداری جدا می‌کند تسلیم اعم است از: تسلیم مادی یا تسلیم قانونی   و) اسباب قانونی که موجب حصول امانت می‌شود باید به طور حصر در قانون معین شود (مانند: اجاره، ودیعه، رهن، وکالت، هر کار با مزد یا بی مزد در قانون ایران).»[15]

تعاریف فوق از بزه خیانت در امانت، هر کدام دارای ویژگی های مخصوص به خود است. به عنوان مثال، برخی از اساتید محترم بزه خیانت در امانت را تعریف به مصادیق قانونی آن، کرده اند و در واقع خیانت در امانت را به شیوه معمول و مرسوم حقوقدانان تعریف نکرده اند و بیان نموده اند: «خیانت در امانت عبارت از تصاحب، تلف، مفقود، استعمال;» که این تعریف واقعی به شمار نمی آید. در برخی از تعاریف خیانت در امانت را فقط در اموال منقول جاری دانسته اند که با وضع ماده 241 ق.م.ع و صراحت اموال منقول و غیر منقول در بزه خیانت در امانت، تعریف فوق را مخدوش نموده است. همچنین برخی به عقود امانت آور قانونی (مندرج در قانون) اشاره کرده اند و حال آن که این عقود امانت آور مندرج در قانون تمثیلی هستند و جنبه حصری ندارند. بعضی تعریف را منحصر در مال دانسته اند که بعضی اسناد خارج گردیده و حال آن که ممکن است موضوع جرم خیانت در امانت باشد. به هر حال هرچند تعریف کامل و جامع از بزه خیانت در امانت دشوار است و روش بیان مصادیق قانونی در مرحله عمل بهتر است لکن به نظر نگارنده بزه خیانت در امانت: «رفتار مجرمانه و مخالف امانت امین نسبت به مال یا وسیله تحصیل مالی که به موجب عقد امانت آور یا رابطه حقوقی دیگر به او سپرده شده است» تعریف می‌گردد. با این تعریف به نظر می‌رسد مصادیق قانونی ماده 674 ق.م.ا بیان شده باشد

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی پایان نامه خیانت در امانت تحت word

نگارنده در این بحث به بررسی این نکته که آیا خیانت در امانت در قرآن کریم و روایت به عنوان جرم و عمل حرام تلقی گردیده یا خیر؟ و همچنین آیا مجازاتی در فرض جرم بودن برای آن تعیین گردیده یا خیر، می‌پردازد. چون آیات و روایات متعددی خیانت در امانت را مورد نهی قرار داده که در بند جداگانه مورد بررسی قرار خواهد گرفت، برای تفهیم مطلب ابتدا به تعریف جرم از دیدگاه فقهاء می پردازیم

جرم، عبارت است از انجام دادن فعل، یا گفتن قول که قانون اسلام آن را حرام شمرده و بر فعل آن کیفری مقرر داشته است. یا ترک فعال، یا قول، که قانون اسلام آن را واجب شمرده و بر آن ترک، کیفری مقرر داشته است.[16] و یا به قول یکی از فقهای شافعی، جرم ممنوعیتهای قانونی که از طرف خداوند مقرر شده و مجازات آن حد یا تعزیر است، تعریف شده است.[17]

خیانت در امانت (غلول) از گناهانی است که در نص معتبر به کبیره بودنش تصریح شده است و دلیل این که خیانت به طور کلی حرام است روایت فضل بن شاذان از حضرت رضا (ع) است و در آن به جای کلمه غلول فرموده: «و الخیانه» یعنی از جمله گناهان کبیره خیانت در امانت است.[18]

لذا از دیدگاه فقه اسلام خیانت در امانت از گناهان کبیره و جرم محسوب و با نظر حاکم شرع قابل مجازات است

بند اول : قرآن کریم

قرآن کریم امانت داری را از صفات پسندیده و خیانت در آن را به عنوان عمل زشت و قبیح مورد نهی قرار داده است. از جمله می‌توان به آیات زیر استناد کرد

«ان الله یأمرکم ان تؤدوالامانات الی اهلها;»[19] خدا به شما امر می‌کند که امانت را البته به صاحبانش باز دهید. طبق صریح این آیه هر مسلمانی وظیفه دارد که در هیچ امانتی (مادی یا معنوی) نسبت به هیچکس خیانت نکند، خواه صاحب امانت مسلمان باشد یا غیر مسلمان

«; فان أمن بعضکم بعضاً فلیؤدالذی او تمن امانته;»[20] یعنی ای مومنان، هرگاه یکی از شما دیگری را امین شمرد باید شخصی که او را امین شمرده اند امانت را مسترد بدارد

در آیه دیگری آمده است: «یا ایها الذین آمنوا لا تخوفوا الله و الرسول و تخونوا اماناتکم و انتم تعلمون»[21] یعنی ای کسانی که ایمان آورده اید، دانسته به خدا و پیامبر در کار دین و با یکدیگر در امانت ها خیانت نکنید، در صورتی که شما (زشتی خیانت را به خوبی) می دانید.[22] لذا خیانت در امانت از نظر قرآن گناه شمرده می‌شود

بند دوم : روایات

بزه خیانت در امانت در احادیث و روایات وارده از معصومین «علیهم السلام» به شدت مورد نهی قرار گرفته است چنانکه پیامبر اسلام (ص) می فرمایند: «سه خصلت است که در هر کس باشد دلیل بر نفاق اوست هرچند نماز بخواند و روزه بگیرد و خود را مسلمان بداند؛ دروغگویی، خلف وعده و خیانت در امانت.»[23] همچنین می فرمایند: «امانت داری موجب ثروت و خیانت موجب فقر و تهیدستی است.»[24] و در یکی از احادیث خود دو خصلت دروغگویی و خیانت را از مومن دور می دانند.[25] و پیامبر اسلام در حدیث دیگری ادا کنندگان امانت و وفا کنندگان به عهد را نیز جزء نزدیکترین افراد به خود دانسته اند.[26] و حضرت علی (ع) از قول پیامبر اکرم (ص) نقل کرده اند: «رسول خدا قبل از مرگش سه مرتبه به من فرمود: ای اباالحسن امانت را به نیکوکار و تبهکار برگردان چه زیاد و چه کم باشد، حتی اگر نخ و سوزن باشد.»[27] هم چنین حضرت علی (ع) فرموده است: «امانت را رد کن حتی به قاتل فرزندان پیامبران (ع).»[28] حضرت علی (ع) در نهج‌البلاغه می‌فرماید: «سپس (وظیفه الهی هر کس) ادای امانت است، چه اینکه آن کس که اهل امانت نباشد هرگز به مقصد نمی رسد.»[29] و امام صادق (ع) فرمود: «اگر قاتل علی (ع) امانتی پیش من می گذاشت و یا از من نصیحتی می خواست و یا با من مشورتی می کرد من آمادگی خود را برای این امور اعلام می داشتم، قطعاً حق امانت را اداء می نمودم.»[30] همچنین امام صادق (ع) فرمود: «سه چیز است که خداوند به هیچ کس اجازه مخالفت با آن را نداده است؛ ادای امانت در مورد هر کس خواه نیکوکار باشد یا بدکار، وفای به عهد درباره هر کس، نیکی به پدر و مادر خواه نیکوکار خواه بدکار باشند.[31] و احادیث و روایات متعددی مبنی بر قبح خیانت در امانت و گناه بودن آن وجود دارد که به خاطر جلوگیری ا اطاله کلام، به موارد ذکر شده اکتفا می‌کنیم

بخش اول

خیانت در امانت موضوع ماده 674 قانون مجازات اسلامی

و شرایط و عناصر تشکیل دهنده آن

خیانت در امانت از جمله جرایم علیه اموال محسوب می‌شود. حقوقدانان در مورد عام و خاص بودن بزه خیانت در امانت موضوع ماده 674 ق.م.ا (ماده 241 ق.م.ع و ماده 119 ق.ت سابق) عقیده یکسانی ندارند و هرکدام تعبیر خاصی نموده اند. بعضی خیانت در امانت ماده 674 ق.م.ا را تحت عنوان «خیانت در امانت به معنی اخص» و دو صورت سوء استفاده از سفید مهر یا سفید امضاء، و خیانت مستخدمین دولت در اسناد دولتی را تحت عنوان «صور خاص بزه خیانت در امانت» مورد بحث و بررسی قرار داده اند.[32] و برخی دیگر خیانت در امانت ماده 674 ق.م.ا را با عنوان «جرم خیانت در امانت به معنی اخص» و صور دیگر فوق را با عنوان «جرم خیانت در امانت به معنی اع‍ّم» بحث کرده اند.[33] و گفته اند که این صور به معنی اخص خیانت در امانت نبوده ولی از خانواده جرایم خیانت در امانت محسوب می‌شوند و به همین لحاظ تحت عنوان «اعم» بحث شده است. همچنین بزه خیانت در امانت ماده 674 ق.م.ا تحت عنوان «جرم عام خیانت در امانت» و صور دیگر نام برده شده به معنی «خاص» مورد بحث واقع شده است.[34]

با تبعیت از قانونگذار و دور شدن از بحث الفاظ و فهم آسانتر خواننده در مراجعه و پیدایش عنوان بزه، نگارنده بزه اصلی خیانت در امانت را تحت عنوان «خیانت در امانت موضوع ماده 674 ق.م.ا مورد بحث و بررسی قرار داده است

برای آنکه خیانت در امانت به عنوان جرم قابل مجازات باشد اجتماع عناصر قانونی، مادی، روانی ضروری است.[35] و نگارنده عناصر تشکیل دهنده بزه خیانت در امانت را به ترتیب عنصر قانونی، عنصر مادی، عنصر روانی بیان می‌نماید و شرایط و اوضاع و احوال لازم برای تحقق بزه را در مبحث عنصر مادی مفصلاً بیان می‌نماید

فصل اول : عنصر قانونی

منظور از عنصر قانونی جرم، اصل قانونی بودن جرم است.[36] اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها یکی از اصول مسلم و پذیرفته شده حقوق جزاست و به موجب این اصل هیچ فعل یا ترک فعلی را نمی توان جرم دانست مگر اینکه قانونگذار آن را قبلاً جرم و قابل مجازات بداند این معنی را مثل معروف «هیچ جرمی بدون قانون وجود پیدا نمی کند و هیچ مجازاتی بدون قانون قابل اعمال نیست» بیان کرده است

برای نخستین بار اعلامیه جهانی حقوق بشر که محصول افتخار آمیز انقلاب فرانسه است، مقرر داشت در آن کشور محاکم تنها اعمالی را جرم بشناسند که قانون جرم شناخته و مجازاتی تعیین کنند که قانون پیش بینی کرده است و از این رهگذر اصل قانونی بودن جرایم و مجازاتها پدید آمد که کشورهای دیگر نیز این دو اصل را پذیرفتند

در شرع انور اسلام اصول قانونی بودن جرایم و مجازات ها با عنوان عبارت «قبح عقاب بلا بیان» مورد پذیرش واقع گردیده است هم چنین در قرآن می‌فرماید: «ما کنا معذبین حتی نبعث رسولاً»[37] یعنی تا زمانی که بیان و مجت نباشد مجازات و عقاب قبیح و زشت است و ترجمه آیه این که، تا رسول و بیان و حجت نفرستیم کسی را جرم و عذاب نخواهیم کرد، که مبین صریح اصل مذکور است

اصل قانونی بودن جرایم و مجازات  ها در قانون اساسی و قانون مجازات اسلامی جمهوری اسلامی ایران مورد پذیرش واقع گردیده است، اصل سی و ششم قانون اساسی مقرر می دارد: «حکم به مجازات  و اجرای آن باید تنها از طریق دادگاه صالح و به موجب قانون باشد.» حکایت از اصل قانونی بودن مجازات  دارد. و طبق اصل یکصد و شصت و نهم قانون اساسی: «هیچ فعل یا ترک فعلی به استناد قانونی که بعد از آن وضع شده است جرم محسوب نمی‌شود» که حکایت از اصل قانونی بودن جرم می‌نماید. و ماده 2 ق.م.ا اشعار می دارد: «در مقررات و نظامات دولتی، مجازات  و اقدامات تامینی و تربیتی باید به موجب قانونی باشد که قبل از وقوع جرم مقرر شده باشد و هیچ فعل یا ترک فعل را نمی‌توان به عنوان جرم به موجب قانون متاخر مجازات نمود لیکن اگر بعد از وقوع جرم قانونی وضع شود که مبنی بر تخفیف یا عدم مجازات  بوده و یا از جهات دیگر مساعدتر به حال مرتکب باشد نسبت به جرایم سابق بر وضع آن قانون تا صدور حکم قطعی موثر خواهد بود;» و اداره حقوقی قوه قضاییه در یکی از نظریه های خود اعلام نموده است: «اصل قانونی بودن جرم و مجازات  و اینکه هیچ عملی جرم نیست مگر آنکه قانوناً برای آن مجازات  تعیین شده باشد مورد قبول قانونگذار جمهوری اسلامی ایران نیز هست و این معنی در ماده 2[38] قانون راجع به مجازات اسلامی به نحو صریح و منجز تصریح و معین شده است این اصل در شرع انور نیز با عبارت قبح عقاب بلابیان مورد تایید می‌باشد. بنابراین نه در قوانین مصوب و نه در شرع موردی نمی توان یافت که جرم باشد ولی قبلاً برای آن مجازاتی تعیین نگردیده باشد.[39]

فصل دوم : عنصر مادی

یکی دیگر از عناصر تشکیل دهنده جرم، عنصر مادی است، به این معنی که باید فعل یا ترک فعلی که قانون آن را جرم شناخته از طرف شخص صورت گیرد تا بتوان او را از نظر کیفری مسئول دانسته و مجازات نمود. بنابراین آنچه قابل مجازات است قصد و تصمیمی است که ضمن یک عمل صورت خارجی و فعلیت به خود گرفته باشد و این تحقق خارجی است که به عنصر مادی جرم تعبیر می‌گردد و عنصر مادی در بزه خیانت در امانت لازم است که به اتمام رسیده و ضرری نیز به بار آورده باشد

نگارنده در این فصل، ابتدا عمل مرتکب را که عنصر مادی بزه خیانت در امانت موضوع ماده 674 ق.م.ا را تشکیل می‌دهد مورد بررسی قرار داده و سپس شرایط و اوضاع و احوال لازم برای تحقق بزه را بیان کرده و در پایان نتیجه حاصله از عمل مرتکب را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد

گفتار اول : عمل مرتکب

عنصر مادی بزه خیانت در امانت، عمل مرتکب است، بدین نحو که امین عمل و رفتاری را مرتکب می‌شود که بر خلاف وظیفه امانت داری او بوده است. به موجب صراحت ماده 674 ق.م.ا بزه خیانت در امانت به وسیله تحصیل مال مورد امانت ارتکاب می یابد. بنابراین رفتار مجرمانه منحصر به چهار فعل بالا بوده و بر خلاف موضوع جرم (مال یا وسیله تحصیل مال) که جنبه تمثیلی خواهد داشت، جنبه حصری دارد، و فقط با ارتکاب افعال بالا است که این بزه تحقق می یابد و در غیر این صورت بزه خیانت در امانت موضوع ماده 674 ق.م.ا قابل تصور نخواهد بود

خیانت در امانت یک جرم آنی است.[40] بدین ترتیب که یکی از چهار فعل مصرح در قانون (استعمال، تصاحب، تلف یا مفقود کردن) در همان لحظه ای که بر روی مال مورد امانت انجام می‌شود، این بزه ارتکاب می یابد و این مطلب از نظر تشخیص محل وقوع بزه و صلاحیت دادگاه عمومی رسیدگی کننده، امر مهمی است و حتی در سیستم قبلی کشور ایران از جهت تعیین مبدأ مرور زمان نیز حائز اهمیت بوده است که در یکی از آراء شعبه دوم دیوان عالی کشور چنین آمده است: «اگر کسی مالی را در شهرستانی از یک نفر امانت بگیرد و در شهرستان دیگر آن را بفروشد، چون خیانت در امانت موقعی محقق شده که مال مورد امانت فروخته شده بنابراین محل وقوع جرم شهرستان اخیر است و بازپرس آنجا صالح خواهد بود.»[41] در بیان تعریف مصادیق قانونی رفتار مجرمانه بر خلاف امانت از ناحیه امین، افعال فوق الذکر را به ترتیب مقرر قانون مورد بررسی قرار می دهیم

1- استعمال

استعمال در لغت به معنی به کار داشتن، طلب کار کردن، عمل کردن و معمول داشتن آمده است.[42] و مقصود از استعمال در ماده 674 ق.م.ا به کار بردن یا مورد استفاده قرار دادن مال یا وسیله تحصیل مال بر خلاف قرارداد امانت است. ممکن است هر مالی با لذات برای استفاده بخصوصی استعمال شود و یا نحوه و کیفیت استفاده از آن مطابق قرارداد فی ما بین تعیین شود بنابراین هر استفاده ای شامل استعمال مورد نظر در ماده 674 ق.م.ا نخواهد بود و استفاده ای که بیش از حد معمول و قرارداد باشد ملاک است و برای تشخیص این امر حقوقدانان کلمه «ناروا» را بعد از استعمال به کار می برند تا برای بیان مقصود رساتر باشد باید توجه داشت که استعمال ناروا نسبت به مورد امانت، بایستی از روی عمد و با قصد مجرمانه باشد در غیر این صورت موجب مسئولیت کیفری استعمال کننده نخواهد بود

و یا در رای دیگر شعبه دیوان عالی کشور آمده است: «در جرم تعدی به اموال سپرده شده از طرف دادگاه یا اجراء (ماده 652 قانون اصول محاکمات حقوقی) دادگاه نمی تواند بدون اینکه نحوه تعدی را معلوم نماید، متهم را مرتکب تعدی در اموالی که به او سپرده شده، بداند.»[43]

بعضی از حقوقدانان معتقدند که اگر شخصی در اتومبیل سواری مورد امانت آجر یا خاک حمل کند خیانت در امانت مستلزم مجازات کیفری نیست بلکه تخلف از قرارداد است و ضامن است که بر اساس ماده 641 [44] ق.م خسارت آن را جبران کند.[45]

در مورد اموال غیر منقول مثل اینکه منزلی برای برپایی مراسم مذهبی در اختیار شخصی به امانت بوده، امین بر خلاف قرارداد امانت، از منزل موصوف برای مصرف شخصی خود استفاده نماید که با اجتماع سایر عناصر و شرایط، خیانت در امانت خواهد بود

دیوان عالی کشور در یکی از آرای خود چنین اعلام کرده است: «تنها رد نکردن مال امانتی به صاحبش تمام ارکان بزه را تشکیل نمی دهد بلکه به طوری که در ماده 241 قانون کیفر قید گردیده باید تصاحب یا استعمال یا اتلاف یا مفقود نمودن آن بر اثر سوء نیت کسی که مال نزد او بوده محرز شود.»[46]

سوالی که در اینجا پیش می‌آید این است که آیا ماده 674 ق.م.ا شامل قوانین روابط موجر و مستاجر می‌شود یا خیر؟ به عبارت دیگر چنانچه مستاجر املاک مسکونی یا تجاری بعد از انقضاء مدت اجاره و مطالبه مالک، از تخلیه ملک امتناع نماید و آن را کما فی السابق مورد قرار دهد، آیا تخلیه و ادامه استفاده را می‌توان بزه خیانت در امانت تلقی نمود یا خیر؟

اداره حقوقی قوه قضاییه در مورد روابط موجر و مستاجر در پاسخ استعلام نگارنده چنین اعلام کرده است: «صرف عدم تخلیه مورد اجاره پس از انقضاء مدت اجاره، استعمال یا تصاحب یا تلف یا مفقود کردن مورد اجاره به ضرر مالک آن نمی باشد تا مشمول ماده 674 قانون مجازات اسلامی گردد، مضافاً اینکه در جرایم عنصری معنوی جرم (سوء نیت و قصد مجرمانه) شرط تحقق جرم می‌باشد و مجرد عدم تخلیه عین مستاجره پس از انقضاء مدت نوعاً ملازمه ای با سوء نیت ندارد و با در نظر گرفتن مقررات قانون روابط موجر و مستاجر مصوب سال 1356 و سال 1362 و توجه به در نظر گرفتن عسر و حرج برای مستاجر، من حیث المجموع عمل مستاجر فاقد وصف کیفری بوده و جرم تلقی نمی گردد، بدیهی است اگر مستاجر عین مستاجره را تلف یا تصاحب یا به ضرر مالک تصرف نماید حتی در زمان بقاء مدت اجاره قابل تعقیب کیفری بر اساس ماده مذکور خواهد بود.»[47]

همچنین رویه غالب در دادگاههای عمومی و تجدید نظر استان تهران این است که عدم تخلیه مستاجر بعد از انقضاء مدت اجاره را خیانت در امانت نمی دانند و در صورت طرح شکایت کیفری، حکم برائت صادر و رای در دادگاه تجدید نظر استان تایید و قطعی می‌گردد

نگارنده معتقد است که چون قانونگذار در مقام بیان بوده و با صراحت و روشنی کامل یکی از مصادیق موضوع بزه خیانت در امانت را اموال غیر منقول دانسته و عقد اجاره را نیز به عنوان یکی از عقود امانت آور معرفی کرده لذا به دلالت منطوق ماده 674 ق.م.ا بزه خیانت در امانت در روابط موجر و مستاجر قابل ارتکاب خواهد بود مثل اینکه مستاجر ملک موجر را با سوء نیت تخریب کند. ولی صرف عدم تخلیه و تاخیر در تخلیه موجب تحقق این بزه نخواهد بود زیرا بزه خیانت در امانت به وسیله یکی از چهار فعل مثبت استعمال، تصاحب، تلف و مفقود کردن انجام می‌شود و چون عدم تخلیه یا تاخیر تخلیه فی نفسه استعمال یا تصاحب تلقی نمی‌شود موجب پیدایش جرم نخواهد بود. همچنین اگر عدم تخلیه به علت ادعای حق کسب و پیشه یا سرقفلی یا داشتن عسر و حرج باشد و قانون ادامه تصرف مستاجر را مجاز دانسته باشد موجب تحقق بزه خیانت در امانت نیست ولی اگر مستاجر بعد از انقضاء مدت اجاره و مطالبه مالک از تخلیه ملک مسکونی امتناع و آن را بر خلاف قرارداد مورد استفاده ناروا قرار دهد با احراز سوء نیت و سایر شرایط، به اتهام خیانت در امانت مورد تعقیب کیفری قرار خواهد گرفت

2- تصاحب

تصاحب در لغت به معنی، مالکیت و صاحب شدگی، صاحب و مالک شمردن و شدن، تصاحب کردن: مالک شدن، در تصرف خود درآوردن، فلان زمین مرا تصاحب کرده است، آمده است.[48] و مقصود از تصاحب در ماده 674 ق.م.ا عبارت از تملک مال یا وسیله تحصیل مال است و به عبارت دیگر برخورد مالکانه با مال یا وسیله تحصیل مال را تصاحب نامند، مثل اینکه امین مال مورد امانت را به عنوان بیع یا صلح و یا هبه به دیگری انتقال دهد و یا آن را نزد دیگری گرو گذارد

دیوان عالی کشور در یکی از آراء خود مقرر داشته است: «; اگر کسی مالی را از دیگری بگیرد که پس از رفع احتیاج رد کند، گرو گذاشتن آن پیش دیگری خیانت در امانت محسوب و عمل از مصادیق این ماده است.»[49]

عمل تصاحب از یک اراده درونی و ذهنی آغاز شده و با اعمال خارجی که مبین سوء نیت مرتکب آن بوده، تحقق می‌یابد بنابراین تا زمانی که تصاحب همراه با اعمال خارجی نباشد موجب تحقق بزه خیانت در امانت نخواهد شد

صرف خودداری امین از استرداد مال یا وسیله تحصیل مال امانتی، تصاحب تلقی نمی‌شود همان گونه که دیوان عالی کشور در یکی از آراء خود مقرر داشته است: «برای تحقق بزه موضوع ماده 241 ق.ک.ع. فقط کافی نیست که خودداری متهم از رد مال امانتی ثابت گردد بلکه لازم است تصاحب یا تصرف امانتدار بر ضرر مالک که اصولاً باید مقرون به سوء نیت هم باشد احراز گردد و بدون ثبوت این معنی (که بر عهده تعقیب کننده است) عمل موجب مسئولیت کیفری نخواهد بود.»[50]

چنانچه امین در استرداد مال یا نوشته مورد امانت تاخیر نماید، صرف تاخیر تصاحب تلقی نمی گردد ولی مطالبه قبلی مالک و انکار امین می‌تواند کاشف از تصاحب مال یا نوشته مورد امانت باشد. رویه معمول این است که مالک، مال یا نوشته مورد امانت را از طریق اظهار نامه رسمی مطالبه می‌کند، هرچند ارسال اظهار نامه موثر در تحقق بزه خیانت در امانت نیست ولی اثر اظهارنامه این است که پس از طرح شکایت کیفری، چنانچه امین بعد از ابلاغ اظهارنامه مال یا نوشته امانی را به مالک مسترد نکرده باشد استرداد بعدی امین، موجب موقوف ماندن تعقیب نمی گردد اما بدون ابلاغ اظهارنامه، ممکن است امین مدعی شود که قصد تصاحب نداشته است و با استرداد آن موجب عدم تحقق بزه گردد. دیوان عالی کشور در این زمینه مقرر می دارد: «تاریخ مطالبه قبلی مالک و انکار متهم (امین) کاشف از تصاحب مال موضوع امانت است;»[51]

بنابراین حاشا کردن مال یا نوشته امانی از ناحیه امین، کاشف از تصاحب مال است. تبدیل مالکیت اغلب به صورتی تحقق می یابد که زمان آن مشکل به نظر می‌رسد زیرا متصرف اموال که اشیاء را به طور امانی و موقت در تصرف داشته بدون هیچگونه مجوز قانونی و یا دستور قضایی ناگهان در تصرف خود تغییر ماهیت داده و اموال مذکور را که جنبه امانی داشته به عنوان مالکیت تصرف می‌نماید دادگاههای عمومی در این موارد بایستی تحقیق نموده و تشخیص دهند تا چه زمانی متهم مال را به طور امانی نگاهداشته و در چه تاریخی با سوء نیت به عنوان مالکیت در آن تصرف نموده است. بنابراین تصرف اموال امانتی بایستی امری محرز و مسجل باشد و چنانچه امری مبهم باشد نمی توان موضوع را مشمول بزه خیانت در امانت نمود به عنوان مثال چنانچه امین در نتیجه فراموشی یا اشتباه یا به موجب حکم قانون یا دادگاه از استرداد اموال امانی خودداری کند مرتکب جرم نشده است

سوالی که اینجا پیش می‌آید این است که، شخصی وارد مغازه طلا فروشی شده و به قصد خرید گردنبندی از مغازه دار برای دیدن و پسندیدن اخذ و سپس متواری و از استرداد گردنبند امتناع و آن را دین وسیله تصاحب می‌کند. آیا عمل مرتکب خیانت در امانت است یا سرقت؟

برخی از نویسندگان حقوقی اعتقاد دارند چنانچه فردی شیئی را برای انجام عمل خاصی موقتاً در اختیار کسی قرار دهد و شخص مذکور آن را برباید یا تصرف کند عمل مذکور دزدی است مثلاً جواهر فروش انگشتری را به مشتری جهت فروش یا آزمایش ارائه و مشتری آن را تصاحب کند.[52]

اداره حقوقی قوه قضاییه در پاسخ استعلام نگارنده در این زمینه، چنین اعلام نظر کرده است: «دوست است که استیلاء مجرم بر گردنبند، ابتدائاً با تظاهر او به خریدن آن بوده اما بعد از استیلاء آن را مخفی کرده و سپس ربوده است که با تعریف سرقت یعنی ربودن مال غیر به نحو خفیه انطباق دارد.»[53]

به نظر نگارنده هر چند مال با رضایت مالک تسلیم شخص گردیده و رابطه امانی قراردادی بین مالک و امین ایجاد شده و رکن سپردن هم تحقق یافته است ولی چون مرتکب از ابتداء قصد خرید نداشته و با نیت ربودن مال را دریافت نموده و سپس آن را ربوده و متواری گردیده عمل مرتکب با بزه سرقت منطبق خواهد بود و عنوان تصاحب معمولاً بدون ربایش تحقق می یابد

3- اتلاف

 

پروژه دانشجویی تحقیق عدالت اجتماعى در حکومت علوى تحت word

 پروژه دانشجویی تحقیق عدالت اجتماعى در حکومت علوى تحت word دارای 63 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی تحقیق عدالت اجتماعى در حکومت علوى تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی تحقیق عدالت اجتماعى در حکومت علوى تحت word

مقدمه    
مفهوم عدل در بیان علوى    
نگاهى به معناى لغوى عدل    
مفهوم اصطلاحى عدل    
جایگاه عدل در بیان علوى    
الف: در باورها و بینشها    
ب: در نظام سیاسى    
عوامل تحقق عدالت    
موانع اجراى عدالت    
الف: تبعیض    
ب: سودجویى    
ج: امتیازطلبى    
د: ضعف نفس    
گستره عدالت در حکومت دینى    
سرآغاز بى عدالتى ها در تاریخ سیاسى اسلام    
جلوه هاى عدالت در سیره علوى    
ستیز با عدالت گریزان    
عدالت علوى در سیاست و اقتصاد    
پى نوشت ها    

پى نوشت ها

1 ـ مجموعه آثار شهید مطهرى، ج1، ص61

2 ـ نحل، آیه 90

3 ـ نهج البلاغه، حکمت 231

4 ـ تصنیف غرر الحکم، ش1695

5 ـ شرح غررالحکم، ج2، ص502

6 ـ نهج البلاغه، حکمت 374

7 ـ نهج البلاغه، خطبه 177

8 ـ همان، خطبه 216

9 ـ شرح غررالحکم، ج2، ص401

10 ـ نهج البلاغه، حکمت 437

11 ـ شرح غرر الحکم، ج2، ص508

12 ـ شرح غررالحکم، ج1، ص57

13 ـ شرح ابن ابى الحدید، ج20، ص276، ح186

14 ـ نهج البلاغه، حکمت 479

15 ـ الافصاح فى فقه اللغه، ج1، ص242 ـ باب سوم ـ

16 ـ فروق اللغه، ابى هلال عسکرى، باب 12، ص136 ضمناً در همین کتاب به هنگام فرق بین حق و حقیقت مى گوید: و الحق ما وضع موضعه من الحکمه ; و در بیان صدق و حق مى گوید: لانه ـ حق ـ وقوع الشى ء فى موقعه الذى هو اولى به ; باب دوم، ص21 و 34، مکتبه بصیرتى، قم

17 ـ همان، باب 18، ص194

18 ـ همان، ص191

19 ـ لسان العرب، ذیل ماده حیف و عسف

20 ـ نهج البلاغه، نامه 53، فراز 35

21 ـ سوره الرحمن، آیه 7 تفسیر صافى، ج5، ص107

22 ـ المیزان، ج12، ص331

23 ـ نهج البلاغه، نامه 51

24 ـ العدل حیاه، العدل حیاه الاحکام، تصنیف غررالحکم، ش1699 و 1702 العدل فوز و کرامه، شرح غررالحکم، ج1، ص179

25 ـ جمال السیاسه العدل فى الامره، ثبات الدول باقامه سنن العدل، شرح غررالحکم، ج3، ص375 و 353 العدل قوام الرعیه و جمال الولاه ـ کمال الولاه ـ ، همان، ج2، ص9

26 ـ العدل مألوف، الرعیه لا یصلحها الّا العدل. شرح غررالحکم، ج1، ص11 و 356 العدل رأس الایمان و جماع الاحسان، همان، ج2، ص30

27 ـ العدل اقوى اساس، همان، ج1، ص216 نهج البلاغه، خطبه 15

28 ـ نهج البلاغه، خطبه 3

29 ـ همان، نامه 53، فراز 58 و 20

30 ـ همان، خطبه 198، فراز 27

31 ـ همان، خطبه 94، فراز 7 و خطبه 138 ـ فیریکم کیف عدل السیره و یحیى میت الکتاب و السنه ـ

32 ـ به کتاب: تدین، حکومت و توسعه، نوشته: محمدجواد لاریجانى، صفحات 336 تا 341 مراجعه شود

33 ـ ضمن زیارت مطلقه حضرت امیر ـ زیارت اول مفاتیح ـ

34 ـ نهج البلاغه، خطبه 192 ـ خطبه قاصعه ـ ، فراز 117

35 ـ همان، خطبه 87

36 ـ همان، حکمت 31

37 ـ همان، خطبه 27

38 ـ همان، خطبه 137

39 ـ همان، خطبه 3 ـ خطبه شقشقیه ـ

40 ـ شرح غرر، ج2، ص211

41 ـ نهج البلاغه، حکمت 160

42 ـ همان، خطبه 30

43 ـ همان، نامه 53، فراز 149

44 ـ شرح نهج البلاغه، ج24، ص13 با تلخیص و تصرف

45 ـ سوره قیامت، آیات 5 ـ 6

46 ـ نهج البلاغه، نامه 53، فراز 17

47 ـ همان، نامه 59

48 ـ همان، نامه 70

49 ـ شرح نهج البلاغه، ج1، ص231

50 ـ الغارات، ص29، نشر دارالاضواء، چاپ اول، 1407، تحقیق سیدعبدالرضا حسینى خطیب

51 ـ نهج البلاغه، خطبه 232

52 ـ همان، نامه 53، فراز 95

53 ـ همان، نامه 53، فراز 126

54 ـ همان، نامه 53، فراز 21

55 ـ در ضمن خطبه 224 به یک مورد اشاره شده است

56 ـ مشهور بین عامه و خاصه آن است که نامه 41 نهج البلاغه خطاب به ابن عباس است. منابع این موضوع خواهد آمد

57 ـ الغارات، همان، ص379

58 ـ شرح ابن ابى الحدید، ج1، ص200

59 ـ نهج البلاغه، خطبه 27

60 ـ همان، خطبه 29

61 ـ همان، خطبه 123

62 ـ همان، خطبه 131

63 ـ همان، خطبه 216، فراز 8، 90، 10

64 ـ تصنیف غرر، ش 776

65 ـ السقیفه و فدک (ابوبکر جوهرى)، ص52

66 ـ تاریخ طبرى، ج2، ص578، چاپ دارالکتب العلمیه، بیروت

67 ـ تاریخ ابن عساکر ـ قسم الامام على علیه السلام ـ ج3، ص163، حدیث 1178؛ وسائل الشیعه، ج18، ص150، حدیث 75

68 ـ شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید، ج7، ص36، ذیل خطبه 91

69 ـ همان، ج1، ص269، ذیل خطبه 15

70 ـ همان، ج7، ص37، نص متن از کتاب «صوت العداله الانسانیه»، ص348 آمده است

71 ـ همان، ج7، ص37

72 ـ همان، ج1، ص270

73 ـ همان، ج7، ص38

74 ـ نهج البلاغه، نامه 45

75 ـ کافى، ج1، ص410

76 ـ الاحتجاج، ج1، ص320، چاپ اسوه

77 ـ الغارات، همان، ص48؛ کافى، ج 4، ص31؛ نهج البلاغه، خطبه 126

78 ـ الغارات، همان، ص46

79 ـ همان، ص341

80 ـ شرح ابن ابى الحدید، ج2، ص200

81 ـ کافى ج5، ص284

82 ـ قرب الاسناد، ص138، حدیث 489

83 ـ کشف الغمه، ج1، ص176 ـ چاپ تبریز ـ

84 ـ الغارات، همان، ص44

85 ـ تاریخ ابن عساکر، قسم امام على(ع)، ج3، ص338، حدیث 1358

86 ـ همان، ج3، ص249، حدیث 1265

87 ـ وسائل الشیعه، ج11، ص49، منقول از تهذیب شیخ

88 ـ بحارالانوار، ج40، ص327، منقول از مناقب ابن شهرآشوب

مقدمه

بحث عدل از مباحث گسترده و پردامنه در فرهنگ اسلام است، و چرا چنین نباشد که هر چه «هست» وامدار عدل «هستى بخش» است و فراخناى آسمان و محدوده زمین بر پایه عدل قرار گرفته است. «در قرآن از توحید گرفته تا معاد و از نبوت گرفته تا امامت و زعامت و از آرمانهاى فردى گرفته تا هدفهاى اجتماعى، همه بر محور عدل استوار شده است. عدل قرآن همدوش توحید، رکن معاد، هدف تشریع نبوت، فلسفه زعامت و امامت، معیار کمال فرد و مقیاس سلامت اجتماع است».[1] در یک سخن: تنها واژه اى که بیانگر نوع ربوبیت و حاکمیت و خالقیت و ولایت خداى هستى بر مجموعه هستى مى باشد عدل است. یعنى شیوه ربوبیت و ولایت حق بر اساس عدل و طرز خالقیت و حاکمیت او بر مبناى عدالت است

اینکه اصل عدل در مجموعه اصول اعتقادى شیعه جاى گرفته است تنها به خاطر بحثهاى کلامى معمول و مدرن نیست بلکه قطعاً معلول هدایتى الهى و به یقین با اشارت ائمه عدل ـ علیهم صلوات الله ـ بوده است، زیرا در عالم هستى پس از نام مبارک حضرت حق که حقیقت عالم است و توحید آن ذات بى مثال، واژه اى به زیبایى و عظمت و سعه عدل و رفتارى دوست داشتنى تر و آرام بخش تر از عدالت وجود ندارد

در فرهنگ مدون معارف اسلامى آنچه در باره عدل گفته و نوشته شده است تنها در بعد کلامى آن ـ عدل الهى ـ و یا در بعد اخلاقى ـ اعتدال روحى فردى ـ بوده است و با کمال تأسف در زمینه روابط متعادل پدیده هاى طبیعى و تأثیر و تأثر آنها که به منزله عدل در متن طبیعت و کلید تسخیر آن است هیچ قدمى تا کنون ـ البته از منظر معارف اسلامى ـ برداشته نشده است. چه اینکه در زمینه عدالت اجتماعى نیز که باید گفت ثمره و نتیجه مباحث قبل مى باشد جز سخنانى بسیار کوتاه و کلى و یا حداقل چند کتابى کوچک و مختصر، کارى در خور انجام نگرفته است. این است که بسیارى از آیات قرآن و متون حدیثى در این باب همچون رازى سر به مهر ناگشوده مانده و به دلیل عدم تبیین بعد اجتماعى دین، این فرازهاى معجزه گر به دیار متشابهات ره سپرده اند. و بویژه در سیره علمى و عملى حضرت امیرالمؤمنین على(ع) که بحق، جانشین حق در رعایت و مدیریت و ولایت بر اساس حق و عدل است به تحلیل و تبیین این مباحث پرداخته نشده است. در این نوشتار با مرورى به سخنان و برخوردهاى آن تندیس عدالت به سرفصلهایى از مباحث عدالت اجتماعى اشاره نموده، تحقیق دقیق عدالت علوى را توسط اساتید

بزرگوار علوم اجتماعى به انتظار مى نشینیم

مفهوم عدل در بیان علوى

حضرت امیر در ضمن تفسیر آیه «انّ الله یأمر بالعدل و الاحسان ;»[2] مى فرماید: «العدل: الانصاف و الاحسان: التفضّل».[3] و در سخنى دیگر مى فرماید: «العدل انصاف».[4] گرچه در سخنى دیگر انصاف را از مصادیق عدل قرار داده و فرموده است: «انّ من العدل ان تنصف فى الحکم».[5] چه اینکه در سخنى دیگر عدل را از مصادیق معروف شمرده و به هنگام تبیین جایگاه امر به معروف و نهى از منکر مى فرماید: «و افضل من ذلک کله کلمه عدل عند امام جائر».[6] و در موارد بسیارى عدل را همراه با حق ذکر فرموده به نحوى که گویا این دو، کلمه اى مترادف مى باشند. آن حضرت در ردّ عملکرد حکمین مى فرماید

«و قد سبق استثناؤنا علیهما فى الحکم بالعدل و العمل بالحق سوء رأیهما و جور حکمهما ;؛[7]

پیش از آنکه آن دو تن ـ ابوموسى و عمروعاص ـ رأى نادرست گویند و حکمى ستمکارانه دهند، شرط ما با آنان این بود که حکمشان به عدالت و کارشان به حقیقت باشد.»

و در فرازى دیگر مى فرماید

«فانّه من استثقل الحق ان یقال له او العدل ان یعرض علیه کان العمل بهما اثقل علیه؛[8]

آن کس را که شنیدن سخن حق گران آید و عرضه داشتن عدالت بر او دشوار نماید، کار به حق و عدالت کردن بر او دشوارتر باشد.»

و نیز در فرازى مى فرماید

«اعدل الخلق اقضاهم بالحق؛[9]

به حق حکم کنندگان، دادگرترین مردمانند.»

به نظر مى رسد تعریف بسیار زیباى حضرت امیر از معناى عدل نیز تأکیدى بر این نکته است که: عدل، مراعات حق و بایسته هاست. زیرا وقتى از آن حضرت تفاوت بین عدل و جود را مى پرسند، مى فرماید

«العدل یضع الامور مواضعها و الجود یخرجها من جهتها ;؛[10]

عدالت، کارها را در آنجایى مى نهد که شایسته است و بخشش، آنها را از جاى خود بیرون مى کند.»

چه اینکه در سخن روشنگر دیگرى عدل مترادف با میزان قرار گرفته است

«انّ العدل میزان الله سبحانه الذى وضعه فى الخلق و نصبه لاقامه الحق ;؛[11]

عدل، ترازوى خداوندى است که در میان خلق و براى اقامه حق قرار داده شده است.»

و نیز در فرازى دیگر مى فرماید

«العدل ملاک؛[12] عدل، مقیاس و ملاک همه چیز است.»

از سوى دیگر با توجه به اینکه عدل از مفاهیم ارزشى است، به هنگام بیان ضد آن در بیشتر موارد از واژه جور استفاده شده است. در بیانى راهگشا از آن حضرت نقل شده است که فرمود

«العدل صوره واحده و الجور صور کثیره و لهذا سهل ارتکاب الجور و صعب تحرّى العدل و هما یشبهان الاصابه فى الرمایه و الخطاء فیها و انّ الاصابه تحتاج الى ارتیاض و تعهد و الخطاء لا یحتاج الى شى ء من ذلک؛[13]

عدالت چهره اى یگانه دارد و ستم داراى چهره هاى گوناگون است، به همین سبب ستمگرى آسان و دادگرى دشوار است. آن دو همچون تیراندازى مى مانند که در زدنِ به هدف تمرین و ریاضت و توجه لازم است ولى در خطا زدن نیازى به تمرین و تعهد نیست.»

و در حدیث دیگرى مى خوانیم: «استعمل العدل و احذر العسف و الحیف؛[14] عدل را به کار بند و از ناهماهنگى و انحراف بپرهیز.»

نگاهى به معناى لغوى عدل

با مراجعه به کتب لغت در مفردات راغب مى خوانیم: العداله و المعادله لفظ یقتضى المساواه و یستعمل باعتبار المضایقه ; فالعدل هو التقسیط على سواء ;؛ عدالت و معادله داراى معناى برابرى است و به همین خاطر همواره در مقایسه بین اشیاء کاربرد دارد. عدل همان تقسیم به دو نیم مساوى و هماهنگ است

و ابن منظور مى نویسد: العدل ما قام فى النفوس انه مستقیم و هو ضد الجور ; و فى اسماء الله سبحانه: العدل، هو الذى لا یمیل به الهوى فیجور فى الحکم ; و العدل: الحکم بالحق. یقال: هو یقضى بالحق و یعدل ;؛ عدل هر آن چیزى که فطرت انسان حکم به استقامت آن نماید و ;

پروژه دانشجویی مقاله مسئولیت کیفری اطفال تحت word

 پروژه دانشجویی مقاله مسئولیت کیفری اطفال تحت word دارای 39 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله مسئولیت کیفری اطفال تحت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله مسئولیت کیفری اطفال تحت word

چکیده         
واژگان کلیدی      
مسؤولیت کیفری تا قرن هجدهم   
مسؤولیت کیفری بعد از قرن هجدهم   
الف جمعی بودن مسؤولیت کیفری    
ب موضوعی بودن مسؤولیت کیفری   
مسؤولیت کیفری در دوران معاصر    
بعد از قرن 18 تا کنون      
مسؤولیت کیفری اطفال از دیدگاه مکاتب عمده حقوق جزا    
الف مسؤولیت کیفری اطفال از دیدگاه مکتب کلاسیک       
ب مسؤولیت کیفری اطفال از دیدگاه مکتب نئوکلاسیک    
ج مسؤولیت کیفری اطفال از دیدگاه مکتب اثباتی) تحققی(    
ثالثاً با توجه به طبقه بندی کلی مجرمان توسط دانشمندان این مکتب ( مجرم(  
د مسؤولیت کیفری اطفال از دیدگاه مکاتب دفاع اجتماعی    
مکتب دفاع اجتماعی افراطی   
مکتب دفاع اجتماعی اعتدالی   
مسؤولیت کیفری اطفال در ایران    
الف مسؤولیت کیفری اطفال در ایران قبل از انقلاب اسلامی    
الف اطفال غیر ممیز غیر بالغ    
ب- اطفال ممیز غیر بالغ       
ج- اشخاص بالغ )پانزده تا هجده سال تمام (       
الف از لحاظ محکمه صالح برای رسیدگی :       
ب از لحاظ عدم رعایت عوامل مشدده کیفری       
ج از لحاظ تأکید بر قدر متیقن سن   
قانون تشکیل دادگاه اطفال مصوب 1338       
مسؤولیت کیفری اطفال در قانون اصلاحی مجازات عمومی (1352 (    
مسؤولیت کیفری اطفال در قوانین بعد از انقلاب اسلامی     
منابع و مآخذ      

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله مسئولیت کیفری اطفال تحت word

دفاع اجتماعی , محمد آشوری و علی حسین نجفی ابرند آبادی , تهران , انتشارات رهنما , 1366, چاپ اول

پاشا صالح , علی , مباحثی از تاریخ حقوق , تهران , انتشارات دانشگاه تهران , 1348 , چاپ اول

حسینی نژاد , حسین قلی , دفاع اجتماعی یا نظری کوتاه درباره حقوق کیفری   شماره 9 , بهار و

زراعت , عباس , شرح قانون مجازات اسلامی (بخش کلیات حقوق جزای عمومی ) , تهران, 1379 , چاپ اول

شامبیاتی , هوشنگ , بزهکاری اطفال و نوجوانان , تهران , پاژنگ ,

صانعی,پرویز, حقوق جزای عمومی, تهران, کتابخانه‍گنج‍دانش,1371،چاپ چهارم

العوجی , مصطفی , القانون الجنایی العامه , لبنان , نوفل , 1988م , چاپ دوم

غفوری غروی , سید حسن , انگیزه شناسی جنایی , تهران , دانشگاه ملی ایران , 1359 ، چاپ اول

محسنی,مرتضی, دوره حقوق جزای عمومی, تهران, دانشگاه ملی,بی‍تا, چاپ اول

ملک اسماعیلی , عزیزالله , حقوق جزای عمومی , تهران, دانشگاه تهران , 1355, چاپ اول

موسوی بجنوردی , سید محمد , , تهران, پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی , 1380 ، چاپ اول

نور بها , رضا , زمینه حقوق جزای عمومی , تهران , کانون وکلای دادگستری مرکز , 1369 , چاپ اول

ولیدی , محمد صالح , مسؤولیت کیفری , تهران , امیر کبیر , 1365 , چاپ اول

چکیده

آمارها نشان می‍دهد که گروه سنی15تا24سال بیش از دیگران دچار بزهکاری و انحراف می‍شوند و از آن‍جا که درصد عمده‍ای از جمعیت کشورما را کودکان و نوجوانان تشکیل‍می‍دهند ،لازم است این مهم توسط‍پژوهشگران موردبررسی قرار گیرد

یکی از مهمترین مباحثی که در مجازات کودکان بزهکار مطرح می‍شود ، مبحث بلوغ است. بلوغ پایان کودکی و آغاز یک مرحله جدید در زندگی انسان است. لذا ضرورت دارد که مفهوم و مشخصات آن مورد بررسی قرارگیرد تا معیار درستی برای شناخت کودکان و تفکیک آن از بزرگسالان به دست آید

در مقاله حاضر ضمن بیان مفهوم لغوی ، فقهی وحقوقی بلوغ ، تمییز را به عنوان اساس مسئوولیت ونیز رشد را به عنوان ملکه‍ای که شخص را قادر می‍کند تا خوب و بد، زشت و زیبا و حسن و قبح را تشخیص دهد ، مورد بررسی قرار می‍گیرد

یکی از اساسی‍ترین مفاهیم علم حقوق بخصوص حقوق جزا مسأله مسؤولیت است. مسؤولیت پلی بین جرم و مجازات است ؛ در این چشم انداز، تلاش نگارنده بر تبیین علمی تعریف مسؤولیت کیفری است. از آنجا که قرن هجدهم میلادی نقطه عطفی در تاریخ تحولات علوم مختلف مثل حقوق جزاست ، به بررسی نظرات دانشمندان در زمینه مسؤولیت کیفری اطفال نیز خواهد پرداخت.  متعاقب پیروزی انقلاب اسلامی قوانین مربوط به اطفال بزهکار و مسؤولیت کیفری آنها تغییر کرد. در قوانین مزبور چند نکته اساسی در مورد مسؤولیت کیفری اطفال محل بررسی است

اولاً سن بلوغ وآمادگی برای پذیرش تکالیف و مسؤولیتهای قانونی کاملا تغییر یافته است

ثانیاً عدم مسؤولیت اطفال صریحا به عنوان یک اصل پذیرفته شده است

ثالثاً اطفال در موارد استثنایی و بنا بر دلایل خاص عقلی یا نقلی مسؤول شناخته می‍شوند. بعلاوه در شرایط خاصی عاقله طفل مسؤولیت جبران خسارت جرایم طفل را بر عهده می‍گیرد

 سعی ما در این مبحث اشاره به تاریخچه مسؤولیت کیفری و خصایص آن در هر دوره است. ابتدا تاریخچه ی مسؤولیت کیفری را به دو دوران تقسیم می کنیم

-1 مسؤولیت کیفری تا قرن هجدهم

 -2 مسؤولیت کیفری بعد از قرن هجدهم

سپس ویژگیهای مسؤولیت کیفری اطفال را در دورانهای مختلف و ایران قبل و بعد از انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار می دهیم

مسؤولیت کیفری تا قرن هجدهم

تا قبل از قرن هجدهم میلادی , مسؤولیت کیفری دارای دو ویژگی عمده بود

الف) جمعی بودن مسؤولیت کیفری

« مهم ترین ویژگی دوره مزبور جمعی بودن آن است »[1]. هرگاه یکی از اعضای قبیله جرمی مرتکب می‍شد و به حقوق فردی از قبیله دیگر تجاوز می‍کرد و تمام اعضای قبیله‍ متجاوز مسؤول شناخته شده , در معرض انتقام جویی قرار می گرفتند و بدین ترتیب جنگ های بی رحمانه و نزاع های دسته جمعی بی پایان در این قبایل بروز می‍کرد و گسترده می‍شد. از آن جا که هیچ گاه فرد شخصیت متفاوتی از خانواده یا قوم و قبیله خویش نداشت وجزئی از کل محسوب می‍گردید , مسؤولیت جمعی ، اصلی پذیرفته شده بود. در این مورد « کارستن » می‍گوید : « برای درک این مطلب باید توجه کنیم که تصور شخصیت فردی و در نتیجه مسؤولیت فردی , به ترتیبی که در میان مردم متمدن وجود دارد , در میان سرخ پوستان ابتدایی وجود نداشت. اعضای یک خانواده کل واحدی را تشکیل می‍دادند ، به ترتیبی که یکی از اعضای خانواده نماینده تمام خانواده بود و تمام خانواده نیز نماینده‍ی اعضای خود بودند. در هر واقعه ای که یکی از اعضا مرتکب می‍شد بقیه‍ افراد نیز بطور مساوی مسؤول بودند » (همو , ص46 و47 ) رد پای اندیشه‍ مسؤولیت جمعی را می توان در کتب تاریخ ، تاریخ حقوق , یا قوانین دوران قدیم نیز سراغ گرفت « آنتونی جن کین سن » که در قرن شانزدهم به ایران سفر کرده بود,می گوید : « در قدیم الایام مسؤولیت کیفری از اعمال دیگران در ایران بیشتر متداول بود و کسانی که در نظر شاه مجرم بودند ، همراه با فرزندانشان مسؤول شناخته می‍شدند »[2]. اگر جراحی خسارت جسمانی فاحش به مریض وارد می‍آورد، دست او را قطع می‍کردند؛ یا اگر فرزند شخص بزرگی را هلاک می‍ساخت ، پسر همان جراح را باید به قتل می‍رساندند. در جای دیگر می‍خوانیم که اگر بنایی ساختمانی را می‍ساخت که خراب می‍شد و دراثر ریزش آن کسی به قتل می‍رسید، قصاص بدین نحو انجام می‍گرفت و اگرصاحبخانه به قتل می‍رسید معمار باید کشته می‍شد و اگر فرزند صاحبخانه زیر آوار از بین می‍رفت , فرزند معمار مستحق مرگ بود [3]

در فرانسه پس از ناکامی حقوق جزای مذهبی و جایگزینی محاکم عرفی به جای محاکم مذهبی ، مسؤولیت انفرادی و شخصی از بین رفت تا جایی که قضات پادشاهی قصد داشتند علاوه بر شخص مجرم ، کسان و نزدیکان وی را هم تحت تعقیب و محاکمه قرار دهند. این طرز تفکر مخصوص دوران باستان نیست , بلکه در دوران قرون وسطی نمونه هایی از این طرز تفکر دیده می‍شود. « بوتلیه » در کتابی که در قرون وسطی نوشته , متذکر می‍شود که « هر گاه کسی مرتکب گناه بزرگی علیه پادشاه یا ولیعهد گردد , نه تنها خودش باید به شدید ترین وضع ، مجازات و محکوم به مرگ شود ، بلکه فرزندان وی نیز باید نابود شوند و مقصود از این کار آن است که نطفه افراد بدکار و نیز اولاد آنها که جنایت و خباثت را از پدر به ارث می‍برند , از بین برداشته شوند. وی سپس این مجازات را مستند به قوانین روم می‍داند. [4]

ب) موضوعی بودن مسؤولیت کیفری

«دومین خصیصه مهم مسؤولیت کیفری این دوره , موضوعی بودن یا عینی بودن آن است. بدین توضیح که در این دوران , توجهی به جهت ذهنی و روحی و شخصی مجرم نمی‍شد. تفاوتی نبود که او با سوء نیت و عمداً یا خطا و بدون سوء نیت جرم را مرتکب شده است ؛ مرتکب جرم بدون هیچ ملاحظه‍ای در معرض مسؤولیت قرار می‍گرفت ؛ هیچ عنصر روانی برای جرم قائل نمی‍شدند و مسؤولیت کاملاً جنبه مادی داشت. بر اساس تحقیقات محقّقان و قوانین به جای مانده از آن زمانها مثل « مجمع القوانین حمورابی » و « الواح دوازده گانه امپراطوری روم » فکر موضوعی بودن مسؤولیت عمومیت داشت و در یونان ، روم و ایران باستان رایج بود. عوامل واهی که باعث دامن زدن به این افکار بود به شرح ذیل می‍باشد

-1 تصور می‍کردند کسی که مرتکب جرمی می شود به واسطه ناپاکی نهادش مرتکب می‍شود و رفع این ناپاکی فقط از طریق مجازات امکان پذیر است

-2 او صدمه‍ای به فرد و جامعه وارد نموده و به منزله میکروبی خطرناک و مسری است که دفع آن حق جامعه است

-3 کسی که دست به جرم می‍زند , خشم خدایان را برمی‍انگیزد و برای فرو نشاندن این خشم باید گناهکار در نزد خدا قربانی گردد » [5]

در تاریخ نمونه های زیادی از این موارد ثبت شده است ؛ مثلاً ، اگر شاخه درختی باعث زخمی شدن کسی می‍شد , آن را قطع کرده از بین می‍بردند و اگر حیوانی انسانی را به قتل می‍رساند , آن حیوان را به محکمه می‍کشاندند و پس از طی جلسات معین و تنظیم محاکمه حکم نابودی‍اش را صادر کرده به اجرا درمی‍آوردند وحیوان را به قتل می‍رساندند. چنین افکار و تفکّراتی تا زمان انقلاب کبیر فرانسه کم و بیش ادامه داشت و چنانکه قبلاً ذکر شد ، هیچ فرقی بین مرتکبان جرایم نبود , بلکه استناد مادی جرم به فاعل برای مجازات او کافی بود و به سن و وضعیت فردی یا عقلی آنها هیچ توجهی نمی‍شد. [6]

مسؤولیت کیفری در دوران معاصر

بعد از قرن 18 تا کنون

« مورخان درتقسیم بندی ادوار تاریخ، بحث راجع به نهضت اصلاح‍طلبی در بنیان‍های

سیاسی،اجتماعی و حقوقی و … را که از قرن هجدهم آغاز شده بود , تحت عنوان دوره

معاصر مورد مطالعه قرار می دهند» [7]

بنابر ادعای یک نویسنده انگلیسی تغییر جهت اساسی در موضوع مسؤولیت جزایی به اواخر قرن دوازدهم میلادی مربوط می‍شود. سابق بر آن انسان صرف نظر از شخصیت , قصد و انگیزه وی در ارتکاب جرم صرفاً بدین خاطر که همچون سایر موجودات ، اشیا و ابزاری برای ایجاد صدمه و مرگ تلقّی می‍گشت ، مستحق مجازات و تنبیه شناخته می‍شد، بعلاوه خود شخصیت مستقلی نداشت و جزیی از مجموعه خانواده یا قبیله خود تلقّی می‍شد و در نتیجه , مجازات جرم بر کلّ مجموعه تحمیل می‍شد. پس از قرن دوازدهم , انسان یک عامل اخلاقی محسوب شد و به لحاظ برخورداری از آگاهی و آزادی توانست به شکل مطلوبی مسؤول اعمال خود شناخته شود و در این مسیر مهم منشأ تحول و پیشرفت بزرگی در اندیشه های سنتی و انعطاف ناپذیر حقوق جزا گشت. احتمالاً نتیجه تلفیق دو نیروی ‍قوی ، اهمیت فزاینده حقوق کلیسایی با تأکید بر مسأله تقصیر اخلاقی در ارتکاب جرایم و دیگری حقوق احیا شده رم که بر عنصر روانی سرزنش و تقصیر تأکید داشت , در تحول مسؤولیت جزایی موزر بود ؛ اما برخی از نویسندگان تحول اساسی تلقّی از مفهوم مسؤولیت اروپا را به قرن هجدهم میلادی منتسب کرده‍اند. وضعیت نامساعد نهادهای حقوقی ، تجاوز به حقوق و آزادی های افراد ، اعمال کیفرهای بسیار شدید و غیر انسانی ، شکنجه های مرگ آور ، خودکامگی دولت ها ، استبداد رأی قضات و پاره‍ای مسائل دیگر همه دست به دست هم داده , زمینه را برای اعتراضات و تهاجمات شدید حقوقدانان قرن هجدهم که بحق « قرن روشنگری » نام گرفته , آماده ساختند

« از معروفترین اثرحقوقی که در پیدایش نهضت اصلاح طلبی در حقوق کیفری موثر واقع شد , می توان از کتا ب « جرایم و مجازات ها »اثر « بکاریا » ، دانشمند ایتالیایی نام برد که در سال 1766م. انتشار یافت و در فرانسه مورد توجه انقلابیان قرار گرفت » البته در اینجا نباید نقش صاحبنظران و اندیشمندانی را که بعد از قرن هجدهم با کوشش‍های فراوان , مکاتب عمده حقوق جزا را پایه گذاری کردند نادیده گرفت. هر کدام از مکاتب از جهتی و ابعادی غافل ماندند ، اما با پیدایش مکاتب جدید , خصوصاً مکتب دفاع اجتماعی نوین از افراط و تفریط های سابق پرهیز شد و امروز شاهد هستیم که احکام نورانی اسلام درباره مسائل مختلف حقوق جزا و اصول مسؤولیت کیفری از قرن هجدهم به این سو در اروپای متمدن امروز جای پایی باز کرده و با پذیرش همگانی مسائلی چون اصل شخصی بودن مسؤولیت کیفری مجرم و وضعیت روحی او و میزان مسؤولیت اخلاقی وی ، معافیت اطفال و دیوانگان از مجازات و خارج گشتن مسؤولیت کیفری از صورت یک مسؤولیت مادی و عینی, گامهایی به طرف عادلانه و انسانی ساختن مسؤولیت کیفری برداشته شده است

مسؤولیت کیفری اطفال از دیدگاه مکاتب عمده حقوق جزا

قرن هجدهم میلادی نقطه عطفی در تاریخ تحولات علوم مختلف از جمله حقوق جزا به شمار می‍رود. تا آن زمان مجازات های سخت و خشن و شکنجه های غیر انسانی رایج بود. اصولی چون اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها که راه را برای خودکامگی ها و خود رأیی های قضات هموار می‍کرد و اصل جمعی بودن مجازات ها که منجر به مجازات بستگان ، آشنایان و … می‍گردید ، اجرای بی‍چون و چرای کیفرهای شدید درباره اشخاص غیر مسؤول چون صغار ، مجانین ، بردگان و حتی حیوانات و اشیا که با عقل هیچ انسان عاقلی سازگاری نداشت ، عدم توجه به مسأله اصلاح تربیت بزهکاران و در یک کلام بی عدالتی های موجود , احساسات آزادیخواهان و روشنفکران را برانگیخت و متعاقب آن مکاتب حقوقی مختلف مطرح شد که هر کدام بالطّبع طرفداران و مخالفانی داشتند. ذیلاً به بررسی نظرات دانشمندان این مکاتب در مورد مسؤولیت کیفری و مسؤولیت کیفری اطفال می‍پردازیم

الف) مسؤولیت کیفری اطفال از دیدگاه مکتب کلاسیک

[1]  - (صانعی , 1371 , ج 1, ص 46)

[2]  - (ولیدی , 1356 , ص 79)

[3]  - (العوجی , 1988م , ج 1 , ص 104 ؛ شامبیاتی , 1377 , ص 34

[4]  - ) محسنی , بی‍تا , ج 1 , ص 169)

 [5]  - (العوجی , 1988م , ج 1 , ص 115 )

6-(همو , ص 100 و 129 ؛ شامبیاتی , 1377 ، ص 25(

 [7]  - (ولیدی ، 1365 ، ص 94)