پروژه دانشجویی مقاله در مورد بررسى علل گرایش جوانان 18 تا 25 ساله شهرستان ابهر به مواد مخدر صنعتی تحت word دارای 106 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله در مورد بررسى علل گرایش جوانان 18 تا 25 ساله شهرستان ابهر به مواد مخدر صنعتی تحت word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله در مورد بررسى علل گرایش جوانان 18 تا 25 ساله شهرستان ابهر به مواد مخدر صنعتی تحت word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن پروژه دانشجویی مقاله در مورد بررسى علل گرایش جوانان 18 تا 25 ساله شهرستان ابهر به مواد مخدر صنعتی تحت word :
« مقدمه »
انسانها در فراز و نشیبهای تاریخ همیشه از دردها و آسیب های اجتماعی بسیار رنج برده اند و همواره در جستجوی یافتن علت و انگیزه های آنها بوده اند تا راه ها و روشهای پیشگیری و درمان آنها را بیابند از جمله این آسیب های اجتماعی می توان اعتیاد را نام برد.
بشر از سالها پیش، خواص درمانی برخی از گیاهان مخدر آگاه بوده ودر مراسم و جشنها یا درمان از آنها استفاده می کرد ومصرف گیاهان مخدر از مسائل مهم اجتماع محسوب نمی شود. اما با افزایش قدرت کشورهای سلطه طلب، اتباع آنها برای کشف مناطق مناسب جهت گسترش مستعمرات، به اقصی نقاط جهان سفر نمودند. و با آشنایی با ملل مختلف، برگ، گل، ریشه وساقه گیاهان مخدر را شناسایی وبرای پیشبرد استثمار در مناطق مورد نظر، کشت ومصرف مواد مخدر،
مخصوصاٌ تریاک را متداول کردند. زیرا اعتیاد به مواد مخدر بهترین حربه برای منحرف نمودن افکار عمومی از مسائل سیاسی ومنافع ملی و به زانو درآوردن جوانان بود.
با گذشت زمان استعمارگران خود از این بلای خانمان سوز در امان نماندند. سوداگران و سازمان تبه کاری مافیا برای کسب درآمد سرشار از تهیه و توزیع مواد مخدر، تجارت غیر قانونی آن را در کشورهای پیشرفته و صنعتی سرمایه دار رواج داد و حال امروزه اعتیاد به مرز نگران کننده ای رسیده است.
همه ساله در کلیه کشورهای جهان، افراد زیادی به علت مصرف نابجا یا ناخواسته مواد مخدر از بین می روند و در همان حال عده دیگری به علت اعتیاد به این مواد شغل خود را از دست داده و خانواده خود را به مرزهایی از نابودی می کشانند.
در واقع اعتیاد شرایطی است که فرد به ماده خاصی به گونه ای وابسطه شود تا در صورتی که ماده را مصرف نکند دچار علائم محرومیت از آنها شود. عده ای می گویند، افراد سیگاری، ش
رایط اعتیاد را ندارند. اما باید بگوییم هر چیزی که از آن مصرف سوء بشود و از آن به صورت اصولی استفاده نگردد، اعتیاد آور است. در درجه اول معمولا” فرد با سیگار یا مواد مخدر آشنا می شود. اما نسبت به عمق عوارض ناشی از مصرف توجه ندارد و به این فکر نمی کند که چه گرفتاری بزرگی گریبان گیرش خواهد شد. درست است که همه می گویند اعتیاد بد است، اما در عمق تفکر افراد، این بد بودن به درست جا نیافتاده است. همین مسئله گرایش به مواد را زیاد می کند.
اعتیاد یک مسئله چند فاکتوری است و عوامل متعددی چون مسائل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، بنیانهای سست خانوادگی و ; می توانند مجموعه عوامل روی آوری افراد به اعتیاد باشد و در بین
همه اینها بنیان مستحکم خانواده در پیشگیری از مصرف مواد تعیین کننده است.
قشر خاصی در معرض ابتلا به اعتیاد معرفی نمی کنند اما در بین بیماران اقشار پایین جامعه تا اقشار بسیار مرفه و عده ای هم از قشر متوسط گرفتار دام اعتیاد شده اند.
اعتیاد یعنی خو گرفتن و وابسته شدن جسمی، روانی، عصبی فرد به مواد مخدرکه ترک یا فرار از آن ناممکن و یا بسیار مشکل است.
عادت و اعتیاد دو اصطلاح و عنوانی هستند که در افکار عمومی به غلط مشابه و معادل هم در نظر گرفته می شوند در صورتی که اختلاف کلی و اساسی با هم دارند. ترک اعتیاد غیر ممکن نیست و چون عنوان اعتیاد از طرفی اکثرا” با عادت قابل اشتباه بوده و در تمامی موارد نمی تواند مطابق با واقعیت امر در استعمال طولانی داروهای مختلف و مواد ، صدق و تطابق نماید از این رواست که در سالهای اخیر از طرف محافل علمی تعاریف گوناگونی در خصوص اعتیاد ارائه گردیده است .
شایسته است که از نظر اطلاع و شناخت و آگاهی به صورت واقعی محاسن و معایب اعتیاد را برای نسل جوان امروز بشکافیم تا بدانند آنچه را که نمی دانند.
در تحقیق حاضر قصد بر آن است که علاوه بر تعریف اعتیاد، به سایر روان گردانهایی که از آنها به عنوان مخدرهای جدید یاد می شود اشاره شود، یک یک آنها تعریف گردد، نحوه استفاده ، اثرات آنی خطرات، عوارض و نشانگان هر یک مطرح گردد و راهکارهای لازم جهت پیشگیری و یا درمان ارائه شود.
بیان مسئله (سؤال تحقیق)
چنانچه پیش تر ذکر گردید تحقیقات گسترده ای در مورد عوامل سوء استفاده مواد مخدر و یا بعضاً اثرات اجتماعی و خانوادگی اعتیاد بحث و مورد تحقیق محققان علوم اجتماعی و روانشناسی و سایر رشته های تربیتی واقع شده است که در نتیجه کلی تر می توان گفت که ابعاد پیشگیری از اعتیاد پرداخته است و ما مدعی نفی پیشگیری نیستیم و همیشه اذعان می کنیم که پیشگیری بهتر از درمان می باشد ولی از بعد مددکاری اجتماعی که به درمان مددجویان آسیب های
اجتماعی بیشتر می پردازد، پیش گیری از آن و بدان معتقد است که با نگاهی انسانی به مردم و علی الخصوص به آسیب دیدگان اجتماعی نگریسته شود و این خیلی هم به جاست چون اگر پیشگیری صورت گرفته پس چرا فرد منحرف اجتماعی شده است و اگر شده است بایستی او را در امان خدا گذاشت و بدان هیچ توجه اصولی و عملی نکرد و از این دیدگاه اهمیت و ضرورت تحقیقاتی این چنین در باب درمان مددجویان بویژه آسیب دیدگان اجتماعی و به خصوص معتادان نتیجه بهتری خواهد داشت. چون وجود فرد معتاد و بزهکار در جامعه با توجه به تحقیقات زیادی که انجام گرفته اثرات جبران ناپذیری بر اجتماع و علی الخصوص خانواده و قشرها و گروههای مستعد بزهکاری
خواهد زد و در جامعه اینکه به لحاظ بسیاری از مسائل و مشکلات اقتصادی و اجتماع، فرهنگی بسترسازی بسیاری از انحرافات اجتماعی می باشد. بنابراین در روند علمی و عملی پیشگیری بایستی به درمان و بازگرداندن فرد منحرف به جامعه به شیوه علمی و عملی و توانمند کردن این قشر آسیب دیده تلاشی مضاعف صورت پذیرد.
همان طور که می دانیم اعتیاد یک بیماری اجتماعی است که عوارض جسمی و روانی دارد و تا زمانی که به علل گرایش توّجه نشود درمان جسمی و روانی فقط مدتی نتیجه بخش خواهد بود. قرنهاست که انسان به دلایل مختلف مواد مخدر مصرف کرده است چون اولین بار در سال 1804 مرفین در طب برای رهایی از درد عملیات جراحی و دردهای بعد از عمل مورد استفاده قرار گرفته است و لذّتی که بعد از تزریق و مصرف مرفین به بیمار دست می دهد به خارج از بیمارستان نیز انتقال پیدا نمود و مورد استفاده قرار گرفت کاربرد مصرف داروهای مخدر و روان گردان ابتدا برای لذت روحی و شادمانی زاید الوصف و همچنین شدید و طولانی کردن لذت جسمی و تأخیر در ارضای جسمی و شهوت در موقع مقاربت می باشد.
مصرف تریاک قرنها پیش از مصرف مرفین و هروئین در جوامع مختلف رواج داشته است. مسئله اعتیاد در جهان امروز از مسائل مهم اجتماعی است که در بیشتر کشورها به صورت مشکل عمده ای مطرح شده و کشور ما نیز از این آسیب اجتماعی در امان نمانده است و هر روز در هر گوشه و کنار این مملکت نیز شاهد قربانی افرادی در دام اعتیاد هستیم با مشاهده این وضع و به ذهن خطور کردن این سؤال که اگر روزی عضوی از اعضای خانواده من یا یکی از بستگان نزدیک من بخواهد به این وضعیت اسف بار و خانمانسوز گرفتار شود چه پیش خواهد آمد.
لذا هر انسان عاقل و دوراندیش را به مطالع جدی وا می دارد تا در حد ممکن و بیشترین تلاش و جدّیت از قربانی شدن افراد جامعه جلوگیری نماید در این تحقیق قصد آن است که بر میزان گرایش جوانان به مصرف مواد مخدر صنعتی از تأثیر عوامل اجتماعی و خانوادگی و روانی و شخصیتی و اقتضای و فرهنگی بیشترین میزان تأثیر و بیشترین نفوذ هر یک از فاکتورهای بالا را بر این گرایش به ترتیب نفوذ و بیشترین تأثیر گذاری و روشن نمائیم تا با شناخت متغیرهای تأثیرگذار بهترین روش علمی و عملی را ارائه وبا بسیج عمومی و همگانی بر چند این بیماری و آفت جانسوز و خانسوز به معنای واقعی کلمه خانواده ای سالم ایرانی و آباد داشته باشیم.
ضرورت واهمیت تحقیق:
خطر اعتیاد سنین مختلف افراد جامعه را تهدید می کند. اعتیاد بلایی است که پیر و جوان، فقیر
وغنی و باسواد و بی سواد نمی شناسد وهمه را به دام خود می اندازد. آنچه باعث شد این موضوع مورد تحقیق قرار بگیرد، این است که در جامعه ای که امروز ما در آن زندگی می کنیم، استفاده از اینگونه مواد مخدر درمیان دختران وپسران روز به روز افزایش چشمگیری پیدا می کند وهر سال برشمار قربانیان خود می افزاید.و ما شاهد به دام افتادگان بیشتر جوانانی هستیم که در گذر از گردنه بلوغ و هفتخوان پر رمز و راز شباب جوانی به سوی صحرای افسونگر پر می کشند و
ذره ذره از جان خود می کاهند تا به مرگی خاموش تن در دهند. وقتی نظارت گروههای نخستین چون خانواده کاهش می یابد وابستگی های اجتماعی سست می گردد فرهنگ حزن و اندوه به جای آن حاکم می شود و زمینه به دام افتادن را فراهم می آورد ضرورت ایجاب می کند که همگی دست در دست یکدیگر دهیم و در جهت نابودسازی این بلای خانمانسوز گام بر داریم لذا پژوهش در باب این معضل در هر کجای عالم به ارتقای شناخت موجود از این مسئله یاری می رساند در این تحقیق بر آنیم تا با شناخت اعتیاد به عنوان یک پدیده اجتماعی و شناخت مواد و علل گرایش به آن به رفع این معضل تا حدودی یاری رسانیم. و لذا این تحقیق درصدد آن است که برای این دسته از سؤالات ذیل جواب قانع کننده فراهم سازد.
1 ) آیا بین اعتیاد با سیاستهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی دولت حاضر 88 رابط معناداری شاهد می شود؟
2 ) آیا می توان گفت که روی آوردن جوانان به مواد مخدر در کشور ما می تواند منشأ خارجی داشته باشد؟
3 ) آیا بین اعتیاد جوانان با نوع اعتقادات دینی و مذهبی آنان رابطه معناداری وجود دارد؟
4 ) آیا بین اعتیاد اقشار مختلف در جامع ما با محل اسکان جغرافیایی آنان رابطه معناداری وجود دارد؟
5 ) آیا بین اعتیاد و مسائل ژنتیک واحد توارثی رابطه معناداری مشاهده می شود؟
اهداف و فواید تحقیق :
هدف کلی تحقیق حاضر عبارت است از ایجاد توجه بیشتر به مسئله اعتیاد.
به طور کلی اهداف زیر را می توان در تحقیق زیر دنبال کرد:
1- شناخت تاریخچه مواد مخدر در ایران وجهان
2- شناخت انواع مواد مخدر همچون(کرک، شیشه،LSD، اکستاسی) و عوارض آن
3- شناخت علل اعتیاد به مواد مخدر
4- شناخت راههای مختلف پیشگیری از اعتیاد
همان طور که می دانیم تحقیقات گسترده ای در مورد عوامل سوء استعمال مواد مخدر و بعضاً اثرات اجتماعی و خانوادگی و ; صورت گرفته است که بیشتر ابعاد پیشگیری از اعتیاد را مورد تأکید قرار داده اند. ولی ما هر روز شاهد به کام مرگ رفتن روزافزون هزاران نفر از اعضای جامعه خود در دام اعتیاد هستیم. اگر پیشگیری صورت گرفته چرا شاهد این ماجرا هستیم و اگر کسی گرفتار اعتیاد شد آیا می توانیم او را از جامعه حذف کنیم که شاید بهتر از کلمه «به حال خود رها کردن» باشد. چاره چیست؟
آگاهی عامه مردم از خطرات اعتیاد، آموزش علل اعتیاد، پرورش افکار عمومی و اعتلاء سطح فرهنگ، توجه به نیازهای اجتماعی و اقتصادی افراد جامعه مخصوصاً اطفال و جوانان در مبارزه با مواد مخدر و پیشگیری از اعتیاد بسیار مهم و ضروری است در این تحقیق معتاد یک بیمار معرفی می شود که باید بشری و از لحاظ جسمی و روانی تحت مداوا قرار گیرد تا وابستگی او به مواد از بین برود و در این مدت که دوره و طول درمان و ترک نیز نامیده می شود باید تحت مراقبت و ح
مایت و هدایت اعضاء خانواده، مددکاران اجتماعی، اعضاء مبارزه با اعتیاد قرار گیرند.
تغییر محیطی که موجب اعتیاد شده و فراهم نمودن محیط آرام رفع جوائج اوّلیه نیز برای پیشگیری از اعتیاد دوباره لازم و ضروری است همچنین اگر این بیمار پس از بهبودی نسبی، با سرکوبی، طعن و سرزنش و بی مهری کسان خود مواجه گردد تاب مقاومت با ناملایمات و فشار روانی و اجتماعی را نداشته اعتیاد مجدد غیرقابل اجتناب خواهد بود.
با توجه به اهداف فوق شناخت لازم نسبت به مسئله اعتیاد ایجاد خواهد شد که در سایه آن خواهیم توانست در صورت اراد سالم و قوی و پایدار افراد و احساس انزجار و تنفر نسبت به مواد مخدر و در صورت گرفتار شدن در دام اعتیاد باز با اراد محکم و تعدی افراد به ترک و حمایت و تلاش سایرین ایرانی پاک و زنده به پاکی داشته باشیم.
جامع آماری :
جامعه آماری موردنظر در این تحقیق عبارت است از جوانان معتاد یا بهتر بگوئیم بیمار 25 – 18 ساله در شهر ابهر که با مراجعه به بهزیستی و مشاوره های اعتیاد و مراکز ترک اعتیاد شامل کمپها و همچنین سازمان معتادان گمنام در نمازخان پارک پردیس ابهر.
ابزار پژوهش :
از طریق پرسشنامه بوده که پس از اتمام و تکمیل پرسشنامه پاسخها کدگذاری و پردازش گردیده و جداول مربوطه به آن ترسیم گردید و نتایج مربوطه اعلام شده و ضمناً پرسشنامه نیز ضمیمه شده است.
روش نمونه گیری : تعداد 100 نفر جامع آماری و به صورت نمونه گیری تصادفی ساده بوده است.
روش تحقیق : به صورت میدانی یا سمپاشی بوده است.
پایایی و اعتبار تحقیق :
برای پایایی و اعتبار تحقیق قبل از اجرای پرسشنام اصلی حدود 100 پرسشنامه بصورت آزمایشی مراکز ترک اعتیاد و کمپ ها برای بدست آوردن اعتبار روایی پرسش نامه ها به اجرا درآمد و بصورت 6 گزینه ای پاسخ داده شد تا ایرادات وارده تا حد امکان اصلاح شود.
روش تحلیل داده ها : برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده در فرضیه های داده شده از آزمونهای فراوانی و درصد فراوانی و ترسیم نمودار جدولی در آمار علون اجتماعی مقایسه و استفاده کردیم.
تعریف مفاهیم و متغیرها عملیاتی آن :
مواد مخدر :
اصطلاحاً به مواد مخدر به کلیه مواد طبیعی و شیمیایی گفته می شود که اعتیادآور است بعضی از این مواد تخدیرکننده نبوده بلکه ممکن است ایجاد تحرک و توهم نماید. به طور کلی مواد مخدر به موادی اطلاق می گردد که مصرف آنها در انسان حالاتی غیرعادی ایجاد نماید این حالت که عموماً لذت بخش است به صورت موقت و کاذب ایجاد می گردند. بروز همین حالات و کیف و لذت پس از اول مصرف که در بعضی موارد فقط به علت کنجکاوی مبادرت به آن می گردد، باعث تداوم مصرف و اعتیاد می شود این مواد در فرهنگ پلیس به مواد افیونی یا مکیف ها معروف بودند ولی امروزه از زندانها لفظ (مکیف ها) فقط برای قرص های آرامبخش و روان گردان استفاده می شود به طور خلاصه مواد مخدر موادی هستند که مصرف آنها در انسان حالت لذّت و خوشی کاذب به وجود می آورد و وابستگی جسمی و روانی ایجاد می کند.
اعتیاد :
در روان شناسی اعتیاد به مواد مخدر نیاز به مصرف یک ماده مخدر است که در صورت عدم
مصرف آن، حالت خاصی بوجود می آید که گاهی برای معتاد غیرقابل تحمل است. اعتیاد، افزایش مصرف ماده مخدر برای ایجاد همان حالت و کیفیتی که در اولین بار استعمال ماده مخدر میسر شده است اطلاق می گردد. اعتیاد در لغت به معنی خود را به عادتی نکوهیده وقف کردن است اعتیاد به هرشکلی که باشد معمولاً مجبور به طی یک دوره سه مرحله ای است :
1 ) مرحل آشنایی (لذا عاطفی) : در این مرحله شخص در اثر مجالست یا تشویق یا کنجکاوی و یا تفریحاً برای کسب لذت با مصرف مواد آشنا می شود).
2 ) مرحل میل به افزایش مواد (تحمل عاطفی) : مصرف کننده به زودی به ماده کشش روز افزون پیدا می کند میزان مصرف اولیه دیگر حالت نشر بوجود نمی آورد. و فرد برای بدست آوردن اثر مطلوب مواد بیشتری استعمال می کند.
3 ) مرحل اعتیاد (محرومیت عاطفی) : در این مرحله بعد از شک و تردید و شاید مدّتی ترک اعتیاد، شخص سرانجام به مرحل اعتیاد واقعی می رسد که اگر مواد مخدر کم یا ترکیباتش رعایت نگردد نشانه های محرومیت بروز می کند.
معتاد :
معتاد کسی است که در اثر مصرف مکرر و مداوم، متکی و وابسته به مواد مخدر یا دارو شده باشد.
وابستگی فیزیکی :
تا زمانی که مصرف ماده مخدر ادامه دارد وابستگی فیزیکی آشکار نمی شود هنگامی که ماده مربوطه برای مدتی به بدن نرسد علائم آن ظاهر می گردد که گاهی می تواند عواقب شدید و خطرناکی در پی داشته باشد بروز علائم تریاک و یا کمبود، رابطه مستقیم با نوع و مقدار موا و نیز مدّت زمان مصرف ماده دارد.
وابستگی روانی :
عبارت است از تمایل به مصرف ماده ای که دارای اثرات التدازی بوده و یا تولید رضایت خاطر کند بسیاری از اینگونه وابستگی ها صوری هستند که بعد از قطع عامل یا عوامل لذت بخش هیچ گونه نشان مخصوصی بروز نمی دهد و یا اینکه نشانه های بروز یافته ناشی از قطع آنها ضعیف است در وابستگی هایی که به حالت اجبار همراه هستند نشانه های کمبود می تواند بسیار شدید باشد زیرا اغلب این وابستگی ها عاطفی هستند و درمان آنها نیز مشکل است.
تعریف عملیاتی :
تعاریف عملیاتی باید براساس متغیرهای مورد بحث در فرضیه ها صورت گیرد. خانواده عبارت است از افراد و اعضایی که زیر یک سقف با همدیگر زندگی می کنند. و شامل پدر و مادر و فرزندان می باشد.
وضعیت اقتصادی : یعنی اینکه فرد شغل مناسبی داشته باشد و توان تأمین مایحتاج زندگی خویش را برحسب درآمد خود داشته باشد.
محیط اجتماعی منطقه یا محل یا جامعه ای است که فرد در آن رشد می کند به تکامل م
ی رسد و شخصیت می یابد.
عوامل فرهنگی : عواملی هستند که فرد از لحاظ روحی تأمین می کند و باعث آرامش فرد در زندگی شخصی و اجتماعی می شود.
فرضیات تحقیق :
1 ) به نظر می رسد بین محیط نامساعد خانوادگی از قبیل طلاق و مشاجره و خشونت ; و بالا رفتن میزان اعتیاد در جامعه رابطه معناداری وجود دارد.
2 ) به نظر می رسد بین افزایش فقر اقتصادی در جوامع (رفاه اقتصادی و درآمد) و افزایش شیوع پدیده اعتیاد رابطه معناداری وجود دارد.
3 ) به نظر می رسد بین سیاست استعماری حول خارجی و تبلیغات آنها برای دستیابی به اهداف ضد با شیوع اعتیاد در کشورهای جهان سوم رابط معناداری وجود دارد.
4 ) به نظر می رسد بین میزان پذیرش اعتقادات مذهبی و پایبندی افراد به رفتارهای منظم مذهبی و پایین بودن میزان اعتیاد افراد رابطه معناداری وجود دارد.
5 ) به نظر می رسد بین میزان توسعه اجتماعی نابرابر و بی نظمی و تغییرات و تحوّلات شدید نقش و پایگاه اجتماعی افراد و عدم پذیرش ارزشها و هنجارها و اصول بنیادی از سوی افراد جامعه و میزان افزایش اعتیاد رابطه معناداری وجود دارد.
فصل دوم :
چهارچوب نظری
تاریخچه :
بشر از هفت هزار سال قبل از وجود یک ماده مخدر قوی در خشخاش آگاه بوده و در لوحه های گلی متعلق به پنج هزار سال قبل از میلاد که از سومریان باقی ماده از تریاک نام برده شده است.
در حدود چهار هزار سال قبل از میلاد تریاک در چین رایج بوده است.
1500 سال قبل از میلاد، تخم خشخاش از مصر به یونان برده شد، یونانی ها تریاک را اپیوم نامیدند.
پزشکان ترکیباتی از تریاک را برای بیماریهای مختلف جسمی و روانی تجویز می کردند.
جلینسون دانشمند رومی، ترکیبی از تریاک را (نوش دارو) نامید و برای مداوای بیماریهای مختلف از قبیل صرع، یرقان، سنگ کلیه، بی خوابی،سرفه، تب ، و جزام از آن استفاده می کرد.
تاریخچه مواد مخدر درایران
در ایران باستان، در کتاب اوستا از گیاه کانابیز (شاه دانه) به عنوان یک ماده بی حس کننده نام برده شده است. کلا” ایرانیان دوران قدیم به مواد مخدر معتاد نبودند . در گذشته استفاده از مواد مخدر صرفا” به بزرگسالان محدود بود و جوانان و نوجوانان به آن روی نمی آوردند. مصرف مواد مخدر به طور پراکنده در مراسم اعتقادی و مذهبی منحصرا” توسط گروه های خاصی در شرایط معینی صورت می گرفت.
الف: مواد مخدر در ایران قبل از انقلاب اسلامی
در قرن 17 کشتی های تجاری انگلیس این متاع مضر را از خاور دور به ایران آوردند و به درباریان هدیه کردند و اکثر آنان را معتاد ساختند، به تدریج به علت ازدیاد معتادین و کمبود تریاک، کشت خشخاش در ایران در حوالی یزد آغاز شد و سپس کشت آن در قسمتهای مرکزی و جنوبی کشور به حدی توسعه یافت که در کشت غلات کمبود ایجاد شد.
روستاییان و کشاورزان بی خبر از عواقب وخیم آفت مذکور، به تریاک معتاد شدند. تریاک به عنوان داروی مسکن حتی به اطفال نوزاد نیز تجویز می گردید.
در سال 929 هجری وقمری، شاه طهماسب اول (از سلسله صفویه) به مبارزه با اعتیاد تریاک اقدام و مقدار زیادی از تریاک های موجود در دربار سلطنتی را از بین برد و بعد از او شاه عباس هم مبارزه با اعتیاد تریاک را ادامه داد و مردم را از مضرات آن آگاه نمود و برای معتادینی که ترک اعتیاد نمی کردند، کیفر تعیین و متخلفین را مجازات می نمود ولی مبارزه مذکور در پیشگیری از اعتیاد چندان ثمربخش نبود معتادین در قسمت اعظم ایران، به خصوص در کرمان، خراسان و شهرها و روستاها وضع رقت باری داشتند.
در زمان سلطنت قاجاریه، کشیدن تریاک جزوء تجملات دربار محسوب می شد و خرید و فروش تریاک در انحصار دولت و یکی از منابع درآمد کشور بود و استثمارگران انگلیسی نیز مردم را به کشیدن این ماده خانمان سوز تشویق می کردند. (حسین مکی – جلد اول – ص 56)
ب : پس ازپیروزی انقلاب اسلامی
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و سقوط رژیم سلطنتی و برقراری جمهوری اسلامی ایران، شورای انقلاب اسلامی ایران لایحه قانونی تشدید مجازات مرتکبین جرایم مواد مخدر و اقدامات تامینی و درباری را در 19 خرداد 1359 تصویب کرد و طبق ماده 2 لایحه مذکور کلیه قوانین و مقررات مربوط به منع کشت خشخاش و استعمال مواد مخدر و مجازات مرتکبین جرایم راجع به مواد مذکور به
استثنای تصویب نامه مورخ مرداد ماه 1338 راجع به فهرست مواد مخدر ملغی گردید و برای کشت خشخاش، وارد کننده، فروشنده، مخفی کننده، دایر کننده محل در صورت تکرار جرم و حامل بیش از یک کیلو تریاک و پنج گرم مواد مخدر شامل هروئین، مرفین، کوکائین، مواد مخدر شیمیایی و صنعتی مجازات اعدام پیشبینی شد البته در تاریخ 17/8/1386 مجمع تشخیص مصلحت نظام اسلامی قانون مذکور را تصویب کرد.
(ایرج گلدوزیان ص 46)
تاریخچه مواد مخدر در جهان
در قرن بیستم، قاچاق غیرقانونی مواد مخدرو اعتیاد به مواد مخدر و داروهای روان گردان به خصوص جوانان، یکی از مسائل حاد اجتماعی محسوب و گسترش فعالیت سازمان بزه کاری چند ملیتی مافیا یک بحران در جهان به وجود آورده است.
در سال 1970 شاخص رشد اقتصادی در جهان بر مبنای درآمد نفت پترودلارPetrodollar بوده ولی از 1998 به نارکودلار Narcodollar تبدیل شده است. درآمد خالص از قاچاق غیرقانونی مواد مخدر در جهان بین 300 تا 500 میلیارد دلار تخمین زده می شود.
افزایش تخریب مزارع و جنگل ها برای کشت انواع مواد مخدر هر سال به 11 میلیون هکتار می رسد که به زیست خسارات جبران ناپذیر وارد می سازد.
برای بررسی مواد مخدر در جهان وضع هر یک از قاره ها جداگانه مورد بحث قرار می گیرد.
(دکتر تاج زمان دانش – ص 62)
1- مواد مخدر در قاره آسیا
الف: خاور دور آسیای جنوبی:
در چین از قرنها پیش، کشت خشخاش و مصرف تریاک رایج و در بعضی از کشورهای خاور دور آسیای جنوبی نیز خشخاش و شاه دانه کشت می شده است. پس از ممنوعیت دخالت دولت ها در خرید و فروش تریاک (1912) فقط بخشی از کمپانی هند شرقی انگلیس تجارت مواد مخدر را ادامه داد و سازمان بزه کاری چند ملیتی مافیا ابتکار عمل را به دست گرفت و از خاور دور و آسیای جنوبی که مبداء اصلی تهیه و صدور تریاک بود آن را به اقصی نقاط دنیا برد و میلیون ها نفر را به بلای اعتیاد مبتلا ساخت.
پس از پایان جنگ جهانی دوم، تایلند، لائوس، برمه (میانمار) مرکز فعالیت مافیا گردید و مناطق مذکور را مثلث طلایی نامید.
مناطق مذکور از مخوفترین نقاط دنیاست و تا کنون اجساد بسیاری از خبرنگاران که برای تهیه گزارش به مناطق مذکور رفته بودند پیدا شده است . در این مناطق نیمی از تریاک و هروئین جهان تهیه می گردد شهر بانکوک(پایتخت تایلند) که بیش از دو میلیون نفر معتاد دارد یکی از مراکز مهم ساخت و توزیع هروئین، حشیش، آمفتامین و متافتامین در دنیا است . مقامات عالی رتبه تایلند با سازمان مافیا همکاری داشته و در عمده فروشی و صدور مواد مخدر به آمریکا و اروپا و سایر کشورها نقش مهمی را ایفا می نمایند.
در فیلیپین و کامبوج نیز شاهدانه کشت می شود. طبق گزارش نماینده فیلیپین به نهمین کنگره بین المللی سازمان ملل متحد، پیشگیری از وقوع جرایم و تربیت و درمان مجرمین (1995 گاهره ) تعداد معتادان در فیلیپین در سال 1994 در حدود 600000 نفر بوده و 300 باند قاچاقچی در توزیع مواد مخدر فعالیت داشته اند.
در سنگاپور به علت گرانی و نایاب بودن هروئین و حشیش و مراقبت شدید پلیس، تعداد معتادین به داروهای روان گردان مثل قرص اکستاسی رو به ازدیاد است .
ب: خاورمیانه:
در شبه جزیره هند (هند، پاکستان، بگلادش) که سابقا” جزوء مستعمرات انگلیس بود کشت شاهدانه هندی متداول و در هند بیشترین مصرف داخلی را دارد.
پاکستان یک کشور تولید کننده و مسیر عبور مواد مخدر است. خشخاش در شمال پاکستان کشت می شود پاکستان دوهزار کیلومتر با افغانستان هم مرز است و به علت جنگ داخلی افغانستان در حدود دو میلیون نفر مهاجم افغانی در پاکستان به سر می برند که بین افغانستان و پاکستان در رفت و آمد می باشند و مواد مخدر را از افغانستان به پاکستان حمل می کنند و این دو کشور را « هلال طلایی » می نامند.
طبق گزارش سازمان مبارزه با مواد مخدر وابسته به سازمان ملل در سال 1993 تعداد معتادین در پاکستان بیش از سه میلیون نفر و 51 درصد آنان معتاد به هروئین بوده اند اما از سال 1995 از تعداد معتادین کاسته شد ودرحال حاضر حدود دو میلیون نفر معتاد به هروئین، حشیش و داروهای روان گردان می باشند که 54 درصد معتادین کمتر از 30 سال سن دارند.
برای امحاء کشت خشخاش وشاهدانه در پاکستان ومبارزه با مواد مخدر و پیشگیری از اعتیاد دول اروپایی وسازمان ملل کمکهای مادی زیادی به آن کشور نموده اند ودولت پاکستان آن را «جهاد مقدس» نامید.
ولی بی ثباتی سیاسی وعدم امکان نظارت دقیق در ایالت سر حدی شمال غربی وهمچنین همکاری بعضی از مقامات عالی رتبه پاکستان با سازمان مافیا، دولت پاکستان عملا” چندان توفیقی در مبارزه با این آفت ویران گر نداشته است.
دولت ایران برای مقابله جدی با ورود تریاک و سایر مواد مخدر باز افغانستان و پاکستان به داخل ایران تدابیر شدیدی اتخاذ کرده و با بنای دیواری به طول 600 کیلومتر در مرز افغانستان بیش از 30 هزار نفر از نیروهای انتظامی از آن حراست می کنند ، زیرا کاروان های حمل مواد مخدر مسلح به سلاح های سنگین هستند و هر ساله صدها تن از افراد نیروی انتظامی در نبرد با قاچاقچیان مواد مخدر جان خود را از دست می دهند. ولی کشورهای اروپایی با آگاهی از جانفشانی مامورین و تقبل هزینه هنگفت برای مبارزه با مواد مخدر، با اینکه خود در این امر، ذینفع هستند فقط به تقدیر و تحسین از جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با مواد مخدر اکتفاء می کنند. ( روزنامه همشهری –
ص 23)
ج : آسیای مرکزی
پس از فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی در سال 1991 (1370 شمسی )، سازمان مافیا و سایر قاچاقچیان با استفاده از بی نظمی ، اختلافات قومی و مذهبی در بعضی از کشورهای مستقل و مشترک المنافع، مسیر جدیدی را از شمال افغانستان برای عبور از کشورهای مذکور برای حمل مواد مخدر به اروپا گشودند به طوری که تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان، قزاقستان، قرقیزستان، ارمنستان، آذربایجان و اوکراین مسیر ترانزیت مواد مخدر به اروپا شده است.
در روسیه در سال 2000 در حدود سه میلیون نفر که اکثر آنان 15 تا 21 سال سن داشتند معتاد به مواد مخدر بوده اند. رکورد اقتصادی، بیکاری، ناآرامی، تنش های قومی و مذهبی از علل مهم
ازدیاد اعتیاد در آسیای مرکزی بوده است.
2- مواد مخدر در قاره اروپا
در دوران تشنجات جهانی ایتالیا، انگلیس، فرانسه و آلمان مرکز فعالیتهای مافیا شد. در ایتالیا موسولینی (دیکتاتور ایتالیا) برای دسترسی به درآمد پر سود قاچاق مواد مخدر، مبارزه بر علیه مافیا را آغاز نمود اما چندان موفقیتی بدست نیاورد.
در اواخر جنگ جهانی دوم ، متفقین با کمک سازمان مافیا در جزیره سیسیل واقع در جنوب ایتالیا پیاده شدند و همکاری نزدیکی بین نیروهای متفقین و سازمان مافیا به وجود آمد. اعضاء مافیا در پشت خطوط جبهه، خرابکاری و ترور را آغاز کردند و در قبال همکاری و خدمات خود اطمینان داشتند که کسی مزاحم تجارت پر درآمد آنان نخواهد بود.
پس از خاتمه جنگ جهانی دوم ، فعالیت مافیا برای حمل و توزیع مواد مخدر در اروپا زیادتر گردید. مرکز سازمان مافیا در جزیره ی سیسیل در جنوب ایتالیا است این سازمان مواد مخدر را به ایتالیا وارد کرده و در اروپا توزیع می نماید.
اسپانیا نیز به دلیل داشتن سواحل طولانی در دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس یکی از پایگاههای ققاچاقچیان مواد مخدر در اروپا به شمار می رود به طوری که از آغاز سال 2000 تا 2003 میلادی تا کنون بیش از 65 تن مواد مخدر از قاچاقچیان ضبط شده است و اکثر زندانیانی که در زندان های اسپانیا به سر می برند مرتکب جرائم مواد مخدر شده اند. (دکتر تاج زمان دانش ص 89)
3- مواد مخدر در قاره آفریقا
سازمان مافیا با استفاده از جنگهای داخلی ، فقر، هرج و مرج در کشورهای آفریکایی ، سعی در گسترش کشت خشخاش در قاره مذکور از جمله اوگاندا ، زامبیا، نیجیریه، کنگو و آفریقای جنوبی را دارد. در شمال آفریقا شاهدانه کشت می شود. قاچاق مواد مخدر از آسیا ، از طریق کشور اتیوپی و بنادر آفریقای جنوبی وارد این قاره شده و بر وخامت اوضاع می افزاید. (تاج زمان دانش – ص 93)
4- مواد مخدر در قاره آمریکا
در قاره آمریکا به سه بخش آمریکای شمالی، آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی تقسیم می گردد. در بین قاره های جهان فقط در کاتنادا با توجه به موقعیت جغرافیایی ، سیاسی ، مراقبت
شدید مرزها با وسایل پیشرفته، آموزش عمومی و اجرای روش های تربیتی و درمانی ، آمار جرائم مربوط به مواد مخدر در سال 1990 در حدود 60645 نفر بوده و در سال 1991 به 56811 نفر تقلیل یافته است.
در ایالات متحده آمریکا که سازمان مافیا فعالیت گسترده ای دارد مصرف انواع مواد مخدر حتی در بین دانش آموزان متداول است واکثر جوانان در این ایالت از مواد مخدر استفاده می کنند مصرف داروهای آرامبخش دربین دختران وزنان امریکایی 10 برابر پسران و مردان است .
در سال 1992 میزان مصرف کوکائین در آمریکا 50 تن و در سال 1998 بیشتر از 350 تن بوده است.داروهای روان گردان مخصوصا”ATS (داروهای محرک) ، LST ، داروهای روان بخش (باریبتوریکها) ، هیجان آور (آمفتامین ها) را معتادین سنین بین 18 تا 30 سال مصرف می کنند.
البته به علت افزایش تقاضای هروئین در آمریکا و دوری آسیا ، سازمان مافیا کشت خشخاش را در مکزیک و گواتمالا رواج داده و مرغوبترین هروئین خالص در مکزیک تهیه می گردد که شهرت جهانی دارد همچنین کشورهای کلمبیا ، پرو و بولیوی مراکز اصلی کشت درخت کوکا برای تهیه کوکائین می باشند. کلمبیا یکی از مراکز اصلی و مهم جهانی تولید و توزیع غیر قانونی کوکائین محسوب می شود و میزان تولید آن در حدود 365 تن در سال است.
برگ کوکا برای تهیه کوکائین از پرو به کلمبیا حمل می شود.
بولیا دومین کشور تهیه کوکائین در جهان است که هر سال بیش از 200 تن کوکائین دز این کشور تهیه می گردد. کوکائین که با ترکیبات شیمیایی در وسط جنگلها تهیه می گردد علاوه بر از بین بردن جنگلها ، مواد شیمیایی با رسوخ در خاک، آبهای زیرزمینی و رودخانه های منطقه را آلوده ساخته و وضع خطرناکی به وجود آورده است. (دکتر تاج زمان دانش ص 96)
5- مواد مخدر در استرالیا
کشور استرالیا که تحت الحمایه دولت انگلیس است کشور مصرف کننده و مسیر انتقال مواد مخدر مخصوصا” هروئین از راه دریا به آمریکا است.
طبق پژوهشی که در سال 1995 به عمل آمده تقریبا” 3/1 جمعیت استرالیا از 14 سال به بالا حداقل یک بار حشیش مصرف کرده اند.حداکثر گروه سنی مصرف مواد مخدر 14 تا 24 سال و داروهای روان گردان 25 تا 39 سال است که اکثر آنان زنان هستند. اما تعداد مردان معتاد در استرالیا بیش از زنان معتاد است. ( دکتر تاج زمان دانش ص 102 )
تریاک :
عصاره در هوا خشک شده گل خشخاش است که با تیغ کشیدن به دور کاسبرگ این گل به دست می آید.تریاک در زبان فارسی معنای پادزهر را می رساند .
تریاک از ترکیبات مختلفی تشکیل می شود که عملکرد همگی آنها در بدن همانند کار هورمونهای ضد درد (آندورفین ها) است که از طریق تاثیر بر سلسله اعصاب مرکزی موجب تخفیف احساس درد در بدن می شوند. برای استفاده های پزشکی تریاک و مشتقات آن می توان از کنترل کردن سرفه، اسهال و علائم سرما خوردگی و درمان افسردگی نام برد.
تریاک یا اپیوم یکی از قدیمی ترین مواد مخدر است که بشر از 7 هزار سال قبل به خواص آن پی برده است. تریاک با وافور به طور خاص و به صورت حبه (خوراکی) مصرف می شود.از مشتقا
ت تریاک می توان به مرفین ، هروئین اشاره کرد.
مرفین از تریاک تهیه شده است از نام یکی از خدایان یونان باستان به نام مرفینوس گرفته شده است. از ده کیلو تریاک یک کیلو مرفین به دست می آید. مرفین تلخ و بی بو است و برای خواب و تسکین دردها در پزشکی مصرف دارویی دارد.
هروئین که کلمه یونانی آن سمبل قدرت است از مرفین تهیه شده است هروئین به طریق شیمیایی در لابراتورها با ترکیب آنهیدرید آسرتیک و مرفین تهیه می گردد از یک کیلو گرم مرفین 900 گرم هروئین به دست می آید که گرد نرم و سفید رنگ بوده و 3 تا 5 برابر قوی تر از مرفین است.
( دکتر تاج زمان دانش – ص 122)
عوارض تریاک
مقادیر کم تریاک اگر مصرف گردد احساس دردو پاسخ عاطفی به درد را مهار می کند این ماده همچنین تشنگی و خواب آلودگی، آرمیدگی عضلانی، اشکال در تمرکز ، تنگ شدن مردمک ها، اندکی کاهش یافتن در سرعت تنفس، تهوع، استفراغ ، بی اشتهایی و تعریق به وجود می آورد.
با مقادیر بالاتر مصرف این ماده این آثار شدیدتر می شود و مدت بیشتری به طول می انجامد سرعت و شدت آثار این ماده بستگی به چگونگی مصرف دارو دارد.
هنگامی که این ماده به صورت خوراکی مصرف می شود، این آثار به تدریج ظاهر می گردد و معمولا” پس از ده تا بیست دقیقه احساس می شود.
عوارض هروئین
عوارض مخرب هروئین به محض اولین استفاده از آن ظاهر می گردد. به خصوص در مواردی که اولین تجربه مصرف کننده از طریق تزریق آن به داخل سیاهرگ باشد . حالت نئشگی بسیار سریع در حدود هفت یا هشت ثانیه بعد از تزریق ایجاد می شود که با گرفتگی رگ و عوارض عروقی همراه است. این در حالی است که افرادی که این ماده مخدر را عضله تزریق می کنند پنج تا هشت دقیقه بعد از تزریق و افرادی که هروئین را می کشند یا استنشاق می کنند 10 تا 15 دقیقه بعد نئشه می شوند.
مصرف کنندگان هروئین بعد از استفاده از این ماده برای مدت کوتاهی احساس شادی و نش
اط می کنند و بعد از آن به شدت دچار خواب آلودگی می شوند. بدنشان به شدت داغ، دهانشان خشک و دست و پاهایشان سنگین می شود. علت بروز این حالتها مختل شدن سیستم عصبی آنها است به طوری که این حالت تا ساعتها پابرجااست.
علاوه بر این ، بعد از مصرف یک دوره هروئین آثار سوء طولانی مدت آن ظاهر می کنند که می توان به مواردی چون آسیب دیواره رگها که اغلب به صورت کبودی هایی در محل رگها مشاهده می شود اشاره کرد. همچنین دریچه قلب و کبد عفونت می کنند و دملهای چرکین در بدن شخص به وجود می آید .
مصرف بیش از حد هروئین می تواند به دم و بازدم های کوتاه، تشنج و کما و حتی گاهی به مرگ شخص منجر می شود. (همان منبع – ص 130)
حشیش (کانابیز)
بیش از 3 هزار سال است که آفریقایی ها و آسیایی ها از حشیش استفاده می کنند.حشیش که در آمریکا مارجوانا، در هند شانگ و شارا، در الجزایر و مراکش کیف نامیده می شود که از سرشاخه های گلدار یا به میوه نشسته شاهدانه تهیه می شود. گیاه شاهدانه هندی در هنگام گل کردن دارای بوی تندی است و بر حسب استفاده از قسمتهای مختلف آن مانند ساقه، دانه، سرشاخه گلدار مواد مشابه مختلفی تهیه می گردد. از مشتقات حشیش بنگ، بنگاب، چرس را نام برد.
بنگ سرشاخه خشک شده گلدار یا به میوه نشسته بوته شاهدانه که خرد شده و یا نشده باشدخالص و یا مخلوط با مواد دیگر است.
بنگ را با آب یا با مایع دیگر خیسانده به طور خالص یا مخلوط با مواد دیگر مصرف می کنند که این ماده را بنگاب می گویند.
چرس ماده زرینی است که از سرشاخه های گلدارو یا به میوه نشسته شاهدانه گرفته می شود که خالص و یا با مواد دیگر مخلوط گشته و استعمال می شود.
اعتیاد به حشیش به مرور زمان منجر به اعتیاد به مواد مخدر قویتر می گردد و معتادین به حشیش غالبا” به استعمال هروئین و یا آمفتامین کشانده می شوند.
(نشر سازمان تبلیغات اسلامی – ص86)
عوارض مصرف حشیش
عوارض حشیش بستگی به قدرت و نوع ماده مصرفی، روش و مقدار مصرف، موقعیت و انتظار فرد مصرف کننده دارد. این عوارض عبارتند از:
1- تغییرات رفتاری یا روانی (سرخوش و خنده خود به خود، درک قوی تر رنگ و صدا و موسیقی، احساس کندتر شدن زمان، اختلال توجه و تمرکز و حافظه و قضاوت، اضطراب و افسردگی، علائم سایکوتیک مثل توهم و هزیان)
2- افزایش اشتها 3- قرمز شدن چشمها 4- عدم تعادل حرکتی
5- افزایش ضربان قلب
عوارض مصرف طولانی حشیش عبارتند از:
1- اعتیاد ( دانشی که حشیش سبب وابستگی جسمی و روانی و احساس ولع شدید برای مصرف)